Fazy zasilania
Liczba faz zasilania procesora przewidzianych na płycie głównej.
W bardzo uproszczony sposób fazy można opisać jako bloki elektroniczne o specjalnej konstrukcji, przez które zasilanie jest dostarczane do procesora. Zadaniem takich bloków jest optymalizacja tego zasilania, w szczególności minimalizacja skoków mocy przy zmianie obciążenia procesora. Generalnie im więcej faz, tym mniejsze obciążenie każdego z nich, stabilniejsze zasilanie i bardziej wytrzymała elektronika płyty głównej. Im mocniejszy jest procesor i im więcej ma rdzeni, tym więcej faz wymaga; liczba ta bardziej wrośnie również, jeśli planowane jest podkręcenie procesora. Na przykład w przypadku zwykłego czterordzeniowego chipa często wystarczają tylko cztery fazy, a już dla podkręconego możesz ich potrzebować co najmniej ośmiu. Właśnie z tego powodu u wydajnych procesorów mogą wystąpić problemy, gdy są używane niedrogie płyty główne z małą liczbą faz.
Szczegółowe zalecenia dotyczące wyboru liczby faz dla poszczególnych serii i modeli procesorów można znaleźć w specjalistycznych źródłach (w tym w dokumentacji samego procesora). Tutaj należy pamiętać, że przy dużej liczbie faz na płycie głównej (więcej niż 8) niektóre z nich mogą być wirtualne. W tym celu rzeczywiste bloki elektroniczne są uzupełniane podwójnymi lub nawet potrójnymi, co formalnie zwiększa liczbę faz: na przykład 12 zadeklarowanych faz może reprezentować 6 fizycznych bloków z podwajaczami. Jednak fazy wirtualne są znacznie gor...sze od rzeczywistych pod względem swoich możliwości - w praktyce są tylko dodatkami, które nieznacznie poprawiają charakterystykę faz realnych. Powiedzmy, że w naszym przypadku bardziej poprawne jest mówienie nie o dwunastu, ale tylko o sześciu (aczkolwiek ulepszonych) fazach. Na te detale należy zwrócić uwagę przy wyborze płyty głównej.
Wersja HDMI
Wersja gniazda HDMI (patrz wyżej), znajdującego się na płycie głównej.
— v.1.4. Najwcześniejszy standard znany w naszych czasach, pojawił się jeszcze w 2009 roku. Obsługuje rozdzielczości do 4096x40962160włącznie i pozwala na odtwarzanie Full HD z szybkością do 120 kl./s — wystarczy nawet do odtwarzania 3D.
— v.1.4 b. Zmodyfikowana odmiana opisanej powyżej v.1.4, przedstawia szereg mniejszych aktualizacji i ulepszeń, w szczególności obsługę dwóch dodatkowych formatów 3D.
— v.2.0. Wersja, znana również jako HDMI UHD — właśnie w tej wersji została wprowadzona pełna obsługa 4K z szybkością do 60 kl./s, a także możliwość pracy z ultra panoramicznym wideo 21:9. Ponadto, dzięki zwiększonej przepustowości liczba jednocześnie odtwarzanych kanałów audio wzrosła do 32, a strumieni audio — do 4. A w poprawionej v.2.0a do tego wszystkiego dodano jeszcze wsparcie dla HDR.
— v.2.1. Jeszcze jedna nazwa — HDMI Ultra High Speed. W porównaniu z poprzednią wersją przepustowość interfejsu naprawdę znacznie wzrosła –potrafi transmitować wideo w rozdzielczościach aż do 10K przy 120 klatkach na sekundę, a także do pracy z rozszerzoną przestrzenią kolorów BT.2020 (te ostatnie mogą być przydatne do niektórych profesjonalnych zadań). Aby korzystać ze wszystkich funkcji HDMI v2.1 potrzebne kable typu HDMI Ultra High Speed, jednak funkcje wcześniejszych standardów są dostępne i ze zwykłymi kablami.
Optyczne S/P-DIF
Wyjście do przesyłania dźwięku, w tym wielokanałowego, w postaci cyfrowej. Takie połączenie wyróżnia się całkowitą odpornością na zakłócenia elektryczne, ponieważ sygnał jest przesyłany za pomocą kabla optycznego, a nie elektrycznego. Główną wadą
optycznego S/P-DIF w porównaniu z koncentrycznym jest pewna kruchość kabla - można go uszkodzić poprzez mocne zginanie lub nadepnięcie.
Bluetooth
Płyta główna posiada własny
moduł Bluetooth, co eliminuje konieczność zakupu takiego adaptera osobno. Technologia Bluetooth służy do bezpośredniego bezprzewodowego połączenia komputera z innymi urządzeniami - telefonami komórkowymi, odtwarzaczami, tabletami, laptopami, słuchawkami bezprzewodowymi itp.; łączność obejmuje zarówno udostępnianie plików, jak i kontrolę urządzeń zewnętrznych. Zasięg połączenia Bluetooth to do 10 m (w późniejszych standardach - do 100 m), a urządzenia nie muszą być w zasięgu wzroku. Różne wersje Bluetooth (pod koniec 2021 r., z których ostatnią jest
Bluetooth v 5) są wzajemnie kompatybilne pod względem podstawowej funkcjonalności i mają różnego rodzaju różnice.
USB 2.0
Liczba portów USB 2.0 znajdujących się na tylnym panelu płyty głównej.
