Fazy zasilania
Liczba faz zasilania procesora przewidzianych na płycie głównej.
W bardzo uproszczony sposób fazy można opisać jako bloki elektroniczne o specjalnej konstrukcji, przez które zasilanie jest dostarczane do procesora. Zadaniem takich bloków jest optymalizacja tego zasilania, w szczególności minimalizacja skoków mocy przy zmianie obciążenia procesora. Generalnie im więcej faz, tym mniejsze obciążenie każdego z nich, stabilniejsze zasilanie i bardziej wytrzymała elektronika płyty głównej. Im mocniejszy jest procesor i im więcej ma rdzeni, tym więcej faz wymaga; liczba ta bardziej wrośnie również, jeśli planowane jest podkręcenie procesora. Na przykład w przypadku zwykłego czterordzeniowego chipa często wystarczają tylko cztery fazy, a już dla podkręconego możesz ich potrzebować co najmniej ośmiu. Właśnie z tego powodu u wydajnych procesorów mogą wystąpić problemy, gdy są używane niedrogie płyty główne z małą liczbą faz.
Szczegółowe zalecenia dotyczące wyboru liczby faz dla poszczególnych serii i modeli procesorów można znaleźć w specjalistycznych źródłach (w tym w dokumentacji samego procesora). Tutaj należy pamiętać, że przy dużej liczbie faz na płycie głównej (więcej niż 8) niektóre z nich mogą być wirtualne. W tym celu rzeczywiste bloki elektroniczne są uzupełniane podwójnymi lub nawet potrójnymi, co formalnie zwiększa liczbę faz: na przykład 12 zadeklarowanych faz może reprezentować 6 fizycznych bloków z podwajaczami. Jednak fazy wirtualne są znacznie gor...sze od rzeczywistych pod względem swoich możliwości - w praktyce są tylko dodatkami, które nieznacznie poprawiają charakterystykę faz realnych. Powiedzmy, że w naszym przypadku bardziej poprawne jest mówienie nie o dwunastu, ale tylko o sześciu (aczkolwiek ulepszonych) fazach. Na te detale należy zwrócić uwagę przy wyborze płyty głównej.
Tryby PCI-E
Tryby pracy slotów PCI-E 16x obsługiwane przez płytę główną.
Aby uzyskać więcej informacji na temat tego interfejsu, patrz wyżej, a dane dotyczące trybów określa się w przypadku, jeśli na płycie jest kilka gniazd PCI-E 16x. Dane te określają, z jaką prędkością te gniazda mogą pracować przy jednoczesnym podłączaniu do nich kart rozszerzeń, ile linii może używać każdy z nich. Faktem jest, że całkowita liczba linii PCI-Express na każdej płycie głównej jest ograniczona i zwykle nie wystarczają one do jednoczesnej pracy wszystkich 16-kanałowych gniazd z pełną mocą. W związku z tym, podczas jednoczesnej pracy, prędkość nieuchronnie musi zostać ograniczona: na przykład zapis 16x / 4x / 4x oznacza, że płyta główna ma trzy 16-kanałowe gniazda, ale jeśli trzy karty graficzne są do nich podłączone jednocześnie, to drugie i trzecie gniazdo będą w stanie zapewnić prędkość tylko na poziomie PCI-E 4x. W związku z tym dla innej liczby slotów i liczby cyfr będą odpowiednie. Istnieją również karty z kilkoma trybami - na przykład 16x / 0x / 4 i 8x / 8x / 4x (0x oznacza, że slot w ogóle przestaje działać).
Należy zwrócić uwagę na parametr ten głównie podczas instalowania kilku kart graficznych jednocześnie: w niektórych przypadkach (na przykład podczas korzystania z technologii SLI), aby karty graficzne działały poprawnie, muszą być podłączone do gniazd z tą samą prędkością.
USB 2.0
Liczba złączy USB 2.0 znajdujących się na płycie głównej.
Złącza USB (wszystkie wersje) służą do podłączenia do portów USB płyty głównej, znajdujących się na przednim panelu obudowy. Specjalny kabel łączy taki port ze złączem, podczas gdy jedno złącze z reguły współpracuje tylko z jednym portem. Innymi słowy, liczba złączy na płycie głównej odpowiada maksymalnej liczbie złączy USB znajdujących się na przednim panelu, które jest w stanie obsłużyć.
