Aby wybrać śpiwór, możesz skorzystać z naszego ogólnego katalogu z wygodnym filtrem. Ten ostatni pozwala między innymi sortować modele według parametrów temperaturowych, ale najpierw trzeba dowiedzieć się, czym jest t° komfortu i limitu, dlaczego są one również nazywane wartością komfortu męskiego i żeńskiego, dlaczego są podawane t° ekstremalne i max (lub Upper Limit). Tym wszystkim zajmiemy się w tym materiale.

Dlaczego temperatura śpiwora jest ważna?

Komfortowy sen turysty zależy od różnych kryteriów śpiwora. Obejmuje to jego współczynnik kształtu i wymiary według szerokości oraz obecność dodatkowych możliwości w wyposażeniu, takich jak schowek na poduszkę. Ale podstawą komfortowego noclegu na łonie natury jest ciepło, czyli brak uczucia chłodu, uczucia zimna w kończynach i innych częściach ciała. Jeśli to nie zostanie zapewnione, turysta nie będzie mógł spać nieprzerwanie, a częste budzenie się zakłóci dobry wypoczynek.

Właściwości termiczne śpiwora są ważne nie tylko ze względu na wygodę, ale również bezpieczeństwo użytkownika. Z powodu zimna możliwa jest hipotermia (hipotermia), która stwarza zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia człowieka.

Wydawać by się mogło, że przy wyborze modelu można po prostu postawić na sezonowość. Ale, po pierwsze, rozwiązania jednosezonowe są dość rzadkie. Po drugie, różni producenci mogą mieć w tym zakresie własne kryteria (w tym określone przez kraj pochodzenia marki). Po trzecie, nawet latem – w czasie najpopularniejszego okresu wędrówek – możliwe są ostre przymrozki. Dlatego potrzebujemy więcej konkretów, czyli jasnych zakresów temperatur użytkowania śpiwora.

Zimą, w sezon przejściowy i latem w śpiworze nie powinno być zimno.

Pozostałe kryteria są oczywiście również ważne, ale w połączeniu z temperaturami. Dlatego nadal radzimy przeczytać materiał „Jak wybrać śpiwór: główne zasady i zalecenia”.

Śpiwory całoroczne

Norma EN 13537 i podstawowe dane dotyczące temperatury

Wprowadzenie normy EN 13537 umożliwiło porównanie śpiworów pod względem temperatur ich użytkowania. To naprawdę ułatwiło sprawę kupującym. Standard został opracowany w 2002 roku i wszedł w życie w 2005 roku. W rzeczywistości wraz z jego wyglądem charakterystyka temperaturowa stała się ujednolicona (uniwersalna), to znaczy wspólna dla większości producentów. Zamiast kilku markowych testów z różnymi zmiennymi (poziom wytrenowania turysty, warunki wykonywania pomiarów itp.) pojawiła się jedna metoda testowania.

Należy zauważyć, że pierwsza edycja normy EN 13537 została później zmieniona. Jej najnowsza wersja pochodzi z 2012 roku (EN 13537:2012), a przyjęte normy obejmowały większość krajów europejskich. Kilka lat później pojawiła się nowa norma ISO EN 23537:2016. W rzeczywistości jest spadkobiercą normy EN 13537, która obowiązuje w większości krajów świata będących członkami Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO), w tym w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Dodatkowo norma EN 23537 określa nie tylko wymagania dotyczące parametrów termicznych, ale również tkanin i materiałów śpiworów.

Wykresy i skale temperatur mogą różnić się wyglądem, ale nie treścią.

Jest to pierwsza norma, która zadomowiła się w słownictwie turystów, dlatego nawet dziś często wspominana jest norma EN 13537, a nie jej obecny następca ISO EN 23537. Ponadto w sprzedaży wciąż jest wiele modeli ze starymi oznaczeniami. Jednocześnie, jeśli mówimy konkretnie o charakterystyce temperaturowej, to nie ma zasadniczych różnic między standardami.

Śpiwory letnie

Co oznaczają wartości temperatur normy?

