1. Za co odpowiada procesor i karta graficzna w grach (i nie tylko)

Kiedy uruchamiasz wymagającą grę wideo lub edytujesz wideo, Twój komputer działa z pełną wydajnością. W tych momentach to procesor (CPU) i karta graficzna (GPU) przejmują główne obciążenie, wykonując złożone obliczenia i przetwarzając grafikę. Procesor jest „mózgiem” komputera, wykonującym wszelkie obliczenia i sterowanie systemem. Karta graficzna to z kolei „oczy” odpowiedzialne za część wizualną – renderowanie grafiki i wideo.

W scenie w Hitmanie z dużą liczbą NPC
procesor i3-9100F ogranicza kartę graficzną 2080 Ti,
gdyż brakuje mu czasu na przekazanie jej wszystkich niezbędnych danych.

To połączenie działa jak duet gliniarzy z „Zabójczej broni”, gdzie bardziej doświadczony Danny Glover planuje i ocenia ryzyko, a impulsywny bohater Mela Gibsona podejmuje działania. W grach procesor realizuje szeroki zakres zadań, w tym wykonywanie obliczeń dla sztucznej inteligencji, geometrię poziomu przetwarzania, obliczenia fizyczne (np. gdy postać wchodzi w interakcję z wodą) oraz kontrolowanie zachowania cząstek, takich jak śnieg czy iskry. Wykonuje również operacje arytmetyczne i funkcje kontrolne, które są krytyczne dla ogólnego funkcjonowania systemu.

Karta graficzna z kolei specjalizuje się w przetwarzaniu grafiki. Odpowiada za tworzenie i wyświetlanie tekstur, oświetlenia, cieni i odbić, a także renderowanie skomplikowanych efektów post-processingu. GPU obsługuje zaawansowane technologie, takie jak Ray Tracing, aby tworzyć fotorealistyczne efekty wizualne. Płynność i szczegółowość obrazu zależą od możliwości karty graficznej, bezpośrednio wpływając na jakość grafiki i poziom zanurzenia w grze. Bez wydajnej karty graficznej obraz gry może stać się nieprzyjemnym pokazem slajdów z pominiętymi teksturami i zauważalnymi opóźnieniami w skomplikowanych scenach.

2. Jak zmienia się rola procesora i karty graficznej w zależności od zadań?

Bez odpowiedniej równowagi pomiędzy CPU i GPU może wystąpić tak zwane wąskie gardło, w którym jeden podzespół ogranicza wydajność drugiego. Ważne jest, aby rozumieć, że nie ma uniwersalnego rozwiązania, jeśli chodzi o wybór procesora i karty graficznej. Idealny wybór będzie zależał od tego, w jaki sposób planujesz używać komputera. Czy będziesz skupiać się wyłącznie na grach, grafice lub programowaniu, a może potrzebujesz wszechstronnej maszyny, która poradzi sobie z każdym zadaniem?

Gry

Dla graczy procesor i karta graficzna to kluczowe części decydujące o tym, jak płynnie i pięknie będzie działać gra. Dawny i słaby Core i3-8100 z 4 rdzeniami po prostu nie będzie w stanie uwolnić potencjału flagowej karty graficznej na poziomie GeForce RTX 4080, ponieważ jej moc obliczeniowa nie jest wystarczająca, aby zapewnić stabilną pracę wysokowydajnych rozwiązań graficznych. W rezultacie procesor stanie się wąskim gardłem, a karta graficzna nie będzie mogła normalnie działać.

Renderowanie

Natomiast w zadaniach „profesjonalnych”, takich jak renderowanie wideo czy modelowanie 3D, na pierwszy plan wysuwa się karta graficzna. Odpowiada za wykonywanie obliczeń wymagających dużej ilości grafiki, takich jak przetwarzanie złożonych tekstur, tworzenie szczegółowych obiektów 3D oraz stosowanie efektów świetlnych i cieni. Zadania te wymagają dużej wydajności GPU, co pozwala znacznie skrócić czas renderowania i przyspieszyć proces tworzenia treści graficznych. Procesor w takich przypadkach jest mniej istotny, ponieważ jego rola ogranicza się do wspomagania pracy karty graficznej i zarządzania zadaniami pomocniczymi.

Przetwarzanie wielowątkowe

Otóż przy przetwarzaniu dużej ilości danych i wielozadaniowości ważniejszy jest wydajny procesor, bo to on odpowiada za wykonywanie wszelkich obliczeń i operacji wymagających dużych zasobów obliczeniowych, takich jak analiza danych, uruchamianie maszyn wirtualnych i wykonywanie zadań równoległych. Procesor efektywnie rozdziela zadania pomiędzy wątkami a rdzeniami, umożliwiając szybsze przetwarzanie, lepszą wydajność w scenariuszach wielozadaniowych i większą ogólną wydajność systemu.

