Rodzaj baterii
Rodzaj baterii jest wskazywany zgodnie z rodzajem zainstalowanych w niej elementów sterujących. Od tego zależy szereg cech charakterystycznych zarówno sterowania, jak i stosowania. Obecnie na rynku można znaleźć baterie
jednozaworowe,
dwuzaworowe,
jednodźwigowe (w tym z dodatkowym sterowaniem
dotykowym),
bezdotykowe i
termostatyczne, jak również modele
z aktywacją przyciskiem, obejmujące jednostki
z dozowaniem oraz
termostatyczne z przyciskiem. Oto główne cechy tych wariantów:
— Jednozaworowa. Baterie sterowane jednym zaworem obrotowym (lub dźwignią poruszającą się tylko w jednej płaszczyźnie). W rzeczywistości nie są one nawet „bateriami” jako takimi, ponieważ nie mogą mieszać gorącej i zimnej wody, a jedynie regulują ciśnienie dostarczanej im wody. Sensowne jest stosowanie modeli jednozaworowych, w których temperatura wody jest stała i/lub nie ma sensu jej regulować - na przykład w modelach do filtra kuchennego (patrz "Przeznaczenie"), do umywalki, w której jest wykorzystywana zimna woda lub umywalki w stylu angielskim, gdzie ciepła i zimna woda jest dostarczana z oddzielnych kranów i mieszana w zlewie.
— Dwuzaworowa. Klasyczna konstrukcja baterii, która w naszych cz
...asach nie traci na popularności: dwa zawory obrotowe, odpowiadające odpowiednio za ciepłą i zimną wodę. Taka konstrukcja jest prosta i niedroga, a jednocześnie niezawodna, a ponadto wygodna do precyzyjnej kontroli temperatury. Ponadto baterie dwuzaworowe nie boją się różnicy ciśnienia ciepłej i zimnej wody, dlatego zaleca się ich stosowanie z bojlerami. Wadą tego wariantu jest brak możliwości zmiany ciśnienia oddzielnie od temperatury i odwrotnie – każda zmiana wymaga przekręcenia obu zaworów, przy tym ciśnienie i temperatura mogą się wahać.
— Jednodźwigniowa (dżojstik). Baterie, w których przepływ wody sterowany jest jedną dźwignią. W takich modelach najczęściej się temperaturę poprzez obracanie dżojstiku na boki, a poprzez nachylenie względem osi obrotu – ciśnienie. Pozwala to regulować temperaturę bez zmiany ciśnienia (i odwrotnie), a nawet „zapamiętywać” wybrany wariant temperatury (wystarczy opuścić dźwignię do zamknięcia bez obracania jej na bok). Jednocześnie takie urządzenia są mniej dokładne w regulacji niż te dwuzaworowe.
Od czasu do czasu można również spotkać bardziej specyficzną odmianę - baterie jednodźwigniowe, uzupełnione osobną dźwignią regulacji temperatury (patrz poniżej). W tych modelach główny dżojstik kontroluje tylko ciśnienie.
— Włączanie przyciskiem. Modele baterii, za sterowanie włączaniem i wyłączaniem dopływu wody w których odpowiada specjalny przycisk. Pierwsze naciśnięcie włącza przepływ wody, drugie wyłącza. Przycisk może służyć jako narzędzie pomocnicze do wygodnego włączania/wyłączania wody, a także jako podstawowy element sterowania baterią. Jeżeli chodzi o to drugie, dla regulacji ciśnienia dopływu wody przycisk często jest robiony jako obrotowy.
— Z dozowaniem. Odmiana baterii z aktywacją przyciskiem. Jednak tutaj przycisk działa na zasadzie timera: po naciśnięciu, woda się otwiera, a następnie specjalny mechanizm stopniowo cofa przycisk, blokując przepływ. Czas zamykania dobrany jest w taki sposób, aby jedno naciśnięcie mniej lub bardziej skutecznie umożliwiło umycie rąk. Takie urządzenia są szczególnie popularne w miejscach publicznych, takich jak toalety kawiarni, centrów handlowych, kin itp.: nie trzeba się nie przejmować, gdy nieuważny gość zapomni zakręcić kran. Najczęściej te baterie są jednotemperaturowe, lecz istnieją również modele z dźwignią regulacji temperatury (patrz poniżej).
