Skanery: specyfikacje, typy, rodzaje

- Tablet. W takich skanerach skanowany materiał umieszczany jest na specjalnej szklanej powierzchni, pod którą porusza się fotosensor; sam oryginał się nie porusza. Modele płaskie są najbardziej „wszystkożerne”: nie mają ograniczeń co do grubości skanowanego materiału i zazwyczaj pozwalają na pracę nie tylko z pojedynczymi arkuszami, ale także ze stronami i okładkami książek i czasopism, etykietami produktów itp. Ich wadą są spore rozmiary - powierzchnia robocza skanera nie może być mniejsza niż obsługiwany format (patrz "Format").

- Przeciąganie. W skanerach przeciągowych fotosensor jest nieruchomy, a skanowany materiał przesuwany jest względem niego za pomocą mechanizmu podającego. Są znacznie bardziej kompaktowe niż ich odpowiedniki na tablety (patrz wyżej). Z wymagań dotyczących wymiarów skanera w tym przypadku pozostaje tylko szerokość. W przypadku takich skanerów znacznie łatwiej jest przetwarzać długie materiały; dodatkowo często wyposażone są w automatyczne podajniki dokumentów(szczegóły poniżej), co znacznie ułatwia pracę z dużą ilością materiałów. Z drugiej strony mechanizm przeciągania jest w stanie pracować tylko z pojedynczymi kartkami i nie poradzi sobie z książkami i innymi obszernymi nośnikami.

- Tabletka/utrzymywanie się. Najbardziej wszechstronne modele, które łączą zalety obu wzorów. Posiadają zarówno otwier...aną pokrywę ze szklaną powierzchnią pod spodem, która umożliwia pracę z materiałami sypkimi (np. modele ze stołem płaskim), jak i mechanizm przeciągania, który ułatwia pracę z długimi oryginałami i pojedynczymi arkuszami (jak w konstrukcjach przeciągających). Wyposażony w dwa czujniki optyczne, a w niektórych przypadkach można nawet używać obu jednocześnie. Wadami takich skanerów są znaczny koszt i rozmiar, dlatego są one zwykle używane w branży profesjonalnej, gdzie często konieczne jest skanowanie dużych ilości niepodobnych materiałów.

- Skaner slajdów. Skanery te różnią się od wszystkich poprzednich typów ze względu na specyfikę przetwarzanych oryginałów - są przeznaczone do pracy z materiałami przezroczystymi (slajdami), takimi jak np. film fotograficzny. Inne skanery wyposażone w moduły slajdów (patrz „Moduł slajdów”) mogą pracować ze slajdami, ale to wyspecjalizowane modele zapewniają najlepszą jakość.

- Ręczny. Nazwa tego typu wynika z faktu, że taki skaner podczas pracy musi być ręcznie przesuwany po skanowanej powierzchni. Nie jest to tak wygodne, jak używanie modeli ze stołem płaskim lub z przeciąganiem (patrz wyżej), zwłaszcza podczas pracy z dużą ilością materiałów. Jednocześnie gabaryty skanerów ręcznych są jeszcze mniejsze niż przeciągaczy, a pozbawione są takiej wady, jak ograniczenie grubości obrabianych materiałów. Takie urządzenie może „przechwycić” obraz nawet z dużego obiektu, którego nie można umieścić w skanerze płaskim - na przykład pudełka.

Skanery o niewielkich rozmiarach zaprojektowane z myślą o maksymalnej łatwości transportu. Zwykle są to urządzenia o kształcie cylindrycznym lub prostokątnym z otworem przelotowym, przez który skanowany dokument przechodzi podczas pracy; dzięki temu rozmiar takiego skanera jest znacznie mniejszy niż tradycyjnego skanera, w którym należy umieścić cały dokument. Przenośne skanery mają zazwyczaj niską rozdzielczość i są przeznaczone głównie do prostych zadań, takich jak skanowanie dokumentów tekstowych. Świetnie nadają się do użytku z laptopami - w szczególności rozmiar pozwala na noszenie ich w tej samej torbie co laptop.

- A0. Największy rozmiar arkusza określony przez normę ISO 216 to 1189x841 mm (4 razy większy niż rozkładówka gazety). Występuje wyłącznie w urządzeniach przeciągowych (patrz wyżej), należących do klasy profesjonalnej.

