Programy przygotowania poszczególnych napojów, przewidziane w ekspresie do kawy.
Na tej liście umieszczone są zarówno klasyczne, najbardziej popularne kawowe i gorące napoje (
espresso,
americano,
ristretto,
cappuccino,
latte,
latte macchiato,
gorąca czekolada), jak i bardziej unikatowe przepisy:
espresso macchiato,
espresso lungo,
podwójne espresso,
Flat White,
Long Black,
kawa crema itp. Również często są przewidziane poszczególne tryby, aby uzyskać
gorące mleko,
mleczną piankę i
gorącą wodę, a niektóre zaawansowane modele mają tryb
"program własny". Oto bardziej szczegółowy opis każdej z tych opcji:
— Program własny. Funkcja, która pozwala użytkownikowi samodzielnie tworzyć przepisy kawowe według własnego uznania. W trybie "program własny" można ustawić podstawowe parametry przygotowania: stopień zmielenia kawy (praktycznie każdy ekspres do kawy z tym trybem wyposażony jest w młynek do kawy), tempera
...turę i ilość wody, ciśnienie itp. Stworzony przepis można zapisać w pamięci urządzenia, tak aby w przyszłości można było przygotować swój własny, niepowtarzalny napój dosłownie jednym kliknięciem. A w niektórych modelach jest opcja zapisania kilku programów naraz i nawet profile użytkowników, dzięki czemu od razu kilka osób może korzystać ze swojego własnego zestawu przepisów.
— Espresso. Klasyczne włoskie espresso — jeden z najbardziej znanych i popularnych napojów kawowych. Standardowa porcja — 35 ml, przygotowuje się z 7 g kawy. Dobrze przygotowany napój musi mieć charakterystyczną piankę jasno-kremowego koloru. Taka kawa charakteryzuje się bogatym smakiem i aromatem, przez co wiele osób uważa go za najbardziej "potężny" w działaniu napój; jednak w rzeczywistości, espresso zawiera stosunkowo niewiele kofeiny.
— Espresso macchiato. Espresso (patrz wyżej) z mleczną pianką. Taki napój jest podobny do opisanego poniżej cappuccino, jednak ma mniejszą objętość z powodu mniejszej ilości mleka — w tradycyjnych przepisach dodaje się go około 15 ml.
— Espresso lungo. Rodzaj espresso (patrz wyżej), charakteryzuje się dużą ilością wody (do 60 ml zamiast 35 ml), dłuższym czasem ekstrakcji, a w konsekwencji — wyższą zawartością kofeiny. Lungo to napój pomiędzy klasycznym espresso a americano; czasami napój ten jest nazywany "americano po włosku".
— Podwójne espresso. Znane również jako "dopio" (espresso dopio). Nazwa odpowiada podstawie tego napoju: są to dwie porcje kawy (70 g) w jednej filiżance. Ilość kawy również jest dwa razy większa — 14 g zamiast 7 g.
— Ristretto. Najbardziej mocny i intensywny kawowy napój ze wszystkich najbardziej popularnych, zwany również jako "krótkie espresso". Przy tej samej ilości kawy (7 g) na porcję ristretto wykorzystuje się znacznie mniej wody — około 20 – 25 ml.
— >Flat White. Napój na bazie podwójnego espresso (patrz wyżej) z lekko spienionym mlekiem; na 60 ml espresso dodaje się około 110 ml mleka, co daje objętość około 170 ml. "Flat white" ma bardziej wyraźny kawowy smak, niż cappuccino i latte, ale zachowuje charakterystyczny miękki posmak mleka.
— Long Black. Napój ten jest bardzo podobny do americano (patrz poniżej) — przygotowuje się z espresso i gorącej wody. Różnica polega na tym, że, po pierwsze, do Long Black potrzebna jest podwójna porcja espresso, po drugie, do wody wlewa się kawę, a nie na odwrót. Dlatego gotowy napój jest mocniejszy i bardziej intensywny, niż w americano, a do tego ma charakterystyczną dla espresso gęstą i aromatyczną piankę. Standardowa objętość porcji — około 120 ml.