Zarówno norma EN 13537, jak i norma ISO EN 23537 wymagają wyznaczenia trzech lub czterech parametrów temperaturowych dla śpiwora, a mianowicie:

  • t° max (znajduje się również oznaczenie Upper Limit lub maksymalna temperatura komfortowa);
  • t ° komfortu (Comfort zresztą często określany jako t ° komfortu ♀, czyli dopuszczalna temperatura dla kobiet);
  • t° granicy komfortu (Lower Limit, po prostu Limit lub t° komfortu ♂, czyli dopuszczalna temperatura dla mężczyzn);
  • t° ekstremalne (Extreme lub temperaturowa strefa przetrwania).

Ostatnie trzy wartości są obowiązkowe do wskazania zgodnie z normą. Marki mogą nie oznaczać t° max, ponieważ ten parametr nie jest ważny z punktu widzenia bezpieczeństwa. Taka temperatura wskazuje na niedogodności nie z powodu zimna (zmarznięcia), ale ciepła (silnego pocenia się). Użytkownik zawsze może rozwiązać odpowiedni problem, otwierając zamek błyskawiczny, używając modelu jako zwykłego koca lub całkowicie rezygnując ze śpiwora.

Często wartości temperatury na śpiworze jest nie 3, a 6 - w stopniach Celsjusza i Fahrenheita.

Dlatego jeśli nie widzisz t° max, nie oznacza to, że śpiwór nie spełnia normy EN 13537 lub 23537. Dla marek jest to opcja, której często odmawiają (m.in. żeby własnoręcznie nie zawężać zakresu użytecznego zastosowania swoich produktów).

Wartości temperatury wskazane dla śpiworów muszą koniecznie uwzględniać następujące dane początkowe:

  • turysta nocuje w namiocie ;
  • pod śpiworem jest dywanik (karemata);
  • śpiący ma na sobie skarpetki i bieliznę termoaktywną ;
  • istnieją jasne kryteria dla „przeciętnego” mężczyzny i kobiety. Wiek tych turystów jest taki sam - 25 lat. Mężczyzna ma 173 cm wzrostu i waży 73 kg, a kobieta odpowiednio 160 cm i 60 kg.

Biorąc pod uwagę te dane, zastanówmy się, co oznaczają reżimy temperaturowe w konkretnym przykładzie. Wyobrażmy sobie, że podnosisz śpiwór i widzisz na nim następujące symbole:

Reżimy temperaturowe są podane na oficjalnej stronie internetowej, na samym śpiworze, na etykiecie i na walizce transportowej.

Co one znaczą:

  • t° max wynosi +23 °C, czyli w temperaturze nie wyższej niż ta wartość „przeciętny” mężczyzna będzie mógł spać do 8 godzin w swobodnej pozycji (powiedzmy na plecach) bez nadmiernego pocenia się. Śpiwór można częściowo rozpiąć, a ręce wystawić na zewnątrz;
  • t° komfortu ♀ (t° comfort) wynosi +10 °C. W śpiworze całkowicie zapiętym i w kapturze(jeśli jest) „przeciętna” kobieta będzie mogła spać w wyluzowanej pozycji przy temperaturze powietrza nie niższej od tej wartości przez co najmniej 8 godzin bez budzenia się z powodu uczucia chłodu lub zimna;
  • t° komfortu ♂ (t° limit) - +5°C. W śpiworze całkowicie zapiętym „przeciętny” mężczyzna będzie mógł spać od 8 godzin w pozycji embrionalnej, nie odczuwając zimna przy temperaturze powietrza co najmniej +5°C;
  • t° extrymalna (t° extreme) wynosi -9 °C. „Przeciętna” kobieta, gdy zrobi się chłodniej do tej wartości, nie marznie przez 6 godzin, zwinięta w kłębek. Sen nie będzie komfortowy, hipotermia też jest możliwa, ale bez ryzyka śmierci. Ponadto temperatura ta będzie miała znaczenie tylko wtedy, gdy użytkownik nie będzie mokry, głodny, zmęczony lub zmarznięty przed rozpoczęciem odpoczynku.
Śpiwory zimowe

Jakich temperatur szukać przy wyborze śpiwora?

