Rodzaj matrycy
Technologia, według której wykonana jest matryca laptopa.
Najbardziej rozpowszechnione w naszych czasach są matryce typu
TN+film,
IPS i
*VA; rzadziej spotykane są ekrany typu
OLED,
AMOLED,
QLED,
miniLED, a także bardziej specyficzne rozwiązania, takie jak LTPS czy IGZO. Oto bardziej szczegółowy opis wszystkich tych rodzajów:
— TN-film. Najstarsza, najprostsza i najtańsza obecnie technologia. Kluczowe zalety tego typu wyświetlaczy to niski koszt i doskonały czas reakcji. Z drugiej strony takie matryce nie wyróżniają się wysoką jakością obrazu: jasność, dokładność kolorów i kąty widzenia ekranów TN-film są na średnim poziomie. Te wskaźniki są wystarczające do pracy z dokumentami, przeglądania stron internetowych, większości gier itp. Jednak w przypadku poważniejszych zadań wymagających wysokiej jakości i dokładnego obrazu (na przykład designu lub korekcji kolorów zdjęcia/wideo) takie ekrany są prawie bezużyteczne. Wobec tego matryce TN-film są obecnie stosunkowo rzadkie, głównie wśród niedrogich laptopów; bardziej zaawansowane urządzenia wyposażone są w ekrany lepszej jakości, najczęściej IPS.
— IPS (In-Plane Switching). Najpopularniejszy rodzaj matrycy do laptopów ze średniej i wyższej półki cenowej; jednak coraz
...częściej występuje w niedrogich modelach, a w przypadku laptopów konwertowalnych i urządzeń „2 w 1” (patrz „Rodzaj”) jest to prawie standardowa opcja. Ekrany tego typu są zauważalnie lepsze od TN-film pod względem jakości „obrazka”: dają jasny, dokładny i bogaty obraz, który prawie się nie zmienia przy zmianie kąta widzenia. Ponadto technologia ta zapewnia szeroką gamę kolorów zgodnie z różnymi specjalnymi standardami (patrz poniżej) i jest odpowiednia do tworzenia wyświetlaczy z zaawansowanymi funkcjami, takimi jak obsługa HDR lub certyfikacja Pantone / CalMAN (patrz również poniżej). Początkowo matryce IPS były drogie i miały niską szybkość reakcji; jednak w naszych czasach stosuje się różne modyfikacje tej technologii, w których te wady są w pełni lub częściowo kompensowane. Jednocześnie różne modyfikacje mogą różnić się cechami praktycznymi: na przykład niektóre zostały stworzone z myślą o maksymalnej wiarygodności obrazu, inne wyróżniają się przystępnym kosztem itp. Więc warto osobno wyjaśnić faktyczne specyfikacje ekranu IPS przed zakupem - zwłaszcza jeśli laptop ma być używany do określonych zadań, w których jakość obrazu ma kluczowe znaczenie.
— *VA. Różne modyfikacje matryc typu „Vertical Alignment”: MVA, PVA, Super PVA, ASVA itp. Różnice między tymi technologiami dotyczą głównie nazwy i producenta. Początkowo matryce tego typu zostały opracowane jako kompromis między IPS (wysokiej jakości, jednak drogą i wolną) a TN-film (szybką, niedrogą, jednak skromną pod względem jakości obrazu). W rezultacie ekrany *VA okazały się tańsze niż IPS i bardziej zaawansowane niż TN-film - mają dobre odwzorowanie kolorów, głęboką czerń i szerokie kąty widzenia. Jednocześnie należy zauważyć, że balans kolorów obrazu na takim wyświetlaczu zmienia się nieco wraz ze zmianą kąta widzenia. Utrudnia to stosowanie matryc *VA w profesjonalnych pracach z kolorem. Ogólnie ta opcja jest przeznaczona głównie dla tych, którzy nie potrzebują idealnej dokładności odwzorowania kolorów, a jednocześnie chcą widzieć jasny i kolorowy obraz.
