Charakterystyka wyświetlacza
Specyfikacja głównego (i najczęściej jedynego) wyświetlacza w urządzeniu.
Oprócz podstawowych parametrów - takich jak przekątna, rozdzielczość (ze względu na nią ekrany są umownie podzielone na
HD,
Full HD, href="/list/122/pr-49321/">2K i więcej), typ matrycy (najczęściej
IPS,
OLED,
AMOLED,
Super AMOLED,
Dynamic AMOLED,), na tej liście mogą być podawane bardziej specyficzne cechy. Wśród nich - kształt powierzchni (
płaska lub
zakrzywiona), obecność i wersja
Gorilla Glass (w tym najpopularniejsza
v6 a> i Victus), obsługa
HDR i częstotliwość odświeżania (częstotliwość wyższa niż
60 Hz jest uważana za
wysoką, mianowicie
90 Hz,
120 Hz i
144 Hz). Oto bardziej szczegółowy opis specyfikacji, które są istotne dla współczesnych wyświetlaczy:
— Przekątna. Tradycyjnie przekątna ekranu jest podawana w calach. Większy wyświetlacz jest wygodniejszy w obsłudze: pomieszczą więcej
...informacji, a sam obraz jest lepiej czytelny. Minusem dużej przekątnej jest zwiększenie wymiarów urządzenia. Obecnie smartfony z ekranami 5" i mniejszymi są uważane za małe>. 5.6 – 6" i do 6.5" - to już jest średni format. Poza tym sporo modeli ma rozmiar 6.5". Klasyczne telefony bez ekranów dotykowych nie potrzebują dużej przekątnej - zwykle nie przekracza ona 3".
— Rozdzielczość. Rozdzielczość ekranu określają jego wymiary (w pionie i poziomie) w pikselach. Im większe są te wymiary (przy tej samej przekątnej), tym bardziej szczegółowy i wygładzony jest obraz, tym mniej widoczne są poszczególne piksele. Z drugiej strony zwiększenie rozdzielczości wpływa zarówno na koszt samego wyświetlacza, jak i wymagania sprzętowe telefonu. Warto też zauważyć, że ta sama rozdzielczość wygląda inaczej na ekranach o różnych rozmiarach; dlatego przy ocenie szczegółowości warto wziąć pod uwagę nie tylko parametr ten, lecz także ilość PPI (patrz poniżej).
— PPI. Zagęszczenie pikseli na ekranie urządzenia. Określa się na podstawie liczby punktów na cal (points per inch) - liczby pikseli na każdy poziomy lub pionowy odcinek o rozmiarze 1". Wskaźnik ten zależy jednocześnie od przekątnej i rozdzielczości, lecz ostatecznie jest to liczba PPI, która określa, jak wygładzony i szczegółowy jest obraz na wyświetlaczu. Dla porównania należy zaznaczyć, że w odległości około 25-30 cm od oczu zagęszczenie 300 PPI lub większe sprawia, że poszczególne piksele są prawie niewidoczne dla osoby z normalnym wzrokiem, obraz jest postrzegany jako całościowy, przy większych odległościach podobny efekt jest zauważalny nawet przy mniejszym zagęszczeniu pikseli.
— Typ matrycy. Technologia, według której wykonana jest matryca ekranu. Parametr ten jest określa się tylko dla stosunkowo zaawansowanych wyświetlaczy, które przewyższają najprostsze ekrany LCD telefonów przyciskowych. Najbardziej rozpowszechnione w naszych czasach są następujące typy matryc:
- IPS. Najbardziej popularna technologia, stosowana w ekranach współczesnych smartfonów. Zapewnia bardzo przyzwoitą jakość obrazu, kąty widzenia oraz czas reakcji, choć pod względem tych parametrów nieco ustępuje bardziej zaawansowanym wariantom (patrz poniżej). Z drugiej strony IPS ma również swoje zalety: trwałość, równomierne zużycie, a także dość niski koszt. Dzięki temu takie ekrany można spotkać we wszystkich kategoriach smartfonów - od niedrogich po topowe.
