1. Jakie są rodzaje żarówek samochodowych?

Żarówki samochodowe różnią się między sobą pod wieloma względami. Przynajmniej klasyfikuje się je według rodzajów, a jeśli zagłębić się w szczegóły — również według rodzajów trzonków. Szczegółowo opisaliśmy to w osobnym artykule „Rodzaje, trzonki i oznaczenia żarówek samochodowych”. Tutaj omówimy najpopularniejsze rodzaje żarówek samochodowych pokrótce. A więc są żarówki:


Konstrukcyjnie modele halogenowe to klasyczne żarówki z włóknem żarowym i szklaną bańką wypełnioną gazem (wewnątrz wypełniona jest parami halogenu, stąd nazwa). Żarówki halogenowe są powszechnie stosowane do świateł mijania i drogowych. Emitują naturalny żółto-biały odcień światła, są kompatybilne z reflektorami i soczewkami. Halogeny są mniej trwałe i mniej jasne niż inne rodzaje żarówek, natomiast są tańsze.

Żarówki ksenonowe nie mają włókien żarowych, a ich świecenie zapewnia przepływ prądu między elektrodami w środowisku gazu ksenonowego. Emitują jasne białe światło, ale nadają się tylko do instalacji w reflektorach soczewkowych. Wyjątkiem są żarówki oznaczone literą R (np. H7R), które nadają się również do reflektorów odbłyśnikowych. Aby ksenon działał, do układu elektrycznego samochodu trzeba dodać specjalne przetwornice. Osobnym rodzajem ksenonów są żarówki biksenonowe, które mogą pełnić funkcję zarówno świateł mijania, jak i drogowych.

Żarówki LED są stosowane w samochodzie dosłownie wszędzie: w reflektorach głównych, światłach pozycyjnych, stopach, systemach oświetlenia pomocniczego itp. Jako główne źródła światła żarówki LED oferują najwyższe parametry jasności i wyjątkową żywotność (często osiąga ona dziesiątki tysięcy godzin bezproblemowej pracy). Żarówki LED często pasują do standardowych trzonków, ale ze względu na obecność radiatorów i wentylatorów chłodzących mogą się nieznacznie różnić wymiarami od klasycznych halogenów. Podobnie jak w przypadku ksenonu, LED-y zaleca się instalować tylko w reflektorach soczewkowych.

2. Które żarówki samochodowe są jaśniejsze, a które lepiej oświetlają drogę?

Najwyższą jasność strumienia świetlnego zapewniają żarówki ksenonowe i żarówki LED, podczas gdy klasyczne halogeny zazwyczaj świecą najsłabiej. Lepiej świecą i dłużej działają żarówki halogenowe Long Life, które znajdują się w ofercie wielu renomowanych producentów. Średni współczynnik świetlności halogenów wynosi około 25 lm na 1 W zużytej energii, podczas gdy w przypadku LED-ów ten współczynnik jest 4-5 razy wyższy (do 100 lm na 1 W). Oznacza to, że żarówki LED zużywają znacznie mniej energii, aby generować jaśniejsze światło.

Różnica wizualna między różnymi rodzajami żarówek w reflektorach głównych – halogenowymi, ksenonowymi i LED.

Drogę najlepiej oświetlają odpowiednio dobrane żarówki. Na przykład do reflektorów odbłyśnikowych najlepiej nadają się halogeny, ponieważ ksenon i LED emitują światło w szerszym zakresie, co prowadzi do jego niewłaściwego rozproszenia i może oślepiać kierowców z naprzeciwka. Żarówki ksenonowe i diodowe można instalować w reflektorach głównych z soczewkami. Im większy strumień świetlny w lumenach, tym lepiej oświetlają drogę.

