Porównanie TP-LINK Archer AX12 vs TP-LINK Archer C80

Standardy Wi-Fi obsługiwane przez sprzęt. W dzisiejszych czasach oprócz nowoczesnych standardów Wi-Fi 4 (802.11n), Wi-Fi 5 (802.11ac), Wi-Fi 6 (802.11ax) (jego odmiana Wi-Fi 6E), Wi-Fi 7 (802.11be) oraz WiGig (802.11ad), można również spotkać wsparcie dla wcześniejszych wersji - Wi- Fi 3 (802.11g), a nawet Wi-Fi 1 (802.11b). Oto bardziej szczegółowy opis każdej z tych wersji:

— Wi-Fi 3 (802.11g). Przestarzały standard, podobnie jak Wi-Fi 1 (802.11b), który odszedł w niepamięć. Był szeroko stosowany przed pojawieniem się Wi-Fi 4, obecnie jest używany głównie jako dodatek do nowszych wersji - w szczególności w celu zapewnienia kompatybilności z przestarzałym i niedrogim sprzętem. Pracuje na częstotliwości 2,4 GHz, maksymalna prędkość wymiany danych to 54 Mb/s.

— Wi-Fi 4 (802.11n). Pierwszy z powszechnie używanych standardów obsługujący 5 GHz; może pracować w tym zakresie lub w klasycznym 2,4 GHz. Warto podkreślić, że niektóre modele sprzętu Wi-Fi na ten standard wykorzystują tylko 5 GHz, dlatego są niekompatybilne z wcześniejszymi wersjami Wi-Fi. Maksymalna prędkość dla Wi-Fi 4 to 600 Mb/s; w nowoczesnych urządzeniach bezprzewodowych standard ten jest bardzo popularny, dopiero niedawno zaczął być wypierany na tej pozycji pr...zez Wi-Fi 5.

— Wi-Fi 5 (802.11ac). Następca Wi-Fi 4, który ostatecznie przeniósł się na pasmo 5 GHz, co pozytywnie wpłynęło na niezawodność połączenia i prędkość transmisji danych: wynosi do 1,69 Gb/s na antenę i ogólnie do 6,77 Gb/s. Ponadto jest to pierwsza wersja, w której w pełni zaimplementowano technologię Beamforming (więcej informacji można znaleźć w „Funkcje i możliwości”).

— Wi-Fi 6, Wi-Fi 6E (802.11ax). Rozwinięcie Wi-Fi 5, które wprowadziło zarówno wzrost prędkości do 10 Gb/s, jak i szereg ważnych usprawnień. Jedną z najważniejszych nowości jest zastosowanie szerokiego zakresu częstotliwości – od 1 do 7 GHz; to w szczególności pozwala automatycznie wybierać najmniej obciążone pasmo częstotliwości, co pozytywnie wpływa na prędkość i niezawodność połączenia. Jednocześnie urządzenia Wi-Fi 6 mogą działać na klasycznych częstotliwościach 2,4 GHz i 5 GHz, a modyfikacja standardu Wi-Fi 6E może działać na częstotliwościach od 5,9 do 7 GHz; ogólnie uważa się, że urządzenia z obsługą Wi-Fi 6E pracują z częstotliwością 6 GHz, przy pełnej kompatybilności z wcześniejszymi standardami. Dodatkowo w tej wersji wprowadzono pewne usprawnienia dotyczące jednoczesnej pracy kilku urządzeń na tym samym kanale, w szczególności chodzi o technologię OFDMA. Dzięki temu Wi-Fi 6 daje najmniejszy ze współczesnych standardów spadek prędkości przy obciążonym powietrzu, a modyfikacja Wi-Fi 6E działająca na 6 GHz ma najmniej zakłóceń.

