Kontrolery do gier: specyfikacje, typy, rodzaje

Ogólny rodzaj kontrolera.

Do klasycznych typów kontrolerów do gier należą pad, gamepad (pojedynczy lub podwójny) oraz kierownica (w tym dodatkowa kierownica (bez bazy)). Także dużą popularnością cieszą się kontrolery ruchu, nakładane pady, wyzwalacze. Jednak oprócz tego, w dzisiejszych czasach można znaleźć wiele bardziej specyficznych odmian: wolanty i przyrządy lotnicze, pedały (do samochodów lub samolotów), kontrolery w stylu gier arcade, broń do wirtualnej rzeczywistości i pady z uchwytem do smartfonów. Oto bardziej szczegółowy opis każdej z tych odmian:

— Gamepad. Standardowy rodzaj kontrolera do nowoczesnych konsoli do gier; jednak jest często używany do innych platform do gier, w tym mobilnych. Właściwie w naszych czasach można wyróżnić dwa rodzaje gamepadów - do konsoli stacjonarnych i do gadżetów mobilnych. Pierwszy rodzaj to małe panele sterujące z zestawem przycisków, dźwigni i innych podobnych elementów. Taki „pilot” trzyma się w trakcie użytkowania obiema rękami, a elementy sterujące są umieszczone w taki sposób, aby można było do nich dotrzeć bez zmiany...(lub prawie bez zmiany) chwytu. Z kolei pady do gadżetów mobilnych wyróżnia obecność w konstrukcji uchwytu do takiego gadżetu; aby uzyskać więcej informacji na temat metod zamontowania, zobacz „Uchwyt do smartfona”, zauważamy również, że najprostsze pady z uchwytem nie należą do tej kategorii, są umieszczane osobno w naszym katalogu (patrz poniżej).
W każdym razie, niezależnie od specjalizacji, pady są obecnie najpopularniejszym typem kontrolerów do gier. Wynika to przede wszystkim z ich wszechstronności: te kontrolery mogą być używane w wielu różnych gatunkach gier. Jednak cechy wyposażenia i funkcjonalność różnych modeli należy wyjaśnić osobno.

— Dwa pady. Dwa identyczne (lub prawie identyczne) pod względem funkcjonalności pady, dostarczane w jednym zestawie. Ogólnie o gamepadach patrz wyżej; taka konfiguracja jest wygodna z uwagi na to, że wiele gier (zwłaszcza konsolowych) pozwala na jednoczesne uczestnictwo dwóch graczy, lub wręcz od początku było projektowane pod taki format. Jednak konieczność osobnego zakupu dwóch kontrolerów naraz pojawia się dość rzadko, więc ta opcja nie jest szczególnie popularna w naszych czasach. Sparowane pady najczęściej łączy się przewodową metodą szeregową, za pomocą jednego kabla (patrz „Połączenie”), choć istnieją bardziej tradycyjne opcje (osobne kable, radio, Bluetooth). Zauważamy również, że dość specyficzną wersją tej odmiany jest standardowy kontroler Joy-Con dla Nintendo Switch: należy on do tej kategorii, ale może być również używany jako pojedyncze urządzenie (więcej szczegółów w „Kompatybilność z platformami”), poza tym posiada funkcjonalność kontrolera ruchu (patrz niżej).

— Pad. Kontroler do gier zbliżony konstrukcją do drążka sterowego samolotu: to charakterystyczna jednoręczna dźwignia, uzupełniona przyciskami i innymi elementami sterującymi (przynajmniej na samej dźwigni, a często także na podstawie). W rzeczywistości większość nowoczesnych joystisków jest przeznaczona głównie do symulatorów lotu i innych podobnych gatunków (latania w kosmosie itp.); używanie takich kontrolerów w innych rodzajach gier nie jest zbyt wygodne, chociaż w wielu przypadkach jest to technicznie możliwe. Dla dodatkowego realizmu joystisk można uzupełnić o osobne pokrętło sterowania silnikiem (patrz „Regulator ciągu”), a w najbardziej zaawansowanych modelach – także o pedały. Jednocześnie zauważamy, że jeśli dźwignia sterująca i regulator ciągu mają szerokie możliwości, to nie można ich już przypisać joystiskom, ale wolantom (patrz również poniżej).

— Kierownica. Tradycyjne okrągłe kierownice niczym koła samochodowe, przeznaczone głównie do wyścigów i innych symulatorów jazdy. Teoretycznie w takim kontrolerze może być realizowany tryb samolotu, z możliwością korzystania z niego podobnie jak z kierownicy (patrz niżej); jednak w praktyce z wielu powodów takich kombinowanych urządzeń prawie nigdy nie można znaleźć. Kierownice, nawet stosunkowo proste, dostarczane są w komplecie z bazą. Aby uzyskać maksymalny realizm, należy wybierać modele, dla których zadeklarowany jest kąt obrotu co najmniej 900° (więcej szczegółów w rozdziale „Obrót kierownicy”). Jednak prostsze rozwiązania są całkiem odpowiednie dla początkujących i niewymagających graczy.

— Dodatkowa kierownica (bez bazy). Kierownice dostarczane bez pedałów i biegów. Opcja ta przyda się tym, którzy nie potrzebują dodatkowego wyposażenia lub chcieliby je wybrać według własnego uznania.

— Kontroler ruchu. Kontrolery przeznaczone do sterowania rozgrywką za pomocą ruchów użytkownika. Zwykle mają przyciski i pozostałe tradycyjne elementy sterujące, ale ruchy monitorowane przez kontroler odgrywają ważną rolę. Nowoczesny kontroler ruchu to zwykle pilot ręczny; to wystarczy, aby symulować różnorodne działania w grze: uderzenia i bloki w walce wręcz, ruchy rakietą tenisową, machanie kijem golfowym, rzucanie kulą do kręgli itp. Takie sterowanie sprawia, że rozgrywka jest nie tylko interesująca i urozmaicona, ale też bardziej korzystna dla zdrowia – zamiast siedzieć w miejscu, zawodnicy poruszają się dość aktywnie. Działanie kontrolera ruchu opiera się zwykle na wykorzystaniu czujników mechanicznych – akcelerometru i żyroskopu; niektóre modele mogą mieć dodatkowe wyposażenie poprawiające dokładność, takie jak świecąca kula w Sony Move Motion Controller dla PlayStation.
Warto również zauważyć, że zwyczajowo do kontrolerów ruchu zalicza się Move Navigation Controller tej samej firmy Sony: nie śledzi on ruchów dłoni, jednak pierwotnie był przeznaczony do użytku z Move Motion Controller i nie zakłada niezależnego stosowania.

— Kontroler do gier arkadowych. Specjalistyczny kontroler imitujący panel sterowania automatu do gry. Z reguły taki kontroler łączy w sobie pad (a dokładniej prostą dźwignię bez przycisków) do sterowania ruchami i przyciski gry do różnych działań postaci. Głównych przycisków jest zwykle od sześciu do ośmiu - pozwala to poradzić sobie nawet z dość skomplikowanymi grami. Jak sama nazwa wskazuje, urządzenia tego typu przeznaczone są przede wszystkim do gier przeniesionych z automatów (i innych platform o podobnej mechanice sterowania), ale po pewnych poprawkach podobny kontroler może być używany w innych gatunkach.

— Broń do wirtualnej rzeczywistości. Kontrolery imitujące broń ręczną - najczęściej pistolety, czasem karabiny lub karabiny maszynowe. Ogólnie istnieją dwa rodzaje takich modeli. Pierwszy to kontrolery używane z goglami VR w strzelankach, aby zwiększyć wciągające wrażenia. Drugi rodzaj to modele do smartfonów i gier mobilnych, w tym wykorzystujących rozszerzoną rzeczywistość (AR). W takiej broni rolę ekranu gry pełni smartfon zainstalowany na specjalnej podstawce; zakręty i pochylenia są śledzone przez czujniki smartfona, a sam kontroler odpowiada za strzelanie, a także w większości przypadków za nawigację i dodatkowe akcje. W tym celu często znajdują się odpowiednie elementy sterujące bezpośrednio na „broni” - dźwignie, D-Pad'y itp.

— Wolant. Wolantami najczęściej nazywano zaawansowane kontrolery przeznaczone do wykorzystania w symulatorach lotniczych. Takie urządzenia są zaprojektowane z myślą o maksymalnym realizmie, w niektórych przypadkach nawet bezpośrednio kopiują one elementy sterujące konkretnych modeli samolotów; wolanty są wykorzystywane zarówno przez zapalonych pasjonatów, jak i profesjonalnych pilotów - do treningu na zaawansowanych symulatorach. Zauważ, że podstawą takiego kontrolera może być zarówno sam wolant (charakterystyczne „klaksony”), jak i uchwyt; ta ostatnia opcja różni się od konwencjonalnych joysticków (patrz wyżej) większą funkcjonalnością. I generalnie urządzenia z tej kategorii charakteryzują się dość zaawansowanym wyposażeniem. Nawet w najprostszych modelach zawiera ono co najmniej regulator ciągu (który może składać się z kilku dźwigni - dla kilku silników lub kilku różnych parametrów silnika) oraz rozbudowany zestaw przycisków i przełączników - zarówno na wolancie/uchwycie, jak i na regulatorze ciągu. Pedały mogą być również dołączone w zestawie. Jednak wyświetlacze i deski rozdzielcze, pozwalające na złożenie najbardziej kompletnej imitacji kokpitu pilota, są w większości sprzedawane osobno; więcej szczegółów patrz „Przyrządy do symulatorów lotu".