— OLED. Matryce oparte na tzw. organicznych diodach elektroluminescencyjnych. Kluczową cechą takich wyświetlaczy jest to, że w nich każdy piksel sam jest źródłem światła (w odróżnieniu od klasycznych ekranów LCD, w których podświetlenie jest wykonywane osobno). Ta zasada konstrukcyjna w połączeniu z szeregiem innych rozwiązań zapewnia doskonałą jasność, kontrast i odwzorowanie kolorów, bogatą czerń, najszersze kąty widzenia oraz niewielką grubość samych ekranów. Z drugiej strony, matryce OLED do laptopów w większości okazują się dość drogie i „żarłoczne” pod względem zużycia energii, a także zużywają się nierównomiernie: im częściej i jaśniej piksel się świeci, tym szybciej traci swoje właściwości (jednak zjawisko to staje się zauważalne dopiero po kilku latach intensywnego użytkowania). Ponadto z wielu powodów takie ekrany są uważane za nieodpowiednie do stosowania w grach. Wobec tego matryce tego typu są obecnie rzadko spotykane - głównie w wybranych laptopach klasy high-end zaprojektowanych do profesjonalnej pracy z kolorem i posiadających odpowiednie funkcje, takie jak obsługa HDR, rozbudowana przestrzeń barw i/lub certyfikacja Pantone / CalMAN (patrz poniżej ).
— AMOLED. Typ matryc na organicznych diodach elektroluminescencyjnych, stworzony przez firmę Samsung (jednak jest też używany przez innych producentów). Pod względem głównych cech zbliżony jest do innych typów matryc OLED (patrz wyżej): z jednej strony pozwala na uzyskanie doskonałej jakości obrazu, z drugiej jest drogi i nierównomiernie się zużywa. Jednocześnie ekrany AMOLED mają jeszcze bardziej zaawansowaną wydajność odwzorowania kolorów w połączeniu z lepszą optymalizacją zużycia energii. A niskie rozpowszechnienie tej technologii wynika głównie z tego, że została pierwotnie stworzona dla smartfonów i dopiero niedawno (od 2020 roku) zaczęła być używana w laptopach.
— MiniLED. System podświetlenia ekranu na podłożu z miniaturowych diod LED o wielkości około 100-200 mikronów (µm). Na tej samej płaszczyźnie wyświetlacza udało się kilkukrotnie zwiększyć liczbę diod, a ich macierz rozmieszczono bezpośrednio za samą matrycą. Główną zaletą technologii miniLED można nazwać dużą liczbę stref lokalnego zaciemniania, co w sumie daje lepszą jasność, kontrast i bardziej nasycone kolory z głęboką czernią. Ekrany MiniLED uwalniają potencjał technologii High Dynamic Range (HDR), są odpowiednie dla grafików i twórców treści cyfrowych.
— QLED. Matryce „kropek kwantowych” z przeprojektowanym systemem podświetlenia LED. W szczególności przewiduje zastąpienie wielowarstwowych filtrów barwnych specjalną cienkowarstwową powłoką nanocząstek. Zamiast tradycyjnych białych diod LED panele QLED wykorzystują niebieskie diody LED. W rezultacie kompleks konstruktywnych innowacji pozwala osiągnąć wyższy próg jasności, nasycenia kolorów, ogólną poprawę jakości odwzorowania kolorów, przy jednoczesnym zmniejszeniu grubości ekranu i zmniejszeniu zużycia energii. Druga strona medalu matryc QLED — nietani koszt.
— PLS. Typ matrycy opracowany jako alternatywa dla opisanego powyżej IPS i według niektórych doniesień jest jedną z jego modyfikacji. Takie matryce charakteryzują się również wysoką jakością odwzorowania kolorów i dobrą jasnością; ponadto zalety PLS to dobra przydatność do ekranów o wysokiej rozdzielczości (ze względu na dużą gęstość pikseli), a także niższy koszt niż większości modyfikacji IPS oraz niskie zużycie energii. Jednocześnie szybkość reakcji takich ekranów nie jest zbyt duża.
