1. Gamepad vs. joystick: jaka jest różnica?

Gamepad i joystick to zasadniczo różne urządzenia do sterowania, chociaż często są mylone.

  • Gamepad to uniwersalny kontroler z dwoma gałkami, bocznymi triggerami/bumperami, krzyżakiem i przyciskami sterowania (A, B, X, Y lub symbolami). Jest to klasyczna opcja sterowania, która jest używana na PC i konsolach do strzelanek, akcji, platformówek, bijatyk i wielu innych gatunków.
  • Joystick to urządzenie z długą rączką, dodatkowymi przyciskami i opcjonalną dźwignią przepustnicy. Joysticki są zazwyczaj tworzone do symulatorów kosmicznych i lotniczych ala Microsoft Flight Simulator.

2. Kompatybilność z platformami

Wcześniej kwestia kompatybilności odgrywała dużo większą rolę, szczególnie w epoce wojen konsolowych. Teraz, gdy ekskluzywy stają się rzadkością, producenci dążą do uniwersalności. Na przykład, Sony DualSense, w odróżnieniu od DualShock 4, bez problemu podłącza się do PC. Jednak pełnej kompatybilności cross-platformowej wciąż nie ma: gamepady z Xbox nie działają z PlayStation, a DualSense — z Xboxem.

  • Jeśli szukasz uniwersalnej opcji dla PC i smartfona, najlepiej patrzeć na modele z Bluetooth i oficjalnym wsparciem XInput. Może to być firmowy gamepad z Xbox, a także alternatywne opcje od 8BitDo czy GameSir.
  • Dla konsol zazwyczaj lepiej wybrać oficjalny kontroler, ponieważ nie wszystkie zewnętrzne gamepady obsługują funkcje, takie jak adaptacyjne triggery. Tym bardziej, że Sony i Microsoft oferują również wersje Pro — DualSense Edge i Xbox Elite.
  • W przypadku gamepada do smartfona, upewnij się, że obsługuje wymaganą platformę (Android lub iOS), a także czy przewidziano uchwyt na smartfona (o tym dalej).

3. Optymalny układ elementów sterowania

Jeśli otworzysz listę sprzedaży gamepadów, to zobaczysz, że ponad 90% popularnych modeli w pewnym stopniu emuluje 2 rodzaje układu ― PlayStation i Xbox. W gamepadach PS obie gałki są ułożone symetrycznie, a 4 podstawowe przyciski oznaczone są symbolami geometrycznymi, podczas gdy w Xboxie lewa gałka i krzyżak są ułożone asymetrycznie, a główne przyciski oznaczone są literami ABXY. Która z opcji jest lepsza i wygodniejsza, zależy wyłącznie od przyzwyczajenia, indywidualnych preferencji i ulubionych gatunków.

Asymetria Xbox jest często wygodniejsza dla strzelanek i akcji, gdzie gałki to twoje główne narzędzia, a symetria PS wygrywa w bijatykach lub platformówkach dzięki dostępnemu krzyżakowi. Rozmiar rąk też ma znaczenie: układ PS jest przyjazny dla małych dłoni, a masywne kontrolery Xbox lepiej leżą w dużych rękach. Nowicjuszom warto przetestować oba warianty — minuta w grze pokaże, co jest bliższe.

A jeśli chcesz maksymalnej elastyczności, zwróć uwagę na gamepady z niestandardowymi przyciskami i gałkami, jak ThrustMaster eSwap — dostosujesz układ pod siebie.

4. Rodzaj podłączenia

Bezprzewodowy gamepad jest zdecydowanie wygodniejszy od przewodowego, ale i droższy.

Podobnie jak w przypadku układu, odpowiedź na pytanie „z przewodem czy bez” w dużej mierze zależy od osobistych preferencji i przyzwyczajeń.

Gamepad przewodowy gwarantuje stabilne połączenie, praktycznie nie ma opóźnień w wprowadzaniu i nie wymaga ładowania. Jest wygodniejszy, jeśli PC lub konsola są podłączone do monitora, a gracz siedzi bezpośrednio przed nim.

Bezprzewodowy zapewnia swobodę ruchów i całkowicie rozwiązuje problem z plątaniną kabli. Taka opcja jest szczególnie dobra, jeśli chcesz grać na dużym telewizorze, leżąc na kanapie.

W sumie, modele bezprzewodowe są bardziej praktyczne, tym bardziej, że przy rozładowaniu można je podłączyć kablem i kontynuować grę. Są droższe, jednak wybór nie ogranicza się tylko do marek ciężkich, na rynku znajduje się wiele dość jakościowych i bardziej przystępnych opcji od GameSir, Trust i A4Tech.

5. Jakość gałek

Gałki z czujnikami Halla nie zużywają się z czasem.

Kształt i materiały również odgrywają ważną rolę. Na przykład, w niegdyś popularnym Logitech F310 gałki mają formę niewielkich garbków i szczerze mówiąc, to nie jest najwygodniejsza opcja, ponieważ zamiast pewnego przytrzymania palce mogły ześlizgiwać się na bok. Przeciwnym przykładem jest niezwykle wygodny DualShock 4 z niewielkimi wgłębieniami pod duże palce. Grać w umowną FIFA czy PES na F310 po DualShocku nie jest specjalnie wygodnie, szczególnie jeśli planujesz czarować jak nigdy.