— Wi-Fi 7 (802.11be). Ten standard Wi-Fi zaczął być wdrażany w 2023 roku. Dzięki zastosowaniu modulacji 4096-QAM może on osiągać maksymalną teoretyczną prędkość transmisji danych do 46 Gb/s. Wi-Fi 7 obsługuje trzy pasma częstotliwości: 2,4 GHz, 5 GHz i 6 GHz. Maksymalna szerokość pasma standardu została zwiększona ze 160 MHz do 320 MHz — im szerszy kanał, tym więcej danych może on przesłać. Wśród interesujących nowości Wi-Fi 7 odnotowano opracowanie MLO (Multi-Link Operation) — za jego pomocą podłączone urządzenia wymieniają dane przy użyciu kilku kanałów i pasm częstotliwości jednocześnie, co jest szczególnie ważne w przypadku gier VR i online. Technologia Multiple Resource Unit została zaprojektowana w celu zminimalizowania opóźnień w komunikacji, gdy podłączonych jest wiele urządzeń klienckich. Nowy protokół 16x16 MIMO ma również na celu zwiększenie przepustowości przy dużej liczbie jednoczesnych połączeń, podwajając liczbę strumieni przestrzennych w porównaniu do poprzedniego standardu Wi-Fi 6.

— WiGig (802.11ad). Standard Wi-Fi wykorzystujący częstotliwość roboczą 60 GHz; prędkość przesyłania danych może wynosić do 10 Gb/s (w zależności od konkretnej wersji WiGig). Kanał 60 GHz jest znacznie mniej obciążony niż popularniejsze kanały 2,4 GHz i 5 GHz, co pozytywnie wpływa na niezawodność transmisji danych i zmniejsza opóźnienia; to ostatnie jest szczególnie ważne w grach i niektórych innych specjalistycznych zadaniach. Z drugiej strony, zwiększenie częstotliwości znacznie zmniejszyło zasięg połączenia (więcej szczegółów w punkcie „Zakres częstotliwości”), więc w praktyce ten standard nadaje się tylko do komunikacji w tym samym pomieszczeniu.

Należy pamiętać, że w praktyce prędkość przesyłania danych jest zwykle znacznie niższa od teoretycznego maksimum – zwłaszcza, gdy na tym samym kanale pracuje kilka urządzeń Wi-Fi. Warto również zauważyć, że różne standardy są ze sobą wstecznie kompatybilne (z ograniczeniem prędkości dla tego wolniejszego), pod warunkiem, że częstotliwości się pokrywają: na przykład 802.11ac może współpracować z 802.11n, lecz nie z 802.11g.

Maksymalna prędkość zapewniana przez urządzenie przy łączności bezprzewodowej w paśmie 2.4 GHz.

Pasmo to jest wykorzystywane w większości współczesnych standardów Wi-Fi (patrz wyżej) - jako jedno najbardziej z dostępnych lub wręcz jedyne. Teoretyczne maksimum to 600 MB/s. W rzeczywistości Wi-Fi na częstotliwości 2.4 GHz jest wykorzystywane przez dużą liczbę urządzeń klienckich, z czego wynika przeciążenie kanałów transmisji danych. Ponadto liczba anten wpływa na wydajność prędkości sprzętu. Podaną w specyfikacji prędkość można osiągnąć tylko w warunkach idealnych. W praktyce może być ona zauważalnie mniejsza (często kilkukrotnie), zwłaszcza przy obfitości urządzeń bezprzewodowych podłączonych do sprzętu. Dla zrozumienia rzeczywistych możliwości sprzętu Wi-Fi maksymalna prędkość na 2.4 GHz jest podawana w specyfikacji poszczególnych modeli. Jeśli chodzi o liczby, to ze względu na możliwości w paśmie 2.4 GHz współczesny sprzęt umownie dzieli się na modele o prędkościach do 500 MB/s włącznie i powyżej 500 MB/s.

Maksymalna prędkość, obsługiwana przez urządzenie przy łączności bezprzewodowej w paśmie 5 GHz.