Popularne karty graficzne

3. Jak uniknąć wąskiego gardła przy wyborze podzespołów?

Efekt wąskiego gardła w działaniu.

Aby zapobiec wąskiemu gardłu, ważne jest prawidłowe zrównoważenie procesora i karty graficznej. Oto kilka kroków, które pomogą Ci znaleźć idealne dopasowanie:

  1. Określ główne przeznaczenie swojego komputera. Jeśli planujesz grać w nowoczesne gry, wybierz procesor i kartę graficzną, które pasują do siebie pod względem wydajności. Przykładowo, aby uwolnić potencjał flagowej karty graficznej GeForce RTX 4080, będziesz potrzebować wydajnego procesora, takiego jak Intel Core i7 13700K lub AMD Ryzen 7 7800X.
  2. Zbadaj kompatybilność podzespołów. Skorzystaj z kalkulatorów online, takich jak Bottleneck Calculator lub PCPartPicker, aby z góry zorientować się, jak dobrze wybrany procesor i karta graficzna pasują do siebie. Narzędzia te analizują wydajność podzespołów i formułują zalecenia dotyczące ich kompatybilności. Zalecamy także zapoznanie się z recenzjami i testami na specjalistycznych stronach, aby dowiedzieć się, jak poszczególne pary podzespołów zachowują się w rzeczywistych warunkach.
  3. Monitorowanie wydajności. Po złożeniu komputera możesz monitorować obciążenie procesora i karty graficznej w grach i specjalistycznych aplikacjach. Można to zrobić za pomocą zwykłego menedżera zadań w systemie Windows (zakładka Wydajność) lub skorzystać z wyspecjalizowanego narzędzia, takiego jak MSI Afterburner lub HWMonitor. Jeśli jeden podzespół stale działa ze 100% wydajnością, podczas gdy inny działa z mniejszą szybkością, może to wskazywać na wąskie gardło. W takich przypadkach rozważ aktualizację mniej wydajnej części.
  4. Okresowa aktualizacja. Należy pamiętać, że wymagania dotyczące wydajności mogą z czasem ulec zmianie. Okresowo sprawdzaj, czy Twoje podzespoły są wystarczająco mocne do bieżących zadań i gier. Na przykład stary Ryzen 2600X czuje się całkiem komfortowo w nowoczesnych grach, podczas gdy karty graficzne z tamtych lat, takie jak popularna GeForce GTX 1060, szczerze mówiąc, pozostają w tyle za wymaganiami nowoczesnych silników gier. Zwłaszcza jeśli grasz nie w rozdzielczości 1080p, ale w wyższej rozdzielczości 1440p lub 2160p.
Popularne procesory Intel

4. Zalecenia dotyczące wyboru procesora i karty graficznej

Najpopularniejsze karty graficzne w latach 2020-2024.

Do gier

Wybierz procesor i kartę graficzną zrównoważone pod względem wydajności. Upewnij się, że procesor nie stanie się wąskim gardłem dla karty graficznej i że karta graficzna nie przeciąża procesora. Na przykład nowoczesne gry wymagają nie tylko mocnej karty graficznej, ale także szybkiego procesora, który obsłuży jej możliwości. Określ rodzaj gier, w które planujesz grać. Na przykład wysoka liczba klatek na sekundę jest ważna w przypadku strzelanek i gier akcji, dlatego skup się na kartach graficznych zapewniających dobrą wydajność w rozdzielczości 1080p lub wyższej. W przypadku gier strategicznych i symulacyjnych ważniejsza jest moc procesora.

Do zadań zawodowych

Do zadań związanych z renderowaniem i modelowaniem 3D wybieraj karty graficzne z dużą liczbą rdzeni CUDA (NVIDIA) lub procesory strumieniowe (AMD). Zwróć uwagę na pamięć wideo, która powinna wystarczyć do Twoich zadań. Procesor musi obsługiwać kartę graficzną i wykonywać obliczenia pomocnicze, dlatego wybieraj modele o wysokim taktowaniu i liczbie rdzeni.

Do wielozadaniowości i przetwarzania dużych ilości danych

Aby wydajnie wykonywać wielozadaniowość i przetwarzać duże ilości danych, wybierz procesor z dużą liczbą rdzeni i wątków oraz wysokim taktowaniem. Modele z 8 lub więcej rdzeniami i częstotliwościami powyżej 4 GHz zapewniają szybkie przetwarzanie danych i efektywną dystrybucję zadań. Zapewni to szybsze przetwarzanie informacji, uruchomienie maszyn wirtualnych i jednoczesną realizację kilku zadań. Karta graficzna w tym przypadku jest mniej krytyczna, jeśli Twoje zadania nie wymagają intensywnego przetwarzania grafiki. Na przykład do wielozadaniowości i przetwarzania danych, w połączeniu z flagowym procesorem Intel Core i9-13900K, odpowiednia jest karta graficzna średniego poziomu, a la GeForce RTX 3060 Ti.

