Porównanie MSI Katana 17 B13VEK [B13VEK-1261XPL] vs Dream Machines RG2050-17 NP70RNA [RG2050-17UA25]

Technologia, według której wykonana jest matryca laptopa.

Najbardziej rozpowszechnione w naszych czasach są matryce typu TN+film, IPS i *VA; rzadziej spotykane są ekrany typu OLED, AMOLED, QLED, miniLED, a także bardziej specyficzne rozwiązania, takie jak LTPS czy IGZO. Oto bardziej szczegółowy opis wszystkich tych rodzajów:

— TN-film. Najstarsza, najprostsza i najtańsza obecnie technologia. Kluczowe zalety tego typu wyświetlaczy to niski koszt i doskonały czas reakcji. Z drugiej strony takie matryce nie wyróżniają się wysoką jakością obrazu: jasność, dokładność kolorów i kąty widzenia ekranów TN-film są na średnim poziomie. Te wskaźniki są wystarczające do pracy z dokumentami, przeglądania stron internetowych, większości gier itp. Jednak w przypadku poważniejszych zadań wymagających wysokiej jakości i dokładnego obrazu (na przykład designu lub korekcji kolorów zdjęcia/wideo) takie ekrany są prawie bezużyteczne. Wobec tego matryce TN-film są obecnie stosunkowo rzadkie, głównie wśród niedrogich laptopów; bardziej zaawansowane urządzenia wyposażone są w ekrany lepszej jakości, najczęściej IPS.

— IPS (In-Plane Switching). Najpopularniejszy rodzaj matrycy do laptopów ze średniej i wyższej półki cenowej; jednak coraz...częściej występuje w niedrogich modelach, a w przypadku laptopów konwertowalnych i urządzeń „2 w 1” (patrz „Rodzaj”) jest to prawie standardowa opcja. Ekrany tego typu są zauważalnie lepsze od TN-film pod względem jakości „obrazka”: dają jasny, dokładny i bogaty obraz, który prawie się nie zmienia przy zmianie kąta widzenia. Ponadto technologia ta zapewnia szeroką gamę kolorów zgodnie z różnymi specjalnymi standardami (patrz poniżej) i jest odpowiednia do tworzenia wyświetlaczy z zaawansowanymi funkcjami, takimi jak obsługa HDR lub certyfikacja Pantone / CalMAN (patrz również poniżej). Początkowo matryce IPS były drogie i miały niską szybkość reakcji; jednak w naszych czasach stosuje się różne modyfikacje tej technologii, w których te wady są w pełni lub częściowo kompensowane. Jednocześnie różne modyfikacje mogą różnić się cechami praktycznymi: na przykład niektóre zostały stworzone z myślą o maksymalnej wiarygodności obrazu, inne wyróżniają się przystępnym kosztem itp. Więc warto osobno wyjaśnić faktyczne specyfikacje ekranu IPS przed zakupem - zwłaszcza jeśli laptop ma być używany do określonych zadań, w których jakość obrazu ma kluczowe znaczenie.

— *VA. Różne modyfikacje matryc typu „Vertical Alignment”: MVA, PVA, Super PVA, ASVA itp. Różnice między tymi technologiami dotyczą głównie nazwy i producenta. Początkowo matryce tego typu zostały opracowane jako kompromis między IPS (wysokiej jakości, jednak drogą i wolną) a TN-film (szybką, niedrogą, jednak skromną pod względem jakości obrazu). W rezultacie ekrany *VA okazały się tańsze niż IPS i bardziej zaawansowane niż TN-film - mają dobre odwzorowanie kolorów, głęboką czerń i szerokie kąty widzenia. Jednocześnie należy zauważyć, że balans kolorów obrazu na takim wyświetlaczu zmienia się nieco wraz ze zmianą kąta widzenia. Utrudnia to stosowanie matryc *VA w profesjonalnych pracach z kolorem. Ogólnie ta opcja jest przeznaczona głównie dla tych, którzy nie potrzebują idealnej dokładności odwzorowania kolorów, a jednocześnie chcą widzieć jasny i kolorowy obraz.

