Programy przygotowania poszczególnych napojów, przewidziane w ekspresie do kawy.
Na tej liście umieszczone są zarówno klasyczne, najbardziej popularne kawowe i gorące napoje (
espresso,
americano,
ristretto,
cappuccino,
latte,
latte macchiato,
gorąca czekolada), jak i bardziej unikatowe przepisy:
espresso macchiato,
espresso lungo,
podwójne espresso,
Flat White,
Long Black,
kawa crema itp. Również często są przewidziane poszczególne tryby, aby uzyskać
gorące mleko,
mleczną piankę i
gorącą wodę, a niektóre zaawansowane modele mają tryb
"program własny". Oto bardziej szczegółowy opis każdej z tych opcji:
— Program własny. Funkcja, która pozwala użytkownikowi samodzielnie tworzyć przepisy kawowe według własnego uznania. W trybie "program własny" można ustawić podstawowe parametry przygotowania: stopień zmielenia kawy (praktycznie każdy ekspres do kawy z tym trybem wyposażony jest w młynek do kawy), tempera
...turę i ilość wody, ciśnienie itp. Stworzony przepis można zapisać w pamięci urządzenia, tak aby w przyszłości można było przygotować swój własny, niepowtarzalny napój dosłownie jednym kliknięciem. A w niektórych modelach jest opcja zapisania kilku programów naraz i nawet profile użytkowników, dzięki czemu od razu kilka osób może korzystać ze swojego własnego zestawu przepisów.
— Espresso. Klasyczne włoskie espresso — jeden z najbardziej znanych i popularnych napojów kawowych. Standardowa porcja — 35 ml, przygotowuje się z 7 g kawy. Dobrze przygotowany napój musi mieć charakterystyczną piankę jasno-kremowego koloru. Taka kawa charakteryzuje się bogatym smakiem i aromatem, przez co wiele osób uważa go za najbardziej "potężny" w działaniu napój; jednak w rzeczywistości, espresso zawiera stosunkowo niewiele kofeiny.
— Espresso macchiato. Espresso (patrz wyżej) z mleczną pianką. Taki napój jest podobny do opisanego poniżej cappuccino, jednak ma mniejszą objętość z powodu mniejszej ilości mleka — w tradycyjnych przepisach dodaje się go około 15 ml.
— Espresso lungo. Rodzaj espresso (patrz wyżej), charakteryzuje się dużą ilością wody (do 60 ml zamiast 35 ml), dłuższym czasem ekstrakcji, a w konsekwencji — wyższą zawartością kofeiny. Lungo to napój pomiędzy klasycznym espresso a americano; czasami napój ten jest nazywany "americano po włosku".
— Podwójne espresso. Znane również jako "dopio" (espresso dopio). Nazwa odpowiada podstawie tego napoju: są to dwie porcje kawy (70 g) w jednej filiżance. Ilość kawy również jest dwa razy większa — 14 g zamiast 7 g.
— Ristretto. Najbardziej mocny i intensywny kawowy napój ze wszystkich najbardziej popularnych, zwany również jako "krótkie espresso". Przy tej samej ilości kawy (7 g) na porcję ristretto wykorzystuje się znacznie mniej wody — około 20 – 25 ml.
— >Flat White. Napój na bazie podwójnego espresso (patrz wyżej) z lekko spienionym mlekiem; na 60 ml espresso dodaje się około 110 ml mleka, co daje objętość około 170 ml. "Flat white" ma bardziej wyraźny kawowy smak, niż cappuccino i latte, ale zachowuje charakterystyczny miękki posmak mleka.
— Long Black. Napój ten jest bardzo podobny do americano (patrz poniżej) — przygotowuje się z espresso i gorącej wody. Różnica polega na tym, że, po pierwsze, do Long Black potrzebna jest podwójna porcja espresso, po drugie, do wody wlewa się kawę, a nie na odwrót. Dlatego gotowy napój jest mocniejszy i bardziej intensywny, niż w americano, a do tego ma charakterystyczną dla espresso gęstą i aromatyczną piankę. Standardowa objętość porcji — około 120 ml.