- AMOLED. Technologia oparta na organicznych diodach elektroluminescencyjnych (OLED) opracowana przez firmę Samsung. Jedną z kluczowych różnic między takimi matrycami a bardziej tradycyjnymi wyświetlaczami jest to, że nie wymagają one zewnętrznego podświetlenia: każdy piksel sam jest źródłem światła. Z tego powodu zużycie energii takiego ekranu zależy od cech wyświetlanego obrazu, lecz generalnie okazuje się dość niskie. Ponadto matryce AMOLED wyróżniają się szerokimi kątami widzenia, doskonałymi wskaźnikami jasności i kontrastu, wysoką jakością kolorów oraz krótkim czasem reakcji. Dzięki temu takie ekrany nadal są wykorzystywane we współczesnych smartfonach, pomimo pojawienia się bardziej zaawansowanych technologii; można je spotkać nawet w topowych modelach. Główną wadą tej technologii jest stosunkowo wysoki koszt i nierównomierne zużycie pikseli: piksele, które pracują dłużej i częściej przy dużej jasności - wypalają się szybciej. Zwykle jednak efekt ten staje się zauważalny dopiero po kilku latach intensywnego użytkowania - okresie porównywalnym z żywotnością samego smartfona.
- AMOLED (LTPO). Zaawansowana wersja paneli AMOLED z możliwością dynamicznego dostosowywania częstotliwości odświeżania w zależności od wykonywanych zadań. Skrót LTPO (Low Temperature Polycrystalline Oxid) oznacza „niskotemperaturowy tlenek polikrystaliczny”. Za tym terminem kryje się połączenie tradycyjnej technologii LTPS i cienkiej warstwy tlenku TFT z dodatkiem hybrydowo-tlenkowego krzemu polikrystalicznego do sterowania obwodami przełączającymi. Panele AMOLED (LTPO) zmniejszają zużycie energii przez gadżet o rząd wielkości. Tak więc przy wykonywaniu aktywnych czynności ekran urządzenia stosuje maksymalną lub wysoką częstotliwość odświeżania, a przy przeglądaniu zdjęć lub czytaniu tekstu wyświetlacz zmniejsza częstotliwość odświeżania do minimum.
- Super AMOLED. Ulepszona wersja opisanej powyżej technologii AMOLED. Jednym z kluczowych ulepszeń jest to, że ekrany Super AMOLED nie mają szczeliny powietrznej między warstwą czujnika a znajdującym się poniżej wyświetlaczem. Umożliwiło to dalsze zwiększenie jasności i jakości obrazu, zwiększenie szybkości i niezawodności czujnika, a jednocześnie zmniejszenie zużycia energii. Wady takich matryc są takie same jak w przypadku oryginalnych AMOLED-ów. Ogólnie są one dość rozpowszechnione; większość smartfonów z podobnymi ekranami należy do średniej i najwyższej półki, lecz są też spotykane niedrogie modele.
- OLED. Różnorodne typy matryc, oparte na wykorzystaniu organicznych diod LED; w rzeczywistości - są to analogi AMOLED i Super AMOLED, produkowane nie przez Samsunga, lecz przez inne firmy. Konkretne cechy takich ekranów może się różnić, natomiast większość z nich z jednej strony jest droższa od popularnych IPS, z drugiej zapewnia wyższą jakość obrazu (m.in. jasność, kontrast, kąty widzenia i odwzorowanie kolorów), gdyż również zużywają mniej energii i mają małą grubość. Głównymi wadami ekranów OLED są wysoka cena (która jednak stale spada wraz z rozwojem i udoskonalaniem technologii), a także podatność pikseli organicznych na wypalanie się przy wyświetlaniu statycznych obrazów przez długi czas lub obrazów ze statycznymi elementami (panel powiadomień, przyciski ekranowe itp.).
- OLED (polimerowy). Ekrany oparte na organicznych diodach elektroluminescencyjnych (OLED), w których dla podstawy nie używa się szkła, tylko przezroczysty materiał polimerowy. Podkreślmy, że chodzi o podstawę matrycy; od góry pokryta jest ona tym samym szkłem, co w innych typach wyświetlaczy. Tak czy inaczej, taka konstrukcja oferuje kilka zalet w porównaniu z tradycyjnymi matrycami „szklanymi”: zapewnia dodatkową odporność na uderzenia i doskonale nadaje się do tworzenia zakrzywionych wyświetlaczy. Z drugiej strony, pod względem właściwości optycznych, tworzywo sztuczne jest gorsze od szkła; zatem ekrany tego typu często ustępują jakością obrazu swoim „rówieśnikom”, wykonanym w tradycyjnej technologii OLED, a przy podobnej jakości obrazu są znacznie droższe.