— OLED. Matryce oparte na tzw. organicznych diodach elektroluminescencyjnych. Kluczową cechą takich wyświetlaczy jest to, że w nich każdy piksel sam jest źródłem światła (w odróżnieniu od klasycznych ekranów LCD, w których podświetlenie jest wykonywane osobno). Ta zasada konstrukcyjna w połączeniu z szeregiem innych rozwiązań zapewnia doskonałą jasność, kontrast i odwzorowanie kolorów, bogatą czerń, najszersze kąty widzenia oraz niewielką grubość samych ekranów. Z drugiej strony, matryce OLED do laptopów w większości okazują się dość drogie i „żarłoczne” pod względem zużycia energii, a także zużywają się nierównomiernie: im częściej i jaśniej piksel się świeci, tym szybciej traci swoje właściwości (jednak zjawisko to staje się zauważalne dopiero po kilku latach intensywnego użytkowania). Ponadto z wielu powodów takie ekrany są uważane za nieodpowiednie do stosowania w grach. Wobec tego matryce tego typu są obecnie rzadko spotykane - głównie w wybranych laptopach klasy high-end zaprojektowanych do profesjonalnej pracy z kolorem i posiadających odpowiednie funkcje, takie jak obsługa HDR, rozbudowana przestrzeń barw i/lub certyfikacja Pantone / CalMAN (patrz poniżej ).

— AMOLED. Typ matryc na organicznych diodach elektroluminescencyjnych, stworzony przez firmę Samsung (jednak jest też używany przez innych producentów). Pod względem głównych cech zbliżony jest do innych typów matryc OLED (patrz wyżej): z jednej strony pozwala na uzyskanie doskonałej jakości obrazu, z drugiej jest drogi i nierównomiernie się zużywa. Jednocześnie ekrany AMOLED mają jeszcze bardziej zaawansowaną wydajność odwzorowania kolorów w połączeniu z lepszą optymalizacją zużycia energii. A niskie rozpowszechnienie tej technologii wynika głównie z tego, że została pierwotnie stworzona dla smartfonów i dopiero niedawno (od 2020 roku) zaczęła być używana w laptopach.

— MiniLED. System podświetlenia ekranu na podłożu z miniaturowych diod LED o wielkości około 100-200 mikronów (µm). Na tej samej płaszczyźnie wyświetlacza udało się kilkukrotnie zwiększyć liczbę diod, a ich macierz rozmieszczono bezpośrednio za samą matrycą. Główną zaletą technologii miniLED można nazwać dużą liczbę stref lokalnego zaciemniania, co w sumie daje lepszą jasność, kontrast i bardziej nasycone kolory z głęboką czernią. Ekrany MiniLED uwalniają potencjał technologii High Dynamic Range (HDR), są odpowiednie dla grafików i twórców treści cyfrowych.

— QLED. Matryce „kropek kwantowych” z przeprojektowanym systemem podświetlenia LED. W szczególności przewiduje zastąpienie wielowarstwowych filtrów barwnych specjalną cienkowarstwową powłoką nanocząstek. Zamiast tradycyjnych białych diod LED panele QLED wykorzystują niebieskie diody LED. W rezultacie kompleks konstruktywnych innowacji pozwala osiągnąć wyższy próg jasności, nasycenia kolorów, ogólną poprawę jakości odwzorowania kolorów, przy jednoczesnym zmniejszeniu grubości ekranu i zmniejszeniu zużycia energii. Druga strona medalu matryc QLED — nietani koszt.

— PLS. Typ matrycy opracowany jako alternatywa dla opisanego powyżej IPS i według niektórych doniesień jest jedną z jego modyfikacji. Takie matryce charakteryzują się również wysoką jakością odwzorowania kolorów i dobrą jasnością; ponadto zalety PLS to dobra przydatność do ekranów o wysokiej rozdzielczości (ze względu na dużą gęstość pikseli), a także niższy koszt niż większości modyfikacji IPS oraz niskie zużycie energii. Jednocześnie szybkość reakcji takich ekranów nie jest zbyt duża.

— LTPS. Zaawansowany typ matryc TFT oparty na tzw. niskotemperaturowym krzemie polikrystalicznym. Takie matryce mają wysoką jakość odwzorowania kolorów, a także świetnie sprawdzają się w ekranach o dużej gęstości pikseli - innymi słowy, mogą służyć do tworzenia małych wyświetlaczy o bardzo wysokiej rozdzielczości. Kolejną zaletą jest to, że część elektroniki sterującej można wbudować bezpośrednio w matrycę, zmniejszając całkowitą grubość ekranu. Z drugiej strony matryce LTPS są trudne w produkcji i drogie, dlatego spotyka się je głównie w laptopach klasy premium.

— IGZO. Technologia konstruowania wyświetlaczy LCD z wykorzystaniem materiału półprzewodnikowego na bazie tlenków indu, galu i cynku (w odróżnieniu od bardziej tradycyjnych opcji opartych na amorficznym krzemie). Technologia ta zapewnia szybki czas reakcji, niskie zużycie energii i bardzo wysoką jakość odwzorowania kolorów; ponadto osiąga wysoką gęstość pikseli, dzięki czemu dobrze nadaje się do ekranów o ultra wysokiej rozdzielczości. Jednak na razie takie wyświetlacze w laptopach są niezwykle rzadkie. Tłumaczy się to zarówno wysokim kosztem, jak i faktem, że do produkcji matryc IGZO używa się dość rzadkich metali, co utrudnia produkcję na dużą skalę.

