Rodzaj silnika
-
Benzynowy. Silnik spalinowy pracujący na benzynie. Takie silniki mają dobrą moc, są łatwe w obsłudze i nie są ograniczone długością przewodu zasilającego (jak elektryczne). Ich wady to znaczny poziom hałasu, emisja spalin oraz konieczność zakupu paliwa i smarów, a co za tym idzie dość wysoki koszt eksploatacji. Niemniej jednak większość ciągników jednoosiowych i kultywatorów ma właśnie silniki benzynowe.
-
Diesel. Silnik spalinowy, podobny w konstrukcji do silnika benzynowego, lecz mający szereg różnic w zasadzie działania, a co za tym idzie w działaniu. Jest więc zasilany olejem napędowym, który kosztuje trochę taniej niż benzyna. Silniki Diesel mają dobry moment obrotowy przy niskich obrotach, dzięki czemu doskonale nadają się do ciężkiej pracy (orka, transport towarów). Z drugiej strony nie są one pozbawione wad – wysokich kosztów naprawy oraz wysokich wymagań dotyczących czystości paliwa. W rezultacie ciągniki jednoosiowe i kultywatory z silnikiem diesel są mniej powszechne.
-
Elektryczny (sieć). Silniki elektryczne zasilane z sieci elektrycznej, najczęściej - zwykłą domową siecią 230 V. Zaletami wszystkich silników elektrycznych nad silnikami benzynowymi/wysokoprężnymi są w szczególności niski koszt (w tym eksploatacji), mniejsze wymiary i waga, łatwość konserwacji (prawie nie jest wymagana), niski poziom hałasu oraz brak spalin. Z drugiej strony ich
...moc jest stosunkowo niska – nawet dla modeli z zasilaniem sieciowym nie przekracza 3 kW. Dlatego elektrycznymi są jednostki produkowane głównie do niewielkich ilości pracy, które są bardziej kultywatorami niż pełnowartościowymi ciągnikami jednoosiowymi. Warto tutaj również zauważyć, że przy zasilaniu z sieci mobilność urządzenia jest ograniczona długością przewodu zasilającego. Z drugiej strony modele z takim zasilaniem są generalnie mocniejsze od bateryjnych, przy tej samej mocy są lżejsze i tańsze, a czas pracy jest prawie nieograniczony.
- Elektryczny (bateria). Silniki elektryczne zasilane bateriami. Główne cechy silników elektrycznych zostały ogólnie opisane powyżej, a zasilanie bateryjne sprawia, że jednostka jest jak najbardziej autonomiczna, niezależnie od gniazdek i długości przewodu zasilającego. Jednocześnie modele z takim zasilaniem są jeszcze mniej wydajne niż urządzenia z połączeniem sieciowym - większość z nich nie osiąga nawet 1,5 kW. Ponadto obecność baterii wpływa na wagę i koszt urządzenia, a czas pracy jest ograniczony; ładowanie baterii zajmuje dużo czasu i nadal wymaga źródła zasilania. Dlatego używanie kultywatorów tego typu ma sens tylko wtedy, gdy ilość pracy jest niewielka i nie ma w pobliżu gniazdek; takie sytuacje są niezwykle rzadkie, więc ta odmiana nie stała się powszechna.Szerokość uprawy
Maksymalna szerokość pasa ziemi uprawianej przez maszynę w jednym przejeździe.
Duża szerokość ułatwia pracę na dużych otwartych przestrzeniach, co pozwala szybciej sobie z nimi radzić. Jednocześnie z wąskimi przestrzeniami i trudno dostępnymi zakamarkami łatwiej poradzić sobie przy małej szerokości roboczej - duża jednostka może po prostu nie zmieścić się tam, gdzie mniejsza przejdzie bez problemów. Warto więc wybierać według tego wskaźnika, biorąc pod uwagę specyfikę planowanej pracy. Jeśli chodzi o konkretne liczby, to w najmniejszych modelach szerokość robocza
nie przekracza 50 cm, w największych może wynosić
1 m lub więcej, wartość
od 50 do 75 cm można nazwać średnią, a
od 75 cm do 1 m - powyżej średniej.
Zwróć również uwagę, że niektóre modele umożliwiają zwiększenie szerokości uprawy poprzez zainstalowanie dodatkowych frezów. Należy jednak pamiętać, że im szerszy pas, tym więcej mocy jest potrzebne do wydajnej pracy. Uważa się, że aby w pełni wykorzystać możliwości ciągnika jednoosiowego, musi on wytwarzać co najmniej 1 KM. na każde 20 cm szerokości; jednak dla gleb luźnych i płytkich głębokości wystarczające są mniejsze wartości.
Głębokość uprawy
Maksymalna głębokość uprawy, zapewniana przez urządzenie. W kultywatorach z niewymiennymi frezami parametr ten zależy przede wszystkim od średnicy freza, w ciągnikach jednoosiowych, przeznaczonych do frezów aktywnych (patrz poniżej) - od cech konstrukcyjnych (w takich modelach nawet duża moc nie gwarantuje dużej głębokości roboczej). Najskromniejszy wskaźnik we współczesnych ciągnikach jednoosiowych wynosi
do 20 cm, a wartość
od 21 do 25 cm można nazwać małą. Jednak dość często nawet takie możliwości są wystarczające. Głębokość od
26 do 30 cm daje już dość szerokie możliwości, a najbardziej zaawansowane modele potrafią „wkopać się w ziemię” o
ponad 30 cm.