Pasmo to jest wykorzystywane w Wi-Fi 4, Wi-Fi 6 i Wi-Fi 6E jako jedno z dostępnych, w Wi-Fi 5 jako jedyne (patrz „Standardy Wi-Fi”). Prędkość maksymalna podawana jest w specyfikacji w celu zaznaczenia rzeczywistych możliwości konkretnego sprzętu - mogą być one zauważalnie skromniejsze od ogólnych możliwości standardu. Poza tym wszystko zależy od generacji Wi-Fi. Na przykład urządzenia obsługujące Wi-Fi 5 mogą teoretycznie przesyłać do 6928 Mb/s (przy użyciu ośmiu anten), a Wi-Fi 6 do 9607 Mb/s (przy użyciu tychże ośmiu strumieni przestrzennych). Maksymalna możliwa prędkość łączności jest osiągana w określonych warunkach i nie każdy model sprzętu Wi-Fi w pełni je spełnia. Konkretne liczby są umownie podzielone na kilka grup: wartość do 500 MB/s jest dość skromna, wiele urządzeń obsługuje prędkości w zakresie 500 - 1000 MB/s, wskaźniki 1 - 2 GB/s można zaliczyć do średnich wartości, a najbardziej zaawansowane modele w swojej klasie zapewniają prędkość wymiany danych na poziomie ponad 2 GB/s.

— 160 MHz. Kanał 160 MHz zwiększa przepustowość transmisji danych i pozwala na jej zbliżenie do maksymalnej teoretycznej prędkości.

— 320 MHz. Kanał 320 MHz został wprowadzony w standardzie Wi-Fi 7 (patrz odpowiedni punkt). Zapewnia znaczny wzrost prędkości transmisji danych — dwukrotnie większy w stosunku do kanału 160 MHz.

LAN w tym przypadku oznacza standardowe złącza sieciowe (znane jako RJ-45) przeznaczone do przewodowego połączenia lokalnych urządzeń sieciowych – komputerów, serwerów, dodatkowych punktów dostępowych itp. Liczba portów odpowiada liczbie urządzeń, do których można bezpośrednio podłączyć sprzęt drogą przewodową.

Pod względem prędkości zdecydowanie najpopularniejsze opcje to 100 Mb/s (Fast Ethernet) i 1 Gb/s (Gigabit Ethernet). Jednocześnie dzięki rozwojowi technologii powstaje coraz więcej urządzeń gigabitowych, choć w praktyce prędkość ta ma krytyczne znaczenie tylko przy przesyłaniu dużej ilości informacji. Jednocześnie niektóre modele, oprócz standardowej szybkości głównych portów LAN, mogą posiadać port LAN 2,5 Gb/s, 5 Gb/s, a nawet 10 Gb/s przy zwiększonej przepustowości.

Liczba cykli zegara na sekundę, które procesor wytwarza w normalnym trybie pracy. Cykl zegara to pojedynczy impuls elektryczny używany do przetwarzania danych i synchronizacji procesora z resztą systemu komputerowego. Różne operacje mogą wymagać zarówno ułamków cyklu, jak i kilku cykli, jednak w każdym przypadku częstotliwość taktowania jest jednym z głównych parametrów charakteryzujących wydajność i szybkość procesora - przy pozostałych warunkach równych, procesor o wyższej częstotliwości taktowania będzie działać szybciej i lepiej radzić sobie ze znacznymi obciążeniami.

- WPA. Protokół szyfrowania zaprojektowany jako tymczasowe rozwiązanie najbardziej krytycznych luk opisanego poniżej WEP. Wykorzystuje bardziej zaawansowany algorytm szyfrowania, a także szyfrowaną transmisję haseł. Jednak niezawodność tego standardu również okazała się niewystarczająca, dlatego opracowano ulepszoną wersję - WPA2.

- WEP. Historycznie pierwszy protokół szyfrowania używany w sieciach bezprzewodowych. Wykorzystuje szyfrowanie od 64-bitowego do 256-bitowego, ta druga opcja sama w sobie jest uważana za silną, ale własne luki w standardzie pozwalają specjalistom bez większych trudności włamać się do takiego kanału komunikacji. W efekcie WEP jest całkowicie przestarzały, jego obsługa zapewnia się głównie pod kątem kompatybilności z najprostszym sprzętem (zwłaszcza, że technicznie łatwe jest zapewnienie tego wsparcia).