Wynik pokazany przez procesor laptopa w teście Passmark CPU Mark.

Passmark CPU Mark to kompleksowy test, bardziej szczegółowy i niezawodny niż popularny 3DMark06 (patrz wyżej). Sprawdza nie tylko możliwości gier procesora, ale także jego wydajność w innych trybach, na podstawie czego wyświetla ogólny wynik; zgodnie z tym wynikiem można dość rzetelnie ocenić procesor jako całość (im więcej punktów, tym wyższa wydajność).

W laptopach wykorzystuje się głównie różne warianty pamięci DDR (tzw. pamięć z podwójną transmisją danych). Oto lista typów takiej pamięci:

— DDR3. Trzecia generacja pamięci operacyjnej DDR. Przewyższa przestarzałą pamięć DDR2 pod względem szybkości i energoefektywności. Jest jednak również przestarzała na tle czwartej wersji oraz nowości – DDR5.

— DDR3L. Modyfikacja pamięci DDR3, wspierająca pracę na obniżonym napięciu - 1,35 V zamiast 1,5 V (Low Voltage - stąd indeks L). Niższe napięcie przyczynia się zarówno do mniejszego zużycia energii, jak i lepszej wydajności. Zwróć uwagę, że w takim gnieździe nie można zainstalować konwencjonalnej pamięci DDR3, podczas gdy wariant odwrotny jest całkiem możliwy.

— DDR4. Standard pamięci wydany w 2014 roku. Wprowadzono dalsze usprawnienia szybkości (do 25,6 GB/s) i efektywności energetycznej. Najbardziej popularny wśród laptopów wypuszczonych w ostatnich latach.

— DDR5. Wdrażanie piątej generacji standardu DDR rozpoczęło się na przełomie lat 2020-2021. Zapewnia około dwukrotny wzrost wydajności podsystemu pamięci i zwiększoną przepustowość w porównaniu z DDR4. Zamiast pojedynczego 64-bitowego kanału danych, DDR5 używa pary niezależnych kanałów 32-bitowych, które współpracują z 16-bajtowymi pakietami i umożliwiają dostarczanie 64 bajtów informacji na takt zegara na każdym kanale. Nowe moduły pamięci wymagają napięcia 1,1 V,...a maksymalna pojemność jednej kostki DDR5 może osiągać imponujące 128 GB.

Warto zauważyć, że różne typy pamięci RAM nie są wymienne.

Niektóre laptopy są wyposażone w pamięci RAM LPDDR4, LPDDR4X, LPDDR5, LPDDR5X. Zostały one opracowane specjalnie dla urządzeń mobilnych i nie można ich rozbudować, ponieważ odpowiednie moduły pamięci są wbudowane bezpośrednio w płytę główną. Stosowanie pamięci RAM LPDDR zależy od osiągnięcia optymalnej równowagi między wydajnością laptopa, jego rozmiarem i żywotnością baterii.

Częstotliwość taktowania pamięci RAM zainstalowanej w laptopie.

Im wyższa częstotliwość (przy tym samym rodzaju i wielkości pamięci), tym wyższa ogólna wydajność pamięci RAM i tym szybciej laptop poradzi sobie z zadaniami wymagającymi dużej ilości zasobów. Co prawda, moduły o tej samej częstotliwości mogą nieznacznie różnić się rzeczywistą prędkością ze względu na różnice w innych specyfikacjach; ale różnica ta staje się znacząca tylko w bardzo szczególnych przypadkach, dla przeciętnego użytkownika nie jest ona krytyczna. Jeśli chodzi o konkretne wartości, najpopularniejszymi modułami na współczesnym rynku są 2400 MHz, 2666 MHz, 2933 MHz i 3200 MHz. Pamięci o częstotliwości taktowania 2133 MHz lub mniejszej występują głównie w przestarzałych i budżetowych urządzeniach, a w wysokowydajnych zestawach parametr ten wynosi 3733 MHz, 4266 MHz, 4800 MHz, 5200 MHz, 5500 MHz, 5600 MHz, 6000 MHz, 6400 MHz i więcej.