— LTPS. Zaawansowany typ matryc TFT oparty na tzw. niskotemperaturowym krzemie polikrystalicznym. Takie matryce mają wysoką jakość odwzorowania kolorów, a także świetnie sprawdzają się w ekranach o dużej gęstości pikseli - innymi słowy, mogą służyć do tworzenia małych wyświetlaczy o bardzo wysokiej rozdzielczości. Kolejną zaletą jest to, że część elektroniki sterującej można wbudować bezpośrednio w matrycę, zmniejszając całkowitą grubość ekranu. Z drugiej strony matryce LTPS są trudne w produkcji i drogie, dlatego spotyka się je głównie w laptopach klasy premium.
— IGZO. Technologia konstruowania wyświetlaczy LCD z wykorzystaniem materiału półprzewodnikowego na bazie tlenków indu, galu i cynku (w odróżnieniu od bardziej tradycyjnych opcji opartych na amorficznym krzemie). Technologia ta zapewnia szybki czas reakcji, niskie zużycie energii i bardzo wysoką jakość odwzorowania kolorów; ponadto osiąga wysoką gęstość pikseli, dzięki czemu dobrze nadaje się do ekranów o ultra wysokiej rozdzielczości. Jednak na razie takie wyświetlacze w laptopach są niezwykle rzadkie. Tłumaczy się to zarówno wysokim kosztem, jak i faktem, że do produkcji matryc IGZO używa się dość rzadkich metali, co utrudnia produkcję na dużą skalę.Czas reakcji
Czas reakcji ekranu na sygnał sterujący - czyli czas pomiędzy pojawieniem się takiego sygnału na matrycy a przełączeniem pikseli w określony tryb.
Teoretycznie im krótszy czas reakcji, tym lepiej ekran radzi sobie z dynamicznymi scenami, tym większą liczbę klatek można na nim osiągnąć. Jednocześnie należy zauważyć, że prawie wszystkie współczesne matryce mają wystarczającą szybkość reakcji, aby skutecznie przetwarzać klasyczną częstotliwość klatek 60 Hz, co w większości przypadków jest wystarczające. Warto więc zwracać uwagę na parametr ten przede wszystkim wtedy, kiedy kupuje się zaawansowany model gamingowy, którego ekran działa z częstotliwością klatek większą niż 60 Hz. W innych przypadkach czas reakcji często w ogóle nie jest wskazywany.
Kontrast
Kontrast ekranu zainstalowanego w laptopie.
Kontrast to największa różnica w jasności między najjaśniejszą bielą a najciemniejszą czernią, jaką można uzyskać na jednym ekranie. Jest zapisywany jako współczynnik, na przykład rzędu 560:1; przy czym im wyższa pierwsza liczba, tym wyższy kontrast, tym bardziej zaawansowany jest ekran i tym lepszą jakość obrazu można na nim osiągnąć. Jest to szczególnie zauważalne przy dużych różnicach w jasności w obrębie jednej klatki: przy niskim kontraście pojedyncze szczegóły znajdujące się w najciemniejszych lub najjaśniejszych obszarach obrazu mogą zostać utracone, zwiększenie kontrastu pozwala w pewnym stopniu wyeliminować to zjawisko. Wadą tych korzyści jest zwiększony koszt.
Osobno należy podkreślić, że w tym przypadku wskazany jest tylko kontrast statyczny - różnica osiągana w ramach jednej klatki podczas normalnej pracy, przy stałej jasności i bez użycia specjalnych technologii. W celach reklamowych niektórzy producenci mogą również podawać dane o tzw. kontraście dynamicznym - można go mierzyć w bardzo imponujących liczbach (siedmiocyfrowych lub więcej). Warto jednak skupić się przede wszystkim na statycznym kontraście - to podstawowa cecha każdego wyświetlacza.
Jeśli chodzi o konkretne wartości, nawet na najbardziej zaawansowanych ekranach wartość ta nie przekracza 2000:1. Ogólnie rzecz biorąc, współczesne laptopy mają raczej niski kontrast - zakłada się, że do zadań wymagających bardziej zaawansowa...nych właściwości obrazu rozsądniej jest użyć ekranu zewnętrznego (monitora lub telewizora).
Przestrzeń barw (sRGB)
Przestrzeń barw matrycy laptopa zgodnie z modelem przestrzeni barw Rec.709 lub sRGB.