- WPA2. Najpopularniejszy standard bezpieczeństwa we współczesnym sprzęcie Wi-Fi. W pewnym momencie stało się to ważną aktualizacją oryginalnego WPA: w szczególności algorytm AES CCMP został zaimplementowany w WPA2, który jest niezwykle trudny do złamania. Z czasem jednak w tym protokole zidentyfikowano pewne luki, co doprowadziło do opracowania bardziej zaawansowanego WPA3; jednak WPA3 dopiero zaczyna być masowo wdrażany, a w większości urządzeń Wi-Fi WPA2 pozostaje najbardziej zaawansowanym standardem.
Dwa niuanse należy odnotować osobno. Po pierwsze, WPA2 jest dostępny w dwóch wersjach - osobistej i korporacyjnej; w tym pr...zypadku mówimy o wersji osobistej, korporacyjne są opisane w punkcie „802.1x”. Po drugie, gwarantowana obsługa tego standardu oznacza również kompatybilność z WEP i oryginalnym WPA.

- WPA3. Zasadnicze ulepszenie WPA2 wprowadzone w 2018 r. w celu usunięcia braków zidentyfikowanych w WPA2 w ciągu 14 lat od jego wprowadzenia. Ten standard wprowadził cztery kluczowe innowacje:

• Większe bezpieczeństwo sieci publicznych. W odróżnieniu od swojego poprzednika, WPA3 szyfruje ruch między gadżetem a routerem/punktem dostępu, nawet jeśli sieć jest publiczna i nie wymaga hasła.
• Zabezpieczenie przed podatnością KRACK, która umożliwiała włamanie się do kanału komunikacyjnego WPA2 w momencie nawiązywania połączenia. Za tę ochronę odpowiada algorytm SAE - jest on bardziej zaawansowany niż dotychczas stosowany PSK. W szczególności podczas nawiązywania połączenia przez SAE oba urządzenia są traktowane jako równe (w PSK odbiornik i nadajnik były wyraźnie zdefiniowane) – nie pozwala to na „wciśnięcie się” atakującego między urządzeniami za pomocą metod KRACK.
• Funkcja Easy Connect upraszcza połączenie z sieciami Wi-Fi dla urządzeń bez wyświetlaczy (w szczególności komponentów inteligentnego domu). Każde z tych urządzeń będzie miało na obudowie kod QR, a do połączenia z siecią wystarczy zeskanować ten kod smartfonem/tabletem już podłączonym do tej sieci. Co prawda, funkcja ta nie jest bezpośrednio związana z WPA3, do jej działania wystarcza WPA2; jednak masowe wdrażanie Easy Connect powinno być oczekiwane w tym samym czasie, co WPA3.
• Zaawansowane algorytmy szyfrowania wrażliwych danych, odpowiednie nawet dla agencji rządowych i przedsiębiorstw obronnych. Jednak funkcja ta dotyczy głównie korporacyjnej wersji WPA3 - a wsparcie dla tej wersji jest oznaczone jako „802.1x” (patrz poniżej, w tym przypadku mówimy głównie o osobistej wersji tego standardu).

W wielu urządzeniach uaktualnienie z WPA2 do WPA3 można wdrożyć programowo, instalując nową wersję oprogramowania układowego. Jeśli jednak obsługa tego protokołu jest dla Ciebie ważna, najlepiej wybrać sprzęt, w którym taka obsługa jest początkowo zapewniana. Należy również pamiętać, że obecność WPA3 jest prawie gwarantowana, co oznacza również kompatybilność z WPA2.

- 802.1x. W tym przypadku oznacza to obsługę dla korporacyjnych standardów bezpieczeństwa – najczęściej odpowiadających im wersji protokołów WPA2, w nowych urządzeniach również WPA3. Na przykład, jeśli specyfikacje zawierają oznaczenie „802.1x” oprócz „WPA3”, to ten model obsługuje zarówno osobiste, jak i korporacyjne wersje WPA3. Jeśli chodzi o różnice między tymi wersjami, jedną z nich jest obsługa oddzielnego serwera uwierzytelniającego w protokołach korporacyjnych. Innymi słowy, podczas korzystania z tej funkcji dane o kontach i prawach dostępu są przechowywane oddzielnie od sprzętu Wi-Fi, na specjalnym bezpiecznym serwerze i to ten serwer każdorazowo sprawdza dane podłączonego sprzętu i decyduje, czy zezwalać lub odmawiać dostępu.