- A1. Rozmiar arkusza 594x841 mm. Z wielu powodów ta opcja nie została rozpowszechniona w skanerach.

- A3. Rozmiar arkusza 297x420 mm, tj. 2 razy standardowy krajobraz. Obsługa tego formatu pozwala w jednym przejściu zeskanować dość duże materiały, na przykład całą rozkładówkę czasopisma lub stronę gazety.

- A4. Standardowy arkusz poziomy 210x297 mm, obecnie najpopularniejszy format papieru, zwłaszcza w dokumentach biurowych. Większość skanerów jest w tym formacie i wystarcza do większości zadań osobistych i roboczych.

- A5. 148x210 mm, czyli połowa standardowego arkusza poziomego. Skanery dla tego formatu są kompaktowe, ale są bardzo rzadkie, ponieważ praca na nich z popularnym formatem A4 jest co najmniej niewygodna.

- A6. 105x148 mm, jedna czwarta standardowego arkusza poziomego. Takie skanery są małe i są wygodne do pracy ze zdjęciami, gdzie standardowy rozmiar wydruku (10x15 cm) jest w przybliżeniu równy A6, ale dziś prawie nigdy nie są używane z tych samych powodów, co format A5 (patrz wyżej).

Określ...a maksymalny dopuszczalny rozmiar skanowania. Zwróć uwagę, że rzeczywisty rozmiar maksymalnego obszaru skanowania (patrz poniżej) może być większy niż rozmiar papieru określony w specyfikacji. Natomiast w modelach z przeciąganiem (patrz „Typ”) wielkość przetwarzanych materiałów jest na ogół ograniczona jedynie szerokością skanera. Zasadniczo producenci określają maksymalny rozmiar, aby ułatwić użytkownikowi określenie możliwości skanera i zgodności z popularnymi rozmiarami papieru.

Najwyższa rozdzielczość obrazu cyfrowego generowanego przez skaner podczas pracy. Jest podawana w punktach na cal — dpi (dots per inch).

Im wyższa rozdzielczość skanowania, tym wyższa rozdzielczość wynikowego obrazu (przy tym samym rozmiarze materiału źródłowego) i tym dokładniej będą na nim odwzorowane drobne szczegóły. Z drugiej strony wysoka rozdzielczość znacząco wpływa na cenę skanera, zwiększa czas przetwarzania i rozmiar pliku wynikowego – mimo że realna potrzeba dużej szczegółowości nie zawsze występuje, a w niektórych przypadkach jest wręcz niepotrzebna (na przykład przy przetwarzaniu obrazu z małymi artefaktami, niewidocznymi przy małej szczegółowości). Dlatego przy wyborze według tego parametru nie należy gonić za wysokimi wartościami rozdzielczości – zaleca się kierować realną potrzebą i specyfiką zamierzonego stosowania skanera.

Najprostsze współczesne skanery mają rozdzielczość około 600x600 dpi( 600x1200 dpi) - to w zupełności wystarcza do rozpoznawania tekstu przy średniej wielkości czcionki. Bardziej zaawansowane warianty mają rozdzielczość 1200x1200 dpi oraz 1200x2400 dpi. A w profesjonalnych modelach z najwyższej półki liczba ta może przekroczyć 7000x7000 dpi.

- CIS, skrót od "Contact Image Sensor" - kontaktowy czujnik obrazu. Najprostszy rodzaj elementu optycznego: jest to linijka na całej szerokości przestrzeni roboczej skanera, na której w rzędzie znajdują się fotokomórki odczytujące obraz oraz diody LED zapewniające oświetlenie. Są niedrogie i zajmują niewiele miejsca, dzięki czemu skanery są tańsze i mniejsze. Z drugiej strony czujniki CIS mają płytką głębię ostrości i nawet drobne nieregularności w skanowanym obrazie mogą być nieostre. Ogólnie jednak nadają się zarówno do osobistych, jak i niezbyt skomplikowanych zadań zawodowych.

- CCD, skrót od "Charge-Coupled Device" - Charge-Coupled Device. O wiele bardziej wyrafinowany konstrukcja niż CIS zawiera świetlówkę, obiektyw i lustro. Skanery CCD są większe, cięższe i znacznie droższe niż ich odpowiedniki CIS. Z drugiej strony tego typu element optyczny zapewnia wysoką jakość odwzorowania kolorów i dobrą głębię ostrości, dobrze radząc sobie ze złożonymi mediami. Dlatego zaawansowane profesjonalne skanery są zwykle wyposażone w matryce CCD.