— Przyrząd do symulatorów lotu. Dodatkowe przyrządy i elementy sterujące przeznaczone do użytku w połączeniu z wolantami lub joystickami (patrz powyżej) w wysokiej klasy symulatorach lotniczych. Takie urządzenia mogą symulować deskę rozdzielczą z różnymi tarczami, wskaźnikami cyfrowymi i sygnałowymi, dźwigniami do sterowania ciągiem, skokiem śruby i mieszanką, panele przełączników dwustabilnych itp. Uzupełniając wolant lub pad o niezbędne urządzenia, można stworzyć dość dokładną imitację kokpitu samolotu. Jednak taki sprzęt jest drogi, obsługiwany przez ograniczoną liczbę symulatorów i może znacznie skomplikować sterowanie. Dlatego jest przeznaczony głównie dla wprawnych i wymagających użytkowników – zawodowych pilotów i zaawansowanych entuzjastów.

— Gamepad z uchwytem. Specjalny rodzaj gamepadów (patrz wyżej) przeznaczonych do użytku z urządzeniami mobilnymi (przede wszystkim smartfonami) o możliwie najprostszej konstrukcji. Takie kontrolery nie łączą się nawet z gadżetem do gier – wchodzą z nim w interakcje w formacie czysto mechanicznym, poprzez interakcję z ekranem dotykowym. Aby to zrobić, taki gamepad zwykle posiada dwa spusty, z których każdy jest podłączony do specjalnej ruchomej części nad ekranem smartfona; po naciśnięciu spustu odpowiednia część jest opuszczana na ekran, symulując dotyk palca. Dzięki temu gracz może korzystać jednocześnie z 4 niezależnych punktów dotyku – dwa pod kciukami, dwa pod mechanicznymi „rockerami” napędzanymi spustami. A niektóre modele to tak naprawdę uchwyty do smartfonów, które nie mają nawet mechaniki. A nawet w bardziej zaawansowanych rozwiązaniach żadne elektroniczne wypełnienie jest albo całkowicie nieobecne, albo pełni funkcje pomocnicze: na przykład istnieją pady z wbudowanymi wentylatorami chłodzącymi i/lub z trybem powerbank do ładowania smartfona.
Zwróć uwagę, że takie kontrolery mogą być używane tylko w grach, które albo są oryginalnie zaprojektowane do takiego sterowania (typowym przykładem jest PUBG Mobile), albo pozwalają na zmianę rozmieszczenia kontrolek na ekranie i umieszczenie oddzielnych przycisków ekranowych pod mechanicznymi „palcami” gamepada.

— Wyzwalacze. Kontrolery do użytku ze smartfonami lub tabletami z ekranem dotykowym. Są mocowane do obudowy urządzenia mobilnego, zapewniają wygodne położenie rąk podczas grania. Wyzwalacze są często wyposażone w mechanizmy typu spustowego oraz wrażliwymi na dotykową warstwę ekranu ruchomymi elementami, które dotykają określonego obszaru wyświetlacza przy naciśnięciu spustów. W zależności od układu w grze do wyzwalaczy można przypisać funkcje strzelania, celowania, wspomagania poruszania się itp.

— Pedały. Sprzedawane oddzielnie pedały przeznaczone do symulatorów samochodów lub samolotów i używane odpowiednio w połączeniu z kierownicami lub joystickami/wolantami (patrz wyżej). W „samochodowych” modelach samych pedałów może być dwa (gaz i hamulec) lub trzy (kompletny zestaw, w tym sprzęgło), mogą różnić się wielkością; z kolei pedały lotnicze są z definicji sparowane i symetryczne. Z reguły konkretna specjalizacja i kompatybilność z niektórymi głównymi kontrolerami są określone w oficjalnych danych dla takiego urządzenia; informacje te należy zdecydowanie wyjaśnić przed zakupem.

Platformy do gier, z którymi kontroler jest kompatybilny.

Platformę do gier można opisać jako listę urządzeń, z którymi ten model może być używany. Obecnie można znaleźć kontrolery dla następujących typów platform:

- komputery: PC, głównie z systemem Windows, a także Mac firmy Apple;
- stacjonarne konsole do gier: Playstation (PS3, PS4, PS5), Xbox, Nintendo (Wii, Switch);
- urządzenia przenośne: przede wszystkim smartfony i tablety z systemem Android i iOS;
- inne specyficzne typy urządzeń (w szczególności dekodery Apple TV).

Zwróć uwagę, że wiele modeli jest kompatybilnych z wieloma platformami jednocześnie. A oto bardziej szczegółowy opis każdej z wyżej wymienionych opcji:

- PC. W tym przypadku PC oznacza komputery stacjonarne i laptopy z systemem Windows, a czasem także innymi systemami operacyjnymi, przede wszystkim Linux. Tylko urządzenia z systemem macOS od Apple nie są tutaj uwzględnione, są one umieszczone w osobnej kategorii. Tak czy inaczej, przewodowe kontrolery do PC (patrz „Połączenie”) zwykle używają interfejsu USB, bezprzewodowe - Bluetooth,...rzadziej radia.

- Android. Przenośne gadżety z systemem operacyjnym Android. Zauważ, że taką kompatybilność można znaleźć nie tylko w wyspecjalizowanych gamepadach z uchwytem i broniach wirtualnej rzeczywistości (patrz „Rodzaj urządzenia”), jednak także w bardziej tradycyjnych manipulatorach - przede wszystkim klasycznych gamepadach. Przy tym cechy połączenia i kompatybilność z konkretnymi urządzeniami do gier mogą być różne, zależy to zarówno od typu kontrolera, jak i od bardziej szczegółowych parametrów. Tak więc tradycyjne gamepady są zwykle połączone przez Bluetooth i mogą być używane z dowolnym gadżetem Android, na którym zainstalowano grę z obsługą oprogramowania dla takich kontrolerów. Podobnie broń VR i gamepady z uchwytem wymagają kompatybilnych gier, jednak takie akcesoria są przeznaczone prawie wyłącznie do smartfonów (nie tabletów) i są wyposażone w odpowiednie mocowania.

- Mac. Termin ten łączy sprzęt komputerowy firmy Apple, która korzysta z zastrzeżonego systemu operacyjnego dla komputerów stacjonarnych macOS. Przede wszystkim są to komputery stacjonarne i laptopy z różnych linii Mac i MacBook. Ta technika ma cechy oprogramowania i cechy sprzętowe, które odróżniają ją od innych typów komputerów stacjonarnych i laptopów; dlatego kompatybilność z akcesoriami do gier jest wskazywana osobno.

- iOS. Przenośne gadżety Apple działające pod zastrzeżonym mobilnym systemem operacyjnym iOS – smartfony iPhone, tablety iPad oraz odtwarzacze iPod touch. Funkcje kontrolerów do gier dla takiej elektroniki są całkowicie podobne do tych opisanych powyżej dla Androida; w rzeczywistości wiele akcesoriów do gier mobilnych jest początkowo kompatybilnych z obiema tymi platformami. A gamepady z uchwytem (patrz „Rodzaj urządzenia”) o konstrukcji mechanicznej są z definicji uniwersalne.

- AppleTV. Rodzina inteligentnych dekoderów wyprodukowanych przez firmę Apple. Począwszy od czwartej generacji (2015 r.), takie dekodery umożliwiają instalowanie aplikacji z odpowiedniej sekcji App Store, a twórcy oprogramowania mogą nie tylko tworzyć swoje aplikacje dla tej platformy, jednak także łatwo portować do niej gotowe programy dla iOS (patrz wyżej). Dzięki temu w dzisiejszych czasach dla AppleTV są również dostępne gry – w związku z tym produkowane są kontrolery do gier dla takich dekoderów. Takie akcesoria są łączone tylko bezprzewodowo; wiele z nich może służyć nie tylko do gier, jednak także jako zamiennik standardowego pilota.

- Switch. Konsola do gier firmy Nintendo w formacie hybrydowym. Składa się z tabletu, którego można używać osobno, oraz adaptera biurkowego do podłączenia tabletu do telewizora, dzięki czemu może być używany zarówno jako stacjonarny, jak i przenośny. W rezultacie kontrolery dla tej platformy są dość zróżnicowane. Na przykład natywny kontroler Joy-Con składa się z dwóch kontrolerów ruchu, które mogą być używane oddzielnie przez dwóch graczy, trzymane przez jednego gracza w dwóch rękach, połączone w jeden gamepad do gry na stole lub przymocowane po bokach tabletu do korzystania „w locie”. „Połówki” Joy-Con są sprzedawane osobno. Inne akcesoria do Switcha mogą mieć podobną konstrukcję lub być mniej wszechstronne: mianowicie spotykają się tu tradycyjne gamepady, gamepady montowane na tabletach i kontrolery do gier arkadowych (patrz „Rodzaj urządzenia”).

