Jak anoda magnezowa pomaga wydłużyć żywotność podgrzewacza i jak należy ją konserwować
Niezależnie testujemy rekomendowane przez nas produkty i technologie.
Przed dokonaniem wyboru na korzyść tego lub innego modelu podgrzewacza wody, zalecamy zapoznanie się z zaletami wbudowanej anody magnezowej, która w sposób ciągły chroni ścianki zbiornika wewnętrznego przed korozją.
Konstrukcja zbiornika wewnętrznego podgrzewacza
Zacznijmy od konstrukcji zbiornika, w którym podgrzewana jest woda. To najważniejszy element podgrzewacza, od którego zależy jego długa żywotność. Producenci oferują zbiorniki wewnętrzne wykonane z tworzywa sztucznego, stali oraz miedzi. Ciśnienie robocze w zbiorniku może osiągać 8 barów, co decyduje o możliwości zastosowania tego lub innego materiału. W przypadku małych podgrzewaczy bezciśnieniowych ze zbiornikiem 30 litrów można zastosować plastikowy zbiornik, natomiast zbiorniki do modeli ciśnieniowych o pojemności 50 – 100 litrów wykonuje się z metalu. Miedziany zbiornik bardzo dobrze sprawdza się w podgrzewaczu, ponieważ jest wysoce odporny na korozję i bakterie. Jednakże ograniczona liczba modeli i wyjątkowo wysoki koszt takich urządzeń zmusza nas do szukania realnej alternatywy wśród produktów ze stalowym zbiornikiem.
Zbiorniki te są robione ze stali nierdzewnej przeznaczonej do kontaktu z żywnością lub ze stali węglowej oraz powlekane emalią lub ceramiką szklaną. Na jakość i żywotność zbiornika składają się trwałość, odporność termiczna i jednolita struktura powierzchni wewnętrznej, a także niezawodne połączenie powłoki ochronnej z krystaliczną strukturą metalu podstawowego. W końcu, jeśli na jego powierzchni powstanie pęknięcie, zbiornika nie da się już naprawić. Natomiast w przypadku zbiorników ze stali nierdzewnej najważniejszym kryterium jest jakość spoiny, która w dużej mierze decyduje o żywotności urządzenia. Aby lepiej utrzymywać temperaturę podgrzewanej wody, zbiornik jest odizolowany od obudowy specjalnym materiałem o niskiej przewodności cieplnej.
Porównując zbiorniki ze stali nierdzewnej i te powlekane, nie można nie zadać sobie pytania, który z nich jest lepszy i trwalszy? Trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ wiele zależy od konkretnego producenta i jakości materiałów. Na przykład stal nierdzewna produkowana w Chinach nie wytrzymuje żadnego porównania jakości ze stalą szwedzką. Porównywanie cen podgrzewaczy ze zbiornikami ze stali nierdzewnej i emalii nie jest poprawne, bo te pierwsze są tradycyjnie droższe. Spośród modeli istniejących na rynku podgrzewaczy CWU ze zbiornikami obu typów producenci udzielają w przybliżeniu takiej samej gwarancji, wynoszącej 7 – 8 lat, a w przypadku niektórych modeli – do 10 lat. Aby podgrzewacz wody służył zgodnie z przeznaczeniem, wewnętrzna powierzchnia zbiornika wymaga odpowiedniej ochrony i pielęgnacji.
Wszystko, co musisz wiedzieć o anodzie magnezowej: przeznaczenie, zasada działania, konserwacja
Dla większości osób dalekich od elementarnych pojęć procesów elektrochemicznych określenie „anoda magnezowa” jest czymś zupełnie niezrozumiałym. Ten mały pręt zamontowany wewnątrz zbiornika jest podstawowym zabezpieczeniem przed szybką korozją i niszczeniem zbiornika. Od anody zależy żywotność całego urządzenia.
Do czego służy anoda magnezowa?
Anoda magnezowa podgrzewacza jest jedynym skutecznym sposobem pasywnej ochrony wewnętrznej powierzchni zbiornika i elementu grzejnego przed korozją. Jeśli wymiana uszkodzonego elementu grzejnego nie jest trudna, to nieszczelnego zbiornika nie da się już naprawić i podgrzewacz będzie musiał zostać wyrzucony. Trzeba mieć świadomość, że anodowe zabezpieczenie antykorozyjne nie redukuje powstawania kamienia, na co większy wpływ ma jakość wody. Jednak szybkość utleniania osadów kamienia przez anodę jest ograniczona, dlatego dla skutecznego działania zabezpieczenia zaleca się dodatkowe stosowanie filtrów.