Przestrzeń barw opisuje zakres barw, który można wyświetlić na ekranie. Podaje się w procentach, ale nie w odniesieniu do całego widma widocznych barw, ale w odniesieniu do warunkowej przestrzeni barw (modelu przestrzeni barw). Wynika to z faktu, że żaden nowoczesny ekran nie jest w stanie wyświetlić wszystkich barw widocznych dla ludzi. Niemniej jednak im większa przestrzeń barw, tym szersze możliwości ekranu, tym lepsze jest jego odwzorowanie barw.
W szczególności sRGB i Rec. 709 to najpopularniejsze z dzisiejszych modeli przestrzeni barw; mają ten sam zakres i różnią się tylko obszarem zastosowania (sRGB używa się w komputerach, Rec. 709 - w HDTV). Dlatego im bliższa
przestrzeń barw jest 100%, tym dokładniej barwy na ekranie będą odpowiadać barwom, które zostały pierwotnie wymyślone przez twórcę filmu, gry itp. Jednocześnie należy pamiętać, że taka dokładność nie jest szczególnie potrzebna w codziennym użytkowaniu - ma kluczowe znaczenie tylko do profesjonalnej pracy z kolorem; i nawet w takich przypadkach wygodniej jest kupić osobny monitor z szeroką przestrzenią barw do laptopa niż szukać laptopa z wysokiej jakości (i odpowiednio drogą) matrycą.
Przestrzeń barw (NTSC)
Przestrzeń barw matrycy laptopa zgodnie z modelem przestrzeni barw NTSC.
Przestrzeń barw opisuje zakres barw, które można wyświetlić na ekranie. Podaje się w procentach, ale nie w odniesieniu do całego widma widocznych barw, ale w odniesieniu do warunkowej przestrzeni barw (modelu przestrzeni barw). Wynika to z faktu, że żaden nowoczesny ekran nie jest w stanie wyświetlić wszystkich barw widocznych dla ludzi. Niemniej jednak im większa przestrzeń barw, tym szersze możliwości ekranu, tym lepsze jest jego odwzorowanie barw.
W szczególności NTSC jest jednym z pierwszych modeli przestrzeni barw stworzonych w 1953 roku dla telewizji kolorowej. Nie jest używany przy produkcji nowoczesnych matryc LCD, ale służy do ich opisu i porównania. NTSC obejmuje szerszy zakres barw niż standardowo używany w technologii komputerowej sRGB; dlatego nawet niewielka liczba procentów w tym przypadku odpowiada dość szerokiej przestrzeni. Na przykład wartość
72% i więcej według NTSC już uważana jest za dobry wskaźnik do wykorzystania w projektowaniu i grafice. W tym samym czasie te same liczby NTSC na różnych ekranach mogą odpowiadać różnym wartościom sRGB; więc jeśli dokładne odwzorowanie barw jest dla użytkownika kluczowe, szczegóły te należy wyjaśnić przed zakupem.
Warto też zaznaczyć, że wśród poszczególnych monitorów łatwiej jest znaleźć ekran z szeroką przestrzenią barw; jest też tańszy niż laptop o podobnej specyfikacji wyświ
...etlacza. Dlatego wybór laptopa z wysokiej klasy ekranem ma sens głównie wtedy, gdy przenośność jest nie mniej ważna niż wysokiej jakości odwzorowanie barw.Model
Konkretny model procesora zainstalowanego w laptopie, a raczej oznaczenie procesora w ramach jego serii (patrz wyżej). Znając pełną nazwę procesora (serię i model), możesz znaleźć szczegółowe dane na jego temat (aż do praktycznych recenzji) i wyjaśnić jego możliwości.
Nazwa kodowa
Nazwa kodowa procesora zainstalowanego w laptopie.
Parametr ten charakteryzuje przede wszystkim generację, do której należy procesor i zastosowaną w nim mikroarchitekturę. Jednocześnie chipy o różnych nazwach kodowych mogą należeć do tej samej mikroarchitektury/generacji; w takich przypadkach różnią się innymi parametrami - pozycjonowaniem ogólnym, przynależnością do określonej serii (patrz wyżej), obecnością/brakiem określonych funkcji itp.