- Wii. Rodzina stacjonarnych konsoli do gier od Nintendo, poprzednika Switcha. Oryginalna konsola Wii, wydana w 2006 roku, była pierwszą konsolą głównego nurtu sterowaną przez kontrolery ruchu (patrz „Rodzaj urządzenia”) i faktycznie ustanowiła standard tego rodzaju sterowania dla całego rynku. Kolejny model, Wii U, pojawił się w 2012 roku. Zaprezentował swój autorski kontroler – gamepad z wbudowanym wyświetlaczem, na którym (w niektórych grach) można transmitować obraz z konsoli i grać bez telewizora, zachowując jednocześnie pełną kompatybilność z kontrolerami ruchu z poprzedniej konsoli. Ogólnie rzecz biorąc, konsole z rodziny Wii są uważane za przestarzałe w świetle wydanego w 2017 r. Switcha opisanego powyżej; nowe kontrolery do nich prawie nigdy nie są produkowane.

- Xbox. Cała linia stacjonarnych konsoli do gier firmy Microsoft; jedna z najpopularniejszych platform na tym rynku, konkuruje bezpośrednio z PlayStation. Stan na 2020 rok obejmuje 4 generacje: oryginalną konsolę Xbox (2001 rok), Xbox 360 (2005), Xbox One (2013) i Xbox Series X/S (2020). Rzeczywiście aktualne (tak samo stan na 2020 r.) są dwie ostatnie z nich, przy czym używają tego samego protokołu do komunikacji z kontrolerami bezprzewodowymi. Dlatego nowoczesne akcesoria Xbox są ogólnie kompatybilne z obiema generacjami. A „natywny” bezprzewodowy gamepad z 2020 roku modelowego obsługuje Bluetooth i może współpracować z urządzeniami mobilnymi, jednak ta możliwość nie jest gwarantowana w przypadku akcesoriów innych firm. Ogólnie lista kontrolerów Xbox obejmuje głównie gamepady (przewodowe i bezprzewodowe) oraz kierownice. Kiedyś popularny był również kontroler ruchu Kinect, który potrafił śledzić ruchy całego ciała, jednak jego wydawanie (w wersji gry) zostało przerwane w 2017 roku.

- PlayStation. Seria konsoli do gier firmy Sony; jest kolejnym ważnym graczem na rynku konsoli stacjonarnych, obok opisanego powyżej Xboxa. Pod marką PlayStation (PS) produkowano także przenośne gadżety, jednak w 2019 roku firma Sony całkowicie zrezygnowała z ich produkcji. Wersje do komputerów stacjonarnych obejmują kilka generacji, które nie są w pełni kompatybilne; warto więc dobrać do takiej konsoli takie akcesoria, które mają bezpośrednio deklarowaną zdolność do współpracy z odpowiednią generacją. Przy tym wiele kontrolerów jest początkowo tworzonych dla kilku wersji PS jednocześnie, więc nie ma specjalnych problemów ze znalezieniem kompatybilnego modelu. Klasycznymi typami takich kontrolerów są przewodowe i bezprzewodowe gamepady, a także kontroler ruchu PS Move (patrz „Rodzaj urządzenia”); jednak produkowane są również inne rodzaje akcesoriów - przede wszystkim kierownice, choć nie tylko. Jeśli chodzi o konkretne generacje, oto najistotniejsze opcje:

• PlayStation 3. Trzecia generacja PlayStation, wprowadzona przez Sony w 2006 roku. To tutaj po raz pierwszy zastosowano wspomniany PS Move – jednak dopiero w 2010 roku. Była również bardzo udana, produkowana przez 11 lat. Od końca 2020 roku w sprzedaży można znaleźć wiele kontrolerów kompatybilnych z tą platformą – a wśród nich nie tylko modele dla nowych generacji z możliwością pracy na PS3, jednak także akcesoria przeznaczone tylko dla tej wersji.
• PlayStation 4. Generacja wydana w 2013 roku z aktualizacją składu w 2016 roku. Na koniec 2020 roku jest to najpopularniejsza wersja na PS i druga najlepiej sprzedająca się konsola stacjonarna wszech czasów (po PS2); nadal jest produkowana. W związku z tym na rynku dostępnych jest wiele różnych kontrolerów dla tej platformy.
• PlayStation 5. Najnowsza generacja PS wprowadzona w 2020 roku. Standardowy gamepad dla tej wersji nazywa się DualSense, jego konstrukcja bazuje na poprzedniku DualShock z szeregiem modyfikacji: spusty z siłą odrzutu, wbudowany zestaw mikrofonów oraz ulepszony głośnik, który pozwala komunikować się z innymi graczami bezpośrednio poprzez kontroler, a także touchpad (stąd nazwa; więcej szczegółów o tej funkcji jest poniżej). Pozostałych akcesoriów przeznaczonych specjalnie dla tej platformy jest również bardzo mało, jednak biorąc pod uwagę poziom popytu na samą konsolę, powinniśmy spodziewać się szybkiej zmiany sytuacji. Należy pamiętać, że producent zadeklarował ograniczoną kompatybilność z kontrolerami poprzedniej generacji, jednak we własnych grach na PS5 można używać tylko kontrolerów dla tej wersji konsoli.

Sposób podłączenia kontrolera do urządzenia do gier.

Ogólnie rzecz biorąc, takie sposoby dzielą się na przewodowe (w formacie zwykłym lub szeregowym), bezprzewodowe (radio, Bluetooth, a nawet oba naraz) lub kombinowane (połączenie działania przewodowego i bezprzewodowego w jednym modelu). Oto bardziej szczegółowy opis różnych opcji:

- Przewodowe. Klasyczne połączenie przewodowe jest bardzo popularną opcją, szczególnie wśród kontrolerów do PC/Mac i konsol stacjonarnych (patrz „Kompatybilność z platformami”). Ale w przypadku przenośnych gadżetów prawie nie jest używane (a w przypadku AppleTV zasadniczo się nie używa). Połączenie przewodowe odbywa się zwykle za pośrednictwem złącza USB, jednak możliwe są inne opcje (w zależności od obsługiwanych platform). Główną wadą kontrolerów tego formatu jest ograniczona swoboda przemieszczania się; dotyczy to zwłaszcza gry na dużym ekranie, gdy do wygodnego oglądania wymagana jest znaczna odległość od takiego ekranu. Natomiast akcesoria przewodowe są zauważalnie lżejsze i tańsze od bezprzewodowych, a zdecydowana większość takich modeli zasilana jest z portu USB lub sieci (patrz „Zasilanie”), więc czas działania jest nieograniczony (choć są wyjątki). Długość kabla nie jest tak często krytyczna: na przykład kierownica lub joystick zainstalowany na stole tuż przed komputerem zwykle nie potrzebuje długiego kabla, a w akcesori...ach do konsol biurkowych kabel jest zwykle dość długi.

- Przewodowe szeregowe. Odmiana opisanego powyżej połączenia przewodowego, w którym kontrolery są połączone „w łańcuchu” przez jeden port: jeden kontroler jest podłączony do urządzenia do gier, a drugi do pierwszego kontrolera. Ogólnie rzecz biorąc, jest to dość rzadka opcja, używana tylko w niektórych sparowanych zestawach gamepadów (patrz „Rodzaj urządzenia”). Jednak w niektórych przypadkach takie połączenie okazuje się wygodniejsze niż tradycyjne: pozwala zmniejszyć liczbę przewodów wyciąganych do dekodera.

- Bezprzewodowe. Główna zaleta wszystkich rodzajów połączeń bezprzewodowych jest oczywista: brak kabla, który ogranicza mobilność i może powodować niedogodności. A dla kontrolerów ruchu (patrz „Rodzaj urządzenia”) ta opcja jest w zasadzie jedyną możliwą (w przeciwnym razie użycie takiego kontrolera byłoby co najmniej problematyczne). Ponadto to właśnie komunikacja bezprzewodowa (z wielu powodów) jest najwygodniejsza do pracy z przenośnymi gadżetami - smartfonami i tabletami. Jednocześnie zasięg takiego połączenia jest zwykle wystarczający do działania przynajmniej w dużym salonie, a częściej na większych odległościach. Jednak kontrolery bezprzewodowe są znacznie droższe niż ich przewodowe odpowiedniki. Ponadto większość z nich korzysta z samodzielnego zasilania (baterii lub akumulatorów), co ogranicza czas ciągłej pracy. I choć ten czas może być dość znaczny, a baterie (i niektóre akumulatory) można szybko wymienić - nadal nie można obejść się bez przerw w pracy, a ładunek może zakończyć się w najbardziej nieodpowiednim momencie. Wyjątkiem są niektóre modele z zasilaniem sieciowym, jednak ich przewód z kolei „wiąże” urządzenie z gniazdkiem. Jeśli chodzi o konkretne metody komunikacji bezprzewodowej, w naszych czasach istnieją takie opcje:

