Rozdzielczość ekranu
Rozdzielczość wyświetlacza zainstalowanego w laptopie - czyli rozmiar ekranu w pikselach w poziomie i w pionie.
Z jednej strony, wysoka rozdzielczość daje ostrzejsze i bardziej szczegółowe obrazy; z drugiej strony — zwiększa koszt laptopa. To ostatnie wiąże się nie tylko z kosztem samych wyświetlaczy, ale także z tym, że do efektywnej pracy przy wysokich rozdzielczościach potrzebne jest odpowiednie wyposażenie (przede wszystkim karta graficzna). Jest to szczególnie prawdziwe w grach; więc jeśli szuka się laptopa z ekranem o wysokiej rozdzielczości, który potrafi skutecznie sprawdzać się w nowoczesnych grach, warto zwrócić uwagę nie tylko na specyfikacje wyświetlania, ale także na inne dane (rodzaj i parametry karty graficznej, wyniki testów, możliwość współpracy z niektórymi grami — patrz poniżej). Z drugiej strony, jeśli urządzenie ma być używane do prostych zadań, takich jak praca z dokumentami, surfowanie po Internecie i oglądanie filmów, można zignorować parametry wyposażenia: w każdym przypadku są one tak dobrane, aby laptop na pewno poradził sobie z takimi zadaniami przy pełnej rozdzielczości "natywnego" ekranu.
Jeśli chodzi o konkretne wartości rozdzielczości, obecne opcje można podzielić na 4 główne grupy:
HD (720),
Full HD (1080),
Quad HD i
UltraHD 4K. Oto bardziej szczegółowy opis:
— HD (720). Ta ka
...tegoria zwykle obejmuje wszystkie wyświetlacze o rozmiarze pionowym mniejszym niż 1080 pikseli. Najpopularniejsza rozdzielczość HD we współczesnych laptopach to 1366x768; w urządzeniach o przekątnej większej niż 15,6" rozdzielczość 1600x900 jest również często spotykana. Inne wartości są dość egzotyczne i rzadko używane. Ogólnie ekrany tego standardu są obecnie typowe głównie dla laptopów klasy podstawowej.
— Full HD (1080). Początkowo standard Full HD przewiduje rozmiar klatki 1920×1080 i jest to rozdzielczość najczęściej stosowana w ekranach laptopów z tej kategorii. Jednak oprócz tego inne opcje rozdzielczości są również odnoszone do tego formatu, w którym rozmiar pionowy wynosi co najmniej 1080 pikseli, ale nie osiąga 1440 pikseli. Na przykład 1920x1200 i 2560x1080. Ogólnie rzecz biorąc, wyświetlacze Full HD zapewniają dobrą równowagę między kosztami, jakością obrazu i wymaganiami sprzętowymi laptopa. Z tego powodu w naszych czasach są one niezwykle rozpowszechnione; matryce tego standardu można spotkać nawet w niedrogich urządzeniach, choć przeważnie są one nadal wykorzystywane w bardziej zaawansowanych sprzętach.
— Quad HD. Opcja przejściowa między popularnym Full HD 1080 (patrz wyżej) a wysokiej klasy i drogim UltraHD 4K. Rozmiar takich ekranów w pionie zaczyna się od 1440 pikseli i może dochodzić do 2000 pikseli. Warto dodać, że rozdzielczości QuadHD są szczególnie popularne w laptopach Apple; najczęściej takie urządzenia mają ekrany 2560x1600, chociaż są inne opcje.
— UltraHD 4K. Najbardziej zaawansowany standard we współczesnych laptopach. Rozmiar takich ekranów w pionie wynosi nie mniej niż 2160 pikseli (do 2400 w niektórych konfiguracjach); klasyczna rozdzielczość współczesnej matrycy UltraHD to 3840x2160, ale są też inne wartości. W każdym razie wyświetlacz 4K pozwala jednak na zapewnienie wysokiej jakości obrazu, i kosztuje odpowiednio - w tym ze względu na wysokie wymagania dotyczące karty graficznej; ponadto do pracy z wysokimi rozdzielczościami wygodniej jest podłączyć zewnętrzny monitor do laptopa. W związku z tym takie ekrany są stosunkowo rzadko używane, głównie wśród laptopów klasy premium.Czas reakcji
Czas reakcji ekranu na sygnał sterujący - czyli czas pomiędzy pojawieniem się takiego sygnału na matrycy a przełączeniem pikseli w określony tryb.
Teoretycznie im krótszy czas reakcji, tym lepiej ekran radzi sobie z dynamicznymi scenami, tym większą liczbę klatek można na nim osiągnąć. Jednocześnie należy zauważyć, że prawie wszystkie współczesne matryce mają wystarczającą szybkość reakcji, aby skutecznie przetwarzać klasyczną częstotliwość klatek 60 Hz, co w większości przypadków jest wystarczające. Warto więc zwracać uwagę na parametr ten przede wszystkim wtedy, kiedy kupuje się zaawansowany model gamingowy, którego ekran działa z częstotliwością klatek większą niż 60 Hz. W innych przypadkach czas reakcji często w ogóle nie jest wskazywany.