— Americano. Napój przygotowany z porcji zwykłego lub podwójnego espresso (patrz wyżej), rozcieńczony ciepłą wodą — zazwyczaj w proporcji od 1:2 do 1:4, więc objętość gotowego napoju najczęściej wynosi od 110 do 240 ml; możliwe też inne objętości i proporcji. Woda łagodzi intensywny smak espresso i usuwa gorycz, która komuś może wydawać się zbędna. Wielu fanów "kawowej klasyki" sceptycznie odnoszą się do americano, ale jest to wyłącznie kwestią gustu i nie zmniejsza popularności tego napoju.
— Kawa crema. "Czarny" napój kawowy, przygotowywany w dość dużych objętościach podobnie do americano (patrz wyżej) — 180 – 240 ml. Kluczowa różnica polega na sposobie przygotowania: w tym przypadku nie dolewa się do wcześniej zaparzonego espresso wody, a cała objętość wody przepuszczana jest przez zmieloną kawę. Ponadto, sama kawa musi być grubiej mielona, niż do espresso i napojów na jego bazie. Słowo "crema" w nazwie oznacza charakterystyczną piankę orzechowego koloru, która w takim napoju jest szczególnie gęsta.
— Cappuccino. Napój kawowy na bazie espresso z spienionym mlekiem — około 4 części mleka na 1 część espresso, objętość zazwyczaj wynosi około 150 ml. Charakterystyczną cechą cappuccino jest duża ilość pianki. Należy pamiętać, że program przygotowania takiego napoju może być w pełni automatyczny, jak i półautomatyczny, albo ręczny; patrz "Przygotowanie cappuccino".
— Latte. Jeszcze jeden napój na bazie espresso z mlekiem i mleczną pianką na górze. Od opisanego powyżej cappuccino różni się, po pierwsze, trochę mniejszą ilością piany, po drugie, większą objętością (do 360 ml), po trzecie, sposób serwowania — latte serwuje się w specjalnych wysokich szklankach i pije się przez słomkę. Ponadto, do napoju można dodawać różne syropy, żeby nadać oryginalny smak.
— Latte macchiato. Napój, który ma prawie ten sam skład, co opisany powyżej latte, jednak różni się sposobem przygotowania. W tym przypadku nie mleko wlewa się do kawy, a kawę do mleka, robi się to w szczególny sposób — najpierw mleko się spienia, a następnie do piany wlewa się espresso. Na powierzchni pianki pozostaje mała plamka, dlatego napój nazywa się "macchiato" ("poplamiony"). Dobrze przygotowany latte macchiato ma warstwową strukturę: kawa na górze, a na dole bardziej gęste i zimne mleko.
— Gorąca czekolada. Może to być jak klasyczna gorąca czekolada, tak i bardziej przystępne cenowo i łatwe w przygotowaniu kakao. Pierwsza opcja tego napoju przygotowuje się z twardej czekolady, rozpuszczonej w gorącym mleku; kakao przygotowuje się z proszku kakaowego z mlekiem albo wodą. Sposoby przygotowania gorącej czekolady w różnych ekspresach do kawy mogą się różnić, warto je doprecyzować.
— Gorące mleko. Program do podgrzewania mleka — zazwyczaj do temperatury około 65 °C. Podgrzane do takiej temperatury mleko jest już postrzegane jako gorące, jednak nie zagotowane, a do tego ma słodkawy smak. Takie mleko może być używane zarówno do przygotowania różnych napojów kawowych (tego samego cappuccino lub latte), ale również jako samodzielny napój.
— Mleczna pianka. Program do przygotowywania pianki. Sposób, przewidywany w modelach z automatycznym i półautomatycznym przygotowaniem cappuccino (patrz poniżej): ekspres do kawy samodzielnie pobiera mleko z pojemnika (zewnętrznego lub wewnętrznego), ubija pianę i wylewa przez wylewkę. Taki program daje dodatkowe możliwości eksperymentowania i opracowywania własnych przepisów: pozwala dodać pianę do napoju, nawet jeśli oryginalny przepis tego nie przewiduje.
— Gorąca woda. Program do podgrzewania wody — zazwyczaj do temperatury około 90 °C. Taka woda może być używana do przygotowania kawy (przede wszystkim americano, patrz wyżej), jak i do parzenia różnych herbat — klasycznych, ziołowych, owocowych itp.: dla wielu z nich optymalna temperatura do 90 °C.
