Teleskopy z aktywnym systemem chłodzenia

Chłodzenie aktywne

— teleskopy z systemami aktywnego (wymuszonego) chłodzenia, najczęściej w postaci wentylatorów.

Tylko reflektory mają potrzebę takiego chłodzenia. Do normalnej pracy takiego teleskopu konieczne jest, aby jego części, przede wszystkim lustro, miały taką samą temperaturę jak otaczająca atmosfera. W przeciwnym razie powietrze stykające się z tymi częściami (tzw. warstwa graniczna) będzie się nagrzewać, co prowadzi do efektu „zamglenia” i innych zniekształceń obrazu. Zjawiska te są szczególnie niepożądane podczas obserwacji obiektów głębokiej przestrzeni przy dużych powiększeniach. Sytuację pogarsza fakt, że teleskopy są najczęściej przechowywane w ciepłych pomieszczeniach i używane na zewnątrz; jednocześnie różnica temperatur w zimnych porach roku może sięgać 30°C lub więcej, dlatego czas naturalnego chłodzenia często liczony jest w godzinach.

W świetle tego wszystkiego chłodzenie aktywne jest czasem po prostu niezbędne: pozwala znacznie przyspieszyć wyrównanie temperatur. Jednak dodatkowe wyposażenie nieuchronnie wpływa na cenę, a wentylatory wymagają do działania źródeł zasilania. Ponadto aktywne chłodzenie jest również dostępne jako oddzielne urządzenia, które są kupowane i instalowane w razie potrzeby. Dlatego w naszych czasach niewiele jest teleskopów oryginalnie wyposażonych w tę funkcję - są to osobne modele na montażach Dobson, przeznaczone do oglądania obiektów głębokiego nieba i posiadające dość duże (w efekcie długo chłodzone) obiektywy.