Częstotliwość odświeżania
Liczba klatek na sekundę obsługiwana przez ekran laptopa. W rzeczywistości w tym przypadku chodzi o maksymalną częstotliwość; rzeczywista częstotliwość odświeżania może być niższa od tej wartości, w zależności od wyświetlanej treści - ale nie wyższa.
W teorii im wyższa liczba klatek na sekundę, tym płynniej będzie wyglądał ruch na ekranie, tym mniej rozmyte będą poruszające się obiekty. W praktyce sytuacja jest taka, że nawet stosunkowo skromne współczesne laptopy wyposażone są w
matryce o częstotliwości odświeżania 60 Hz - w sumie to całkiem wystarcza dla ludzkiego oka, gdyż dalszy wzrost prędkości (
90 Hz i więcej) nie daje zauważalnej poprawy widocznego obrazu. Jednak w modelach gamingowych i multimedialnych o wysokiej klasie przeznaczonych dla wymagających użytkowników są też wyższe wartości —
120 Hz,
144 Hz,
165 Hz lub nawet
wyższe, mianowicie
240 Hz i
300 Hz.
Jasność
Maksymalna jasność, jaką może zapewnić ekran laptopa.
Im jaśniejsze światło otoczenia, tym jaśniejszy musi być ekran laptopa, w przeciwnym razie obraz na nim może być trudny do odczytania. I odwrotnie, przy słabym świetle otoczenia wysoka jasność nie jest konieczna - powoduje duże obciążenie oczu (jednak w tym przypadku wszystkie współczesne laptopy są wyposażone w kontrolę jasności). W związku z tym im wyższy wskaźnik ten, tym bardziej uniwersalny jest ekran, tym szerszy jest zakres warunków, w których można go efektywnie używać. Wadą tych korzyści jest wzrost ceny i zużycia energii.
Jeśli chodzi o konkretne wartości, wiele współczesnych laptopów ma jasność
250 – 300 nitów lub nawet
mniej. To wystarcza do pracy przy sztucznym oświetleniu o średniej intensywności, lecz przy jasnym naturalnym świetle mogą już wystąpić problemy z widocznością. Do użytku przy słonecznej pogodzie (szczególnie na zewnątrz) pożądany jest zapas jasności co najmniej
300 – 350 nitów. A w najbardziej zaawansowanych modelach parametr ten może wynosić
350 – 400 nitów,
401 – 500 nitów a nawet
ponad 500 nitów.
Kontrast
Kontrast ekranu zainstalowanego w laptopie.
Kontrast to największa różnica w jasności między najjaśniejszą bielą a najciemniejszą czernią, jaką można uzyskać na jednym ekranie. Jest zapisywany jako współczynnik, na przykład rzędu 560:1; przy czym im wyższa pierwsza liczba, tym wyższy kontrast, tym bardziej zaawansowany jest ekran i tym lepszą jakość obrazu można na nim osiągnąć. Jest to szczególnie zauważalne przy dużych różnicach w jasności w obrębie jednej klatki: przy niskim kontraście pojedyncze szczegóły znajdujące się w najciemniejszych lub najjaśniejszych obszarach obrazu mogą zostać utracone, zwiększenie kontrastu pozwala w pewnym stopniu wyeliminować to zjawisko. Wadą tych korzyści jest zwiększony koszt.
Osobno należy podkreślić, że w tym przypadku wskazany jest tylko kontrast statyczny - różnica osiągana w ramach jednej klatki podczas normalnej pracy, przy stałej jasności i bez użycia specjalnych technologii. W celach reklamowych niektórzy producenci mogą również podawać dane o tzw. kontraście dynamicznym - można go mierzyć w bardzo imponujących liczbach (siedmiocyfrowych lub więcej). Warto jednak skupić się przede wszystkim na statycznym kontraście - to podstawowa cecha każdego wyświetlacza.
Jeśli chodzi o konkretne wartości, nawet na najbardziej zaawansowanych ekranach wartość ta nie przekracza 2000:1. Ogólnie rzecz biorąc, współczesne laptopy mają raczej niski kontrast - zakłada się, że do zadań wymagających bardziej zaawansowa...nych właściwości obrazu rozsądniej jest użyć ekranu zewnętrznego (monitora lub telewizora).
Certyfikacja Pantone
Funkcja ta oznacza, że ekran laptopa uzyskał
certyfikat „Pantone Validated”.