Przedstawicielki płci żeńskiej, użytkownicy z minimalnym przygotowaniem turystycznym (początkujący), a także osoby, które uważają się za „zmarzlaków”, powinny wybrać śpiwór w zależności od temperatury komfortu (czyli t° komfortu ♀ lub t° comfort). Dopuszczalne jest, aby mężczyźni i doświadczeni turyści koncentrowali się na t° komfortu ♂ lub t° limit, a także rozpiętości między tą a zadaną wartością „kobiecą”.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na t° max, gdy wybieramy się na wędrówkę w gorącym sezonie z gorącymi nocami. Ale wskaźnik komfortu pozostaje również ważny w przypadku nieprzewidzianego zimna.

Skupiać się na ekstremalnych t° nie warto. W celach marketingowych, dla przykładu, o którym mowa, niektórzy producenci mogliby umieścić zdanie w stylu „śpiwór wytrzymuje temperatury do -9°C”, ale w tym przypadku będzie to bardziej walka o przetrwanie, a nie o komfortowy nocleg. Oznacza to, że jest to wskaźnik w przypadku jakiejś siły wyższej i warto go trzymać w pamięci, aby nie panikować w sytuacjach awaryjnych.

Jak testowane są śpiwory pod kątem zgodności z normami?

Testy zgodnie z normą EN 13537/23537 przeprowadzają niezależne wyspecjalizowane organizacje, w tym norweska Thelma AS, niemiecki Instytut Hohenstein, Amerykański Instytut Badań nad Środowiskiem itp. Sprawdzanie charakterystyk temperaturowych odbywa się w pomieszczeniach - w komorach klimatycznych. Testowane są tylko nowe, suche śpiwory.

Do testów EN 13537 wykorzystywane są manekiny, a nie ludzi.

Testy przeprowadzane są na manekinach wyposażonych w elementy termiczne (symulujące wydzielanie ciepła z ciała człowieka) oraz czujniki na powierzchni mierzące temperaturę. Podczas testu „podmiot” jest podgrzewany do 34°C. Następnie w ciągu 30 minut określa się koszt energii cieplnej do utrzymania tej wartości w różnych częściach manekina. Odporność termiczna modelu obliczana jest na podstawie różnicy temperatur na powierzchni „podmiotu” i na zewnątrz śpiwora (w komorze klimatycznej).

Śpiwory od +6 do +10°C

Plusy i minusy norm EN 13537/23537

Główne korzyści wynikające z wdrożenia normy EN 13537/23537 dla kupujących to:

  • możliwość dokładniejszego porównania śpiworów różnych producentów;
  • zapewnienie wyraźnego wizerunku temperatur roboczych modeli;
  • obecność wskaźników, które są istotne zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet, a te ostatnie, ze względu na specyfikę fizjologii, zamarzają szybciej;
  • dodatkowy współczynnik pewności w śpiworze, jeśli został przetestowany zgodnie z normą EN 13537/23537.

Istnieją również pewne wady:

  • normy nie dotyczą modeli śpiworów dziecięcych, podwójnych i wojskowych (w różnych krajach obowiązują wymagania), niektóre wersje na ekstremalne warunki (przy temperaturach poniżej -20°C);
  • nie wszystkie ważne czynniki są brane pod uwagę. Oprócz płci turyści mogą różnić się wiekiem, wagą, wzrostem, poziomem sprawności fizycznej itp. (chociaż wszystkie poprzednie testy były jeszcze mniej reprezentatywne);
  • Producenci nie mają prawnego obowiązku przestrzegania wymagań norm EN 13537 lub EN 23537;
  • przeprowadzanie testów zwiększa koszty marek, co przekłada się na cenę gotowego produktu;
  • fałszowanie wyników testów przez nieuczciwe brendy nie jest wykluczone.
Normy EN 13537 i ISO EN 23537 nie dotyczą dzieci, więc ich warunki termiczne można sprawdzić przede wszystkim empirycznie.

Porozmawiajmy bardziej szczegółowo o tym, jak zminimalizować ryzyko oszukiwania z danymi dotyczącymi reżimów temperaturowych śpiworów.

Współczynniki ufności charakterystykom termicznym

Chociaż norma EN 23537 jest akceptowana w większości krajów świata, producenci śpiworów nie mają obowiązku wytwarzania produktów spełniających jej wymagania. To tylko zalecenie. Logiczne jest, że kupujący najprawdopodobniej będzie szukał modeli o tych parametrach. Rozumiejąc to, niektóre marki uciekają się do sztuczek, a nawet manipulacji.

