Jak wybrać procesor do swojego komputera?

Jak działają nowoczesne procesory

Strukturalnie procesory dla komputerów PC dzielą się na trzy typy: centralne, z akceleratorem graficznym oraz układy jednoukładowe. Klasyczne procesory centralne, oprócz rdzeni obliczeniowych (od dwóch do dziesięciu), mają jedynie wbudowaną pamięć podręczną i kontroler RAM.

Większość nowoczesnych procesorów ma zintegrowany akcelerator graficzny, który zastępuje niedrogą, dedykowaną kartę graficzną. Wreszcie, systemy jednoukładowe są całkowicie autonomicznymi rozwiązaniami, które nie wymagają nawet chipsetu płyty głównej do interakcji z pamięcią, pamięcią masową, urządzeniami sieciowymi i dźwiękowymi.

Podstawą fundamentów procesorów Intel i AMD dla komputerów PC jest architektura x86_64, co oznacza kompatybilność z systemami operacyjnymi Windows, macOS, Linux i BSD. Dla porównania, procesory mobilne Qualcomm i MediaTek oparte są na alternatywnej architekturze ARM, podczas gdy chipy serwerowe IBM i Fujitsu są oparte odpowiednio na architekturach POWER i SPARC. Każda nowa implementacja architektury x86_64 (Intel ma Skylake, AMD ma Excavator) jest nieco bardziej wydajna niż poprzednia.

Seria procesorów Intel

Celeron J, Celeron N, Pentium J i Pentium N - najmłodsza linia procesorów Intela, które nie są nawet sprzedawane osobno, ale są dostarczane z niedrogimi płytami głównymi. Modele z indeksem J są zbudowane na nieco starszej architekturze Bay Trail, a te z indeksem N są oparte na najnowszej architekturze Braswell. Wydajność rdzeni obliczeniowych Bay Trail i Braswell jest w przybliżeniu taka sama, podczas gdy zintegrowana grafika nowych chipów jest trzy do czterech razy szybsza. Modele Celeron J/N są dwurdzeniowe, a Pentium J/N czterordzeniowe. Główny zakres to super tanie komputery biurowe do surfowania po Internecie i pracy z dokumentami elektronicznymi.

Celeron G i Pentium G(LGA1150 i LGA1151) to wyłącznie procesory dwurdzeniowe, ale wydajność każdego rdzenia na starszej architekturze Haswell (dla płyt głównych LGA1150 i pamięci DDR3) i Skylake (LGA1151, DDR4) jest kilkakrotnie wyższa niż ww. Bay Trail i Braswell. Celeron G i Pentium G różnią się częstotliwością i ilością pamięci podręcznej - cechy procesora, choć ważne, nie są krytyczne. Biorąc pod uwagę niski koszt, Celeron G i Pentium G najlepiej nadają się do domowych komputerów multimedialnych: Internetu, filmów, prostych gier. Ale w przypadku najnowszych wymagających gier dwa rdzenie to absolutnie za mało.

Core i3 i Core i5(LGA1150 i LGA1151) to pseudo-czterordzeniowe i prawdziwie czterordzeniowe procesory Intela. Core i3 ma tylko dwa fizyczne rdzenie, ale dzięki technologii Hyper-Threading każdy rdzeń może przetwarzać dane w dwóch wątkach. W efekcie system operacyjny i aplikacje postrzegają Core i3 jako zwykły czterordzeniowy procesor. Oczywiście wydajność czterech wirtualnych rdzeni Core i3 jest półtora raza mniejsza niż czterech fizycznych rdzeni Core i5 z obsługą automatycznego przetaktowania Turbo Boost. W rezultacie w przypadku gier sparowanych z kartą graficzną do GeForce GTX 980 (patrz artykuł „Porównanie kart graficznych GeForce GTX 950, 960, 970, 980 i 980 Ti”) wystarczy Core i3. Podczas gdy w parze nowych kart graficznych NVIDIA z serii 1000, a także w profesjonalnym oprogramowaniu, takim jak edytory wideo, Core i5 jest lepiej przystosowany.

Core i7 i Xeon(LGA1150 i LGA1151) to odpowiednio starsze linie konsumenckie i produkcyjne procesorów Intela. Chipy Core i7 dla płyt głównych LGA1151 i LGA1150 mają cztery fizyczne, ale osiem wirtualnych rdzeni. A modele z indeksem „K” również obsługują ręczne przetaktowywanie, ale tylko wtedy, gdy używasz płyty głównej opartej na chipsecie Intel Z87, Z97 lub Z170. Tylko procesory Core i7 pozwalają uwolnić potencjał flagowej karty graficznej GeForce GTX 1080 lub zestawu dwóch prostszych kart graficznych. Dobrą alternatywą dla Core i7 są układy Xeon przeznaczone do stacji roboczych: mają niższą częstotliwość, ale cena też jest niższa. W przypadku gier nie jest to może najlepsza opcja, ale w przypadku edycji wideo jest to odpowiednie miejsce. Ale jeśli procesory Xeon LGA1150 działają na zwykłych płytach głównych dla konsumentów, to Xeon LGA1151 wymaga płyty ze specjalnym działającym chipsetem Intel C232 lub C236.