- OLED (LTPO). Matryce OLED z adaptacyjną częstotliwością odświeżania, która zmienia się w szerokim zakresie w zależności od wykonywanych zadań. W grach ekrany z technologią LTPO automatycznie podnoszą częstotliwość odświeżania do wartości maksymalnych, zaś przy oglądaniu statycznych obrazów obniżają ją do minimum (od 1 Hz). Sercem tej technologii jest tradycyjne podłoże LTPS z cienką warstwą TFT nad podstawą tranzystorów cienkowarstwowych. Możliwość kontrolowania przepływu elektronów zapewnia dynamiczną kontrolę nad częstotliwością odświeżania. Przewagą konkurencyjną OLED (LTPO) jest zmniejszone zużycie energii.
Ponadto ekrany we współczesnych smartfonach mogą być wykonywane przy użyciu następujących technologii:
- PLS. Odmiana technologii IPS stworzona przez firmę Samsung. Pod pewnymi względami - w szczególności pod względem jasności, kontrastu i kątów widzenia - przewyższa oryginał, a jednocześnie jest tańsza w produkcji i pozwala tworzyć elastyczne wyświetlacze. Jednak z wielu powodów ta technologia nie zyskała zbyt dużej popularności.
- Super AMOLED Plus. Dalszy rozwój opisanej powyżej technologii Super AMOLED. Pozwala tworzyć jeszcze jaśniejsze, bardziej kontrastowe, a jednocześnie cieńsze i energooszczędne ekrany. Jednak najczęściej te ekrany są obecnie nazywane po prostu „Super AMOLED”, bez przedrostka „Plus”.
- Dynamiczny AMOLED. Kolejne ulepszenie AMOLED wprowadzone w 2019 roku. Głównymi cechami takich matryc jest zwiększona jasność bez znaczącego wzrostu zużycia energii, a także 100% pokrycie przestrzeni barwnej DCI-P3 oraz kompatybilność z HDR10+; szczególnie dwa ostatnie szczegóły pozwalają na najwyższą jakość odtwarzania współczesnych filmów wysokobudżetowych na takich ekranach. Główną wadą Dynamic AMOLED jest wysoka cena; więc takie matryce spotyka się głównie w topowych modelach.
- Super Clear TFT. Wspólne opracowanie Samsunga i Sony, które pojawiło się jako wymuszona alternatywa dla matryc Super AMOLED (zapotrzebowanie na nie kiedyś znacznie przekraczało możliwości produkcyjne). Co prawda jakość obrazu Super Clear TFT jest nieco niższa - lecz w produkcji takie matryce są znacznie prostsze i tańsze, a pod względem właściwości wciąż przewyższają większość ekranów IPS. Jednak w naszych czasach technologia ta jest rzadko używana, ustępując AMOLED-owi w różnych wersjach.
- Super LCD. Kolejna alternatywa dla różnych typów technologii AMOLED; stosowana głównie w smartfonach HTC. Podobnie jak Super AMOLED, takie ekrany nie mają dodatkowej szczeliny powietrznej, co wpływa pozytywnie zarówno na jakość obrazu, jak i na dokładność sensora. Istotną zaletą Super LCD jest jego dobra energooszczędność, zwłaszcza przy wyświetlaniu jasnej bieli; lecz pod względem ogólnego nasycenia kolorów (w tym czerni) ta technologia jest zauważalnie gorsza od AMOLED.
- LTPS. Zaawansowany typ matryc TFT, stworzony w oparciu o tzw. niskotemperaturowy krzem polikrystaliczny. Umożliwia on łatwe tworzenie ekranów o bardzo dużym zagęszczeniu pikseli (ponad 500 PPI - patrz wyżej), osiągając wysokie rozdzielczości nawet przy niewielkiej przekątnej. Ponadto część elektroniki sterującej można osadzić bezpośrednio w matrycę, zmniejszając całkowitą grubość wyświetlacza. Główną wadą LTPS jest stosunkowo wysoki koszt, lecz w dzisiejszych czasach takie ekrany można spotkać nawet w niedrogich smartfonach.