• Bluetooth. Połączenie przez Bluetooth jest wygodne przede wszystkim dlatego, że wiele nowoczesnych urządzeń do gier początkowo ma wbudowane moduły do takiej komunikacji. Lista takich urządzeń obejmuje w szczególności prawie wszystkie konsole stacjonarne, smartfony, tablety i laptopy, a także wiele zaawansowanych komputerów stacjonarnych (w tym wszystkie komputery Mac). Dzięki temu kontroler może być kompatybilny z dużą liczbą różnych urządzeń, a do samego połączenia najczęściej nie są potrzebne żadne dodatkowe adaptery. Jednak w razie potrzeby – na przykład do komputera stacjonarnego bez Bluetooth – taki adapter można dokupić osobno. Przy tym wszystkim połączenie odbywa się w zasięgu radiowym i urządzenia niekoniecznie muszą sie wzajemnie widzieć, a jego zasięg w otwartej przestrzeni wynosi zazwyczaj co najmniej 10 m (a często znacznie więcej).
• Radio. Połączenie radiowe inne niż Bluetooth (patrz wyżej). Specyfika takiego połączenia w dużej mierze zależy od kompatybilności z platformami do gier (patrz wyżej). Na przykład zastrzeżone standardy radiowe są używane przez wiele konsol biurkowych, a połączenie z takimi urządzeniami często odbywa się bezpośrednio, bez dodatkowego sprzętu. Z kolei kontrolery z możliwością pracy na PC (Mac) wyposażone są w specjalne przejściówki, zwykle podłączane przez USB (przy czym takie modele mogą również obsługiwać bezpośrednie połączenie z konsolą do gier). Ale w przypadku gadżetów mobilnych ta metoda komunikacji nie jest używana - w tym przypadku bardziej uzasadniony jest opisany powyżej Bluetooth.
• Bluetooth/radio. Możliwość pracy w dowolnej z opisanych powyżej opcji. Wszystkie takie kontrolery są tworzone do współpracy z kilkoma platformami jednocześnie - konsolami (tej lub innej serii), urządzeniami mobilnymi i komputerami; może być dowolna konkretna kombinacja tych opcji, jednak zawsze jest więcej niż jedna z nich. Co prawda, taka wszechstronność zauważalnie wpływa na koszt, więc ogólnie jest bardzo niewiele modeli z takim połączeniem. Jeśli jednak weźmiemy nie odmianę, jednak całkowitą liczba, to ten sposób nie jest tak rzadki, jak mogłoby się wydawać - na przykład jest zapewniony w "natywnym" gamepadzie dla konsol Xbox Series S/X 2020 roku modelowego.

- Kombinowane. Połączenie przewodowe z jednoczesną obsługą standardów bezprzewodowych - Bluetooth, radia, czasem obu. Cechy każdej z tych opcji zostały szczegółowo opisane powyżej. Kombinowany format pracy teoretycznie zapewnia maksymalną wszechstronność, umożliwiając wybór optymalnego sposobu połączenia w różnych sytuacjach. Jednak w praktyce specyfika działania takich akcesoriów może być różna – w zależności od kompatybilnych platform, a nawet cech poszczególnych modeli. Tak więc niektóre kombinowane kontrolery używają różnych sposobów połączenia dla różnych urządzeń - na przykład przewodowego dla komputera i kanału radiowego dla konsoli stacjonarnej. Inne działają w podstawowym formacie bezprzewodowym, a kabel służy do ładowania baterii w locie (lub gdy trzeba oszczędzać energię na później). Jeszcze inne mogą łączyć te formaty itp. W każdym razie takie szczegóły należy wyjaśnić osobno. To samo dotyczy ogólnych funkcji połączenia: np. opcja „przewodowo/radio” w urządzeniu dla komputerów stacjonarnych i konsol może oznaczać zarówno obecność bezprzewodowej przejściówki USB, jak i brak możliwości bezprzewodowego połączenia z komputerami.

Długość kabla przewidzianego w konstrukcji lub w zestawie dostawy kontrolera przewodowego lub kombinowanego (patrz „Podłączenie”).

Ogólnie znaczenie tego parametru jest oczywiste: dłuższy kabel daje większą swobodę ruchu, jednak może powodować niedogodności na krótkich dystansach. W praktyce długość kabla jest ważna głównie w przypadkach, gdy do grania na dużym ekranie używane jest połączenie przewodowe: dla wygodnego oglądania pożądane jest, aby znajdować się w dość dużej odległości od takiego ekranu. Jednak nawet w tym przypadku stosunkowo krótki kabel można zrekompensować długością przewodów biegnących od konsoli (lub innego urządzenia do gier) do ekranu, a nawet bezprzewodowym połączeniem dekodera z ekranem (wiele nowoczesne modele mają tę opcję). Jeśli kontroler jest używany do komputera, możesz zignorować parametr ten: jednostka systemowa lub laptop znajdują się zwykle w bezpośrednim sąsiedztwie użytkownika, a do podłączenia wystarczy nawet dość krótki przewód.

Zasięg połączenia bezprzewodowego przewidzianego w gamepadzie.

Prawie wszystkie nowoczesne modele bezprzewodowe działają pewnie w odległości co najmniej 2 - 3 metrów. Trzeba więc zwracać uwagę na parametr ten głównie wtedy, gdy planowane jest użytkowanie urządzenia w większej odległości od komputera. Jednocześnie przy ocenie zasięgu należy mieć na uwadze, że jest on wskazany w warunkach idealnych: brak zakłóceń i przeszkód w torze sygnału, pełne naładowanie akumulatora itp. W praktyce zasięg komunikacji może okazać się nieco krótszy, więc przy wyborze warto wziąć pewny zapas. Niemniej jednak, na podstawie deklarowanego zasięgu całkiem możliwe jest oszacowanie praktycznych możliwości różnych modeli i porównanie ich ze sobą.

Całkowita liczba przycisków przewidziana w konstrukcji kontrolera.

Im więcej przycisków - tym więcej dodatkowych funkcji można „powiązać” z kontrolerem, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że w trakcie gry trzeba będzie korzystać z innych elementów sterujących (np. klawiatury PC). Jednocześnie wiele konsoli do gier (patrz „Kompatybilność z platformami”) zapewnia określoną minimalną liczbę przycisków dla kompatybilnego gamepada - mniejsza liczba po prostu nie pozwoliłaby na pełne wykorzystanie wszystkich funkcji konsoli. Na przykład standardowy kontroler PlayStation 4 ma 11 przycisków.

Zwróć uwagę, że kontroler D-Pad (patrz poniżej) nie jest brany pod uwagę w tych obliczeniach: jest uważany za specyficzny element sterujący, chociaż opiera się na przyciskach.

Rodzaj sprzężenia zwrotnego przewidzianego w konstrukcji kontrolera (jeśli występuje).

Sprzężenie zwrotne to reakcja kontrolera na określone wydarzenia w grze. Ta reakcja potęguje efekt „zanurzenia”, dając graczowi wrażenie, że trzyma się prawdziwej rączki samolotu, kierownicy itp. Może być następująca:

- Wibracje. Sprzężenie zwrotne w postaci wibracji pozwala na symulację np. drżenia podczas jazdy w terenie, drżenia samolotu podczas strzelania z broni powietrznej lub dostania się w strefę turbulencji itp.

- Siłowe. Kontrolery z siłowym sprzężeniem zwrotnym są w stanie stawiać pewien opór wysiłkom gracza – na przykład symulować trudności w kręceniu kierownicą z kołami utkniętymi w błocie.

- Wibracje/siłowe. Kontrolery obsługujące oba powyższe typy sprzężenia zwrotnego. Ta opcja jest najbardziej zaawansowana i jednocześnie najdroższa.

Obecność manipulatora D-Pad w konstrukcji kontrolera; może tutaj być również określony rodzaj takiego kontrolera.

D-Pad służy do przesuwania postaci, kursora itp. w ściśle określonych, standardowych kierunkach. W niektórych przypadkach jest to wygodniejsze niż używanie gałek analogowych, które przechylają się w obie strony (patrz poniżej). Jeśli chodzi o odmiany, w naszych czasach istnieją takie opcje:

— 4-kierunkowy. Klasyczny D-Pad, który pojawił się na zaraniu konsoli do gier i nie stracił w naszych czasach popularności. Może być wykonany jako zestaw 4 przycisków w charakterystycznym układzie krzyżowym lub jako jeden solidny przycisk „wielostronny”. W każdym razie takie urządzenie zapewnia 4 stałe kierunki: w górę, w dół, w prawo, w lewo. Jednak aby poruszać się po przekątnej, musisz jednocześnie wybrać 2 odpowiednie kierunki; nie zawsze jest to wygodne, więc pod tym względem 4-kierunkowe D-Pad'y są uważane za nieco mniej praktyczne niż 8-kierunkowe opisane poniżej. Mimo to są również dość funkcjonalne, a jednocześnie prostsze w konstrukcji, niezawodne i niedrogie; a ściśle ukośne ruchy nie są wymagane tak często, jak ruchy poziome i pionowe. Tak więc tego typu D-Pad'y można znaleźć nawet w akcesoriach do najnowszej generacji konsoli do gier.

— 8-kierunkowy. Odmiana D-Pad'ów, w której 4 standardowe kierunki (2 poziome, 2 pionowe) uzupełniają 4 pośrednie - ukośne. W tym przypa...dku zwykle mówimy o pełnowartościowych stałych pozycjach kontrolera; innymi słowy, aby poruszać się po przekątnej, musisz kliknąć nie na dwa standardowe kierunki, ale na jeden pośredni. Klasyczna konstrukcja tego typu D-Pad'u to przycisk wielokierunkowy, który jest najbardziej odpowiednią opcją w tym przypadku. Jednak w tej odmianie są też rozwiązania dla 4 oddzielnych przycisków - pod warunkiem, że te przyciski są umieszczone bardzo blisko i nietrudno wcisnąć dwa naraz jednym palcem. W każdym razie kontrolery 8-kierunkowe są nieco droższe, ale wygodniejsze niż 4-kierunkowe.

Liczba i układ gałek analogowych przewidzianych w konstrukcji kontrolera.

