Fazy zasilania
Liczba faz zasilania procesora przewidzianych na płycie głównej.
W bardzo uproszczony sposób fazy można opisać jako bloki elektroniczne o specjalnej konstrukcji, przez które zasilanie jest dostarczane do procesora. Zadaniem takich bloków jest optymalizacja tego zasilania, w szczególności minimalizacja skoków mocy przy zmianie obciążenia procesora. Generalnie im więcej faz, tym mniejsze obciążenie każdego z nich, stabilniejsze zasilanie i bardziej wytrzymała elektronika płyty głównej. Im mocniejszy jest procesor i im więcej ma rdzeni, tym więcej faz wymaga; liczba ta bardziej wrośnie również, jeśli planowane jest podkręcenie procesora. Na przykład w przypadku zwykłego czterordzeniowego chipa często wystarczają tylko cztery fazy, a już dla podkręconego możesz ich potrzebować co najmniej ośmiu. Właśnie z tego powodu u wydajnych procesorów mogą wystąpić problemy, gdy są używane niedrogie płyty główne z małą liczbą faz.
Szczegółowe zalecenia dotyczące wyboru liczby faz dla poszczególnych serii i modeli procesorów można znaleźć w specjalistycznych źródłach (w tym w dokumentacji samego procesora). Tutaj należy pamiętać, że przy dużej liczbie faz na płycie głównej (więcej niż 8) niektóre z nich mogą być wirtualne. W tym celu rzeczywiste bloki elektroniczne są uzupełniane podwójnymi lub nawet potrójnymi, co formalnie zwiększa liczbę faz: na przykład 12 zadeklarowanych faz może reprezentować 6 fizycznych bloków z podwajaczami. Jednak fazy wirtualne są znacznie gor...sze od rzeczywistych pod względem swoich możliwości - w praktyce są tylko dodatkami, które nieznacznie poprawiają charakterystykę faz realnych. Powiedzmy, że w naszym przypadku bardziej poprawne jest mówienie nie o dwunastu, ale tylko o sześciu (aczkolwiek ulepszonych) fazach. Na te detale należy zwrócić uwagę przy wyborze płyty głównej.
Synchronizacja podświetlenia
Technologia synchronizacji przewidziana na płycie z podświetleniem LED (patrz wyżej).
Sama synchronizacja pozwala „dopasować” podświetlenie płyty głównej do podświetlenia innych elementów systemu - obudowy, karty graficznej, klawiatury, myszy itp. Dzięki tej koordynacji wszystkie elementy mogą synchronicznie zmieniać kolor, jednocześnie się włączać / wyłączać itp. Konkretne cechy działania takiego podświetlenia zależą od zastosowanej technologii synchronizacji i z reguły każdy producent ma swoje własne (Mystic Light Sync od MSI, RGB Fusion od Gigabyte itp.). Od tego zależy również kompatybilność komponentów: wszystkie muszą obsługiwać tę samą technologię. Najłatwiej więc osiągnąć kompatybilność z podświetleniem, montując komponenty od jednego producenta.
Obsługa DualBIOS
Obsługa przez płytę główną technologii DualBIOS.
Awarie i błędy w BIOS-ie (patrz BIOS) to jedne z najpoważniejszych problemów, jakie mogą pojawić się na współczesnym komputerze - nie tylko sprawiają, że komputer jest nieefektywny, ale także są bardzo trudne do naprawienia.
Technologia DualBIOS została zaprojektowana, aby ułatwić walkę z tego rodzaju problemami. Płyty główne wykonane przy użyciu tej technologii mają dwa mikroukłady do nagrywania BIOS-u: pierwszy mikroukład zawiera główną wersję BIOS-u, która jest używana do uruchamiania systemu w trybie normalnym, drugi zawiera kopię zapasową BIOS-u w oryginalnej (fabrycznej) konfiguracji. Mikroukład zapasowy zaczyna działać po wykryciu błędu w głównym systemie BIOS: w przypadku wykrycia błędu w kodzie programu przywracany jest do oryginalnej wersji fabrycznej, ale w przypadku awarii sprzętowej mikroukład zapasowy przejmuje kontrolę nad system, zastępując główny. Pozwala to na utrzymanie systemu w stanie gotowości nawet w przypadku poważnych problemów z BIOS-em bez konieczności uciekania się do skomplikowanych procedur przywracania.
