Platforma AMD Threadripper TR4: procesory i płyty główne

Na pierwszy rzut oka procesor AMD 1900X, najmłodszy z Threadrippera, prawie nie różni się od 1AMD Ryzen 7 Summit Ridge 1800X BOX Cena od 800 do 949 zł reprezentujący niższą rodzinę Ryzen 7. Te same osiem rdzeni fizycznych i szesnaście wątków SMT. O ile gwarantowana częstotliwość 1900X nie jest wyższa o 200 MHz, co jednak z dużym prawdopodobieństwem zostanie skompensowane ręcznym podkręcaniem. Sam 1900X kosztuje tylko 10 proc. więcej, ale z płytą główną z konkretnym gniazdem TR4 i bez chłodnicy w zestawie nadpłata wynosi aż 60 proc. Ale w rzeczywistości różnice funkcjonalne są znacznie poważniejsze.

Po pierwsze, Threadripper 1900X ma czterokanałowy kontroler pamięci zamiast dwóch. To nie tylko poprawia wydajność systemu, ale także pozwala na zainstalowanie maksymalnie nie 64, a 128 GB pamięci RAM (osiem 16 GB modułów DDR4). Co prawda w przypadku użycia tak dużej ilości kart pamięci, a nawet dual-rank (z dwoma wirtualnymi kanałami), częstotliwość automatycznie zmniejszy się z pierwotnych 2667 do 1866 MHz.

Po drugie, nawet młodszy Threadripper 1900X obsługuje 64 linie PCI-E 3.0. Cztery z nich odpowiadają za synchronizację z chipsetem płyty głównej X399, a resztę można rozdysponować według własnego uznania: wiązka czterech kart graficznych (x16 + x16 + x8 + x8) oraz macierz RAID kilku szybkich dysków SSD NVMe. W rezultacie Threadripper 1900X mógłby być polecany wszystkim jako alternatywa dla Ryzen 7 1800X, gdyby nie drogie płyty główne dla gniazda TR4. Mając to na uwadze, 1900X warto kupić tylko wtedy, gdy potrzebujesz więcej niż 64 GB pamięci RAM i dwóch lub trzech kart graficznych o pełnej prędkości. Lub jeśli planujesz uaktualnić do 12-rdzeniowego Threadrippera 1920X lub 16-rdzeniowego 1950X w przyszłości, który pozostanie aktualny przez wiele lat.

Procesor 1920X to model pośredni z 12 rdzeniami i 24 wirtualnymi wątkami. To daleki od rekordu dla rodziny Threadripperów, ale już znacznie więcej niż Ryzen 7. A co najważniejsze, Threadripper 1920X kosztuje półtora raza taniej niż jego bezpośredni konkurent z obozu Intela – także dwunastordzeniowy .

W przypadku komputera do gier, nawet z kilkoma dwiema lub trzema kartami graficznymi, 24-wątkowy Threadripper 1920X to zdecydowanie przesada. Jego przeznaczeniem jest profesjonalne wsadowe przetwarzanie zdjęć, modelowanie trójwymiarowe, a zwłaszcza edycja wideo. Przecież powszechna opinia, że obecnie montaż wideo odbywa się za pomocą karty graficznej (technologie CUDA, OpenCL, NVENC i VCE) jest tylko częściowo prawdziwa. Karta graficzna naprawdę zauważalnie przyspiesza edycję wideo, ale lwią część operacji, tak jak poprzednio, wykonuje procesor. Co więcej, profesjonalne oprogramowanie, w przeciwieństwie do gier, jest dobrze zrównoleglone w dużą liczbę wątków obliczeniowych.

Do tworzenia projektów o dużej skali, takich jak wielogodzinne wideo 4K z dużą ilością efektów specjalnych, wystarczy tylko 128 GB pamięci RAM, której instalację wspiera Threadripper 1920X. Mimo że płyty główne dla gniazda Intel LGA2066 są tańsze niż AMD TR4 (obie platformy nie mają pudełkowego chłodzenia), procesor Threadripper i pakiet płyt głównych są nadal o jedną czwartą bardziej opłacalne. A przy tak dużej liczbie rdzeni i wątków wyższą wydajność każdego z nich niemal całkowicie niweluje Intel.

Flagowym produktem linii AMD Threadripper był procesor 1950X. Ma 16 rdzeni i 32 wątki, czyli dwa razy więcej niż Ryzen 7, i dokładnie połowę chipa serwerowego Epyc (32 rdzenie, 64 wątki). Maksymalna liczba pamięci RAM (128 GB) oraz liczba torów PCI-E (64 sztuki) są takie same jak w młodszych modelach Threadrippera.