- CMOS. Skrót od „Complementary Metal-Oxide-Semiconductor” - komplementarna struktura półprzewodnika z tlenkiem metalu (w języku rosyjskim stosuje się również oznaczenie CMOS). Kluczową cechą czujników CMOS jest to, że przechwytują cały zeskanowany obraz, podobnie jak w przypadku fotografowania (a nie linia po linii, jak w inny...ch typach elementów optycznych). W trosce o uczciwość należy zauważyć, że „chwilowość” skanowania nie daje namacalnej przewagi szybkości, ponieważ przetwarzanie przechwyconego obrazu zajmuje dość dużo czasu. Cecha ta jest jednak niezwykle przydatna w przypadkach, gdy trudno jest zapewnić bezruch skanowanego materiału i/lub równomierny ruch elementu optycznego względem tego materiału. Takie sytuacje często pojawiają się podczas pracy ze skanerami książkowymi i ręcznymi (patrz „Typ”), dlatego właśnie w takich urządzeniach elementy CMOS są najbardziej popularne.

Maksymalny rozmiar obrazu, który skaner może przetworzyć jednocześnie, w poziomie i w pionie. Warto zwrócić uwagę na parametr ten, jeśli potrzebne są dokładne wymiary obszaru roboczego skanera, z dokładnością do milimetra: chociaż do oznaczania tych wymiarów stosuje się standardowe formaty (patrz „Format”), w praktyce wymiary mogą różnią się od nich.

Maksymalna gęstość optyczna ciemnego obrazu, którą skaner może odróżnić od całkowicie czarnego. Gęstość optyczna określa, jaka część światła padającego na obraz została odbita (dla obrazów nieprzezroczystych) lub przepuszczona (dla obrazów przezroczystych). Im wyższa gęstość optyczna, tym mniej światła odbija/przepuszcza obiekt. W związku z tym im wyższa gęstość optyczna skanera, tym wyższa jego czułość i tym lepiej nadaje się on do pracy z ciemnymi obrazami.

Wewnętrzna głębia kolorów odnosi się do liczby odcieni obrazu, które sam skaner może rozpoznać; nie należy jej mylić z głębokością zewnętrzną - liczbą odcieni przesyłanych do komputera (patrz niżej). Głębia koloru jest wyrażona w liczbie bitów informacji wykorzystywanych do kodowania danych o każdym kolorze. Całkowita liczba odcieni koloru w tym przypadku wynosi 2 do potęgi n, gdzie n jest głębią koloru. Tak więc 24-bitowy skaner rozpoznaje 16,7 mln kolorów – czyli ponad półtora raza więcej niż ludzkie oko i wystarcza do prostych codziennych zadań. W bardziej zaawansowanych modelach profesjonalnych głębia kolorów może wynosić do 96 bitów. Chociaż cechy obrazu przesyłanego do komputera są opisywane przez zewnętrzną głębię kolorów (która czasami jest mniejsza niż wewnętrzna), głębia wewnętrzna ma jednak również wpływ na jego jakość: przy pozostałych warunkach równych, skaner z wyższą wewnętrzna głębia zapewnia dokładniejsze odwzorowanie kolorów.

Zewnętrzna głębia kolorów opisuje maksymalną możliwą liczbę odcieni kolorów w obrazie przesyłanym przez skaner do komputera. Głębokość 24 bitów jest uważana za wystarczającą do zadań nieprofesjonalnych, w bardziej zaawansowanych modelach parametr ten może osiągnąć 96 bitów. Aby uzyskać więcej informacji na temat głębi kolorów i ich relacji, zobacz „Głębia kolorów (wewn.)”.

Liczba odcieni szarości rozpoznawanych przez skaner. Warto zwrócić uwagę na parametr ten, jeśli planujesz aktywnie pracować ze złożonymi czarno-białymi materiałami (na przykład zdjęciami) - im więcej odcieni, tym wyższa będzie jakość zdigitalizowanego obrazu. Na ten moment za średni wskaźnik uważa się 512 odcieni - odpowiada to z grubsza możliwościom ludzkiego oka. Modele o niższym indeksie należą do poziomu podstawowego, bardziej zaawansowane „rozumieją” 1024 odcienie.