— Termostatyczna. Baterie, które posiadają funkcję termostatu – czyli są w stanie automatycznie utrzymywać zadaną przez użytkownika temperaturę. Takie modele są niezwykle wygodne: przy wahaniach ciśnienia lub temperatury wody w rurach nie trzeba majstrować przy ustawieniach - urządzenie samodzielnie wybierze tryb pracy, aby temperatura wylotowa się nie zmieniła (a przynajmniej zmiany te będą minimalne). Główną wadą modeli termostatycznych jest złożoność konstrukcji, a co za tym idzie wysoki koszt. Ponadto wiele z nich wymaga podłączenia zasilania. Do sterowania modele mogą być wyposażone w pokrętła lub przycisk (patrz powyżej).
— Bezdotykowa. Modele sterowane bezdotykowo – czyli bez konieczności dotykania urządzenia. Taka odmiana jest najbardziej popularna w bateriach umywalkowych (patrz „Przeznaczenie”): w takich modelach stosuje się czujnik reagujący na obecność rąk użytkownika pod wylewką. Jest to szczególnie przydatne w miejscach publicznych, w których nie chcesz zbytnio dotykać baterii. Istnieją również inne rodzaje modeli zbliżeniowych - w szczególności są to urządzenia do kuchni lub prysznica. W pierwszym przypadku chodzi o to, że po robocie otwieranie zwykłego kranu brudnymi rękami może być niewygodne. Jednocześnie sterowanie może nie być całkowicie bezdotykowe - istnieją urządzenia z zaworami lub innym wyposażeniem do ustawiania temperatury, podczas gdy czujnik w nich działa tylko jako przełącznik przepływu wody. A bezdotykowe baterie prysznicowe koniecznie mają dodatkową kontrolę nad ustawieniem temperatury; czujnik w nich reaguje nie tylko na ręce, lecz na całą osobę.
— Jednodźwigniowa + dotykowa. Odmiana baterii jednodźwigniowych (patrz wyżej), wyposażona w dodatkowy wyłącznik. Podobnie jak w konwencjonalnych modelach z jedną dźwignią, dżojstik w takich urządzeniach służy do regulacji ciśnienia i temperatury; różnica polega na tym, że wodę otwiera się nie za pomocą dźwigni, lecz za pomocą wspomnianego wyżej wyłącznika. Innymi słowy, wystarczy jeden raz za pomocą dżojstiku ustawić optymalne ciśnienie i temperaturę – a potem można włączyć wodę po prostu dotykając włącznika. Zasada działania samego włącznika może się różnić: w niektórych modelach jego rolę odgrywa cała obudowa baterii, w innych przewidziany jest specjalny przycisk lub nawet pedał nożny. Wyjątkiem są opisane powyżej modele bezdotykowe - mogą one być podobne pod względem konstrukcji i sposobu użytkowania, jednak nadal są to baterie wyodrębnione w osobnej kategorii.Wzornictwo zaworów
Kształt zaworów, przewidzianych w konstrukcji odpowiedniego typu baterii - zwykle dwuzaworowej (patrz „Typ baterii”).
Ta cecha szczególna wpływa głównie na wygląd wizualny konstrukcji, lecz różne warianty wzornictwa mają również praktyczne cechy użytkowe:
-
Krzyżokształtne. W naszych czasach najpopularniejszym wariantem wzornictwa są zawory w formie klasycznych czteroramiennych krzyżyków. Świetnie nadają się do baterii w stylu "retro", lecz można je również wkomponować w bardziej nowoczesny styl. Jednak główną zaletą tego wariantu jest obecność niezawodnych oparć do palców, dzięki czemu zawory krzyżowe są bardzo wygodne w użyciu. W głównej mierze przyczyniło się to do ich popularności. Wady „krzyżyków” obejmują pewne trudności w czyszczeniu ze względu na obfitość wystających części; jednak, aby ułatwić to zadanie, „poprzeczki” takiego zaworu można zdemontować.