Pierwszą interesującą kwestią są subtelności sformułowań. Na oficjalnej stronie internetowej, na śpiworze, na worku kompresyjnym można po prostu wymienić oznaczenie EN 13537 lub EN 23537, a warunki temperaturowe mogą zostać pominięte. I nie oznacza to przeprowadzonego testowania. Zarówno marki noname, jak i renomowane, które produkują wysokiej jakości śpiwory i wykonują własne pomiary, mogą podnieść ufność do swoich produktów w taki sposób.

Możliwe są dalsze sformułowania, takie jak „temperatury badane zgodnie z EN 23537” lub „temperatury podawane zgodnie z EN 23537”. W języku angielskim zwykle wygląda to tak: „temperature tested to EN 23537” oraz „temperature rated in accordance with EN 23537”. Ale w pierwszym przypadku przeprowadzono niezależny test, a w drugim producent samodzielnie wykonał kilka testów i obliczeń. Nawiasem mówiąc, nie oznacza to, że ostatnia opcja jest zła, po prostu znowu zależy od uczciwości marki i jej reputacji.

Producent może sam przetestować śpiwór i nieco zmienić sformułowanie o zgodności z normą.

Jakie czynniki zaufania lub nieufności istnieją oprócz autorytetu producenta? Oto jest kilka z nich:

  • mała różnica między t° comfort a t° limit. Powinna mieścić się w przedziale od 3 do 8 stopni Celsjusza, ponieważ przeciętnie wrażliwość na zimno u kobiet i mężczyzn różnią się o 5°C. Jeśli różnica wynosi 10 stopni lub więcej, być może w ogóle nie przeprowadzono testów lub wskaźniki limitu komfortu były sztucznie zaniżone;
  • bezpośredni związek między rodzajem wypełniacza a jego warunkami temperaturowymi. Jeśli model jest gotowy na mróz, często stosuje naturalną puchową izolację lub gęsty syntetyk w kilku warstwach;
  • bezpośredni związek między masą śpiwora a jego warunkami temperaturowymi. Tutaj trzeba początkowo wziąć pod uwagę fakt, że modele puchowe są domyślnie lżejsze od syntetycznych. W przeciwnym razie gotowy do zamrożenia śpiwór ze sztucznym wypełnieniem rzadko waży mniej niż 2 kg, a z puchem zwykle zbliża się do 1,2 - 1,5 kg. Dodatkowo, znając masę modelu renomowanej marki, łatwiej jest analizować produkty stosunkowo nowych marek, porównując te wartości w celu dodatkowej weryfikacji charakterystyk temperaturowych.
Śpiwory puchowe

Co jeszcze wpływa na komfortowy nocleg poza warunkami temperaturowymi śpiwora?

Standaryzacja badań nie pozwala na uwzględnienie wszystkich czynników, które w jakiś sposób wpływają na izolacyjność termiczną śpiwora i odczucia turysty podczas nocnego wypoczynku. Ogólnie, zgodnie z normą EN 13537/23537, dopuszczalne są odchylenia o 5% od podanych temperatur. Ale w praktyce błędy mogą być jeszcze większe, między innymi z powodu:

  • różnych czynników zewnętrznych - poziom wilgotności powietrza, prędkość wiatru itp.;
  • stanu śpiwora i jego ocieplenia. Kluczowym kryterium dobrej izolacji termicznej jest suchość produktu. Straty ciepła w stanie mokrym mogą wzrosnąć wielokrotnie. Dodatkowo z każdą kolejną wyprawą pogarszają się właściwości użytkowe śpiwora;
Aby reżimy temperaturowe śpiwora _działały_, musi on być suchy.
  • indywidualnej wrażliwości na zimno. Ogólnie rzecz biorąc, kobiety i dzieci zamarzają szybciej niż mężczyźni, ale nawet wśród silniejszej i słabszej płci możliwe są poważne różnice w odporności na niskie temperatury;
  • masy ciała i wzrostu użytkownika. Im większy turysta, tym więcej ciepła oddaje i tym dłużej może przebywać w śpiworze, zapobiegając zamarzaniu;
  • wieku i sprawności. Sportowcy młodzi lepiej radzą sobie z zimnem, gorzej dzieci i osoby starsze. Mają mniej ciepła ciała. Bardziej doświadczeni wędrowcy są bardziej tolerancyjni wobec niskich temperatur niż początkujący;
  • właściwości użytkowych używanego dywanika turystycznego. Decydując się na model o wysokim współczynniku przewodności cieplnej (R-Value powyżej 5) można znacznie ograniczyć straty ciepła z gruntu i zwiększyć komfort noclegu w mroźną pogodę;
Ważnym kryterium ciepłego noclegu na wycieczce jest dobry dywanik pod śpiworem.
  • używanej odzieży. Test zakłada obecność bielizny termoaktywnej i skarpet. Turysta może spać zarówno w zwykłej bieliźnie (wtedy marznie przy wyższych temperaturach powietrza), jak i przestrzegając zasady warstwowania w celu zwiększenia izolacji termicznej.