Szybkość skanowania mono zapewniana przez urządzenie. Zwykle podaje się maksymalną szybkość przetwarzania kartki A4, tj. szybkość pracy w najniższej rozdzielczości. W praktyce szybkość jest zwykle mniejsza i zależy zarówno od rozdzielczości, jak i wymiarów oryginalnego materiału. Im wyższa szybkość skanowania, tym wygodniej jest pracować ze skanerem; zwróć szczególną uwagę na parametr ten jeśli planujesz pracować z dużą liczbą czarno-białych obrazów.

Szybkość skanowania w kolorze zapewniana przez urządzenie. W praktyce zależy ona od wybranej rozdzielczości, głębi kolorów i wymiarów oryginału; w specyfikacji najczęściej podaje się szybkość dla arkusza formatu A4 przy minimalnej rozdzielczości i głębi kolorów, tj. maksymalna możliwa szybkość. Jeśli potrzebujesz od czasu do czasu zeskanować tylko jeden lub kilka arkuszy, duża szybkość nie jest zbyt istotna, lecz przy dużej ilości materiałów warto wybierać szybkie modele.

Maksymalna liczba stron, które skaner może przetworzyć dziennie bez przeciążenia i związanych z tym negatywnych konsekwencji. Najczęściej jest podawany dla formatu A4. Nawet najskromniejsze modele współczesnych skanerów charakteryzują cykle robocze liczące kilkadziesiąt stron, co wystarcza do prostych codziennych zadań. Dlatego warto zwrócić uwagę na parametr ten, jeśli każdego dnia musisz skanować dużą ilość materiałów.

Maksymalna liczba arkuszy papieru o standardowej gramaturze (80 g/m2), które można za jednym razem załadować do podajnika ADF skanera. Systemy te są podobne do tych instalowanych w drukarkach: stos arkuszy jest umieszczany w specjalnej tacce, a każdy z nich jest kolejno podawany do skanowania. Warto zwrócić uwagę na model z tą funkcją, jeśli często musisz pracować z dużą liczbą dokumentów: nie będziesz musiał monitorować procesu i ręcznie podawać arkuszy - wystarczy załadować oryginały do automatycznego podajnika dokumentów i nacisnąć przycisk. Podajnik ADF jest obecny w wielu skanerach szczelinowych, niektórych skanerach płaskich i prawie wszystkich skanerach kombinowanych (patrz "Rodzaj"). Pracuje on jednak tylko z pojedynczymi arkuszami i nie radzi sobie z bardziej pojemnymi nośnikami.

Obecność funkcji skanowania dwustronnego w urządzeniu. Przez skanowanie dwustronne rozumie się taki tryb pracy, w którym skaner jednocześnie przechwytuje obraz z obu stron przetwarzanego nośnika (kartki papieru). Wygoda tej funkcji jest oczywista: nośnik nie musi być odwracany, aby zeskanować każdą stronę osobno, a czas przetwarzania jest znacznie skrócony. Skanowanie dwustronne występuje głównie w modelach typu feed-through lub kombinowanego (patrz powyżej), jednak istnieją skanery płaskie z tą opcją.

Skaner domyślnie przystosowany jest do pracy z elementami odblaskowymi, tj. materiały nieprzezroczyste (np. papier). Moduł slajdów umożliwia wykorzystanie urządzenia do obróbki materiałów transparentnych, takich jak np. klisza fotograficzna.

- Wi-Fi. Interfejs bezprzewodowy używany głównie do budowy lokalnych sieci komputerowych. Pod wieloma względami jest podobny do opisanej poniżej sieci LAN (w szczególności umożliwia wykorzystanie skanera jako urządzenia sieciowego), lecz korzystnie wypada dzięki ze względu na brak kabla oraz możliwości działania bezpośrednio przez ściany. Ponadto stosunkowo niedawno pojawiły się moduły Wi-Fi z możliwością bezpośredniego połączenia między urządzeniami – np. do sterowania skanerem z poziomu tabletu i bezpośredniego przesyłania przetworzonych materiałów do tabletu, bez tworzenia sieci komputerowej. Co prawda skanery z Wi-Fi są dość drogie.