Tak czy inaczej, optymalna głębokość uprawy zależy od rodzaju i stanu gleby, a także rodzaju uprawy, dla której przygotowywana jest gleba; szczegółowe zalecenia na temat można znaleźć w specjalnych źródłach. Nie zawsze więc ma sens szukanie modelu z maksymalną głębokością – zwłaszcza, że takie możliwości wymagają dużej mocy. Należy również pamiętać, że w wielu urządzeniach głębokość można regulować.
Liczba frezów
Liczba frezów, w które ciągnik jednoosiowy jest standardowo wyposażony. Należy pamiętać, że w przypadku modeli z obsługą glebogryzarek aktywnych (patrz poniżej) parametr ten nie jest wskazywany: taki osprzęt można zdemontować, a glebogryzarki aktywne o różnych parametrach roboczych można zainstalować na jednym urządzeniu.
Mówiąc o liczbie, frez to osobna „gwiazdka” z kilku zakrzywionych noży, zainstalowanych na osi roboczej jednostki. Liczba takich „gwiazdek” dobierana jest w zależności od szerokości uprawy jaką producent chce zapewnić: jeden frez obejmuje pas średnio od 12 do 18 cm, a do mniej lub bardziej przyzwoitej szerokości roboczej potrzeba ich kilka.
Możliwość współpracy z glebogryzarką aktywną
Ciągniki jednoosiowe przeznaczone do użytku z tzw. glebogryzarkami aktywnymi. W takim przypadku sam frez jest najczęściej dostarczany w zestawie, lecz nie zaszkodzi wyjaśnić to we własnym zakresie.
W ciągnikach jednoosiowych stosuje się dwie główne odmiany frezów. Najprostszym wariantem jest frez osiowy (z posuwem pasywnym), montowany bezpośrednio na osi napędowej ciągnika jednoosiowego i faktycznie pełniący rolę kół. Mówiąc obrazowo, ciągnik jednoosiowy o podobnej konstrukcji (kultywator silnikowy) „jedzie na frezie” podczas pracy, a prędkość ruchu zależy od prędkości obrotowej nasadki. Drugi wariant to posuw aktywny, przy którym ciągnik jednoosiowy ma oddzielne koła, a sam frez wykonany jest w postaci przystawki. Jednostki z takimi frezami są bardziej masywne, cięższe i droższe niż modele z posuwem pasywnym, lecz są bardziej wydajne i zapewniają lepszą jakość uprawy. Dodatkowo frez aktywny nie wpływa na prędkość ruchu, dzięki czemu można go rozpędzić do odpowiednio wysokich obrotów bez obawy, że użytkownik będzie musiał biec za ciągnikiem jednoosiowym.
Zazwyczaj obecność freza aktywnego jest oznaką ciężkiego i wydajnego sprzętu, przeznaczonego do dużych obszarów ziemi.
Konstrukcja
-
Wał odbioru mocy. Obecność wału odbioru mocy w konstrukcji ciągnika jednoosiowego. Taki wał zapewnia przeniesienie obrotów z silnika na dodatkowe wyposażenie używane z ciągnikiem jednoosiowym - siewniki, kosiarki, mulczery, żniwiarki i inne agregaty, które do pracy wymagają napędu mechanicznego. Tym samym funkcja ta znacznie rozszerza możliwości ciągnika jednoosiowego i zakres kompatybilnego z nim wyposażenia. Z drugiej strony komplikuje ona konstrukcję, zwiększa wagę, a co najważniejsze cenę. Należy również pamiętać, że różne jednostki zewnętrzne mogą mieć różne typy chwytów wału odbioru mocy oraz różne wymagania dotyczące prędkości obrotowej; w obu przypadkach kompatybilność należy wyjaśnić we własnym zakresie
-
Koło pasowe odbioru mocy. Funkcja podobna do opisanej powyżej - wała odbioru mocy. Charakterystyczną cechą jest jego lokalizacja i odpowiednio sposób montażu dodatkowego wyposażenia. Wał znajduje się z tyłu, natomiast koło pasowe znajduje się z boku obudowy.
-
Koła transportowe. Obecność specjalnego koła (kół) w konstrukcji kultywatora/ciągnika jednoosiowego, ułatwiającego transport agregatu poza godzinami pracy. W kultywatorach takie koła pozwalają nie ciągnąć urządzenia bezpośrednio po ziemi (co może uszkodzić narzędzie robocze) lub za pomocą rąk (co jest niewygodne ze względu na duży ciężar), a w ciągnikach jednoosiowych zapewniają one dodatk
...owy punkt podparcia dla ruchu i parkowania. Tych kół nie należy mylić z głównymi kołami urządzenia: za pomocą tych głównych jednostka przemieszcza się podczas pracy (a w wielu modelach - w sposób ciągły), natomiast koła transportowe są wykorzystywane wyłącznie poza godzinami pracy.