W szczególności USB 2.0 jest najstarszą, szeroko używaną wersją. Zapewnia prędkość transmisji danych do 480 Mb/s, jest uważana za przestarzałą i jest stopniowo zastępowana przez bardziej zaawansowane standardy, przede wszystkim USB 3.2 gen1 (dawniej USB 3.0). Niemniej jednak wiele urządzeń peryferyjnych jest nadal produkowanych pod złącze USB 2.0: możliwości tego interfejsu w zupełności wystarczą dla większości urządzeń, które nie wymagają dużych prędkości połączenia.
USB 3.2 gen2
Liczba
złączy USB 3.2 gen2 znajdujących się na płycie głównej.
Złącza USB (wszystkie wersje) służą do podłączenia do portów USB płyty głównej umieszczonych na zewnątrz obudowy (najczęściej na przednim panelu, rzadziej na górze lub z boku). Specjalny kabel łączy taki port ze złączem, podczas gdy jedno złącze z reguły współpracuje tylko z jednym portem. Innymi słowy, liczba złączy na płycie głównej odpowiada maksymalnej liczbie złączy USB znajdujących się w obudowie, które jest w stanie obsłużyć. Przy tym należy pamiętać, że w tym przypadku mówimy o tradycyjnych złączach USB A; złącza dla nowszych USB-C są omawiane są w charakterystykach osobno.
Jeśli chodzi o konkretną wersję USB 3.2 gen2 (wcześniej znaną jako USB 3.1 gen2 i USB 3.1), działa ona z prędkością do 10 Gb/s. Ponadto takie złącza mogą zapewniać obsługę technologii USB Power Delivery, która pozwala dostarczać moc zasilania do 100W na złącze; jednakże funkcja ta nie koniecznie musi występować, jej obecność należy sprawdzać osobno.
USB C 3.2 gen1
Liczba
złączy USB-C 3.2 gen1 znajdujących się na płycie głównej.
Złącza USB-C (wszystkie wersje) służą do podłączenia do płyty głównej portów USB-C znajdujących się na zewnątrz obudowy (najczęściej na przednim panelu, rzadziej na górze lub z boku). Specjalny kabel łączy taki port ze złączem, podczas gdy jedno złącze z reguły współpracuje tylko z jednym portem. Innymi słowy, liczba złączy na płycie głównej odpowiada maksymalnej liczbie złączy USB-C znajdujących się w obudowie, które jest w stanie obsłużyć.
Przypomnijmy, że USB-C to stosunkowo nowy typ złącza USB, wyróżnia się niewielkimi rozmiarami i dwustronną konstrukcją; takie złącza mają swoje własne cechy techniczne, dlatego należy zapewnić dla nich odpowiednie gniazda. W szczególności USB 3.2 gen1 (wcześniej znane jako USB 3.1 gen1 i USB 3.0) zapewnia szybkość przesyłania danych do 4,8 Gb/s. Dodatkowo na złączu USB-C ta wersja złącza może obsługiwać technologię USB Power Delivery, która umożliwia zasilanie urządzeń zewnętrznych o mocy do 100 W; jednakże funkcja ta nie koniecznie musi występować, jej obecność w złączach danej płyty głównej należy sprawdzać osobno.
Układ audio
Model układu audio (moduł do przetwarzania i wyprowadzenia dźwięku) zamontowanego na płycie głównej. Dokładna nazwa układu audio będzie przydatna przy poszukiwaniu szczegółowych informacji na jego temat.
Współczesne płyty główne mogą być wyposażone w dość zaawansowane układy audio, z wysoką jakością dźwięku i rozbudowanymi możliwościami, dzięki czemu nadają się nawet do gamingowych i multimedialnych komputerów (chociaż do profesjonalnej pracy z dźwiękiem nadal najprawdopodobniej będzie potrzebna osobna karta dźwiękowa). Oto najpopularniejsze obecnie układy audio wysokiej jakości:
Realtek ALC887,
Realtek ALC892,
Realtek ALC1150,
Realtek ALC1200,
Realtek ALC1220,
Realtek ALC4050,
Realtek ALC4080,
Supreme FX.
Wi-Fi
Wersja (standard)
Wi-Fi obsługiwana przez moduł Wi-Fi płyty głównej. Głównym przeznaczeniem takich modułów, niezależnie od wersji, jest dostęp do internetu przez routery bezprzewodowe; jednak Wi-Fi może być również wykorzystywane do bezpośredniej komunikacji z innymi urządzeniami - na przykład do przesyłania materiałów (danych) z aparatu cyfrowego lub zdalnego sterowania nim.
