Fazy zasilania
Liczba faz zasilania procesora przewidzianych na płycie głównej.
W bardzo uproszczony sposób fazy można opisać jako bloki elektroniczne o specjalnej konstrukcji, przez które zasilanie jest dostarczane do procesora. Zadaniem takich bloków jest optymalizacja tego zasilania, w szczególności minimalizacja skoków mocy przy zmianie obciążenia procesora. Generalnie im więcej faz, tym mniejsze obciążenie każdego z nich, stabilniejsze zasilanie i bardziej wytrzymała elektronika płyty głównej. Im mocniejszy jest procesor i im więcej ma rdzeni, tym więcej faz wymaga; liczba ta bardziej wrośnie również, jeśli planowane jest podkręcenie procesora. Na przykład w przypadku zwykłego czterordzeniowego chipa często wystarczają tylko cztery fazy, a już dla podkręconego możesz ich potrzebować co najmniej ośmiu. Właśnie z tego powodu u wydajnych procesorów mogą wystąpić problemy, gdy są używane niedrogie płyty główne z małą liczbą faz.
Szczegółowe zalecenia dotyczące wyboru liczby faz dla poszczególnych serii i modeli procesorów można znaleźć w specjalistycznych źródłach (w tym w dokumentacji samego procesora). Tutaj należy pamiętać, że przy dużej liczbie faz na płycie głównej (więcej niż 8) niektóre z nich mogą być wirtualne. W tym celu rzeczywiste bloki elektroniczne są uzupełniane podwójnymi lub nawet potrójnymi, co formalnie zwiększa liczbę faz: na przykład 12 zadeklarowanych faz może reprezentować 6 fizycznych bloków z podwajaczami. Jednak fazy wirtualne są znacznie gor...sze od rzeczywistych pod względem swoich możliwości - w praktyce są tylko dodatkami, które nieznacznie poprawiają charakterystykę faz realnych. Powiedzmy, że w naszym przypadku bardziej poprawne jest mówienie nie o dwunastu, ale tylko o sześciu (aczkolwiek ulepszonych) fazach. Na te detale należy zwrócić uwagę przy wyborze płyty głównej.
Wymiary (WxS)
Wymiary płyty głównej na wysokość i szerokość. Zakłada się, że tradycyjne rozmieszczenie płyt głównych jest pionowe, dlatego w tym przypadku jeden z wymiarów nazywa się nie długością, jednak wysokością.
Rozmiary płyt głównych zależą w dużej mierze od ich współczynników kształtu (patrz wyżej), jednak rozmiar konkretnej płyty może nieco różnić się od standardu przyjętego dla tego współczynnika kształtu. Ponadto zwykle łatwiej jest wyjaśnić wymiary zgodnie z charakterystyką konkretnej płyty głównej niż szukać lub przywoływać ogólne informacje na temat współczynnika kształtu. Dlatego dane dotyczące rozmiaru są podawane nawet dla modeli, które są w pełni zgodne ze standardem.
Trzeci wymiar – grubość – jest z wielu powodów uważany za mniej ważny, dlatego często jest pomijany.
SATA 3 (6 Gb/s)
Liczba portów
SATA 3 na płycie głównej.
SATA jest obecnie standardowym interfejsem do podłączania wewnętrznych urządzeń pamięci masowej (głównie HDD) i napędów optycznych. Do jednego takiego złącza można podłączyć jedno urządzenie, więc liczba portów SATA odpowiada liczbie wewnętrznych dysków/napędów, które można podłączyć do płyty głównej poprzez taki interfejs. Duża liczba (
6 portów SATA i więcej) jest niezbędna w przypadku aktywnego korzystania z kilku dysków twardych i innych urządzeń peryferyjnych. Do użytku domowego wystarczy 4. SATA 3, jak sama nazwa wskazuje, to trzecia wersja tego interfejsu, pracująca z łączną prędkością około 6 Gb/s; użyteczna prędkość, biorąc pod uwagę redundancję przesyłanych danych, wynosi około 4,8 Mb/s (600 MB/s) - czyli dwa razy więcej niż w SATA 2.
Należy pamiętać, że różne standardy SATA są ze sobą w pełni kompatybilne w obu kierunkach: starsze dyski można podłączać do nowszych portów i odwrotnie. Tyle tylko, że szybkość przesyłania danych będzie ograniczona możliwościami wolniejszej wersji, a w niektórych przypadkach może być konieczna rekonfiguracja napędów za pomocą sprzętu (przełączniki, zworki) lub oprogramowania. Należy również powiedzieć, że SATA 3 jest obecnie najnowszą i najbardziej zaawansowaną odmianą SATA, jednak możliwości tego standardu nie są wystarczające, aby uwolnić pełny potencjał szybkich dysków SSD. Dlatego SATA 3 jest używany główn
...ie do dysków twardych i niedrogich dysków SSD, szybsze dyski są podłączane do specjalnie zaprojektowanych złączy, takich jak M.2 lub U.2 (patrz niżej).Stalowe złącza PCI-E
Obecność na płycie głównej wzmocnionych
stalowych złączy PCI-E.
Takie złącza można znaleźć głównie w gamingowych (patrz „Przeznaczenie”) i innych zaawansowanych typach płyt głównych zaprojektowanych do korzystania z wydajnych kart graficznych. Gniazda PCI-E 16x są zwykle wykonane ze stali, przeznaczone tylko dla takich kart graficznych; oprócz samego gniazda, jego mocowanie do płyty ma również wzmocnioną konstrukcję.