Należy pamiętać, że powyżej są wymienione nie wszystkie, a tylko niektóre z najbardziej popularnych programów, stosowane w nowoczesnych ekspresach do kawy. Oprócz nich mogą być przewidziane też inne przepisy — na przykład cold bru (parzenie na zimno), cortado (espresso i gorące mleko 1 do 1), itp.—
Podgrzewanie filiżanek/dzbanka. Obecność w ekspresie podgrzewacza do filiżanek lub dzbanka. Znaczenie tej funkcji zależy od typu urządzenia (patrz wyżej). Do ekspresów do kawy espresso potzrebne są gorące kubki, ponieważ uważa się, że espresso i napoje na jego bazie najlepiej wlewać do podgrzanego naczynia. Grzejnik w takich modelach ma wygląd platformy na górnej części obudowy, gdzie zawsze stoją czyste kubki, gotowe do parzenia kawy. Z kolei w ekspresach filtracyjnych grzejnik jest wbudowany w podstawkę pod dzbanek — to pozwala stale utrzymywać gotową kawę gorącą.
—
Samooczyszczenie. Funkcja, która pozwala automatycznie usunąć z ekspresu kamień, resztki ziaren i inne zanieczyszczenia. Opcje procesu samooczyszczenia i skuteczność w różnych modelach mogą być różne (ale nie idealne). Jednak w każdym przypadku funkcja ta znacznie ułatwia obsługę ekspresu do kawy.
—
Filtr do wody. Wbudowany filtr do oczyszczania wody używanej w procesie parzenia kawy. Takie narzędzia w dużej mierze są podobne do tych z filtrami-dzbankami: wkład filtrujący jest zainstalowany w zbiorniku wody, przez który woda przepływa "w drodze" do bloku zaparzającego. Obecność filtra uwzględnia się tylko dla tych ekspresów do kawy, które początkowo są wyposażone takim wkładem. Możliwości filtra mogą być różne, ale w każdym razie będzie to przydatne, jeśli z jakiegokolwiek powodu nie jesteś
...pewien w jakości używanej wody (lub po prostu chcesz mieć dodatkową gwarancję). Aczkolwiek elementy filtrujące po upływie pewnego czasu należy wymieniać, co oznacza dodatkowe koszty.
— Wyświetlacz. Mały ekran zewnętrzny, umożliwiający wygodniejsze sterowanie ekspresem do kawy. Tutaj mogą pojawiać się różne informacje, na przykład dane o uruchomionym programie i czasie jego zakończenia, o ilości wody w zbiorniku lub kawy w młynku (w modelach z wbudowanym młynkiem), komunikat o sytuacjach awaryjnych, itp. Podkreślamy, że w tym przypadku chodzi o tradycyjne wyświetlacze; ekrany dotykowe są zaznaczone jako odrębna funkcja (patrz poniżej).
— Dotykowy wyświetlacz. Wrażliwy na dotyk ekran, podobny do tych stosowanych w smartfonach i tabletach. Taki ekran nie tylko wyświetla różne informacje na temat pracy ekspresu do kawy, dzięki niemu też sterujemy urządzeniem. Takie sterowanie często okazuje się bardziej wygodne i szczegółowe, niż w sposób tradycyjny, jak za pomocą przycisków: na ekranie mogą być wyświetlane różne wizualne elementy (przyciski, suwaki, liczniki, itp.), w zależności od bieżącego zadania. Główną wadą takiego wyposażenia jest dość wysoka cena. Ponadto, ekrany dotykowe mają sens tylko w zaawansowanych urządzeniach z dużą ilością opcji. Funkcja ta jest prawie gwarantowaną oznaką tego, że dany ekspres do kawy jest z wyższej półki.