Przypomnijmy, że USB to najpopularniejsze nowoczesne złącze do podłączania różnych zewnętrznych urządzeń peryferyjnych - od klawiatur i myszy do specjalistycznego sprzętu. A USB 2.0 to najstarsza z aktualnych do dziś wersji tego interfejsu; znacznie ustępuje nowszym USB 3.2 zarówno pod względem szybkości (do 480 Mbit / s) jak i zasilania oraz dodatkowej funkcjonalności. Z drugiej strony, nawet takie cechy często wystarczają dla niewymagających urządzeń peryferyjnych (takich samych jak klawiatura/mysz); a urządzenia nowszych wersji można bez problemu podłączyć do złączy tego standardu - wystarczyłoby zasilanie. Tak więc ta wersja USB nadal znajduje się w nowoczesnych płytach głównych, chociaż coraz mniej jest nowych modeli wyposażonych w złącze USB 2.0.
Należy pamiętać, że oprócz złączy na tylnym panelu, połączenia USB mogą być również zapewnione przez złącza na samej płycie (a dokładniej porty na obudowie komputera podłączone do takich złączy). Więcej informacji znajdziesz poniżej.
USB 3.2 gen1
Liczba własnych złączy USB 3.2 gen1, przewidzianych na tylnym panelu płyty głównej. W tym przypadku dotyczy to tradycyjnych, pełnowymiarowych portów typu USB A.
Wersja
USB 3.2 gen1 (wcześniej znana jako USB 3.1 gen1 i USB 3.0) jest bezpośrednim następcą i dalszym rozwojem interfejsu USB 2.0. Głównymi różnicami są powiększona 10-krotnie maksymalna prędkość transmisji danych 4,8 Gb/s, a także większa moc zasilania, co jest ważne w przypadku podłączenia kilku urządzeń do jednego portu przez koncetrator (hub). Jednocześnie do tego złącza można podłączyć urządzenia peryferyjne innych wersji.
Im więcej złączy przewidziano w konstrukcji, tym więcej urządzeń peryferyjnych można podłączyć do płyty głównej bez użycia dodatkowego sprzętu (koncentratory USB). Na rynku można znaleźć płyty główne z
więcej niż 4 portami USB 3.2 gen1 na tylnym panelu. Należy zwróć uwagę na to, że oprócz złączy na tylnym panelu, połączenia USB mogą zapewnić również złącza na samej płytcie (a dokładniej porty na obudowie podłączone do takich złączy). Więcej informacji znajdziesz poniżej.
USB C 3.2 gen2
Liczba
złączy USB-C 3.2 gen2 znajdujących się na tylnym panelu płyty głównej.
USB-C to stosunkowo nowy typ złącza używany zarówno w komputerach przenośnych, jak i stacjonarnych. Ma niewielkie rozmiary i wygodną dwustronną konstrukcję, dzięki czemu wtyczkę można włożyć w złącze z dowolnej strony. A wersja połączenia 3.2 gen2 (wcześniej znana jako USB 3.1 gen2 i USB 3.1) może działać z prędkością do 10 Gb/s i obsługuje technologię USB Power Delivery, która umożliwia zasilanie urządzeń zewnętrznych o mocy do 100 w. Jednak dostępność Power Delivery należy sprawdzić dodatkowo, funkcja ta jest opcjonalna.
Jeśli chodzi o ilość, to najczęściej występuje tylko jeden taki port, tylko kilka płyt głównych ma dwa złącza USB-C 3.2 gen2. Wynika to z faktu, że niewiele urządzeń peryferyjnych z wtyczką USB-C jest produkowanych dla komputerów stacjonarnych - najpopularniejsze są nadal pełnowymiarowe USB A. Należy również pamiętać, że oprócz złączy na tylnym panelu, USB-połączenie mogą zapewnić jednakowoż złącza na samej płytce (dokładniej, porty na obudowie, podłączone do takich złączy). Więcej informacji znajdziesz niżej.
Zasilanie procesora
Rodzaj gniazda do zasilania procesora znajdujący się na płycie głównej.
Większość nowoczesnych płyt głównych wykorzystuje
4-pinowe złącze , i znaczna część zasilaczy w obudowach ATX jest do tego przystosowana. Ponadto istnieją inne typy złączy zasilających, wszystkie mają parzystą liczbę pinów - 2, 6 lub 8.
Dwupinowe zasilanie zasadniczo jest wykorzystywane w płytach głównych o miniaturowych kształtach, takich jak cienkie mini-ITX, przeznaczone do procesorów o niskim poborze mocy.
8-pinowe złącza, odwrotnie, są przeznaczone do zasilania bardzo potężnych nowoczesnych procesorów. Uważa się, że takie złącze zapewnia bardziej stabilne zasilanie i dokładniejszą regulację jego parametrów. Złącza 6 pin nie występują osobno, zwykle uzupełniają one złącza 8-pinowe w wysokowydajnych płytach głównych, w szczególności w tych gamingowych.
Należy też zwrócić uwagę, iż niektóre płyty mają 2 lub nawet 3 gniazda zasilania — najczęściej spotykany schemat
8+4,
8+8 i
8+8+6 pin. Ta funkcjonalność jest przeznaczona dla zaawansowanych procesorów o dużej mocy i sporym zużyciu energii, dla których jedno złącze już nie wystarcza. Można też spotkać inną charakterystyczną kategorię płyt głównych
bez osobnego zasilacza procesora: są to modele wyp
...osażone w zintegrowany procesor, który pobiera energię z własnych obwodów płyty głównej bez specjalnego złącza zasilania.