Gałkę analogową można opisać jako miniaturowy joystick - wystająca dźwignia, który można przechylić w dowolnym kierunku. Jej przeznaczenie jest ogólnie podobne do D-Pad'u (patrz wyżej), jednak gałka nie ma stałych pozycji; zapewnia to „subtelniejsze” sterowanie, co jest bardzo ważne we współczesnych grach. Ponadto wymachiwanie gałką jest często wygodniejsze niż naciśnięcie D-Pad'u.

Osobno warto wzmiankować o gałkach na czujniki Halla. Konstrukcja takich dźwigni jest bardziej niezawodna ze względu na brak elementów trących i stykających się, a położenie gałki zależy od zmian wahań pola magnetycznego, które są monitorowane przez odpowiednie czujniki. Gałki na czujniki Halla nie mają „martwych stref”, są pozbawione efektu dryfu (niewspółosiowości) i zużywają się o rząd wielkości wolniej. Jednak takie rozwiązania nie są tanie.

Funkcja ta jest najczęściej używana w gamepadach (patrz „Typ urządzenia”) - w większości tych kontrolerów dostępna jest przynajmniej jedna gałka, modele bez gałek analogowych są już uważane za rzadkie. Ponadto wyposażenie to jest z definicji instalowane we wszystkich kontrolerach do gier arkadowych; a w broniach do wirtualnej rzeczywistości i kontrolerach ruchu również występują drążki analogowe - za ich pośrednictwem bardzo wygodnie jest sterować ruchem p...ostaci.

Jeśli chodzi o układ, jest on wskazywany głównie dla gamepadów o tradycyjnej konstrukcji z pełnym zestawem sterowników, w tym 2 gałkami analogowymi. Najpopularniejszymi opcjami są tutaj lewa gałka na górze, prawa na dole (jak w Xbox) lub oba drążki na dole (jak w PlayStation). Dużo rzadziej spotykane są urządzenia, w których na górze zainstalowane są oba drążki analogowe – w szczególności zwykły gamepad do Wii U, a także wiele modeli gadżetów mobilnych. W niektórych manipulatorach zapewniono konfigurowalny układ gałek: z reguły prawy drążek w takich modelach jest stały, a lewy można zainstalować od góry lub od dołu, zmieniając format gamepada według własnego uznania.

Zderzaki lub manetki to przyciski znajdujące się na górze korpusu kontrolerów do gier. Mają przypisywać się do nich różne akcje w grach, a także służą do interakcji użytkownika z interfejsem menu i aplikacjami na konsoli do gier lub komputerze.

Takie sterowanie jest charakterystyczną cechą gamepadów (patrz „Typ”) i prawie nigdy nie występuje w innych typach kontrolerów do gier. Klawisze klawiszy naciska się, zwykle palcami wskazującymi, gdy użytkownik trzyma gamepada. Często przyciski podbijania mogą pełnić różne funkcje w zależności od gry (na przykład przełączanie broni, tryb działania itp.), a także służą do poruszania się pomiędzy sekcjami interfejsu użytkownika. W każdym razie zderzaki dodają graczowi dodatkowe możliwości sterowania.

Dodatkowe elementy sterujące znajdują się na górze gamepada z tyłu obudowy. Spusty naciska się palcem wskazującym lub środkowym gracza.

Klasyczne gamepady i joysticki posiadają wyzwalacze. służy do kontrolowania różnych działań w grach (na przykład przyspieszanie samochodu w wyścigach, strzelanie w strzelankach itp.). Co więcej, w niektórych modelach możliwe jest wciśnięcie spustu do połowy w celu warunkowego celowania w grze lub do całkowitego oddania strzału w przeciwników. Ponadto takie przyciski mogą mieć funkcję sprzężenia zwrotnego poprzez wibracje. Zdecydowana większość wyzwalaczy oparta jest na potencjometrach (rezystorach zmiennych), rzadziej na czujnikach Halla, które monitorują zmiany wahań pola magnetycznego i nie mają w swojej konstrukcji części trących (ale są też droższe).

Wyzwalacze są rozmieszczone nieco inaczej w podwieszanych gamepadach do smartfonów (patrz „Typ”). Często takie elementy sterujące są wyposażone w mechanizmy spustowe i ruchome styki wrażliwe na warstwę dotykową ekranu, które po naciśnięciu spustu dotykają określonego obszaru wyświetlacza. W zależności od układu w grze, do spustów mają być przypisane różne funkcje sterujące (strzelanie, celowanie, kucanie lub skakanie itp.).

Dodatkowe przyciski umieszczone na tylnym panelu obudowy kontrolera gier.

Sprzęt taki występuje wyłącznie wśród gamepadów (patrz „Typ”). Z reguły przyciski tylne można dostosowywać i przypisywać do określonych funkcji według uznania gracza lub w zależności od wymagań konkretnej gry. Zostały zaprojektowane tak, aby umożliwić kontrolowanie gry bez konieczności odrywania palców od głównych przycisków lub drążków. Dodatkowe przyciski na tylnym panelu są szczególnie przydatne w strzelankach pierwszoosobowych i grach walki, gdzie szybkość reakcji i precyzyjna kontrola mają kluczowe znaczenie dla sukcesu w grze.

Obecność regulatora trakcji w kontrolerze. Taki regulator może być wykonany bezpośrednio na samym kontrolerze (np. obok głównej rączki padu) lub jako osobne urządzenie. Z reguły jest to uchwyt, podobny do drążka sterowego silnika lotniczego i jest używany w symulatorach lotu do kontrolowania trakcji silnika; regulacja odbywa się poprzez przesuwanie uchwytu do przodu i do tyłu. W najbardziej zaawansowanych regulatorach takich uchwytów może być kilka, co pozwala kontrolować nie tylko trakcje, ale np. skok śruby; ten rodzaj detalu doceniają szczególnie amatorzy wysokiej klasy symulatorów oraz zawodowi piloci wykorzystujący komputer jako symulator. Jednak większość regulatorów trakcji jest dość prosta i została zaprojektowana nie tyle dla realizmu, co dla wygody w szybkich grach.

Obecność panelu dotykowego w konstrukcji kontrolera.

Taki panel, jak sama nazwa wskazuje, to niewielka powierzchnia wrażliwa na dotyk palca. Występuje głównie w gamepadach (patrz „Typ urządzenia”), chociaż może być używany w innych typach kontrolerów. Tradycyjnie czujnik znajduje się z przodu na górze urządzenia, między lewym i prawym zestawem przycisków oraz przed gałkami analogowymi (choć tutaj też możliwe są opcje). Funkcja ta służy głównie do sterowania rozgrywką za pomocą różnych gestów - od najprostszych „przeciągnięć” w tym czy innym kierunku po rysowanie dość skomplikowanych symboli.

Konkretne możliwości panelu dotykowego zależą głównie od cech konkretnej gry; jednak w każdym przypadku rozszerza możliwości kontrolera (choć odpowiednio zwiększa jego koszt). Zwróć też uwagę, że w wielu modelach taki panel może również działać jako przycisk - poprzez naciśnięcie. Dlatego w szczególności bardzo wygodnie jest wstrzymywać grę w sytuacjach awaryjnych: czujnik jest duży i raczej trudno go przeoczyć podczas naciśnięcia.

Kąt obrotu kierownicy (patrz „Rodzaj urządzenia”). Parametr ten jest mierzony po całym zakresie — od jednego skrajnego punktu do drugiego; odpowiednio kąt obrotu od pozycji średniej będzie o połowę mniejszy. Na przykład kąt 180° oznacza, że kierownica może obracać się o 90° w prawo i w lewo.

Zarówno ogólnie klasa, jak i przeznaczenie kierownicy zależą bezpośrednio od tego parametru. Modele o kącie obrotu do 270° to w przeważającej mierze modele klasy podstawowej przeznaczone głównie dla miłośników zręcznościowych wyścigów bez dużego nacisku na realizm, a także dla dzieci i początkujących graczy. W bardziej zaawansowanych kierownicach kąt obrotu wynosi już 900°, a nawet 1080°. Liczby te zostały przyjęte nie bez powodu — odpowiadają zakresowi kierownicy większości samochodów seryjnych (900°), a także niektórych supercarów (1080°). Tym samym te parametry sprawiają, że użytkowanie kierownicy jest jak najbardziej realistyczne, ale też znacząco wpływa to na koszt.

Zakres obrotu kierownicy można regulować za pomocą funkcji regulacji kąta kierownicy (o ile taka funkcja jest dostępna). Opcję konfiguruje się albo bezpośrednio w grze, albo poprzez oprogramowanie sterujące pracą kierownicy.

Materiał, z którego wykonana jest bezpośrednio kierownica w manipulatorach odpowiedniego typu (patrz „Typ urządzenia”).

Zwróć uwagę, że podstawą kierownicy jest tradycyjnie tworzywo sztuczne. Dlatego na parametr ten wskazuje materiał zewnętrznej powierzchni kierownicy: to z tą powierzchnią stykają się ręce użytkownika, to ona jest przede wszystkim odpowiedzialna za wygląd urządzenia i ogólne wrażenia z jego użytkowania.

- Guma. Gumowa powłoka jest stosunkowo niedroga, a jednocześnie dość wygodna i praktyczna. Dzięki miękkości i elastyczności taka powierzchnia jest więc przyjemna w dotyku, a jednocześnie wygląda całkiem autentycznie – podobne materiały są często stosowane w kierownicach prawdziwych samochodów. Dlatego właśnie ta opcja jest obecnie najpopularniejsza. Z mankamentów gumy można zauważyć jedynie słabą odporność na zarysowania, jednak jest to wspólna cecha wielu dość zaawansowanych materiałów na kierownicę.

