Ogólne zalecenia

Przez „przechowywanie” w tym artykule rozumiemy okresy od miesiąca do sześciu miesięcy. To właśnie to okazjonalne użytkowanie jest najbardziej typowe dla elektronarzędzi akumulatorowych i sprzętu ogrodniczego, które wykorzystywane są w garażu, przydomowym warsztacie, domu na wsi czy na działce ogrodowej.

Dla wszystkich akumulatorów, niezależnie od typu, marki i modelu, obowiązują ogólne zasady.

  • Podczas długotrwałego przechowywania akumulator należy odłączyć od elektronarzędzia lub wyjąć z komory akumulatorowej sprzętu ogrodniczego.
  • Należy dokładnie przetrzeć obudowę baterii i metalowe styki czystą szmatką (najlepiej mikrofibrą lub innym materiałem chłonnym) i upewnić się, że są one całkowicie suche.
  • Akumulator najlepiej przechowywać w suchym (wilgotność względna nie wyższa niż 60%), ciemnym i chłodnym miejscu. Miejsca, w których panują temperatury poniżej 0°C i powyżej 50°C, a także miejsca, w których akumulator może być narażony na bezpośrednie działanie promieni słonecznych, absolutnie nie nadają się do przechowywania akumulatorów.
  • Długotrwałe „zimowanie” akumulatorów do narzędzi i sprzętu ogrodniczego najlepiej toleruje przechowywanie w plastikowych skrzynkach lub szczelnie zamkniętych pudełkach, które zapewniają ochronę przed kurzem i wilgocią, owadami i gryzoniami. Baterie można również przechowywać w szczelnych plastikowych pojemnikach, takich jak zwykłe pojemniki kuchenne.
  • Jako miejsce do przechowywania akumulatorów lepiej wybrać półkę wykonaną z materiału o niskiej przewodności cieplnej (czyli drewna lub plastiku, ale nie metalu). Ze względu na zdolność metalu do szybkiego nagrzewania i ochładzania, reżim temperaturowy i mikroklimat na metalowej półce w nieogrzewanym pomieszczeniu będą mniej stabilne (istnieje większe prawdopodobieństwo kondensacji z wilgoci unoszącej się w powietrzu nawet w zamkniętej skrzyni lub wewnątrz obudowy baterii).
Odpowiednio przechowywane zasilacze posłużą przez długi czas.

Specyfika akumulatorów Li-Ion

Nowoczesne narzędzia bezprzewodowe i sprzęt ogrodniczy wyposażane są najczęściej w akumulatory litowo-jonowe. Mają dużą pojemność właściwą, szybko się ładują, mają niski poziom samorozładowania, wytwarzają stabilne napięcie aż do niemal całkowitego rozładowania i nie cierpią na „efekt pamięci”. Dlatego akumulatory Li-Ion doskonale sprawdzają się zarówno w sprzęcie profesjonalnym, wymagającym ciągłej i długotrwałej pracy, jak i w modelach domowych. Mają jednak też wady: w temperaturach poniżej 0°C ogniwa akumulatora szybko się rozładowują (i nie dają pełnej mocy), a także mogą tracić pojemność na skutek zbyt głębokiego rozładowania.

Podczas pracy prawie niemożliwe jest rozładowanie do zera czyli całkowite rozładowanie akumulatora litowo-jonowego. Płytka elektroniczna wbudowana w akumulator wykryje zbliżanie się głębokiego rozładowania i wyłączy zasilanie narzędzia, aby zapobiec nieodwracalnemu uszkodzeniu akumulatora. Dzieje się tak jednak podczas przechowywania poza sezonem. Stopień samorozładowania nieużywanego akumulatora litowo-jonowego wynosi około 5% miesięcznie (czyli około 30% w ciągu sześciu miesięcy). Dlatego przed długotrwałym przechowywaniem zimowym zaleca się naładować akumulator mniej więcej do połowy (o 2 - 3 części według wskaźnika posiadającego 4 diody LED). W takim przypadku nawet po 6 miesiącach akumulator nie rozładuje się zbyt głęboko. Jednak przy długotrwałym przechowywaniu nie zaszkodzi sprawdzić stan naładowania mniej więcej raz w miesiącu (większość akumulatorów posiada odpowiedni przycisk i sygnalizację LED).

Dlaczego akumulatorów litowo-jonowych nie można przechowywać w temperaturach ujemnych

Nieużywane elektronarzędzia często wysyłane są na zimę do odległego kąta szopy lub garażu, zostawiane na balkonie lub wynoszone na strych. Przy odpowiedniej konserwacji i przygotowaniu do okresu pozasezonowego chłód nie będzie tak dokuczliwy dla Twojego sprzętu.