3. Czy można montować żarówki o większej mocy w reflektorach?

Fabryczna instalacja elektryczna samochodu jest zaprojektowana na określone parametry mocy. Zamontowanie żarówek o większej mocy może spowodować nadtopienie przewodów i grozi ryzykiem pożaru. Ponadto reflektory samochodu są również zaprojektowane na określony zakres cieplny – żarówki o większej mocy, choć świecą jaśniej, to generują więcej ciepła, co prowadzi do wypalenia odbłyśników, matowienia szyb reflektorów i innych problemów.

Montaż żarówek o większej mocy jest dozwolony tylko po modernizacji systemu oświetlenia: okablowania, reflektorów i innych podzespołów. Jednak takie przeróbki nie zawsze są zgodne z prawem. Zgodnie z przepisami, źródła światła w reflektorach powinny odpowiadać typowi modułu świetlnego określonemu przez producenta w dokumentacji pojazdu.

4. Jakich żarówek nie wolno montować w samochodzie?

Nie istnieje jednolity regulamin zakazujący stosowania określonego oświetlenia w samochodzie. Każdy kraj ma swoje własne przepisy i normy w tej kwestii. W reflektorach odbłyśnikowych na pewno nie wolno montować żarówek ksenonowych i diodowych (z wyjątkiem niektórych modeli oznaczonych literą R na końcu). W reflektorach soczewkowych potencjalnie można instalować takie żarówki. W przednich lampach samochodu dozwolone jest stosowanie żarówek emitujących światło białe, żółte i pomarańczowe. Każdy inny kolor jest zabroniony.

Warto wiedzieć. Używanie nieprzewidzianych przez producenta samochodu źródeł światła może skutkować mandatami. Jednak w ostatnich latach coraz częściej spotyka się homologowane diodowe żarówki do standardowych trzonków halogenowych, które można stosować bez sankcji (pod warunkiem montażu w reflektorach soczewkowych).

5. Jaki kolor światła jest lepszy dla samochodu: biały czy żółty?

Widmo światła żarówek reflektorów głównych określa temperatura barwowa w kelwinach. Im wyższa jej wartość, tym „chłodniejszy” odcień ma światło emitowane przez żarówkę. I odwrotnie.

Pod względem temperatury barwowej, żarówki samochodowe można podzielić na następujące kategorie:


Im wyższa temperatura barwowa, tym bardziej niebieski odcień ma światło żarówki.

Żarówki o temperaturze barwowej około 5000 K najbardziej przypominają naturalne światło dzienne i są najskuteczniejsze podczas jazdy w nocy. Żółte odcienie światła lepiej sprawdzają się w niekorzystnych warunkach pogodowych, dlatego „ciepłe” żarówki często stosuje się w światłach przeciwmgłowych. Z kolei żarówki o temperaturze powyżej 6000 K dają słabszy efekt świetlny, ale ich światło wygląda atrakcyjnie. W wielu krajach takie żarówki samochodowe są zabronione.

6. Które światło lepiej sprawdza się w deszczu?

Jak już ustaliliśmy w poprzednim punkcie, najbardziej komfortowe dla ludzkiego oka są żarówki o temperaturze około 5000 K. Jednak taka temperatura barwowa obniża widoczność drogi w deszczu, mgle i podczas intensywnych opadów śniegu, ponieważ białe światło odbija się od opadów. W niekorzystnych warunkach pogodowych najlepiej sprawdzają się żarówki o temperaturze barwowej do 3700 K. Ich promienie świetlne nie rozpraszają się i nie odbijają od kropli wody.

7. Co oznacza H7 na żarówkach?

W segmencie oświetlenia samochodowego obowiązują dwa kluczowe standardy branżowe, według których oznacza się żarówki, a dokładniej ich rozmiary i trzonki. Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się w artykule „Rodzaje, trzonki i oznaczenia żarówek samochodowych”.