W dzisiejszych czasach można spotkać obsługę różnych standardów Wi-Fi (nawet
Wi-Fi 6 lub bardziej zaawansowaną wersję
Wi-Fi 6E). Od tego szczegółu zależy przede wszystkim maksymalna szybkość połączenia. Przy tym różne wersje różnią się także używanymi zakresami; a są ze sobą kompatybilne, jeśli pokrywają się w użytych zakresach. Jednak różne wersje różnią się również stosowanymi zakresami; i są ze sobą kompatybilne, jeśli pokrywają się w użytych zakresach. Jednak moduły bezprzewodowe nowoczesnych płyt głównych często obsługują nie tylko standard Wi-Fi określony w specyfikacji, jednak także wcześniejsze; punkt ten nie przeszkadza wyjaśnić osobno, jednak w większości przypadków nie pojawiają się problemy ze zgodnością. Niemniej jednak, aby móc korzystać ze wszystkich funkcji danej wersji, muszą ją obsługiwać oba urządzenia - zarówno płyta główna, jak i urządzenie zewnętrzne.
Lista głównych wersji wygląda następująco:
— Wi-Fi 3 (802.11g). Najstarszy obecny standard występuje
...w czystej postaci tylko na przestarzałych płytach głównych. Działa z prędkością do 54 Mb/s w paśmie 2,4 GHz.
— Wi-Fi 4 (802.11n). Dość popularny standard, który dopiero niedawno zaczął ustępować miejsca bardziej zaawansowanym opcjom. Obsługuje zarówno pasmo 2,4 GHz, jak i bardziej zaawansowane pasmo 5 GHz, a maksymalna szybkość transmisji danych wynosi 150 Mb/s na kanał (do 600 Mb/s przy 4 antenach).
— Wi-Fi 5 (802.11ac). Działa tylko na 5 GHz. Początkowo maksymalna teoretyczna szybkość przesyłania danych wynosiła 1300 Mb/s, jednak od 2016 roku stosowany jest standard 802.11ac Wave 2, gdzie wskaźnik ten został powiększony do 2,34 Gb/s.
— Wi-Fi 6 (802.11ax). Początkowo działa na dwóch pasmach - 2,4 GHz i 5 GHz - jednak specyfikacja tego standardu przewiduje wykorzystanie dowolnego zakresu pracy od 1 GHz do 7 GHz (gdy takie pasma staną się dostępne). Nominalna szybkość przesyłania danych wzrosła tylko o jedną trzecią w porównaniu z Wi-Fi 5, jednak szereg usprawnień zwiększających wydajność komunikacji pozwala osiągnąć znaczny wzrost rzeczywistej prędkości - teoretycznie nawet do 10 Gb/s, a nawet więcej.
— Wi-Fi 6E (802.11ax). Rozbudowana gałąź standardu Wi-Fi 6 z szybkością transmisji danych do 10 Gb/s. Standard Wi-Fi 6E technicznie nazywa się 802.11ax. Ale w przeciwieństwie do podstawowego Wi-Fi 6 o podobnej nazwie zapewnia pracę w nieobciążonym paśmie 6 GHz. Ogólnie rzecz biorąc, standard wykorzystuje 14 różnych pasm częstotliwości, oferując wysoką przepustowość przy wielu aktywnych połączeniach.Bluetooth
Płyta główna posiada własny
moduł Bluetooth, co eliminuje konieczność zakupu takiego adaptera osobno. Technologia Bluetooth służy do bezpośredniego bezprzewodowego połączenia komputera z innymi urządzeniami - telefonami komórkowymi, odtwarzaczami, tabletami, laptopami, słuchawkami bezprzewodowymi itp.; łączność obejmuje zarówno udostępnianie plików, jak i kontrolę urządzeń zewnętrznych. Zasięg połączenia Bluetooth to do 10 m (w późniejszych standardach - do 100 m), a urządzenia nie muszą być w zasięgu wzroku. Różne wersje Bluetooth (pod koniec 2021 r., z których ostatnią jest
Bluetooth v 5) są wzajemnie kompatybilne pod względem podstawowej funkcjonalności i mają różnego rodzaju różnice.