— Americano. Napój przygotowany z porcji zwykłego lub podwójnego espresso (patrz wyżej), rozcieńczony ciepłą wodą — zazwyczaj w proporcji od 1:2 do 1:4, więc objętość gotowego napoju najczęściej wynosi od 110 do 240 ml; możliwe też inne objętości i proporcji. Woda łagodzi intensywny smak espresso i usuwa gorycz, która komuś może wydawać się zbędna. Wielu fanów "kawowej klasyki" sceptycznie odnoszą się do americano, ale jest to wyłącznie kwestią gustu i nie zmniejsza popularności tego napoju.
— Kawa crema. "Czarny" napój kawowy, przygotowywany w dość dużych objętościach podobnie do americano (patrz wyżej) — 180 – 240 ml. Kluczowa różnica polega na sposobie przygotowania: w tym przypadku nie dolewa się do wcześniej zaparzonego espresso wody, a cała objętość wody przepuszczana jest przez zmieloną kawę. Ponadto, sama kawa musi być grubiej mielona, niż do espresso i napojów na jego bazie. Słowo "crema" w nazwie oznacza charakterystyczną piankę orzechowego koloru, która w takim napoju jest szczególnie gęsta.
— Cappuccino. Napój kawowy na bazie espresso z spienionym mlekiem — około 4 części mleka na 1 część espresso, objętość zazwyczaj wynosi około 150 ml. Charakterystyczną cechą cappuccino jest duża ilość pianki. Należy pamiętać, że program przygotowania takiego napoju może być w pełni automatyczny, jak i półautomatyczny, albo ręczny; patrz "Przygotowanie cappuccino".
— Latte. Jeszcze jeden napój na bazie espresso z mlekiem i mleczną pianką na górze. Od opisanego powyżej cappuccino różni się, po pierwsze, trochę mniejszą ilością piany, po drugie, większą objętością (do 360 ml), po trzecie, sposób serwowania — latte serwuje się w specjalnych wysokich szklankach i pije się przez słomkę. Ponadto, do napoju można dodawać różne syropy, żeby nadać oryginalny smak.
— Latte macchiato. Napój, który ma prawie ten sam skład, co opisany powyżej latte, jednak różni się sposobem przygotowania. W tym przypadku nie mleko wlewa się do kawy, a kawę do mleka, robi się to w szczególny sposób — najpierw mleko się spienia, a następnie do piany wlewa się espresso. Na powierzchni pianki pozostaje mała plamka, dlatego napój nazywa się "macchiato" ("poplamiony"). Dobrze przygotowany latte macchiato ma warstwową strukturę: kawa na górze, a na dole bardziej gęste i zimne mleko.
— Gorąca czekolada. Może to być jak klasyczna gorąca czekolada, tak i bardziej przystępne cenowo i łatwe w przygotowaniu kakao. Pierwsza opcja tego napoju przygotowuje się z twardej czekolady, rozpuszczonej w gorącym mleku; kakao przygotowuje się z proszku kakaowego z mlekiem albo wodą. Sposoby przygotowania gorącej czekolady w różnych ekspresach do kawy mogą się różnić, warto je doprecyzować.
— Gorące mleko. Program do podgrzewania mleka — zazwyczaj do temperatury około 65 °C. Podgrzane do takiej temperatury mleko jest już postrzegane jako gorące, jednak nie zagotowane, a do tego ma słodkawy smak. Takie mleko może być używane zarówno do przygotowania różnych napojów kawowych (tego samego cappuccino lub latte), ale również jako samodzielny napój.
— Mleczna pianka. Program do przygotowywania pianki. Sposób, przewidywany w modelach z automatycznym i półautomatycznym przygotowaniem cappuccino (patrz poniżej): ekspres do kawy samodzielnie pobiera mleko z pojemnika (zewnętrznego lub wewnętrznego), ubija pianę i wylewa przez wylewkę. Taki program daje dodatkowe możliwości eksperymentowania i opracowywania własnych przepisów: pozwala dodać pianę do napoju, nawet jeśli oryginalny przepis tego nie przewiduje.
— Gorąca woda. Program do podgrzewania wody — zazwyczaj do temperatury około 90 °C. Taka woda może być używana do przygotowania kawy (przede wszystkim americano, patrz wyżej), jak i do parzenia różnych herbat — klasycznych, ziołowych, owocowych itp.: dla wielu z nich optymalna temperatura do 90 °C.