Aktualnie procesory Intel mają następujące nazwy kodowe:
Coffee Lake,
Comet Lake,
Ice Lake,
Tiger Lake,
Jasper Lake,
Alder Lake,
Raptor Lake (13 gen.),
Alder Lake-N,
Raptor Lake Refresh (14 gen.),
Meteor Lake (Series 1),
Raptor Lake (Series 1),
Lunar Lake (Series 2).
W przypadku AMD lista wygląda następująco:
Zen 2 Renoir,
Zen 2 Lucienne,
Zen 3 Cezanne,
Zen 3 Barcelo,
Zen 3+ Rembrandt,
Zen 3+ Rembrandt R...,
Zen 2 Mendocino,
Zen 3 Barcelo R,
Zen 4 Dragon Range,
Zen 4 Phoenix,
Zen 4 Hawk Point,
Zen 5 Strix Point.
Szczegółowe dane dotyczące różnych nazw kodowych można znaleźć w specjalnych źródłach.Liczba rdzeni
Liczba rdzeni w procesorze laptopa.
Rdzeń jest częścią procesora przeznaczoną do przetwarzania jednego strumienia instrukcji (a czasem więcej, dla takich modeli patrz „Liczba wątków”). Obecnie laptopy mogą być wyposażone w następujące procesory:
2-rdzeniowe,
4-rdzeniowe< /a>, 6-rdzeniowe,
8-rdzeniowe,
10-rdzeniowe,
12-rdzeniowe,
14-rdzeniowe.
Teoretycznie więcej rdzeni oznacza lepszą wydajność - szczególnie w przypadku równoległych zadań obliczeniowych lub podczas jednoczesnego przetwarzania wielu zadań wymagających dużej ilości zasobów. Jednak w praktyce jest to prawdą tylko „przy pozostałych warunkach równych” - to znaczy przy podobnej mikroarchitekturze, częstotliwości zegara, wielkości pamięci podręcznej i innych kluczowych parametrach. Jednocześnie współczesne procesory mogą tak bardzo różnić się tymi parametrami, że większa liczba rdzeni sama w sobie nie oznacza wyższej wydajności. Jest to szczególnie prawdziwe w przypadku układów dwu- i czterordzeniowych: procesor na poziomie mobilnym (na przykład Snapdragon, patrz „Seria procesorów”) z 4 rdzeniami może mieć gorsze możliwości niż dwurdzeniowy układ z serii komputerów stacjonarnych (taki jak
Core i3 lub
i5..., które są często używane w laptopach uniwersalnych o „optymalnych” specyfikacjach do różnych zadań). Dlatego oceniając procesory z 2 lub 4 rdzeniami, należy przede wszystkim przyjrzeć się ogólnym specyfikacjom i pozycjonowaniu. Jednak obecność sześciu, ośmiu, a nawet więcej niż dziesięciu rdzeni jest prawie na pewno oznaką potężnego procesora wysokiej jakości; taki sprzęt jest typowy głównie dla zaawansowanych laptopów gamingowych i profesjonalnych.Liczba wątków
Liczba wątków obsługiwanych przez procesor laptopa.
Wątek to sekwencja instrukcji wykonywanych przez procesor. Początkowo każdy rdzeń procesora był przeznaczony dla jednej takiej sekwencji, a liczba wątków była równa liczbie rdzeni. Jednak nowoczesne procesory coraz częściej wykorzystują technologie wielowątkowości, które pozwalają na wykonanie dwóch sekwencji poleceń przez każdy rdzeń jednocześnie. Takie technologie mają różne nazwy u różnych producentów, ale zasada ich działania jest taka sama: podczas nieuniknionych przerw w wykonaniu jednego z wątków rdzenia nie stoi bezczynnie, ale pracuje z inną sekwencją. W związku z tym całkowita liczba wątków w takich procesorach jest dwukrotnie większa niż liczba rdzeni; taki schemat pracy znacznie zwiększa wydajność (choć oczywiście wpływa również na koszty).