UEFI BIOS
Obecność na płycie głównej firmware
UEFI BIOS.
Takie oprogramowanie wewnętrze zwykle łączy się z jednym z klasycznych BIOSów (patrz BIOS). W rzeczywistości jest to dodatek, który zwiększa możliwości systemu BIOS i czyni go bardziej wygodnym w obsłudze. Niektóre funkcje UEFI zbliżony jest do pełnego systemu operacyjnego: ma przyjazny i intuicyjny nawet dla niespecjalisty graficzny interfejs użytkownika, obsługuje sterowanie myszką, wyposażony jest w szereg narzędzi, a w niektórych wersjach nawet możliwość połączenia się z internetem. Ponadto, to oprogramowanie uwzględnia wszystkie cechy nowoczesnego sprzętu komputerowego — w tym, które pojawiły się niedawno i nie są ujęte w starszych, tradycyjnych BIOSach.
Złącze M.2
Liczba złączy M.2 przewidzianych w konstrukcji płyty głównej. Istnieją
płyty główne na 1 złącze M.2,
na 2 złącza,
3 złącza lub więcej.
Złącze
M.2 jest przeznaczone do podłączenia zaawansowanych urządzeń wewnętrznych w miniaturowym formacie — w szczególności szybkich dysków SSD, a także kart rozszerzeń, takich jak moduły Wi-Fi i Bluetooth. Jednak złącza zaprojektowane do podłączenia tylko urządzeń peryferyjnych (Key E) nie są zaliczane do liczby. Obecnie jest to jeden z najnowocześniejszych i najbardziej zaawansowanych sposobów podłączenia podzespołów. Warto jednak wziąć pod uwagę, że przez to złącze można podłączać różne interfejsy - SATA lub PCI-E, i nie koniecznie oba na raz. Aby uzyskać szczegółowe informacje, zobacz „Interfejs M.2”; tutaj należy dodać, że SATA ma niską prędkość i jest używany głównie do budżetowych dysków, podczas gdy PCI-E jest używany do zaawansowanych modułów półprzewodnikowych i nadaje się również do innych typów wewnętrznych urządzeń peryferyjnych.
W związku z tym liczba M.2 to liczba podzespołów tego formatu, które można jednocześnie podłączyć do płyty głównej. Jednocześnie wiele współczesnych płyt głównych, szczególnie tych ze średniej i
wyższej półki, wyposażonych jest w
dwa lub więcej złączy M.2 z obsługą PCI-E.
Interfejs M.2
Interfejsy elektryczne (logiczne) realizowane poprzez fizyczne złącza M.2 na płycie głównej.
Więcej informacji na temat takich złączy można znaleźć powyżej. Tutaj należy pamiętać, że mogą współpracować z dwoma typami interfejsów:
- SATA to standard pierwotnie stworzony dla dysków twardych. Zazwyczaj M.2 obsługuje najnowszą wersję, SATA 3; jednak nawet ona znacznie ustępuje PCI-E pod względem szybkości (600 MB/s) i funkcjonalności (tylko dyski);
- PCI-E (Inaczej NVMe) to najpopularniejszy nowoczesny interfejs do podłączania wewnętrznych urządzeń peryferyjnych. Nadaje się do różnych kart rozszerzeń (takich jak karty bezprzewodowe) i pamięci masowej, a prędkości PCI-E pozwalają w pełni wykorzystać potencjał nowoczesnych dysków SSD. Maksymalna prędkość transmisji danych zależy od wersji tego interfejsu i liczby linii. W nowoczesnych złączach M.2 można znaleźć wersje PCI-E 3.0 i 4.0, o prędkościach odpowiednio około 1 GB/s i 2 GB/s na linię; a liczba linii może wynosić 1, 2 lub 4 (odpowiednio PCI-E 1x, 2x i 4x)
Konkretnie sam interfejs M.2 w charakterystyce płyt głównych jest wskazywany przez liczbę samych złączy i typ interfejsów przewidzianych w każdej z nich. Na przykład notacja „3xSATA / PCI-E 4x” oznacza trzy złącza, które mogą pracować zarówno w formatach SATA, jak i PCI-E 4x; a oznaczenie „1xSATA / PCI-E 4x, 1xPCI-E 2x” oznacza dwa złącza, z których jedno działa jako SATA lub PCI-E 4x, a drugie tylko jako PCI-E 2x.