Jednak akumulatory Li-Ion radzą sobie z mrozem inaczej i wymagają bardziej ostrożnego obchodzenia się. W temperaturach poniżej 0°C procesy samorozładowania ulegają znacznemu przyspieszeniu (widać to nawet na przykładzie zwykłego smartfona w każdy mroźny zimowy dzień). A długotrwałe przechowywanie w silnym mrozie (mówimy o temperaturach około -20°C i niższych) w stanie głęboko rozładowanym doprowadzi do znacznej utraty pojemności (czasami do całkowitego i nieodwracalnego uszkodzenia akumulatora). Dlatego nie zaleca się przechowywania akumulatorów litowo-jonowych zimą w nieizolowanym, całkowicie metalowym garażu, nieszczelnej szopie lub innym pomieszczeniu, które podczas zimnej pogody całkowicie zamarza. Jeśli zostawisz śrubokręt lub kosiarkę na daczy na zimę, lepiej zabrać akumulator do domu i przechowywać go w bardziej odpowiednich warunkach.

Baterii nie należy przechowywać w warunkach mrozu i dużej wilgotności.

Pamiętaj, że powinieneś zauważyć różnicę pomiędzy długotrwałym przechowywaniem a bezpośrednim użyciem. Przecież często zdarza się, że zimą korzystamy ze sprzętu zasilanego akumulatorowo (np. odśnieżarek czy pił do cięcia drewna opałowego). Praca w temperaturach poniżej 0°C jest całkiem akceptowalna, gdyż podczas pracy akumulator nagrzewa się, co kompensuje wpływ otoczenia. Ale jednocześnie zapasowy akumulator (jeśli masz ich kilka) należy trzymać bliżej ciała (na przykład w kieszeni kurtki), a nie zostawiać go na zimnie.

Dlaczego akumulatorów litowo-jonowych nie należy dopuścić do nagrzania się

Jeśli niskie temperatury są szkodliwe dla akumulatorów litowo-jonowych, to wysokie temperatury są nie tylko szkodliwe, ale i niebezpieczne. Po podgrzaniu do +60°C akumulator może ulec samozapłonowi. A nagrzanie do temperatury +130°C grozi eksplozją. Dlatego akumulatory należy przechowywać z dala od grzejników, urządzeń grzewczych, a zwłaszcza otwartego ognia. Nie należy także zostawiać baterii na parapecie, za szybą lub w innych miejscach, gdzie bateria może być wystawiona na bezpośrednie działanie promieni słonecznych.

Idealne warunki do przechowywania akumulatorów Li-Ion

Poniższa tabela przedstawia przykładowe zalecenia kilku różnych producentów elektronarzędzi i sprzętu ogrodniczego, które ograniczają dolną i górną granicę optymalnej temperatury powietrza do przechowywania akumulatorów. Wszystkie dane pochodzą z instrukcji obsługi.

Metabo DeWALT Ryobi Einhell AL-KO Gardena Husqvarna
0°C – 30°C Temperatura pokojowa 0°C – 20°C 5°C – 30°C 5°C – 25°C Do +25°C 5°C – 25°C

Jak widać z tabeli, wszyscy producenci zalecają mniej więcej takie same warunki przechowywania akumulatorów opartych na ogniwach Li-Ion.

Praktyczne doświadczenie pokazuje, że akumulatory litowo-jonowe najlepiej zachowują swoją pojemność, gdy są przechowywane przy 40% naładowaniu w temperaturze około +5°C.

Budowa dobrego akumulatora litowo-jonowego.

Specyfika akumulatorów Ni-Cd i Ni-Mh

Akumulatory niklowo-kadmowe (Ni-Cd) i niklowo-metalowo-wodorkowe (Ni-Mh) stopniowo odchodzą w przeszłość, ale niektóre typy narzędzi i sprzętu nadal są wyposażone w takie akumulatory.

  • Akumulatory Ni-Cd lepiej przechowywać w stanie całkowicie rozładowanym (jeżeli akumulator nie zostanie całkowicie rozładowany, może utracić część swojej pojemności ze względu na „efekt pamięci”). Optymalna temperatura wynosi około +10°C. Przed długotrwałym przechowywaniem lepiej wykonać 3 – 4 pełne cykle ładowania i rozładowywania.
  • Akumulatory Ni-Mh należy ładować do połowy przed krótkotrwałym przechowywaniem, a do 100% przed długotrwałym przechowywaniem. Lepiej przechowywać go w pomieszczeniu, w którym temperatura nie spada poniżej 0°C i nie przekracza +20°C (przy wyższych temperaturach znacznie wzrasta stopień samorozładowania akumulatora).

Podsumowanie

Właściwe przechowywanie akumulatora w okresach, gdy nie są używane narzędzia i sprzęt ogrodniczy, jest kluczem do jego trwałości. Jeśli dostosujesz się do prostych zasad opisanych w tym artykule, bateria wytrzyma wymagany okres (co najmniej 500 - 1000 cykli ładowania lub 3 - 6 lat, w zależności od producenta i rodzaju baterii). Nie zapominaj także, że aby przedłużyć żywotność akumulatora, należy używać wyłącznie oryginalnych ładowarek.