- Tworzywo sztuczne. Kierownica wykonana w całości z tworzywa sztucznego; w tym przypadku powłoka zewnętrzna może nieznacznie różnić się od podstawy, jednak obie należą do tej samej klasy materiałów. Kluczową zaletą tej opcji jest jej niski koszt; dodatkowo tworzywo może być wystarczająco odporne na zarysowania, otarcia i inne uszkodzenia. Natomiast plastikowa powierzchnia jest nieco mniej wygodna niż np. gumowa i nie zawsze wygląda wystarczająco solidnie i niezawodnie. Ponadto gładki plastik ma tendencję do ślizgania się w dłonia...ch (chociaż mogą się stosować wystające wypukłości lub inne podobne rozwiązania, aby zrekompensować tę wadę). Dlatego materiał ten jest rzadziej używany, głównie w stosunkowo niedrogich kierownicach (choć możliwe są wyjątki, przy użyciu wysokiej jakości tworzyw sztucznych).

- Skóra. Powłoka wykonana jest ze sztucznej, czasem naturalnej skóry. Materiały te należą do klasy premium: mają stylowy wygląd, są przyjemne w dotyku, jednak odpowiednio kosztują. Co prawda, skóra sztuczna może być zarówno wysokiej jakości, jak i stosunkowo tania – jednak w tym drugim przypadku nie ma co mówić o odporności i trwałości; z kolei skóra naturalna jest z definicji dość droga. Oczywiście takie powłoki zapewniają maksymalną autentyczność – do tego stopnia, że kontroler „pachnie jak prawdziwa kierownica, a nie plastikowa zabawka”.

- Alcantara. Materiał znany również jako sztuczny zamsz. W rzeczywistości jest to odmiana wyżej opisanej skóry (skóry sztucznej), jednak wyróżnia się w osobną kategorię, ponieważ posiada specyficzne cechy - przede wszystkim charakterystyczną aksamitną powierzchnię. Dzięki temu materiał ten jest przyjemny w dotyku, a jednocześnie świetnie wygląda, a przy tym jest dość trwały i praktyczny; należy powiedzieć, że Alcantara jest szeroko stosowana w dekoracji i tuningu zewnętrznym prawdziwych samochodów, w tym samochodów luksusowych. Jednocześnie koszt takiego wykończenia, w tym kierownic do gier, okazuje się spory; dlatego tylko wybrane modele z wyższej półki są wykonane z Alcantary.

Typ skrzyni biegów umieszczonej w kierownicy (patrz „Typ urządzenia”).

- Dźwignia zmiany biegów. Przełącznik ma postać klasycznej dźwigni, jak w większości samochodów seryjnych. Aby pracować z taką dźwignią, trzeba zdjąć prawą rękę z kierownicy, ale nie jest to wada, a cecha charakterystyczna – tak wszystko dzieje się przy prawdziwej jeździe, a wielu użytkowników docenia tę opcję właśnie za jej realizm. Jednocześnie urządzenie dźwigni zmiany biegów może być różne: w najprostszych kierownicach porusza się tam i z powrotem, umożliwiając jedynie sekwencyjną zmianę biegów, w bardziej zaawansowanych umożliwia natychmiastowe włączenie dowolnego biegu, jak w prawdziwej dźwigni mechanicznej.

- Łopatki zmiany biegów. Przełączniki mają postać płatków umieszczonych pod kierownicą (a dokładniej za kierownicą, patrząc od strony użytkownika). Ta metoda jest stosowana w samochodach osobowych klasy premium, a także w wielu samochodach wyścigowych. Zmiana biegów odbywa się tylko sekwencyjnie; przy tym nie trzeba odrywać dłoni od kierownicy, co zwiększa szybkość reakcji i zapewnia pełną kontrolę nad sterowaniem.

- Dźwignia zmiany biegów i łopatki zmiany biegów. Kierownica posiada dwie opisane powyżej metody zmiany biegów jednocześnie. Dzięki temu użytkownik może wybrać własną opcję, w zależności od preferencji i sytuacji: na przykład w dynamicznych wyścigach wygodniej jest używać łopatek, a w s...pokojnym symulatorze ciężarówki większy realizm zapewnia dźwignia.

Rodzaje pedałów dostarczanych w zestawie z kontrolerem.

Parametr ten wskazywany jest tylko w kontrolerach przeznaczonych do wyścigów samochodowych (w symulatorach lotu pedały mają tylko jedną specjalizację - ster - i nie ma potrzeby jej dodatkowego określania). Większość z tych kontrolerów to kierownice (patrz „Rodzaj urządzenia”), ale pedały mogą być produkowane całkowicie oddzielnie. Tak czy inaczej, minimum wymagane do mniej lub bardziej efektywnego prowadzenia samochodu to dwa pedały, gaz i hamulec. Jednocześnie dla miłośników maksymalnego realizmu produkowane są droższe trójpedałowe kontrolery, które zawierają również sprzęgło; komplikuje to sterowanie, ale zapewnia wiele dodatkowych funkcji niedostępnych w przypadku dwóch pedałów.

Obecność chłodnicy w konstrukcji kontrolera gier do chłodzenia smartfona. Podobne układy spotykamy w podwieszanych modelach gamepadów, rzadziej w wyzwalaczach do urządzeń mobilnych (patrz „Typ”).

Wentylatory schładzają „gorący żar” smartfona podczas długich sesji grania, pomagając w ten sposób utrzymać stabilną liczbę klatek na sekundę w grach. W zależności od wykonania wbudowane chłodzenie może składać się z jednej lub dwóch chłodnic zapewniających wymuszony obieg powietrza w telefonie komórkowym. Chłodzenie to włączane jest osobnym przyciskiem, a zasilanie odbywa się z wbudowanego akumulatora.

Metoda mocowania kontrolera do gier do stołu lub innej powierzchni. Należy pamiętać, że nie wszystkie typy urządzeń (patrz wyżej) używają mocowań - na przykład w przypadku gamepadów nie są one wymagane z definicji, a pedały są wykonane na masywnej stabilnej podstawie i są instalowane na podłodze, dlatego też nie potrzebują zacisków. W innych przypadkach dostępne są następujące opcje:

- Przyssawki. Klasyczne przyssawki, które „przyklejają się” do powierzchni stołu. Takie mocowania wymagają dość płaskiej powierzchni, jednak w większości przypadków nie stanowi to problemu, biorąc pod uwagę materiały użyte do nowoczesnych stołów. Kolejną zaletą przyssawek jest to, że można je zamontować w dowolnym miejscu na stole - niekoniecznie na krawędzi, jak ma to miejsce w przypadku wielu zacisków. Jedną z wad tej opcji jest to, że wraz ze zużyciem materiał przyssawek traci swoją elastyczność, a niezawodność mocowania spada - zwłaszcza przy częstym mocowaniu/odpinaniu. Jednak w większości przypadków termin efektywnej pracy przyssawek jest dość porównywalny z żywotnością samego kontrolera, więc ta wada zwykle nie jest krytyczna.

- Klipsy. Klipsy mają zazwyczaj postać charakterystycznych zacisków, które umożliwiają przymocowanie urządzenia do krawędzi blatu lub w innym podobnym miejscu. Główną zaletą tej opcji jest niezawodność: po pierwsze, dobrze zaciśnięty klips utrzymuje kontroler w miejscu znacznie mocn...iej niż przyssawki, a po drugie, jakość mocowania prawie nie pogarsza się nawet przy częstych mocowaniach i odpinaniach. Jednak klips może być używany tylko na krawędzi blatu lub na specjalnej podstawce, co ogranicza wybór miejsca instalacji kontrolera do gier.

- Śruby. Specyficzny wariant, stosowany głównie wśród wysokiej klasy urządzeń do symulatorów lotu (patrz „Rodzaj urządzenia”); prawie nigdy nie występuje w innych typach kontrolerów. Za pomocą śrub bloki przyrządów są instalowane w specjalnym stojaku, który symuluje kokpit samolotu.

Istnieją modele, które pozwalają na kilka opcji mocowania: np. kierownica z przyssawkami może być również wyposażona w klips, co pozwala wybrać opcję według uznania gracza.

Rodzaj uchwytu do smartfona przewidzianego w kontrolerze dla odpowiednich urządzeń (patrz „Kompatybilność z platformami”).

Parametr ten określany jest głównie dla gamepadów, w tym teleskopowych (patrz „Typ urządzenia”). W dzisiejszych czasach takie akcesoria można wyposażyć w teleskopowy, wbudowany lub zdejmowany uchwyt do smartfona; oto cechy każdej z tych opcji:

- Teleskopowy. Zasada działania teleskopowego uchwytu polega na tym, że gamepad umieszcza się po bokach smartfona, obróconego do poziomej orientacji ekranu. Większość z tych kontrolerów jest wykonana dwustronnie, jednak rzadko wystepują również urządzenia jednostronne. Ogólna zasada konstrukcji modeli dwustronnych może być różna: niektóre składają się z dwóch całkowicie oddzielnych części, w innych części te są zamocowane na wspólnej podstawie i można je rozsunąć w celu dostosowania do określonego rozmiaru ekranu (podstawa odgrywa rolę przewodnika). W każdym razie kontrolery z tego typu uchwytem przeznaczone są głównie do urządzeń mobilnych – najczęściej smartfonów, jednak są też rozwiązania na tablety, w tym na część przenośną konsoli Switch (patrz „Kompatybilność z platformami”). Niektóre modele mogą być również używane z komputerem stacjonarnym, jednak jest to dość rzadka opcja.