- USB. Uniwersalny interfejs do podłączania różnych urządzeń peryferyjnych do komputera, m.in. skanerów. Obecnie jest to najpopularniejszy port tego typu, zdecydowana większość komputerów PC i laptopów ma co najmniej jedno wejście USB.

- SCSI. Uniwersalny interfejs do podłączania komputerowych urządzeń peryferyjnych; ma dobrą prędkość, lecz jest znacznie mniej rozpowszechniony niż analogi, ponadto jest uważany za przestarzały moralnie i jest stopniowo zastępowany innymi standardami.

- IEEE-1394. Uniwersalny port, podobnie jak USB (patrz wyżej). Zapewnia szybsze prędkości niż najpopularniejszy USB 2.0, lecz jest znacznie mniej powszechny.

- ...>LAN. Złącze umożliwiające podłączenie różnych urządzeń do lokalnej sieci komputerowej. Skaner o takim interfejsie może być podłączony jako urządzenie sieciowe i używany z dowolnym komputerem w tej samej sieci, co może być szczególnie przydatne w biurach.

Skaner posiada własny wyświetlacz. Takie wyświetlacze mogą mieć postać prostych wskaźników wyświetlających minimum informacji serwisowych (wybrany tryb, stan, pewne błędy itp.) lub pełnowartościowych ekranów dotykowych, które znacznie rozszerzają możliwości urządzenia. W każdym razie wyświetlacz sprawia, że korzystanie ze skanera jest wygodniejsze i bardziej intuicyjne.

Obecność w skanerze gniazda na kartę pamięci do zapisywania zeskanowanego materiału bezpośrednio na nośniku.

- Z sieci. Najpopularniejszą opcją jest podłączenie do zwykłego zasilacza 230 V. Ten zasilacz zapewnia wystarczającą moc do obsługi dowolnego, nawet najszybszego i najbardziej wydajnego skanera. Jego wadą jest w rzeczywistości potrzeba sieci elektrycznej.

- Z USB. Zasilanie USB to ta sama, przez którą łączy się z komputerem. To znacznie zwiększa autonomię skanera - w szczególności może być używany z laptopem w miejscach, w których nie ma dostępu do sieci 230 V, co jest szczególnie ważne w przypadku modeli przenośnych (patrz "Przenośna konstrukcja"). Z drugiej strony wydajność takich urządzeń jest zwykle niska, a moc portu USB nie zawsze wystarcza do zasilania (co jest szczególnie typowe przy korzystaniu z koncentratorów USB).

- Autonomiczny. Skaner zasilany jest z własnych akumulatora (akumulatorów lub baterii wymiennych). Takie modele są maksymalnie autonomiczne, ponieważ nie wymagają do działania przewodu zasilającego, a wiele z nich może działać jako oddzielne urządzenia bez konieczności podłączania do komputera. Ich wadą jest ryzyko wyłączenia się w najbardziej nieodpowiednim momencie ze względu na wyczerpanie się ładunku - wtedy będziesz musiał albo wymienić baterie (co wymaga przynajmniej nowych) albo naładować baterię (co wymaga czasu).

Maksymalny poziom hałasu generowanego przez skaner podczas pracy. Teoretycznie, im niższy parametr ten, tym wygodniejsze jest użytkowanie urządzenia, jednak zdecydowana większość skanerów charakteryzuje się poziomem hałasu znacznie niższym niż ogólne tło dźwiękowe w małym biurze (tło to wynosi 40-50 dB). Dlatego warto zwrócić szczególną uwagę na poziom hałasu, jeśli planujesz później korzystać z urządzenia w domu lub w innym środowisku, kiedy nawet niewielki hałas może być niepożądany.

Maksymalna moc pobierana przez skaner podczas pracy. Im wyższa moc, tym więcej energii pobiera skaner, lecz dotyczy to tylko samego procesu skanowania - pobór mocy w trybie czuwania jest znikomy. I nawet w szczytowym momencie w większości modeli moc jest tak niska, że w praktyce parametr ten praktycznie nie ma wpływu na rachunki za prąd i jest raczej wartością pomocniczą (np. służy do obliczania sumarycznej mocy urządzeń podłączonych do zasilacza awaryjnego).