Pantone to profesjonalny system kolorystyczny stworzony przez firmę o tej samej nazwie i szeroko stosowany w projektowaniu i druku. Jedną z podstawowych idei Pantone jest to, że każdy kolor pozostaje niezmieniony na wszystkich etapach pracy - od uzgodnienia ogólnego pomysłu po druk/wydanie gotowego produktu; w tym celu wszystkim odcieniom objętym systemem przypisane są nazwy kodowe, które są używane w pracy. W przypadku laptopów certyfikacja Pantone oznacza, że podczas pracy z materiałami i narzędziami programowymi wykorzystującymi dany schemat barw na ekranie będą ściśle odpowiadały faktycznym odcieniom Pantone.
Warto podkreślić, że nie ma mowy o idealnym dopasowaniu (matryce LCD fizycznie nie są w stanie odpowiednio wyświetlić niektórych odcieni); dodatkowo ekrany z taką certyfikacją mogą mieć inną przestrzeń barw - zarówno w ujęciu procentowym, jak i według systemów stosowanych do oznaczenia (sRGB, Adobe RGB, DCI P3 - patrz wyżej). Jednak nawet jeśli kolor wykracza poza możliwości ekranu, zostanie wyświetlony tak dokładnie, jak to możliwe. Dlatego do profesjonalnych zadań związanych z intensywnym użytkowaniem Pantone warto wybrać monitory z oficjalną certyfikacją; jako przykład takich zadań można nazwać druk wysokiej jakości materiałów poligraficznych.
Certyfikacja VESA HDR
Certyfikat VESA DisplayHDR, któremu odpowiada ekran obsługujący technologię HDR.
Więcej informacji na temat tej technologii można znaleźć powyżej. VESA DisplayHDR to otwarty standard, który określa ogólną jakość obrazu na ekranie HDR na podstawie szeregu parametrów - jasności, głębi kolorów itp. Na podstawie wyników testów ekranowi spełniającemu niezbędne parametry przypisywany jest określony certyfikat z oznaczeniem numerycznym. Tak więc minimalny poziom to DisplayHDR 400, maksymalny to DisplayHDR 1400 (choć w laptopach na koniec 2020 roku nie ma ekranów wyższych niż DisplayHDR 1000). Liczba w takim oznaczeniu jest wskazywana na podstawie jasności, jaką musi zapewniać ekran: na przykład DisplayHDR 400 musi produkować co najmniej 400 cd/m2. W związku z tym wyższa liczba oznacza szersze możliwości wyświetlania i bardziej zaawansowaną wydajność HDR.
Certyfikaty DisplayHDR True Black to osobna sprawa. Ten standard został specjalnie stworzony dla tak zwanych wyświetlaczy emisyjnych, takich jak OLED (patrz „Rodzaj matrycy”), które są w stanie wyświetlać bardzo głęboką czerń. Wewnętrzna jasność takich wyświetlaczy nie jest zbyt wysoka - w szczególności obecnie aktualne DisplayHDR 400 True Black i DisplayHDR 500 True Black zapewniają całkowitą jasność ekranu tylko 250 i 300 cd/m2 odpowiednio(w porównaniu z 400 i 500 cd/m2 w oryginalnych standardach, bez dopisku „True Black”). Jednak pod względem wydajności transmisji koloru
...czarnego takie wyświetlacze znacznie przewyższają konwencjonalne odpowiedniki HDR, co daje zauważalny wzrost jakości obrazu - w szczególności wspomniane wcześniej standardy True Black z indeksami 400 i 500 wygrywają nawet w porównaniu ze zwykłym DisplayHDR 1000. Warto jednak rozważyć, że ta zaleta jest najbardziej widoczna przy stosunkowo słabym oświetleniu otoczenia. Obsługa Adaptive-Sync
Obsługa przez wyświetlacz laptopa technologii
VESA Adaptive-Sync.
Ta funkcja ma na celu zsynchronizowanie częstotliwości odświeżania wyświetlacza z liczbą klatek na sekundę karty graficznej w celu zmniejszenia opóźnień, zminimalizowania artefaktów i wyeliminowania rozrywania obrazu. Ekrany z certyfikatem Adaptive-Sync powinny domyślnie działać z częstotliwością odświeżania 120 Hz lub wyższą, a liczba klatek na sekundę powinna spadać do 60 Hz. Rzeczywisty czas reakcji takich wyświetlaczy powinien być krótszy niż 5 ms.
Należy zauważyć, że technologia VESA Adaptive-Sync jest dostępna tylko dla interfejsu DisplayPort 1.2a lub nowszego.
Model
Konkretny model procesora zainstalowanego w laptopie, a raczej oznaczenie procesora w ramach jego serii (patrz wyżej). Znając pełną nazwę procesora (serię i model), możesz znaleźć szczegółowe dane na jego temat (aż do praktycznych recenzji) i wyjaśnić jego możliwości.