Trzeba też wziąć pod uwagę, że zmęczenie, odwodnienie i głód przyspieszają przemarznięcie wędrowca. Ponadto ludzie są dość wrażliwi na lokalne odczucia zimna. Czujemy się niekomfortowo, gdy nawet palce stóp lub dłoni zaczynają zamarzać, lub czujemy przeciąg w obrębie szyi itp. W tym sensie normy EN 13537 i EN 23537 nie są w stanie zagwarantować braku dokładnie lokalnego chłodzenia.

Zalecenia dotyczące wyboru śpiwora na różne warunki pogodowe i piesze:

  • Na upalne lata warto rozważyć zakup śpiworów, dla których wskazane jest t°max. Będzie więc można wybrać model i nie odczuwać dyskomfortu z powodu upału (nie pocić się podczas snu).
  • Od czerwca do sierpnia nocna temperatura powietrza w naszym mieszkaniu rzadko spada poniżej +9 - +11°C, co można uznać za wytyczną dla reżimu temperaturowego modelu letniego.
  • Na wędrówkę poza sezonem (na przykład w połowie jesieni lub późną wiosną) zdarzają się niespodzianki pogodowe, ale średnio temperatura w nocy nie jest niższa niż +5 - +7 °C.
  • W przypadku krótkich wypadów na łono natury, niezależnie od pory roku, kobiety mogą skupić się na t° komfortu, a mężczyźni na t° limit. Dlatego na początek lepiej ustalić, w jakich warunkach pogodowych planujesz korzystać, i biorąc je pod uwagę, już teraz warto wybrać śpiwór.
  • W przypadku dłuższych wędrówek zaleca się założenie rezerwy na temperatury (co najmniej 5 stopni Celsjusza) na wypadek nieprzewidzianych żartów pogodowych. Mężczyźni mogą na przykład po prostu wybrać model zgodnie z limitem t°.
Charakterystyka temperaturowa jest szczególnie ważna podczas trudnych wędrówek, podczas zmiennego okresu poza sezonem oraz podczas wspinaczki górskiej.
  • W przypadku wspinaczki górskiej i innych trudnych wypraw margines temperatury nie jest już zalecany, ale obowiązkowy. Po pierwsze np. w górach noce są dość surowe nawet latem. Po drugie, trudna wędrówka to gwarancja zmęczenia, co oznacza dodatkowe ryzyko przemarznięcia przy odpowiednio wysokich temperaturach powietrza. Można zatem od prognozy pogody odjąć 10°C i wykorzystać tę liczbę jako t° komfortu lub t° limit – odpowiednio dla kobiet i mężczyzn.

Bez wątpienia normy EN 13537 i EN 23537 nie są pozbawione wad i nie uwzględniają wszystkich parametrów, które mają wpływ na izolacyjność termiczną. Ale to właśnie dzięki ich wprowadzeniu kupujący mogą dziś wygodnie porównać śpiwory różnych marek w zależności od warunków temperaturowych i wybrać najbardziej odpowiedni dla siebie i nadchodzących warunków pogodowych. Należy również wziąć pod uwagę inne ważne kryteria wyboru. W tym miejscu warto podkreślić renomę producenta, które między innymi jest również kluczowym czynnikiem pewności co do deklarowanych parametrów temperaturowych.