Przykład stacji roboczej uczenia maszynowego z kartą graficzną GeForce RTX 2080 TI,
procesorem serwerowym AMD Threadripper i chłodzeniem wodnym.

Poniżej możesz zobaczyć kilka przykładów optymalnych kombinacji CPU + GPU do różnych zadań i kieszeni:

  1. Niedrogi komputer do gier
    • Procesor: AMD Ryzen 5 5600G
    • Karta graficzna: NVIDIA GeForce GTX 1650
      • Ten pakiet jest odpowiedni do gier Full HD na średnich ustawieniach. Zapewnia dobry stosunek ceny do wydajności dla nowoczesnych gier i podstawowych zadań.
  2. Średni przedział cenowy
  3. Wysoki przedział cenowy
    • Procesor: AMD Ryzen 7 7800X
    • Karta graficzna: NVIDIA GeForce RTX 4070
      • To połączenie umożliwi grę w rozdzielczości 1440p i 4K na wysokich ustawieniach, a także renderowanie i projektowanie graficzne.
  4. Poziom profesjonalny
  5. Poziom ekspercki
Popularne procesory AMD

5. Ostatnie poprawki: sprawdzanie kompatybilności

Kupno flagowego GeForce RTX 4090 w zestawie z młodszym Core i3 to największa głupota, na jaką stać człowieka.

Po wybraniu procesora i karty graficznej ważne jest, aby upewnić się, że są one kompatybilne z innymi podzespołami komputera. Oto najważniejsze aspekty, na które warto zwrócić uwagę:

  1. Płyta główna: Upewnij się, że Twoja płyta główna obsługuje wybrany procesor i kartę graficzną. Sprawdź, czy płyta główna ma odpowiednie gniazdo procesora i wystarczającą liczbę gniazd PCIe do podłączenia i zasilania karty graficznej.
  2. Wymiary: Upewnij się, że obudowa komputera jest wystarczająco duża, aby pomieścić kartę graficzną i chłodnicę procesora. Niektóre nowoczesne karty graficzne mogą być dość duże, dlatego przed zakupem sprawdź wymiary, zwłaszcza jeśli masz kompaktową obudowę. Jednak w większości przypadków nie będzie powodu do zmartwień, ponieważ długość większości nowoczesnych kart graficznych nie przekracza 330 mm, a większość nowoczesnych obudów jest zaprojektowana do tych wymiarów.
  3. Zasilanie: Sprawdź, czy zasilacz ma wystarczającą moc i złącza niezbędne do podłączenia procesora i karty graficznej. Zwłaszcza jeśli planujesz zakup nowej karty graficznej o specyfikacji zasilania ATX 3.0, która wymaga odpowiednich złączy zasilających. Jeśli chodzi o moc, producenci kart graficznych zwykle wskazują wymaganą moc zasilacza z niewielkim marginesem, aby nie działał on przy stałym 100% obciążeniu.
  4. Chłodzenie: Upewnij się, że obudowa ma wystarczającą liczbę wentylatorów i odpowiednie chłodzenie powietrzem, aby utrzymać optymalną temperaturę. Szczególnie wymagające karty graficzne wymagają wydajnego chłodzenia obudowy, a flagowe procesory z 20 lub więcej rdzeniami mogą wymagać wysokowydajnego układu chłodzenia cieczą. Dobrą opcją do grania lub do pracy ze średniej półki będzie jakiś rodzaj obudowy Airflow z perforowaną powłoką i kilkoma fabrycznie zainstalowanymi wentylatorami, a la MSI MAG FORGE M100R.

6. Podsumowanie

W wydajnym komputerze do gier karta graficzna odgrywa kluczową rolę.

Podsumowując, należy pamiętać, że wybór procesora i karty graficznej powinien opierać się na zbilansowaniu podzespołów do Twoich zadań. Właściwa kombinacja zapewnia maksymalną wydajność i pozwala uniknąć wąskiego gardła. Pamiętaj, aby sprawdzić kompatybilność wszystkich części, w tym płyty głównej, zasilacza i układu chłodzenia, aby uniknąć problemów podczas montażu. Regularnie monitoruj wydajność systemu i bądź przygotowany na aktualizację podzespołów, jeśli zaczną one pozostawać w tyle za nowoczesnymi wymaganiami. Jeśli masz bardziej szczegółowe pytania dotyczące wyboru poszczególnych podzespołów, do Twojej dyspozycji są poradniki „Jak wybrać procesor” i „Jak wybrać kartę graficzną”.