Core i7 Extreme Edition(LGA2011-v3) to flagowe procesory firmy Intel i rzeczywiście dostępne na rynku, przeznaczone dla zapalonych graczy i entuzjastów komputerów. Rodzina obejmuje modele z odpowiednio 6-10 rdzeniami fizycznymi i 12-20 wątkami wirtualnymi. Koszt starszych modeli przekracza 1500 USD i nie obejmuje płyty głównej LGA2011-v3, która będzie kosztować dodatkowe 250 USD. Cóż można zrobić, jeśli tylko procesory Core i7 Extreme Edition są w stanie uwolnić potencjał pakietu dwóch flagowych kart graficznych GeForce GTX 1080 lub trzech lub czterech prostszych kart graficznych.

Seria procesorów AMD

Sempron i Athlon (AM1) to energooszczędne, ale bardzo tanie dwu- i czterordzeniowe procesory AMD. W przeciwieństwie do wspomnianych wcześniej Intel Bay Trail i Braswell, chipy AMD AM1 nie są lutowane na płycie głównej i są sprzedawane osobno. W rezultacie zestaw procesora AM1 i płyty głównej będzie kosztować tyle samo lub nawet taniej niż Intel, ale jednocześnie pozwoli ci dokładniej dobrać sprzęt do portów i złączy do konkretnego zadania. Główną wadą AM1 jest hałaśliwy wentylator pudełkowej lodówki, to znaczy nadaje się do komputera biurowego, ale nie w najlepszy sposób do kina domowego.

A4, A6, A8, A10 i Athlon II X4 (FM2+) to średniej klasy platforma AMD, której głównym celem jest zachowanie równowagi między wydajnością rdzeni obliczeniowych a zintegrowaną grafiką. Na szczególną uwagę zasługują A8 i Athlon II X4, które są najtańszymi czterordzeniowymi procesorami nadającymi się do gier. Procesory A8 mają potężną zintegrowaną grafikę porównywalną z oddzielną kartą graficzną GeForce GT 730. Natomiast Athlon II X4, choć brakuje im zintegrowanej grafiki, kosztują o połowę mniej niż Intel Core i3 (jednocześnie jednak dwa razy wolniej). Oznacza to, że platforma FM2+ nadaje się do budowy podstawowego komputera do gier (zobacz artykuł „Uruchamianie komputera do gier za 300 USD (wiosna 2016)”).

FX-4000, 6000, 8000 i 9000 (AM3+) nie są już młodą, starszą platformą AMD, której cena znacznie spadła w ciągu pięciu lat swojego istnienia na rynku, a zatem nie straciła na znaczeniu. Główną wadą procesorów FX jest przestarzała technologia procesu 32 nm, co przekłada się na wysokie wymagania dotyczące zasilania i chłodzenia. Mówiąc najprościej, należy zapłacić dodatkowo za bardziej niezawodną płytę główną i masywniejszą chłodnicę procesora (patrz artykuł „Cisza i przetaktowywanie: pięć najlepszych chłodnic procesora”). Ale wszystkie te wydatki są z nawiązką równoważone przez koszt samych procesorów AMD FX: sześciordzeniowy można kupić za 110 USD, a ośmiordzeniowy za 130 USD. Dla porównania czterordzeniowy procesor Intel Core i5 zaczyna się od 180 USD. Oczywiście wydajność procesorów Intela na rdzeń jest wyższa, ale w dobrze zrównoleglonych zadaniach, takich jak edycja wideo, przewaga będzie na AMD FX z dużą liczbą rdzeni.

Czy powinienem wymienić stary procesor na nowy?

Oprócz złożenia komputera od podstaw może pojawić się kwestia modernizacji istniejącego systemu. Procesory Intel Core i3, i5 i i7 z serii 2000 (architektura Sandy Bridge, złącze LGA1156) i nowsze w zasadzie nie wymagają żadnej aktualizacji. Z każdą nową iteracją architektury Core Intel dodaje średnio 5 procent wydajności, więc różnica między pięcioletnimi procesorami a obecnymi nie przekracza 25 procent. A to oczywiście nie jest tego warte, oprócz nowego procesora, wydawania pieniędzy na płytę główną z nowym złączem i pamięcią RAM DDR4.

Ale wymiana AMD FX-4000 kupionego wiele lat temu na FX-8000 jest zdecydowanie tego warta - dodatkowe cztery rdzenie przedłużą żywotność komputera o kilka lat. I radzimy się pospieszyć: premiera nowych procesorów AMD Zen AM4 jest tuż za rogiem, co oznacza, że rozwiązania AM3 nie będą długo dostępne w sprzedaży.