Należy pamiętać, że powyżej są wymienione nie wszystkie, a tylko niektóre z najbardziej popularnych programów, stosowane w nowoczesnych ekspresach do kawy. Oprócz nich mogą być przewidziane też inne przepisy — na przykład cold bru (parzenie na zimno), cortado (espresso i gorące mleko 1 do 1), itp.—
Stopień mielenia ziarna. Możliwość wyboru stopnia mielenia kawy. Od mielenia zależy moc i ogólna konsystencja gotowej kawy (im drobnej kawa zmielona, tym napój ma bogatszy smak), dla różnych rodzajów napojów kawowych optymalny stopień mielenia też będzie się różnić. Dla espresso i napojów na jego bazie (cappuccino, latte itp. - patrz "programy") kawa musi być drobno zmielona, dla kawy parzonej w tygielku — bardzo drobno zmielona, do kawy crema i kawy filtrowanej wykorzystuje się średnio zmieloną kawę, a dla tłokowego zaparzacza — grubo zmieloną.
—
Wstępne zwilżanie. Możliwość wstępnie zwilżyć zmieloną kawę gorącą wodą przed przygotowaniem napoju. Zazwyczaj jest to opcja włączana albo wyłączana na życzenie użytkownika, choć zdarzają się wyjątki. W każdym razie taka możliwość występuje w modelach przeznaczonych do kawy mielonej lub kapsułek (patrz "Wykorzystywana kawa"). Rola wstępnego zwilżania polega przede wszystkim na tym, aby w pełni odkryć smak i aromat kawy i uzyskać maksymalnie intensywny napój. A w przypadku kapsułek zabieg ten usuwa dwutlenek węgla, który jest używany podczas pakowania kapsułek i chroni zawartość przed utlenianiem i zapobiega ekstrakcji.
—
Moc napoju. Możliwość ręcznej regulacji mocy uzyskiwanego napoju. Taka regulacja może odbywać się w różny sposób: poprzez zmianę ilości kawy na porcję, temperatury wody, prędkości jej przejścia itp. Ilo
...ść ustawień może być różna: najprostsza opcja — dwie ("twardy" i "miękki"), ale może też być większa ilość opcji. W każdym razie funkcja ta daje dodatkowe możliwości zmiany smaku napoju według osobistych preferencji.
— Objętość napoju. Opcja wyboru objętości gotowego napoju według własnego życzenia. Sposoby takiego wyboru w różnych modelach mogą się różnić: w jednych są stałe ustawienia (20 ml, 35 ml, itp.), z których użytkownik wybiera opcję dla siebie, w innych objętość można ustawiać ręcznie, a nawet "na oko". Ta cecha pozwala nie tylko dostosować standardowe programy pod swoje preferencje, ale i daje dodatkowe możliwości do eksperymentowania z różnymi oryginalnymi przepisami.
— Regulacja temperatury. Opcja regulacji temperatury wody wykorzystywanej do parzenia kawy. Od tego wskaźnika zależy końcowy smak napoju: im wyższa temperatura, tym bardziej intensywny jest smak; jednak podczas silnego podgrzewania (96 °c i powyżej) zaczynają uwalniać się substancje, które nadają więcej goryczy. Optymalna temperatura do parzenia kawy mieści się w granicach 92 – 95 °c, jednak w ekspresach do kawy może być ustalony szerszy zakres regulacji. Istnieje opinia, że nawet różnica zaledwie 1 °C może znacznie wpłynąć na właściwości gotowego napoju, więc regulacja ta będzie bardzo ważna dla osób, którym zależy na najmniejszych niuansach smaku i aromatu kawy.
— Twardości wody. Opcja ustawienia urządzenia w zależności od twardości używanej wody. Podczas pracy ekspresu do kawy grzałki nieuchronnie pokrywają się kamieniem i od czasu do czasu wymagają czyszczenia. Im twardsza woda, tym szybciej pojawia się kamień i tym częściej wymagane jest czyszczenie. Ekspres do kawy ocenia stan grzałek nie według rzeczywistej ilości kamienia, a według wpisanej w ustawienia twardości wody i czasu pracy od ostatniego czyszczenia. A więc, żeby usuwać kamień w odpowiednim terminie trzeba prawidłowo zmienić ustawienia twardości wody, w innym przypadku komunikaty o konieczności czyszczenia będą pojawiać się albo zbyt często, albo z opóźnieniem. W zestawie ekspresu do kawy z tą funkcją, zazwyczaj jest wskaźnik do pomiaru twardości wody oraz są przewidziane cztery ustawienia: woda bardzo miękka, miękka, twarda i bardzo twarda.