- Bieg wsteczny. Możliwość poruszania się jednostki w odwrotnym kierunku - w tym celu kierunek obrotu kół lub frezu jest odwracany. Funkcja ta zapewnia dodatkowe możliwości manewrowania; jest to szczególnie przydatne w pojazdach "ciężkich", których ręczne ciągnięcie byłoby niewygodne.
- Blokada mechanizmu różnicowego. Możliwość wyłączenia mechanizmu różnicowego w ciągniku jednoosiowym to specjalny mechanizm zaprojektowany do „koordynowania” ruchu kół ze sobą podczas skręcania. Mechanizm różnicowy jest niezbędny do normalnej jazdy na stosunkowo płaskim terenie, lecz pogarsza ogólną zdolność przełajową - to są cechy techniczne mechanizmu. Dlatego w niektórych ciągnikach jednoosiowych możne być przewidziana możliwość zablokowania mechanizmu różnicowego; może to być przydatne zarówno w trudnym terenie, jak i w niektórych pracach z dużymi i nierównomiernymi obciążeniami kół.
- Osłony na rośliny. Urządzenia specjalne, zwane również "ochroną freza". Zwykle wyglądają jak dwie metalowe tarcze na każdym końcu osi, na której znajdują się frezy. Tarcze te zapobiegają przedostawaniu się roślin do narzędzia roboczego i umożliwiają uprawę gleby w bezpośrednim sąsiedztwie już posadzonych roślin bez obaw o ich uszkodzenie frezami kultywatora. Zdecydowanie warto zwrócić uwagę na obecność takiej ochrony, jeśli zamierzasz używać urządzenia do kultywacji międzyrzędowej.
- Regulacja wysokości rękojeści. Możliwość zmiany wysokości, na której znajdują się rękojeści ciągnika jednoosiowego. Funkcja ta ma na celu dostosowanie rękojeści do wzrostu operatora - dla osób o różnym wzroście najwygodniejsza wysokość również będzie inna.
- Boczny obrót rękojeści. Możliwość obrócenia rękojeści ciągnika jednoosiowego na bok - w ten sposób operator będzie mógł iść nie za jednostką, lecz obok niej. Funkcja ta przyda się w przypadkach, gdy stanie za ciągnikiem jednoosiowym jest nie wygodne bądź nie pożądane - na przykład, jeśli nie można deptać uprawionej ziemi, jeśli używany osprzęt wyrzuca z powrotem ziemię lub trawę, lub jeżeli osprzęt ten mocno wystaje do tyłu, co z kolei uniemożliwia dosięgnięcie do rękojeści.
- Reflektory. Obecność reflektorów pozwoli na pracę z kultywatorem/ciągnikiem jednoosiowym niezależnie od pory dnia i zewnętrznych źródeł światła - wystarczy włączyć reflektory po zmroku. Mogą być również wymagane w przypadku korzystania z ciągnika jednoosiowego na drogach publicznych - zarówno w ciemności, jak i w niektórych innych przypadkach przewidzianych przez przepisy ruchu drogowego.Liczba biegów
Liczba biegów przewidziana w samobieżnym kultywatorze/ciągniku jednoosiowym, innymi słowy liczba prędkości jazdy. Dostępne są zarówno najprostsze
ciągniki jednoosiowe na 1 bieg lub
2 biegi, jak i bardziej zaawansowane z
3,
4, a nawet
6 biegami. Niższe biegi nie cechują się dużą prędkością, lecz pozwalają skutecznie radzić sobie z dużymi obciążeniami, a także są lepsze do startu z miejsca; wyższe dają małą siłę pociągową, lecz dobrą prędkość. Tym samym obecność kilku biegów umożliwia dostosowanie trybu pracy jednostki do specyfiki sytuacji. Liczba biegów jest również istotna dla biegu wstecznego, ponieważ istnieją
ciągniki jednoosiowe i kultywatory z jednym biegiem lub
więcej.
Model silnika
Model silnika zamontowanego w ciągniku jednoosiowym/kultywatorze. Główne dane techniczne dotyczące osiągów silnika są zwykle wymienione w specyfikacji Znając jednak dokładną nazwę silnika, można znaleźć na nim bardziej szczegółowe informacje - od konkretnych danych, takich jak moment obrotowy czy obroty, po recenzje i opinie. Dane dotyczące modelu silnika mogą być również przydatne przy szukaniu części zamiennych lub materiałów eksploatacyjnych.
Pojemność silnika
Pojemność robocza silnika benzynowego lub wysokoprężnego kultywatora/ciągnika jednoosiowego. W przypadku silnika spalinowego tego samego rodzaju (patrz „Rodzaj ICE”) moc i zużycie paliwa zwykle zależą bezpośrednio od pojemności. Klasyfikacja ciągnika jednoosiowego jako pojazdu zgodnie z przepisami ruchu drogowego danego kraju również może zależeć od pojemności silnika; warto zwrócić na to uwagę, jeśli planujesz używać jednostkę na drogach publicznych.