Karty graficzne GeForce od NVIDIA: RTX reprezentowane przez RTX 2060, RTX 2060 Max-Q, RTX 2070, RTX 2070 Max-Q, RTX 2070 Super, RTX 2070 Super Max-Q, RTX 2080, RTX 2080 Max-Q, RTX 2080 Super, RTX 2080 Super Max-Q, RTX 3050, RTX 3050 Ti, RTX 3060, RTX 3060 Max-Q, RTX 3070, RTX 3070 Max-Q, RTX 3070 Ti, RTX 3080, RTX 3080 Ti, RTX 4050, RTX 4060, RTX 4070, RTX 4080, RTX 4090, RTX 5070, RTX 5070 Ti, RTX 5080, RTX 5090; MX1xx reprezentowane przez MX110, MX130 i MX150, MX2xx(MX230 i MX250), MX3xx(MX330 i MX350), MX450, GTX reprezentujące GTX 1050, GTX 1060, GTX 1060 Max-Q, GTX 1070, GTX 1070 Max-Q, GTX 1080, GTX 1080 Max-Q, GTX 1650, GTX 1650 Max-Q, GTX 1650 Ti, GTX 1660 Ti, GTX 1660 Ti Max-Q i AMD również oferuje karty graficzne Radeon 520, Radeon 530(535), Radeon 540X, Radeon 610(625, 630), Radeon RX 550 (550X, 560), Radeon RX 640, Radeon RX 5500M, Radeon RX 6800M i Radeon Pro.

Należy zaznaczyć, że wszystkie powyższe modele są dedykowanymi układami. W przypadku konfiguracji z dedykowaną grafiką podawany jest właśnie model osobnej karty graficznej; jeśli jest ona uzupełniona zintegrowanym modułem, nazwę tego modułu można ustalić sięgając do oficjalniej specyfikacji procesora.

Warto dodać, że w tym punkcie nie jest podawana pełna nazwa modelu, a jedynie jego nazwa w ramach serii (sama seria podawana jest osobno – patrz wyżej). Znając serię i nazwę modelu, bez problemu można wyszukać szczegółowe informacje o karcie graficznej.

Pojemność własnej pamięci wideo zainstalowanej w karcie graficznej laptopa. Tylko dedykowane karty graficzne i ich zaawansowane wersje, takie jak SLI lub Dual Graphics, mają taką pamięć (patrz „Typ karty graficznej”).

Im więcej pamięci, tym wydajniejsza karta graficzna i tym lepiej radzi sobie ze złożoną grafiką. Oczywiście konkretne możliwości karty graficznej zależą od szeregu innych parametrów (przede wszystkim specyfikacji procesora graficznego); jednakże różnica w wielkości pamięci jest zwykle całkiem zgodna z różnicą w ogólnym poziomie. Jeśli chodzi o konkretne liczby, modele o pojemności pamięci 2 GB można odnieść do poziomu podstawowego, 4 GB i 6 GB do średniego, 8 GB to poziom zaawansowany, podczas gdy 12 GB i 16 GB można spotkać w laptopach gaminowych i wysokiej klasy stacjach roboczych.

Ilość ciepła generowanego przez procesor graficzny (GPU) podczas normalnej pracy. TDP wyrażane jest w watach. Pozwala ocenić właściwości termiczne laptopa i określić jego potencjał do pracy z dużymi obciążeniami graficznymi. Im wyższa wartość TDP procesora graficznego, tym więcej energii pobiera procesor graficzny, co może wymagać wydajniejszego układu chłodzenia, aby uniknąć przegrzania i zapewnić stabilną pracę urządzenia. Laptopy z większym odprowadzaniem ciepła przez procesor graficzny są lepiej dostosowane dla graczy lub profesjonalistów zajmujących się grafiką i produkcją wideo.

W laptopach obraz przetwarzany przez oddzielną kartę graficzną najpierw przechodzi przez grafikę wbudowaną w procesor, a dopiero potem jest przesyłany do wyświetlacza. Przełącznik MUX na płycie głównej modeli laptopów do gier umożliwia wybór pomiędzy wykorzystaniem zintegrowanej lub oddzielnej karty graficznej. Jedną z jego zaawansowanych odmian jest inteligentny system Advanced Optimus, który współpracuje z kartami wideo firmy NVIDIA. Pozwala dosłownie na bieżąco wybierać najodpowiedniejszy procesor graficzny do przetwarzania danych, w zależności od intensywności wykonywanych zadań.

Obsługa technologii wirtualnej rzeczywistości przez kartę graficzną laptopa.

To oznaczenie oznacza, że karta graficzna jest zoptymalizowana do użytku z okularami i hełmami rzeczywistości wirtualnej. Najpopularniejszym zastosowaniem takich urządzeń są gry, więc większość laptopów z obsługą VR odnosi się właśnie do modeli do gier. Jednak funkcja ta może się przydać przy bardziej „poważnych” zadaniach - od tworzenia aplikacji VR po projekty naukowe, edukacyjne, a nawet medyczne.