Wszyscy wiemy, czym jest rdza, ale rzadko zastanawiamy się, skąd się ona bierze. Każdy wyrób ze stali prędzej czy później jest narażony na korozję — materiał zbiornika wewnętrznego nie jest wyjątkiem. Przy podgrzewaniu wody uwalnia się tlen, który aktywnie oddziałuje z metalem zbiornika i elementu grzejnego, tworząc rdzę na ich powierzchni. Osypując się, rdzawa powłoka powoduje ścieńczenie ścianek zbiornika i może uszkodzić element grzejny. Aby temu zapobiec, wewnątrz zbiornika podgrzewacza wody znajduje się specjalny pręt ze stopu magnezu, który charakteryzuje się większą aktywnością niż żelazo. Jego zadaniem jest "odwracanie uwagi" – ten odwracający uwagę manewr zapobiega korozji metalowych powierzchni podgrzewacza, „poświęcając” anodę magnezową, która w miarę utleniania stopniowo niszczy się, zmniejszając swoje właściwości ochronne. Dodatkowo anoda redukuje negatywny wpływ twardej wody i prądów błądzących na wewnętrzne elementy podgrzewacza wody.
Najbardziej podatne na korozję są spoiny, mają one niejednorodną strukturę krystaliczną, która jest bardziej zagrożona zniszczeniem niż metal podstawowy. Miejsce spawania stalowego zbiornika jest zawsze „słabym ogniwem” konstrukcji, które wymaga szczególnej ochrony – w końcu zbiornik zaczyna rdzewieć właśnie od spawu, co skutkuje wyciekami ze zbiornika wewnętrznego. Należy pamiętać, że niedroga stal nierdzewna stosowana w zakładach przetwórstwa żywności nie charakteryzuje się odpowiednią wytrzymałością. Niestety wysokiej jakości stal nierdzewna posiadająca dobre właściwości antykorozyjne jest bardzo droga i wykonane z niej zbiorniki sprawiłyby, że podgrzewacze wody stałyby się niedostępne dla masowego odbiorcy.
Może się wydawać, że ochrony wymagają jedynie zbiorniki ze stali nierdzewnej, jednak tak nie jest. Pomimo tego, że skład emalii w zbiornikach powleczonych dobierany jest zgodnie ze współczynnikiem rozszerzalności stali, powtarzające się cykle nagrzewania i schładzania w dalszym ciągu prowadzą do pęknięć powierzchni ochronnej, umożliwiając dostęp wody do otwartego metalu. Dlatego zbiorniki z ceramiki szklanej i powłoką emaliowaną mogą również posiadać w swojej konstrukcji anody ochronne.
Wymieniaj anodę na czas
Anoda jest materiałem eksploatacyjnym, który ulega niszczeniu w trakcie pracy podgrzewacza. W miarę utleniania się anody zmniejsza się aktywna powierzchnia wymiany jonowej, osiągając z czasem wartość krytyczną. Następnie tlen bierze się za dostępne metalowe powierzchnie podgrzewacza, dlatego skorodowane pozostałości anody wymagają terminowej wymiany.
Okres żywotności anody różni się w zależności od modelu i zależy od długości, ale w większości przypadków należy ją wymieniać przy zużyciu o 60 – 70%, kiedy nie jest już skuteczna. Stopień zużycia określa się wizualnie podczas konserwacji. W przypadku, gdy brak praktyki nie pozwala określić stopnia zużycia anody – lepiej ją wymienić, zwłaszcza że jest to dość proste. Jeżeli chodzi o okres wymiany anody, to częstotliwość zalecana przez producentów wynosi 1 – 2 lata. Lepiej jednak zachować ostrożność i robić to co rok. Dopuszcza się wymianę na większą anodę, która wytrzyma dłużej niż standardowa. Należy pamiętać, że przedwczesna wymiana anody może spowodować nieszczelność zbiornika już po sześciu miesiącach aktywnego użytkowania.
Konserwacja podgrzewacza polega nie tylko na wymianie anody, ale także na czyszczeniu elementu grzejnego i ścianek zbiornika wewnętrznego z kamienia. Jest to logiczne, gdyż wymiana anody wiąże się z dostaniem do wnętrza urządzenia i grzechem byłoby z tego nie skorzystać. Bonusem za przeprowadzenie samodzielnej konserwacji podgrzewacza jest zgromadzone doświadczenie i ocena stopnia zabrudzenia i zużycia anody magnezowej. Pomoże Ci to w przyszłości zdecydować, jak często powinieneś wykonywać takie zabiegi.
Jak samodzielnie wymienić anodę
Anody magnezowe mają różne średnice, długości i rozmiary gwintów. Z reguły każdy model podgrzewacza jest obliczony na własne rozmiary anody, lecz istnieją również standardowe konstrukcje odpowiednie do wielu modeli. Zazwyczaj anodę montuje się za pomocą szpilki gwintowanej w kołnierzu podgrzewacza wody obok elementu grzejnego.