Najczęściej spotykane są oznaczenia żarówek według norm Europejskiej Komisji Gospodarczej (ECE). Żarówki halogenowe, ksenonowe i diodowe do reflektorów głównych są oznaczane literą „H” i cyfrą (lub „HB” dla modeli z trzonkiem w amerykańskim standardzie). Fabryczne ksenony oznacza się literą „D”, a małe żarówki do celów pomocniczych — symbolami „P”, „T” lub „W”.

Tak wygląda żarówka halogenowa z trzonkiem H7.

Zasady oznaczenia żarówek samochodowych według norm IEC i DIN różnią się nieco od siebie, co opisano w powyższym artykule. W praktyce oznaczenia rozmiarów i trzonków służą jako wskazówki przy wyborze żarówki do konkretnych potrzeb. Jeśli w reflektorze znajdowała się żarówka oznaczona jako H7, to na jej wymianę należy dobrać model z takim samym trzonkiem.

8. Czym żarówki halogenowe różnią się od zwykłych żarówek?

Żarówki halogenowe są modyfikacją tradycyjnych żarówek z żarnikiem wolframowym. Aby zmniejszyć parowanie wolframu i zapobiec osadzaniu się czarnego nalotu wewnątrz bańki, żarówki halogenowe są wypełniane parami halogenów (zazwyczaj bromem lub jodem). Obecność gazu obojętnego pod ciśnieniem spowalnia proces wypalania się spirali, co zwiększa wydajność świetlną żarówki i wydłuża jej żywotność.

Żarówki halogenowe są powszechnie stosowane w reflektorach głównych, podczas gdy zwykłe żarówki żarowe znalazły szerokie zastosowanie w systemach pomocniczych: światłach pozycyjnych, światłach stop i kierunkowskazach, oświetleniu tablicy rejestracyjnej, oświetleniu wnętrza itp.

9. Czy można zamienić żarówki halogenowe na żarówki LED?

Żarówki LED są produkowane w tych samych wariantach trzonka co halogenowe. Teoretycznie LED-y mogą być montowane w reflektorach głównych, chociaż zdarzają się wyjątki – ze względu na obecność radiatora lub wentylatora chłodzącego, żarówki LED mogą mieć nieco inne wymiary i kształty. Ważne jest, aby upewnić się, że nowa żarówka zmieści się w reflektorze.

Konfiguracja większości reflektorów halogenowych nie jest przeznaczona do rozpraszania światła z LED-ów, co może zakłócać pracę systemu oświetlenia. LED-y powinny być instalowane wyłącznie w soczewkowej optyce, co eliminuje wszelkie wątpliwości co do zgodności z przepisami.

Aby komputer pokładowy poprawnie rozpoznawał żarówki LED,
może być konieczne zastosowanie specjalnych „oszukiwaczy” w systemie elektrycznym samochodu, opartych na szynie CAN bus.

W niektórych przypadkach może być również konieczne zastosowanie „oszukiwacza” w konstrukcji żarówki LED. LED-y zużywają mniej energii, co może prowadzić do tego, że elektronika pokładowa samochodu ich nie wykrywa, interpretując niższe zużycie energii jako usterkę reflektora. „Oszukiwacz” oparty na szynie CAN bus pomaga uniknąć takich problemów.

10. Jak odróżnić żarówkę świateł mijania od drogowych?

Nie ma jednoznacznego podziału na żarówki świateł mijania i drogowych – użycie żarówki zależy bardziej od konstrukcji reflektora niż od charakterystyki źródła światła. Często żarówki świateł mijania i drogowych znajdują się w różnych sekcjach reflektora: jedna żarówka odpowiada za światła mijania skierowane na drogę, a druga — za światła drogowe, które oświetlają drogę na większą odległość.

Rozważmy przykład żarówek halogenowych. Jedną z najczęściej spotykanych opcji jest kombinacja żarówek H7 dla świateł mijania oraz H1 dla świateł drogowych. Natomiast żarówki z trzonkiem H4 są kombinowane i zawierają dwie spirale. Jedna spirala odpowiada za światła mijania, a druga — za światła drogowe.