- Wbudowany. Uchwyt, który jest oryginalnie częścią konstrukcji kontrolera i nie może być usunięty prze...z użytkownika. Jednocześnie same kontrolery mają bardziej tradycyjną konstrukcję niż opisane powyżej modele teleskopowe: na przykład gamepady są wykonane w jednej pełnej obudowie. Smartfon we wbudowanym uchwycie jest zwykle instalowany nad kontrolerem, w orientacji poziomej ekranu, w pozycji pionowej lub pochylonej; w niektórych modelach kąt nachylenia można regulować. Zauważamy również, że wbudowany uchwyt jest często składany i można go złożyć kompaktowo, gdy przenośny gadżet nie jest używany; takie modele mogą mieć różne funkcje zastosowania. Wśród nich można więc znaleźć uniwersalne akcesoria, ponadto kompatybilne z komputerami lub konsolami stacjonarnymi, oraz rozwiązania czysto „mobilne”, gdzie uchwyt składa się do przechowywania/transportu (lub do pracy z tabletem, który po prostu tam się nie zmieści). Dostępne są również gamepady z nieskładanym uchwytem – przeznaczone wyłącznie do smartfonów.

- Zdejmowany. Całkowicie oddzielny uchwyt, który można przymocować do kontrolera podczas korzystania ze smartfona i zdjąć poza godzinami pracy. Z wyjątkiem sposobu montażu jest całkowicie podobny do opisanej powyżej składanej wersji uchwytów wbudowanych: znajduje użytek również w kontrolerach o klasycznej konstrukcji, zakłada pionową lub pochyloną pozycję smartfona i może być montowany zarówno w czysto „mobilnych”, jak i w modelach uniwersalnych, które są również kompatybilne ze sprzętem stacjonarnym (komputery, konsole).

Mały ekran, który może wyświetlać różne informacje dla odtwarzacza, powiadomienia o stanie baterii, połączeniach sieciowych itp. Specyficzna funkcjonalność wyświetlacza zależy od jego implementacji na pokładzie kontrolera gier. Tak więc w kierownicach ekran często pokazuje prędkość i/lub czas okrążenia, w zaawansowanych gamepadach - poziom zdrowia gracza, ilość amunicji itp. W każdym razie wyświetlacz pozwala uzyskać przydatne informacje bez odwracania uwagi od rozgrywki.

Główny(e) materiał(y) użyty(e) do budowy kontrolera.

Zwykle z materiału określonego w tym punkcie wykonane są obudowa urządzenia i elementy sterujące – przyciski, dźwignie, gałka padu itp. Jedynymi wyjątkami są kierownice (patrz „Rodzaj urządzenia”) – dla nich w punkcie „Materiał kierownicy” (patrz wyżej), często określany jest rodzaj powłoki.

Oto główne materiały, które są dziś aktualne:

- Tworzywo sztuczne. Jest używane w zdecydowanej większości nowoczesnych kontrolerów do gier - od przystępnych cenowo po high-endowe; jednocześnie, nawet w niedrogich urządzeniach, można stosować wystarczająco wysokiej jakości rodzaje tworzyw sztucznych. Ogólnie rzecz biorąc, materiał ten łączy niski koszt, praktyczność i łatwość projektowania: elementom plastikowym można łatwo nadawać złożone kształty, a także wszelkie odcienie i wzory. Z niedociągnięć tej opcji możemy jedynie zauważyć pewną tendencję do zarysowań; jest to jednak moment czysto estetyczny, prawie bez znaczenia praktycznego.

- Gumowa powłoka. Dodatkowa powłoka powszechnie stosowana na urządzeniach z tworzyw sztucznych. Guma jest miękka, elastyczna i mniej podatna na poślizg niż gładka powierzchnia z tworzywa sztucznego. Zapewnia to wygodniejszy i pewniejszy chwyt. Ponadto na takim materiale rysy są mniej widoczne. Minusem tych zalet jest nieznaczny wzrost kosztów i wymiarów kontrolera (to ostatnie można jednak zrekompensować zmniejszeniem rozmiaru plastikowej podstawy).
...
- Soft Touch. Specjalna odmiana tworzywa sztucznego, rodzaj przejściowego wariantu pomiędzy tradycyjnym gładkim plastikiem a gumą. Powierzchnia takiego materiału ma specjalną fakturę, dzięki czemu jest miękka w dotyku (stąd nazwa), ponadto prawie nie wyślizguje się w dłoniach. Jednak z wielu powodów taki materiał nie zyskał dużej popularności w manipulatorach do gier.

- Gumowany plastik, gumowana powłoka. Te określenia w różnych modelach mogą oznaczać różne materiały: w niektórych przypadkach jest to tworzywo sztuczne z pełną gumową powłoką, w innych jest to miękka w dotyku powierzchnia Soft Touch. Aby uzyskać więcej informacji na temat obu, patrz powyżej; a to, o czym dokładnie mówimy, warto wyjaśniać osobno.

- Guma. Słowo „guma” w tym przypadku zwyczajowo oznacza poszczególne elementy wykonane z tego materiału – przede wszystkim przyciski i dodatkowe wstawki. Takie elementy są zwykle łączone z plastikową podstawą obudowy (patrz wyżej). A gumę stosowano dla dodatkowej wygody: palce nie zsuwają się z takich przycisków, jak z plastikowych, a wstawki zapobiegają ślizganiu się samego kontrolera w dłoni.

- Metal. W przypadku kontrolerów do gier metal to materiał premium: jest wytrzymały, wygląda solidnie, jednak nie jest tani. A w niektórych typach kontrolerów - na przykład gamepadach (patrz „Rodzaj urządzenia”) - użycie tego materiału nie jest uzasadnione z praktycznego punktu widzenia. W rezultacie metal jest używany głównie do pojedynczych, wysokiej klasy kierownic, joysticków/wolantów i przyrządów lotniczych, stworzonych z myślą zarówno o funkcjonalności, jak i realizmie wyglądu i wrażeń użytkownika. Co więcej, nawet jeśli w specyfikacji wskazany jest tylko metal, konstrukcja z reguły nadal zawiera pojedyncze elementy z innych materiałów: na przykład podkładka na gałce padu może być wykonana z gumy lub tworzywa sztucznego, co zapewnia dodatkowy komfort i niezawodność.

- Aluminium. Jeden z opisanych powyżej rodzajów metalu - ze wszystkimi charakterystycznymi cechami. Aluminium jest często postrzegane jako zaawansowany i drogi materiał (w szczególności ma szerokie użytek w lotnictwie); dlatego czasami w specyfikacji nazwa ta jest podana w celach reklamowych.

Źródło zasilania używane przez kontroler do gier.

Parametr ten zależy bezpośrednio od rodzaju połączenia (patrz „Połączenie”). Tak więc zasilanie z portu USB lub sieci (zasilacza) jest zapewnione głównie w modelach przewodowych, a urządzenia z łącznością bezprzewodową (zarówno czysto bezprzewodową, jak i kombinowaną) mają prawie gwarancję korzystania z akumulatora lub baterii. Oto bardziej szczegółowy opis każdej z tych opcji:

- Port USB. Zasilanie przez port USB - zazwyczaj ten sam, przez który kontroler komunikuje się bezpośrednio z konsolą, komputerem stacjonarnym lub innym urządzeniem do gier. Ta metoda połączenia pozwala obejść się bez zbędnych przewodów. Jednak zasilanie z USB jest stosunkowo niskie, dlatego opcja ta słabo nadaje się do kontrolerów z potężnymi systemami sprzężenia zwrotnego (w szczególności zaawansowanych kierownic) - przy takich akcesoriach trzeba korzystać z osobnych zasilaczy (patrz poniżej).
Zauważamy również, że ta metoda zasilania występuje również w poszczególnych modelach bezprzewodowych - zwykle kontrolerach do urządzeń mobilnych, które współdziałają z gadżetem przez Bluetooth i otrzymują energię z portu USB tego samego gadżetu. Taki format pracy eliminuje konieczność używania baterii w samym kontrolerze, jednak dodatkowo zużywa energię głównego urządzenia.

- Sieć. Zasilanie ze z...wykłego gniazdka za pomocą oddzielnego zasilacza. Stosowane jest głównie w kierownicach przewodowych wysokiej klasy (patrz „Rodzaj urządzenia”), które wymagają dużej mocy do wydajnej pracy systemów sprzężenia zwrotnego. Teoretycznie ta opcja nie jest zbyt wygodna, ponieważ wymaga poszukiwania dodatkowego gniazdka; jednak w praktyce zwykle nie jest to szczególnie trudne (w skrajnych przypadkach można użyć przedłużacza).

- Akumulator. Zasilanie z wbudowanego akumulatora o niestandardowym rozmiarze (w przeciwieństwie do baterii), który często jest niewymienny. To obecnie najpopularniejszy sposób zasilania kontrolerów bezprzewodowych. Jego główną przewagą nad bateriami jest to, że opcja ta nie wymaga dodatkowych pieniędzy i wysiłku: akumulator jest początkowo zawarty w zestawie, nie trzeba go kupować osobno, a gdy ładunek się wyczerpie, wystarczy naładować kontroler. Co prawda, ta procedura zajmuje trochę czasu; jednak czas pełnego naładowania rzadko przekracza kilka godzin, a czas pracy można mierzyć w dniach (choć są też skromniejsze wskaźniki). Ponadto z wielu kontrolerów można korzystać bez odłączania ładowarki; to nieco ogranicza mobilność, jednak ten szczegół zwykle nie jest krytyczny.