Przyjrzyjmy się teraz procesowi wymiany anody magnezowej na przykładzie ściennego podgrzewacza wody z anodą i elementem grzejnym rozmieszczonymi na dolnym kołnierzu zbiornika:
- Przede wszystkim należy odciąć zasilanie urządzenia, a następnie poczekać, aż woda ostygnie;
- Po odcięciu dopływu wody otwórz zawór spustowy i opróżnij zbiornik przez wąż;
- Następnie odkręć mocowanie i zdejmij dolną pokrywę, pod którą znajduje się termostat: należy ją wyjąć, po uprzednim rozłączeniu styków;
- Za pomocą klucza odkręć wszystkie śruby mocujące kołnierz, w którym zamontowany jest element grzejny i anoda;
- Ostrożnie zdejmij moduł kołnierza, podstawiając pod wylot wody miskę. Z reguły moduł jest wyjmowany z niewielkim wysiłkiem z powodu przyklejenia się uszczelki do otworu;
- Aby usunąć starą anodę, możesz użyć kombinerek. Nową anodę należy wkręcić w gwint ręcznie, ale nie dokręcać zbyt mocno;
- Usuń kamień na elemencie grzejnym ostrożnie zeskrobując go nożem, a następnie szlifując papierem ściernym. Usunięcie kamienia z elementu grzejnego poprawia jego przewodność cieplną i sprawia, że podgrzewacz zużywa mniej energii;
- Nie zapomnij wyczyścić wewnętrznych ścianek zbiornika. Aby to zrobić, możesz użyć zwykłego środka do mycia naczyń i czyszczenia płytek. Następnie należy dokładnie przepłukać zbiornik pod bieżącą wodą;
- Ponowny montaż podgrzewacza wody należy przeprowadzić w odwrotnej kolejności. Przed sprawdzeniem działania urządzenia nie zapomnij napełnić zbiornika wodą, po czym możesz podłączyć urządzenie. Nie włączając ogrzewania, otwórz dopływ wody, aż z kranu z ciepłą wodą popłynie strumień. Na tym etapie należy wykluczyć ewentualne przecieki, sprawdzając wszystkie połączenia. Jeśli wszystko jest w porządku, można korzystać z podgrzewacza.
- Pierwszą i najprostszą poradą wszech czasów jest to, aby zawsze słuchać, jak pracuje podgrzewacz wody. Pojawienie się nowych dźwięków, syczenie czy buczenie zbiornika może wiele powiedzieć o zaistniałych problemach, tak samo jak obce stuki w silniku pozwalają mechanikowi robić bezbłędną diagnostykę. Istnieje wiele przyczyn hałasu w podgrzewaczu wody, ale jest to wyraźny sygnał konieczności przeprowadzenia konserwacji. Przykładowo, charakterystyczne syczenie w zbiorniku przy odkręconym kranie z ciepłą wodą oznacza, że na elemencie grzejnym pojawił się kamień i nadszedł czas na wymianę anody;
- Kupując nowy podgrzewacz wody, wybierz model wyposażony w anodową ochronę zbiornika. Jeśli posiadasz model bez anody, po prostu postępuj zgodnie z zaleceniami producenta lub dokonaj modyfikacji, samodzielnie montując anodę;
- Jeżeli w konstrukcji przewidziano anodę magnezową, nigdy nie dopuszczaj do pracy podgrzewacza bez niej oraz wymieniaj ją co pewien czas;
- Nie oszczędzaj na zakupie i montażu filtrów, jeśli używasz niskiej jakości twardej wody z kranu. Znacząco zmniejszy to stężenie soli i zapobiegnie tworzeniu się kamienia, a także umożliwi skuteczniejszą pracę anody magnezowej.
Ale co z podgrzewaczami wody, których konstrukcja nie przewiduje anody? Można samodzielnie dokonać modyfikacji takich modeli, mocując anodę do rurki czujnika temperatury za pomocą drutu miedzianego. Dokładnie w ten sam sposób można rozwiązać problem, gdy nie można wyjąć szpilki zużytej anody.
Ogólne zalecenia dotyczące ochrony podgrzewacza w celu przedłużenia jego żywotności
Warto zauważyć, że stosowane środki ochrony są czasami bezużyteczne i nieuzasadnione. Tutaj w każdym indywidualnym przypadku należy brać pod uwagę skład wody i tryb pracy podgrzewacza. Przykładowo, jeżeli woda nie jest podgrzewana powyżej 55°C, to w podgrzewaczu prawie nie będzie osadzał się kamień, natomiast zwiększa się ryzyko wystąpienia bakterii Legionella, której zapobieganie wymaga szczególnej ochrony. A przy niskiej mineralizacji wody o niskiej zawartości soli stosowanie odpowiedniego filtra będzie stratą pieniędzy. Gdy do zasilania używana jest twarda woda, lepiej kupić urządzenie wyposażone w grzałkę ceramiczną, która nie boi się kamienia.