Ale tym, czym 1950X różni się od młodszego Threadrippera, jest wydzielanie ciepła i ogrzewanie. Teoretycznie twierdzi się, że jest to takie samo 180 watów, jak w przypadku 1900X i 1920X. Ale w przypadku chipów juniorów TDP jest zbyt wysoki dla reasekuracji, podczas gdy rzeczywiste wydzielanie ciepła jest znacznie niższe. Flagowy model 1950X naprawdę nagrzewa się przy 180 watach. A biorąc pod uwagę stosunkowo niską temperaturę krytyczną 68°C (dla porównania Intel ma do 100°C), wybór chłodnicy (nie ma pudełkowej) należy traktować poważnie. 1950X będzie wymagał supercoolera dropy lub powietrza z radiatorem 200 + W (zwykłe chłodnice są przystosowane tylko do 150 W) i uchwytu na gniazdo TR4. Wielu znanych producentów chłodziarek oferuje darmową wysyłkę uchwytu pocztą, jeśli stara wersja coolera go nie posiadała.

Okazuje się, że montaż peceta opartego na Threadripper 1950X nie jest łatwym i kłopotliwym biznesem, ale zdecydowanie warto. Faktem jest, że 1950X renderuje filmy szybciej niż najwyższej klasy karta graficzna GeForce GTX 1080 Ti przy prawie tej samej cenie (1000 USD) i również wyższym zużyciu energii (250 W). A konkurencyjny 16-rdzeniowy procesor Intel to Intel Core i9 Skylake-X i9-7960X BOX - kosztuje prawie 2000$.

Płyty główne dla procesorów AMD Threadripper okazały się niezwykle drogie – od 350 dolarów. To nawet droższe niż konkurencyjna profesjonalna platforma Intela Basin Falls.

Podobnie jak inne płyty główne z ośmioma gniazdami pamięci RAM (cztery po lewej i cztery po prawej stronie procesora), ASUS Prime X399-A jest wykonany w formacie E-ATX, czyli jest nie tylko długi, ale także szeroki. Z tego powodu może nie pasować do niektórych tanich lub starych obudów MidiTower.

Podczas instalacji procesora Threadripper w gnieździe TR4 trzeba być bardzo ostrożnym. To pierwsza platforma w historii AMD, kiedy nóżki stykowe przeniosły się z procesora na płytę główną. Ponadto piny stały się cieńsze, a ich liczba jest większa (4094 w porównaniu do 1331 dla gniazda AM4). Inżynierowie ASUS ogłosili obsługa dla przetaktowania pamięci RAM do częstotliwości 3600 MHz, ale ten pasek najprawdopodobniej zostanie podjęty tylko wtedy, gdy zainstalowany jest jeden moduł pamięci (maksymalnie 16 GB). Natomiast komputery oparte na Threadripper są najczęściej montowane ze względu na dużą liczba pamięci RAM (64+ GB, czyli co najmniej cztery moduły). Możesz zainstalować trzy karty graficzne zgodnie ze schematem x16 + x16 + x8, czyli trzecia będzie działać z połową mocy.

Duży radiator chipsetu spełnia jednocześnie dwie dodatkowe funkcje: chłodzi dysk M.2 i świeci wszystkimi kolorami tęczy (technologia Aura Sync RGB). Drugi dysk SSD M.2 jest montowany pionowo i wyposażony w metalowy wspornik. Być może z czasem pojawią się tańsze modele płyt głównych TR4, ale na razie ASUS Prime X399-A to minimalny „bilet” do świata wielordzeniowych procesorów Threadripper.

Gigabyte X399 Aorus Gaming 7 to przedstawiciel serii gier Gigabyte Aorus. Chociaż platforma AMD Threadripper nie jest de iure de iure przeznaczona dla graczy, zdecydowanie są zapaleni entuzjaści komputerów, którzy chcą zbudować nie tylko ultrawydajny, ale także bardzo piękny komputer do gier. Z X399 Aorus Gaming 7 jest to łatwe.

Sama płyta główna świeci jak girlanda noworoczna (radiator chipsetu, osłona tylnego panelu, a także gniazda RAM i PCI-E mają konfigurowalne podświetlenie). Do tego są złącza dla dodatkowych zewnętrznych taśm LED, których zasilanie według inżynierów Gigabyte wystarcza na 300 diod LED.

Jest pięć gniazd PCI-E 3.0: cztery na karty graficzne i piąte na napęd PCIe. Jednak dla dysków SSD znacznie wygodniej jest korzystać ze złączy M.2, z których są trzy sztuki i wszystkie z radiatorami. Obsługiwane jest przetaktowywanie pamięci RAM i procesora, chociaż w przypadku pierwszej generacji Threadrippera nie jest to szczególnie istotne, ponieważ procesory domyślnie działają na limicie częstotliwości. Być może podkręcanie stanie się istotne dla drugiej generacji Threadrippera, jeśli oczywiście będą one kompatybilne z obecnymi modelami płyt głównych. W rzeczywistości Gigabyte X399 AORUS Gaming 7 okazał się najlepszą płytą główną, zaostrzoną głównie pod kątem modowania na PC. Jedyne, co można znaleźć, to schemat połączeń dla kart wideo x16 + x16 + x8 + x8, który jest nieco ograniczony przez przepustowość pamięci wideo. Jednak tylko wysoce wyspecjalizowane procesory serwerowe i płyty główne mają więcej linii PCI-E.