— Przyciski dotykowy. Obecność przycisków na panelu sterowania urządzenia. Takie przyciski mają szereg zalet w stosunku do konwencjonalnych mechanicznych. Po pierwsze, nie trzeba naciskać mocno — wystarczy lekkie dotknięcie. Po drugie, panel dotykowy nadaje urządzeniu stylowy i "technologiczny" wygląd. Po trzecie, taki panel nie ma szczelin, w których mogą zostawać zanieczyszczenia, i wystających elementów, dzięki czemu jest on bardzo łatwy w czyszczeniu. Z drugiej strony, przyciski dotykowe kosztują dość drogo, dlatego najczęściej występują w zaawansowanych modelach — mid i top poziomów. Należy pamiętać, że takie przyciski doskonale łączą się z ekranem dotykowym (patrz wyżej), choć najczęściej w podobnych ekspresach do kawy wyświetlacz jest zwykły (a czasami nie ma go wcale).
— Sterowanie przez Internet. Możliwość sterowania ekspresem do kawy przez Internet. Konkretna realizacja takiego sterowania może być różna: w niektórych modelach trzeba użyć specjalnej aplikacji na smartfonie lub tablecie, w innych wystarczy otworzyć w dowolnej przeglądarce specjalną stronę internetową. W każdym razie funkcja ta pozwala sterować ekspresem do kawy z dowolnego miejsca na świecie, gdzie jest dostęp do sieci, a także otrzymywać różne informacje o jego stanie (wykonywany program, ilość kawy/wody, komunikaty o błędach itp.). Sterowanie przez Internet nie jest potrzebne podczas podróży na inny kontynent, ale może się przydać, na przykład, w drodze z pracy, dzięki czemu mamy możliwość "zamówić" ulubiony napój chwilę wcześniej i otrzymać go od razu po powrocie, lub sprawdzić ilość kawy i w razie potrzeby ją dokupić. Sam ekspres do kawy zazwyczaj łączy się z Internetem przez Wi-Fi.
— Sterowanie za pomocą smartfona. Możliwość zdalnego sterowania ekspresem do kawy za pomocą smartfona lub innego gadżetu (np. tablet) z zainstalowaną specjalną aplikacją. Taka aplikacja przemienia gadżet w interaktywny pilot: dzięki temu można nie tylko sterować ekspresem, ale również kontrolować parametry pracy i otrzymywać różne powiadomienia. Użyteczność tej funkcji jest oczywista: nie musimy po raz kolejny podchodzić do ekspresu. Połączenie odbywa się zazwyczaj przez Wi-Fi lub Bluetooth i jest to wystarczające dla bezproblemowego połączenia w promieniu kilku metrów, nawet przez ściany. Podkreślamy, że nie należy mylić tej funkcji ze sterowaniem przez Internet (patrz wyżej): w tym przypadku chodzi o bezpośrednie połączenie ekspresu do kawy ze sterującym urządzeniem.
— Timer. Funkcja, która pozwala opóźnić rozpoczęcie parzenia kawy na określony czas. Na przykład, można zaprogramować ekspres do kawy wieczorem w taki sposób, aby rano kawa już czekała na właściciela w kuchni. Są też bardziej zaawansowane timery, które pozwalają tworzyć kilka "punktów startowych" w ciągu dnia lub nawet w dni powszednie.
— Zabezpieczenie przed dziećmi. Możliwość blokady panelu sterowania ekspresu do kawy, dzięki czemu zaciekawione dziecko nie będzie w stanie uruchomić urządzenie lub zmienić tryb jego pracy. Wyłączyć taką blokadę można, na przykład, jednocześnie naciśkając kilka przycisków, lub w inny sposób, dostępny dla dorosłych i niedostępny dla dzieci.
— 2 bojlery. Obecność w ekspresie dwóch odrębnych bojlerów — elementów do podgrzewania wody. Głównym znaczeniem takiej konstrukcji jest "podział zadań": jeden z bojlerów bezpośrednio odpowiada za podgrzewanie wody do parzenia kawy, drugi — za wytwarzanie pary do spieniania mleka. Z jednym bojlerem proces przygotowania cappuccino i innych podobnych napojów zajmował by sporo czasu: po zaparzeniu kawy trzeba było by czekać, aż bojler przejdzie w tryb wytwarzania pary, a po ubijaniu piany — schłodzić go, aby wrócić do trybu parzenia kawy. Obecność dwóch bojlerów pozwala przygotowywać napoje bez przełączania trybów i znacznie przyspiesza proces. Ponadto, w takich modelach główny podgrzewacz wody nie musi być w formie bojlera, a może być w formie grzejnika (w którym nie podgrzewa się całość, tylko małe porcje wody, które są bezpośrednio podawane do kolby podczas parzenia kawy).