Ta cecha oferuje dwie kluczowe zalety w porównaniu z tradycyjnymi plastikowymi złączami. Po pierwsze, pozwala na instalację nawet dużych i ciężkich kart graficznych tak bezpiecznie, jak to możliwe, bez ryzyka uszkodzenia gniazda lub karty. Po drugie, metalowa wtyczka działa jak ekran ochronny i zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia zakłóceń; jest to szczególnie przydatne w przypadku korzystania z wielu kart graficznych zainstalowanych obok siebie, "side-by-side".
USB 2.0
Liczba złączy USB 2.0 znajdujących się na płycie głównej.
Złącza USB (wszystkie wersje) służą do podłączenia do portów USB płyty głównej, znajdujących się na przednim panelu obudowy. Specjalny kabel łączy taki port ze złączem, podczas gdy jedno złącze z reguły współpracuje tylko z jednym portem. Innymi słowy, liczba złączy na płycie głównej odpowiada maksymalnej liczbie złączy USB znajdujących się na przednim panelu, które jest w stanie obsłużyć.
W szczególności USB 2.0 jest najstarszą, szeroko używaną wersją. Zapewnia prędkość transmisji danych do 480 Mb/s, jest uważana za przestarzałą i jest stopniowo zastępowana przez bardziej zaawansowane standardy, przede wszystkim USB 3.2 gen1 (dawniej USB 3.0). Niemniej jednak wiele urządzeń peryferyjnych jest nadal produkowanych pod złącze USB 2.0: możliwości tego interfejsu w zupełności wystarczą dla większości urządzeń, które nie wymagają dużych prędkości połączenia.
RGB LED strip
Złącze do podłączenia ozdobnych taśm LED i innych urządzeń z sygnalizacją LED. Pozwala kontrolować podświetlenie obudowy przez płytę główną i dostosować blask do swoich zadań, m.in. zsynchronizuj go z innymi komponentami.
Wyjście D-Sub (VGA)
Obecność na płycie głównej własnego wyjścia
D-Sub (VGA).
Takie wyjście jest przeznaczone do transmisji wideo ze zintegrowanej karty graficznej (patrz wyżej) lub procesora ze zintegrowaną grafiką (podkreślamy, że niemożliwe jest przesłanie do niego sygnału z dedykowanej karty graficznej przez chipset płyty głównej). Jeśli chodzi o VGA, jest to standard analogowy pierwotnie stworzony dla monitorów CRT. Nie wyróżnia się jakością obrazu, prawie nie nadaje się do rozdzielczości wyższych niż 1280x1024 i nie zapewnia transmisji dźwięku, dlatego jest powszechnie uważany za przestarzały. Jednak ten rodzaj wejścia jest nadal używany w samodzielnych monitorach, telewizorach, projektorach itp.; tak więc wśród płyt głównych można znaleźć modele z takimi wyjściami.
Wersja HDMI
Wersja gniazda HDMI (patrz wyżej), znajdującego się na płycie głównej.
— v.1.4. Najwcześniejszy standard znany w naszych czasach, pojawił się jeszcze w 2009 roku. Obsługuje rozdzielczości do 4096x40962160włącznie i pozwala na odtwarzanie Full HD z szybkością do 120 kl./s — wystarczy nawet do odtwarzania 3D.
— v.1.4 b. Zmodyfikowana odmiana opisanej powyżej v.1.4, przedstawia szereg mniejszych aktualizacji i ulepszeń, w szczególności obsługę dwóch dodatkowych formatów 3D.
— v.2.0. Wersja, znana również jako HDMI UHD — właśnie w tej wersji została wprowadzona pełna obsługa 4K z szybkością do 60 kl./s, a także możliwość pracy z ultra panoramicznym wideo 21:9. Ponadto, dzięki zwiększonej przepustowości liczba jednocześnie odtwarzanych kanałów audio wzrosła do 32, a strumieni audio — do 4. A w poprawionej v.2.0a do tego wszystkiego dodano jeszcze wsparcie dla HDR.
— v.2.1. Jeszcze jedna nazwa — HDMI Ultra High Speed. W porównaniu z poprzednią wersją przepustowość interfejsu naprawdę znacznie wzrosła –potrafi transmitować wideo w rozdzielczościach aż do 10K przy 120 klatkach na sekundę, a także do pracy z rozszerzoną przestrzenią kolorów BT.2020 (te ostatnie mogą być przydatne do niektórych profesjonalnych zadań). Aby korzystać ze wszystkich funkcji HDMI v2.1 potrzebne kable typu HDMI Ultra High Speed, jednak funkcje wcześniejszych standardów są dostępne i ze zwykłymi kablami.
Układ audio
Model układu audio (moduł do przetwarzania i wyprowadzenia dźwięku) zamontowanego na płycie głównej. Dokładna nazwa układu audio będzie przydatna przy poszukiwaniu szczegółowych informacji na jego temat.
Współczesne płyty główne mogą być wyposażone w dość zaawansowane układy audio, z wysoką jakością dźwięku i rozbudowanymi możliwościami, dzięki czemu nadają się nawet do gamingowych i multimedialnych komputerów (chociaż do profesjonalnej pracy z dźwiękiem nadal najprawdopodobniej będzie potrzebna osobna karta dźwiękowa). Oto najpopularniejsze obecnie układy audio wysokiej jakości:
Realtek ALC887,
Realtek ALC892,
Realtek ALC1150,
Realtek ALC1200,
Realtek ALC1220,
Realtek ALC4050,
Realtek ALC4080,
Supreme FX.