-
Okrągłe. Ta kategoria obejmuje zarówno zawory stricte okrągłe, jak i części, które mają małe występy lub wgłębienia dla pewniejszego chwytu (a w pierwszym przypadku, w tym samym celu, na obwodzie zaworu może być przewidziane specjalne nacięcie). Tak czy inaczej, głównymi zaletami okrągłych zaworów są schludny wygląd i maksymalna łatwość czyszczenia. Z drugiej strony, ten kształt jest najmniej bezpieczny przy trzymaniu, wymaga mocnego chwytu i daje największą szansę na ślizganie się zaworu w ręce podczas obracania. Jedn
...akże, najczęściej nowoczesne baterie nie wymagają dużego wysiłku, a ten punkt nie jest szczególnie krytyczny.
- Trójkątne. Zawory z trzema wyraźnie widocznymi nacięciami lub występami. Konkretny kształt może się różnić: niektóre modele są bardzo zbliżone do okrągłych, inne mają kształt trójkątów, a jeszcze inne różnią się od krzyża tylko liczbą promieni. Im bardziej kształt takiego zaworu różni się od koła, tym pewniej się trzyma. Z drugiej strony, pod względem wzornictwa, czasami bardziej zaokrąglone modele okazują się najlepszym wariantem.
- Kwadratowe. Zawory z czterema wyraźnie widocznymi wycięciami lub występami. Należy pamiętać, że ściśle kwadratowy kształt jest rzadkością i występuje głównie w drogich bateriach designerskich (w rzeczywistości jest on stosowany wyłącznie ze względu na wzornictwo). Dużo bardziej popularne są zawory kwadratowe w formie swoistej gwiazdki z czterema promieniami/płatkami. Jest to rodzaj kompromisu między okrągłym i krzyżowym kształtem: zawór jest wygodniejszy w trzymaniu niż okrągły i a także lepiej nadaje się do czyszczenia niż „krzyżyk”.
- Wielokątne. Zawory kątowe nie odnoszące się do opisanych powyżej trójkątów lub kwadratów. Najpopularniejszym rodzajem takich części są okrągłe pokrętła z zestawem występów-"promieni" (od 5 lub więcej) do bezpiecznego trzymania; istnieją jednak również bardziej specyficzne warianty - na przykład spłaszczony wielokąt przypominający ósemkę.
- Owalne. Zawory, które są owalne lub prawie owalne (na przykład prostokąt z zaokrąglonymi rogami). Jednym z wariantów podobnej konstrukcji są baterie wannowo-natryskowe, w których obudowa ma poziomy układ i wydłużone proporcje, a zawory znajdują się na bokach obudowy i są właściwie jej kontynuacją. Innym wariantem jest okrągły zawór z płaskim nacięciem na jednym końcu dla dodatkowej przyczepności. Istnieją inne, bardziej specyficzne warianty. Jednak w każdym razie „owale” są rzadko używane, występują one głównie wśród baterii designerskich, a rola takiego kształtu jest bardziej estetyczna niż praktyczna.Głębokość strumienia
Odległość od punktu mocowania (przy montażu pionowym) lub od środka otworu montażowego (przy montażu poziomym) do środka wylewki. Jest to cecha, która określa „zasięg” baterii.
Kąt nachylenia strumienia
Kąt nachylenia strumienia dostarczanego przez baterie w stosunku do pionu. Zazwyczaj podawany jest dla maksymalnego ciśnienia; przy częściowo zablokowanej wodzie ten kąt jest mniejszy. W każdym razie nachylony strumień jest zwykle skierowany w stronę użytkownika, a im większy kąt nachylenia, tym dalej od wylewki będzie punkt padania strumienia. Jednak w większości przypadków ten szczegół nie jest istotny; problemy mogą pojawić się tylko w bardzo ciasnych warunkach, przy niewielkich wymiarach zlewu.