Taka konstrukcja jest szczególnie przydatna w kawiarniach, restauracjach itp., gdzie trzeba przygotowywać różne napoje i szybkość procesu ma ogromne znaczenie. A jeśli ekspres ma służyć głównie do parzenia kawy bez mleka — funkcja ta jest raczej niepotrzebna.
— Termometr. Wbudowany termometr w ekspres do kawy pozwala dokładnie określić temperaturę wody, spienionego mleka, gotowego napoju itp. Specyficzne niuanse stosowania termometru mogą być różne, jednak w każdym przypadku, funkcja ta pozwala dokładnie kontrolować tryb gotowania; jest to szczególnie cenione przez profesjonalnych baristów i smakosze, dokładnie obserwujących wszystkie niuanse przygotowania ulubionego napoju. Należy również pamiętać, że termometry często są mechaniczne — w postaci "tarczy ze wskazówką"; takie urządzenia nie są tak dokładne, jak cyfrowe, ale ciekawie się prezentują i taki ekpres do kawy wygląda stylowo. Również kamień mechanicznego termometru może wskazywać nie na konkretne liczby, a na ogólne zakresy temperatury ("niska temperatura", "optymalna", "wysoka"), które są zaznaczone różnymi kolorami.
— Manometr. Wskaźnik ciśnienia w zbiorniku ekspresu do kawy. Funkcja ta występuje głównie w ekspresach do kawy do parzenia espresso (patrz "Rodzaj"): w których niezbędne jest podwyższone ciśnienie pary, manometr pozwala kontrolować stan ekspresu do kawy i sprawdzać, czy jest on gotowy do pracy. Również takie wyposażenie jest potrzbne z punktu widzenia bezpieczeństwa: otworzyć zbiornik pod ciśnieniem się nie da, trzeba najpierw upewnić się, że ono spadło do bezpiecznego poziomu.
— Tamper. Wbudowany tamper — specjalne urządzenie do ubijania kawy w kolbie ekspresu do kawy. Proces ten jest potrzebny do osiągnięcia odpowiedniej jakości parzenia: im mocniej ubijemy kawę, tym wodzie będzie ciężej się przebić przez zbite cząsteczki kawy, co wpływa na smak kawy i długość ekstrakcji. Tampery są produkowane w postaci osobnych urządzeń, przypominających okrągłą pieczątkę, i wielu profesjonalnych baristów wolą korzystać właśnie z takich narzędzi. Jednak wbudowane narzędzia mają wiele zalet praktycznych. Najważniejsze polegają na tym, że taki tamper jest zawsze w jednym miejscu, nie gubi się i jest zawsze pod ręką. Ponadto, w niektórych zaawansowanych ekspresach do kawy z młynkami tamper jest wbudowany, aby ubić kawę wystarczy tylko obr.ócić dźwignię; systemy te nie tylko są bardzo proste w użyciu, ale również zapewniają stałą jakość ubijania, samodzielnie od umiejętności użytkownika. Jednak spotyka się i prostszy wariant konstrukcji, powierzchnia tampera jest zainstalowana bezpośrednio na obudowie ekspresu.
— Zwiększona izolacja termiczna. Zwiększona izolacja termiczna w zbiornikach ekspresu do kawy. Ogólna zasada takiej konstrukcji polega na tym, że zbiornik jest wyposażony w podwójne ścianki, w przestrzeni pomiędzy którymi znajduje się próżnia lub warstwa specjalnego materiału izolacyjnego. Pozwala to zminimalizować straty ciepła, zachowując zawartość w cieple przez dłuższy czas i unikając zbędnych wydatków na dodatkowe ciepło. Konkretny rodzaj zbiornika, gdzie stosowana jest dodatkowa izolacja, zależy od rodzaju ekspresu do kawy (patrz wyżej): w modelach filtracyjnych jest to pojemność do gotowej kawy, w ekspresach do kawy jest to pojemnik dla mleka (bojler do wody nie trzeba dodatkowo izolować z różnych powodów, do tego wiele ekspresów do kawy espresso nie mają bojlera i wykorzystują termobloki z ogrzewaczem przepływowym).