Wyjście D-Sub (VGA)
Obecność na płycie głównej własnego wyjścia
D-Sub (VGA).
Takie wyjście jest przeznaczone do transmisji wideo ze zintegrowanej karty graficznej (patrz wyżej) lub procesora ze zintegrowaną grafiką (podkreślamy, że niemożliwe jest przesłanie do niego sygnału z dedykowanej karty graficznej przez chipset płyty głównej). Jeśli chodzi o VGA, jest to standard analogowy pierwotnie stworzony dla monitorów CRT. Nie wyróżnia się jakością obrazu, prawie nie nadaje się do rozdzielczości wyższych niż 1280x1024 i nie zapewnia transmisji dźwięku, dlatego jest powszechnie uważany za przestarzały. Jednak ten rodzaj wejścia jest nadal używany w samodzielnych monitorach, telewizorach, projektorach itp.; tak więc wśród płyt głównych można znaleźć modele z takimi wyjściami.
Wyjście HDMI
Obecność na płycie głównej własnego wyjścia
HDMI.
Takie wyjście jest przeznaczone do transmisji wideo ze zintegrowanej karty graficznej (patrz wyżej) lub procesora ze zintegrowaną grafiką (podkreślamy, że niemożliwe jest przesłanie do niego sygnału z dedykowanej karty graficznej przez chipset płyty głównej). Jeśli chodzi o HDMI, jest to połączony cyfrowy interfejs wideo / audio specjalnie zaprojektowany do pracy z rozdzielczościami HD i dźwiękiem wielokanałowym. Obecnie jest to najpopularniejszy z tych interfejsów, obsługa HDMI jest prawie obowiązkowa dla urządzeń wideo zgodnych ze standardami HD.
Konkretne możliwości HDMI zależą od wersji (więcej szczegółów poniżej), jednak ogólnie są one dość imponujące – nawet w najwcześniejszym (aktualnym na dzień dziejszy) HDMI v.1.4 maksymalna rozdzielczość to 4K, a w nowszych standardach osiąga 10K. Tak więc w płytach głównych jakość wideo przesyłanego przez takie wyjście jest często ograniczona nie przez możliwości interfejsu, jednak przez wydajność graficzną systemu.
DisplayPort
Obecność u płyty głównej własnego wyjścia
DisplayPort.
Takie wyjście jest przeznaczona do transmisji wideo z wbudowanej karty graficznej (patrz wyżej) lub procesor z zintegrowaną grafiką (podkreślamy, że wyświetlać na nim sygnał z karty graficznej przez chipset "płyty głównej" nie można). Co do konkretnie DisplayPort, to cyfrowy interfejs, stworzony specjalnie dla sprzętu komputerowego; w szczególności jest on standardem dla monitorów Apple, choć spotyka się i w telefonach innych producentów.
Konkretne możliwości DisplayPort mogą być różne, w zależności od wersji. Więcej o tym poniżej; tutaj należy pamiętać, że interfejs ten radzi sobie z sygnałem wideo w wysokiej rozdzielczości, a także ma ciekawą funkcję — podłączenie kilku monitorów do jednego wyjścia, konsekwentnie, "łańcuchem" (daisy chain).