Zawór odcinający
Właściwości materiałowe i cechy konstrukcyjne zaworu (zaworów) odpowiedzialnych za otwieranie i zamykanie wody w baterii.
—
Gumowy. Materiał do zaworów przeznaczonych do niedrogich baterii jedno- i dwuzaworowych (patrz "Rodzaj baterii"). Guma ma niską cenę, jest łatwa do wymiany i jest odporna na wodę z zabrudzeniami (w przeciwieństwie do ceramiki). Z drugiej strony zawory gumowe mają stosunkowo krótką żywotność – gdy się zużywają, zaczynają przeciekać i co jakiś czas trzeba je wymieniać.
—
Ceramiczny. Podstawą takich zaworów jest para metaloceramicznych płyt, wypolerowanych w celu zapewnienia maksymalnego kontaktu i szczelności. Mogą być stosowane zarówno w bateriach zaworowych, jak i dźwigniowych (patrz "Rodzaj baterii"). Materiał ten jest znacznie trwalszy niż gumowy, a w przypadku zaworu jednodźwigniowego ułatwia również regulację, ponieważ tarcie między płytami jest niskie, a dźwignia jest znacznie łatwiejsza do poruszania niż w przypadku zaworu kulowego. Wadą ceramiki jest podatność na zanieczyszczenie wody cząstkami stałymi – dostając się między płytki, mogą one naruszyć szczelność zaworu. Dlatego zaleca się umieszczanie filtrów przed takimi bateriami.
—
Elektromagnetyczny. Odmiana zaworu, stosowana we wszystkich bateriach bezdotykowych (patrz "Rodzaj baterii), a także w niektórych modelach o innej konstrukcji - w szczególności modelach przyc
...iskowych i jednodźwigniowych z dotykiem. Jak sama nazwa wskazuje, w takich modelach za otwieranie i zamykanie wody odpowiada elektromagnes. W tym przypadku zawór w większości modeli ma tylko dwie pozycje - "otwarte" i "zamknięte" - i nie implikuje regulacji ciśnienia. Lecz może być przewidziany regulator temperatury - na przykład w postaci odpowiedniej dźwigni (patrz wyżej). Zawory elektromagnetyczne są skuteczne, lecz drogie i do działania wymagają zewnętrznego zasilania.
— Kulowy. Rodzaj zaworu pierwotnie opracowany do baterii jednodźwigniowych (stąd wzięła się tendencja do nazywania takich urządzeń „zaworami kulowymi”, co nie jest technicznie poprawne). Sercem takiego zaworu jest kulisty element ze specjalną szczeliną, przez którą doprowadzana jest woda; kiedy dźwignia się porusza, szczelina przyjmuje tę lub inną pozycję, od której zależy ciśnienie i temperatura wody. W bateriach do użytku domowego ten rodzaj zaworu jest uważany za przestarzały i jest rzadko używany.Zużycie wody
Maksymalne zużycie wody podczas pracy baterii, innymi słowy - maksymalna ilość wody, którą bateria może przepuścić przez siebie w ciągu minuty. Ta cecha jest istotna przede wszystkim dla modeli przeznaczonych do wanien (patrz „Przeznaczenie”): im większa przepustowość, tym szybciej wanna się napełni. Jednak znaczenie danego punku nie ogranicza się do tego. Po pierwsze, informacje o przepływie mogą być przydatne w niektórych obliczeniach związanych z zaopatrzeniem w wodę - na przykład do obliczenia wymaganej wydajności pompy. Po drugie, w bateriach klasy premium mogą być instalowane aeratory, co pozwala uzyskać mocny i efektywny strumień przy niskim zużyciu wody; zużycie wskazane w charakterystyce umożliwia ocenę ekonomiczności takich urządzeń w porównaniu z analogami.