- Baterie (AA, AAA). Zasilanie z wymiennych elementów o standardowym rozmiarze - zwykle "paluszków" AA lub "małych paluszków" AAA. Liczba użytych elementów może być różna; jednak ogólne cechy takiego zasilacza są takie same we wszystkich kontrolerach. Z jednej strony, baterie można szybko wymienić, co pozwala na grę z minimum przerw: gdy ładunek się wyczerpie, wystarczy po prostu zainstalować nowe baterie zamiast rozładowanych. W takim przypadku użytkownik ma wybór: albo regularnie kupować baterie jednorazowe, albo wydawać pieniądze na akumulatory z zewnętrzną ładowarką. A jeśli kupisz dwa zestawy takich baterii, możesz ładować jeden zestaw, podczas gdy drugi jest używany. Z drugiej strony, korzystanie z baterii wiąże się nieuchronnie z dodatkowymi kosztami: baterie zwykle nie są zawarte w zestawie, a przed pierwszym użyciem należy je dokupić osobno. W efekcie tego typu zasilacze są używane znacznie rzadziej niż akumulatory, choć można je spotkać również w dość zaawansowanych i znanych urządzeniach – w szczególności w standardowych gamepadach do Xbox 360, Xbox One, a nawet Xbox Series X|S.

Czas ciągłej pracy kontrolera z autonomicznym zasilaniem (patrz wyżej) bez doładowywania lub wymiany baterii. Wybierając według tego wskaźnika, należy pamiętać, że jest on dość przybliżony, ponieważ w praktyce czas pracy zależy od intensywności gry, częstotliwości wyzwalania sprzężenia zwrotnego itp., a w modelach zasilanych wymiennymi bateriami - także od jakości tych baterii. W związku z tym faktyczna autonomia może być mniejsza, a czasem większa niż deklarowana. Niemniej jednak różne modele kontrolerów można łatwo porównać pod względem czasu pracy na ładowaniu podanym w specyfikacji.

Obecność standardowego złącza do ładowania.

- microUSB. Jedna z miniaturowych wersji złącza USB, która wciąż jest popularna w gadżetach, mimo pojawienia się bardziej zaawansowanego USB C. Ma stosunkowo skromne możliwości (w szczególności ustępuje USB C pod względem maksymalnie możliwej mocy ładowania), jednak ten punkt rzadko jest krytyczny. Przy tym kabli i ładowarek pod microUSB istnieje całkiem dużo.

— USB C. Stosunkowo nowy rodzaj złącza USB, aktywnie nabierający rozpędu. Podobnie jak microUSB, jest niewielkich rozmiarów, jednak ma wygodniejszą odwracalną konstrukcję i zaawansowane funkcje, takie jak możliwość przesyłania większej mocy, co ma pozytywny wpływ na czas ładowania.

Podświetlenie nadaje manipulatorowi niecodzienny i stylowy wygląd, podkreślając tym samym przynależność urządzenia do segmentu urządzeń gamingowych. Jego najprostsze odmiany to opcje monofoniczne. W tym przypadku poszczególne kolory są różne: czerwony, turkusowy, zielony itp. Najbardziej zaawansowane opcje to oświetlenie wielokolorowe i RGB. Systemy wielokolorowe nazywane są systemami, w których zapewniono więcej niż trzy opcje kolorów, czasem z odcieniami pośrednimi. A podświetlenie RGB pozwala wybrać prawie dowolny odcień na życzenie i nastrój użytkownika.

Podświetlane klawisze sprawiają, że klawisze są bardziej widoczne w warunkach słabego oświetlenia lub bez oświetlenia, co pozwala na wygodną grę w ciemności. Dzięki takiemu systemowi podświetlenia nie trzeba dotykać dotykiem odpowiedniego przycisku, a fałszywe kliknięcia są zminimalizowane - tak zwane „chybione kliknięcia” mogą przypadkowo aktywować niepotrzebne funkcje gry lub całkowicie opróżnić lodowisko.

Możliwość personalizacji poszczególnych elementów kontrolera.

Fizyczna zmiana konstrukcji – przede wszystkim w celu dostosowania poszczególnych elementów do osobistych preferencji gracza – nazywa się personalizacją. Funkcja ta jest najczęściej spotykana w gamepadach. Jednym z typowych przykładów jest możliwość zamiany D-Pad'u i lewej gałki analogowej (patrz wyżej dla obu); ta zamiana jest szczególnie przydatna, biorąc pod uwagę fakt, że różne gamepady wykorzystują różne układy, a standardowe rozmieszczenie tych elementów może być niewygodne (lub nieodpowiednie dla konkretnego stylu gry). Ponadto dostosowanie często zapewnia możliwość zmiany poszczególnych elementów sterujących - na przykład zainstalowanie innej nakładki na gałce analogowej lub nawet zastąpienie 8-kierunkowego D-Pad'u prostszym 4-kierunkowym. Takie części zamienne mogą być dostarczane jako część zestawu. Tak więc możliwość personalizacji w każdym przypadku daje dodatkowe możliwości dostosowania kontrolera do konkretnego gracza. Jednak ta cecha znacząco wpływa na koszt; dlatego (jak również z wielu innych powodów) występuje głównie wśród zaawansowanych modeli.

Osobno zauważamy, że tej funkcji nie należy mylić z remappingiem – rekonfiguracją funkcji poszczególnych przycisków i innych elementów: remapping odbywa się programowo, a jego możliwości zależą głównie od ustawień gier i specjalnego oprogramowania.

Obecność wyjścia słuchawkowego w konstrukcji kontrolera.

Na przeznaczenie takiego złącza wskazuje nazwa: umożliwia ono podłączenie przewodowych słuchawek lub zestawu słuchawkowego bezpośrednio do kontrolera. Jest to szczególnie wygodne w świetle faktu, że kontroler znajduje się w rękach użytkownika, a samo urządzenie do gier (PC, konsola) może znajdować się w bardzo znacznej odległości. Należy również pamiętać, że funkcja ta jest bardzo popularna w modelach bezprzewodowych (patrz „Połączenie”), co sprawia, że są jeszcze wygodniejsze podczas pracy ze słuchawkami/zestawami słuchawkowymi.

Obecność głośnika w konstrukcji kontrolera.

Konkretne stosowanie tej funkcji może się różnić w zależności od samego urządzenia, kompatybilnej platformy (patrz powyżej), a nawet konkretnej gry. Na przykład niektóre gamepady PlayStation są w stanie w niektórych grach odtwarzać przez głośnik różne dźwięki ze świata gry. Jednocześnie twórcy gry dobierają dźwięki dla gamepada w taki sposób, aby wzmacniały efekt zanurzenia: na przykład strzały z broni gracza, negocjacje przez krótkofalówkę itp. Ponadto głośnik może być używany na inne sposoby - na przykład w połaczeniu z wbudowanym mikrofonem może służyć do komunikacji głosowej w rozmowach w grze bezpośrednio za pomocą gamepada, bez użycia zestawu słuchawkowego.

Obecność żyroskopu w konstrukcji kontrolera.

Żyroskop to urządzenie zaprojektowane do śledzenia obrotów kontrolera wzdłuż jednej lub drugiej osi. Takie urządzenie najczęściej łączy się z akcelerometrem - to urządzenie określa położenie w przestrzeni (w stanie stacjonarnym), a także działające na kontroler przyspieszenia, uderzenia i wstrząsy. Takie wyposażenie umożliwia bardzo dokładne śledzenie ruchów kontrolera w przestrzeni.

Żyroskop znacznie rozszerza możliwości sterowania: pozwala na wydawanie poleceń nie tylko za pomocą przycisków, dźwigni itp., ale także poprzez przechylanie i obracanie samego kontrolera w przestrzeni. Konkretne cechy implementacji takiego sterowania zależą od platform i konkretnych gier. Należy zauważyć, że kontrolery ruchu (patrz „Typ urządzenia”) są prawie z definicji wyposażone w żyroskopy; dlatego dostępność tej funkcji jest konkretnie określona tylko dla innych typów akcesoriów do gier, głównie gamepadów.

Obecność oplotu na dostarczonym kablu kontrolera.

Ta cecha nieco zwiększa koszt przewodu, jednak ma pozytywny wpływ na jego wytrzymałość i trwałość: oplot chroni izolację i „wypełnienie” przed ścieraniem, zapobiega mocnym zgięciom, a nawet jest w stanie wytrzymać przebicia, przecięcia i ciekawskie zwierzęta, które chcą posmakować kabla.

Obecność wyjmowanego kabla w konstrukcji kontrolera gier.

Ta funkcja występuje wyłącznie w modelach z możliwością połączenia przewodowego lub kombinowanego (patrz „Typ połączenia”). Ta cecha konstrukcyjna pozwala na wymianę „oryginalnego” przewodu na inny: może to być przydatne, jeśli potrzebujesz dłuższego kabla lub jeśli dostarczony kabel został uszkodzony. Ponadto odłączenie przewodu ułatwia przechowywanie i transport kontrolera gier.