Drugi ważny punkt to jakość samych gałek. W źle wykonanych gałkach często występuje dość duża martwa strefa, przez którą gałka nie reaguje na niewielkie odchylenia, obniżając ogólną precyzję sterowania. A tym, którzy chcą gamepad na lata, warto spojrzeć na modele z czujnikami Halla. W odróżnieniu od tradycyjnych potencjometrów, czujniki Halla wykorzystują pole magnetyczne do rejestrowania ruchu gałek, więc nie zużywają się z czasem, zapewniają precyzyjne przekazywanie ruchów i całkowicie pozbawione są dryfu. No i nie zapominaj o teksturze: guma na gałkach to zbawienie dla spoconych dłoni.

6. Na co jeszcze zwrócić uwagę

Gamepady Pro zazwyczaj wyposażone są w dodatkowe przyciski, wysokiej jakości system wibracji i wyjście na słuchawki.

Wybierając gamepad oprócz podstawowych cech warto wziąć pod uwagę drugoplanowe szczegóły, które mogą poważnie wpłynąć na komfort podczas gry.

  • Wibracja i haptyczna reakcja. W droższych modelach, takich jak DualSense i Xbox Elite, wykorzystuje się adaptacyjną haptyczną reakcję o różnej intensywności, która wzmacnia efekt zanurzenia. W niedrogich modelach wibracja jest uproszczona i często mniej precyzyjna.
  • Uchwyt na smartfona. Jeśli grasz na smartfonie, szukaj gamepada z klipsem lub teleskopowym uchwytem.
  • Żyroskop. Pozwala na sterowanie nachyleniem kontrolera dla bardziej precyzyjnego celowania w strzelankach, prowadzenia pojazdów w wyścigach lub aktywacji gestów w grach przygodowych. Dostępny w DualSense, Switch Pro i niektórych gamepadach dla PC, ale brak go w standardowych kontrolerach Xbox.
  • Panel dotykowy. Ekskluzywna funkcja DualSense i DualShock 4. Używana do gestów i dodatkowych komend, ale obsługiwana nie we wszystkich grach. Na PS5 widoczna w interfejsie i projektach ekskluzywnych.
  • Wyjście na słuchawki. Wbudowany mini-jack, jak w Xbox i DualShock, jest wygodny do bezpośredniego podłączenia zestawu słuchawkowego, jeśli konsola czy PC są daleko od gracza.
  • Autonomiczność. Gamepady bezprzewodowe działają na wbudowanych akumulatorach lub bateriach. Na przykład, Xbox na bateriach może działać do 40 godzin, ale trzeba je wymieniać, podczas gdy DualSense ładuje się przez USB C i trzyma 10 – 15 godzin. Szybkie ładowanie to przydatny bonus.

7. Czy warto przepłacać za gamepad premium?

Razer Wolverine V3 to profesjonalny gamepad z czujnikami Halla i dodatkowymi przyciskami na tylnej stronie.

Gamepady premium — jak Xbox Elite, DualSense Edge czy Razer Wolverine V2 — kosztują 2 – 3 razy więcej niż podstawowe modele. Ale czy warto przepłacać za dodatkowe funkcje i materiały? Zobaczmy.

Gamepady premium zwykle wykonane są z trwalszych i przyjemnych w dotyku materiałów, które wolniej się zużywają. W niedrogich gamepadach obudowa może się luzować i skrzypić, a gumowe nakładki na gałkach mogą się zetrzeć już po kilku miesiącach intensywnego użytkowania. Tu jak się poszczęści.

Dodatkowe możliwości, takie jak adaptacyjne triggery, programowalne przyciski, żyroskop, bardziej precyzyjna wibracja i gałki z czujnikami Halla są standardem w topowych modelach. Ponadto, gamepady premium oferują rozszerzoną personalizację: wymienne gałki, regulację drogi triggerów, profile ustawień. W grach na poziomie konkurencyjnym takie drobiazgi mogą dać niewielką przewagę.

Jeśli komfort, trwałość i zaawansowane funkcje są ważne dla ciebie, gamepad premium to dobra inwestycja. Ale jeśli gry to tylko rozrywka na parę wieczorów w tygodniu, to w zupełności wystarczy prosty gamepad w stylu GameSir T4 Nova Lite lub GamePro GPX13.

8. Podsumowanie

Podsumowując, dobry gamepad to taki, który pasuje do ciebie. Do casualowych gier wystarczy prosta wersja z podstawowymi funkcjami, a do hardkorowego gamingu warto zainwestować w premium z bajerami. Najważniejsze — rozważ swoje przyzwyczajenia, gatunki i budżet, zapoznaj się z opiniami i recenzjami wybranego modelu, a najlepiej — potrzymaj kontroler w rękach przed zakupem, jeśli masz taką możliwość.