- S-PureLED. Technologia stworzona przez firmę Sharp i używana głównie w jej smartfonach. Właściwie technologia samych matryc w tym przypadku nazywa się S-CG Silicon TFT, natomiast S-PureLED to nazwa specjalnej warstwy, używanej w celu zwiększenia przezroczystości. S-CG Silicon TFT jest pozycjonowane przez twórców jako modyfikacja opisanej powyżej technologii LTPS, która pozwala na dalsze zwiększenie rozdzielczości wyświetlacza i jednocześnie zgromadzenie w nim większej ilości elektroniki sterującej (aż do „procesora na szkle” ) bez zwiększania grubości. Oczywiście takie ekrany nie są tanie.
- E-Ink. Matryce oparte na tzw. „elektronicznym tuszu” - technologii upowszechnionej przede wszystkim w e-bookach. Główną cechą takiego ekranu jest to, że przy jego działaniu energia jest zużywana tylko na zmianę obrazu; nieruchomy obraz nie wymaga zasilania i może pozostać na wyświetlaczu nawet wtedy, gdy zasilania brak. Dodatkowo matryce E-Ink domyślnie nie świecą się same, a odbijają światło zewnętrzne - tak że podświetlenie własne nie jest obowiązkowe (choć można je stosować do pracy w półmroku i ciemności). Wszystko to zapewnia znaczne oszczędności energii; a dla niektórych użytkowników takie ekrany są czysto subiektywnie wygodniejsze i mniej męczące niż tradycyjne matryce. Z drugiej strony technologia E-Ink ma również poważne wady - przede wszystkim długi czas reakcji, a także złożoność i wysoki koszt kolorowych wyświetlaczy w połączeniu z niską jakością kolorów na nich. W świetle tego, takie matryce stały się bardzo rzadkim i egzotycznym wariantem, prawie nie spotykanym w dzisiejszych smartfonach.
— Częstotliwość odświeżania. Maksymalna częstotliwość odświeżania wyświetlacza, innymi słowy, najwyższa częstotliwość odświeżania, którą może on efektywnie odtworzyć. Im wyższy wskaźnik ten - tym wygładzony i płynny jest obraz, tym mniej zauważalny jest „efekt pokazu slajdów” i rozmycie obiektów przy poruszaniu się na ekranie. Jednocześnie należy pamiętać, że częstotliwość odświeżania 60 Hz, obsługiwana przez prawie każdy współczesny smartfon, jest w zupełności wystarczająca do większości zadań; nawet filmiki w wysokiej rozdzielczości obecnie prawie nie używają dużej liczby klatek na sekundę. Dlatego częstotliwość odświeżania w naszym katalogu jest specjalnie określana głównie dla ekranów zdolnych zapewnić więcej niż 60 Hz (w niektórych modelach - do 240 Hz). Tak wysoka częstotliwość może być przydatna w grach i niektórych innych zadaniach, poprawia też ogólne wrażenia z systemu operacyjnego i interfejsu aplikacji - ruchome elementy w takich interfejsach poruszają się płynnie i bez rozmycia.
— HDR. Technologia, która rozszerza dynamiczny zakres ekranu. W danym przypadku chodzi o zakres jasności - innymi słowy obecność HDR pozwala na wyświetlenie na ekranie jaśniejszej bieli i ciemniejszej czerni niż na wyświetlaczach bez tej technologii. W praktyce daje to zauważalną poprawę jakości obrazu: poprawia się nasycenie i niezawodność odwzorowania kolorów, a detale w bardzo jasnych lub bardzo ciemnych częściach kadru nie „toną” w bieli lub czerni. Jednak wszystkie te korzyści stają się zauważalne tylko wtedy, gdy odtwarzana treść była oryginalnie nagrana w HDR. Obecnie stosuje się kilka odmian tej technologii, oto ich cechy:
- HDR10. Historycznie pierwszy z konsumenckich formatów HDR, jest dziś niezwykle popularny: w szczególności jest obsługiwany przez prawie wszystkie serwisy przesyłania strumieniowego z treścią HDR i jest używany jako standard dla takich treści na dyskach Blu-ray. Zapewnia 10-bitową głębię kolorów (ponad miliard odcieni). Jednocześnie urządzenia z tą technologią mogą również odtwarzać treści HDR10 + (patrz poniżej) - chyba że ich jakość będzie ograniczona możliwościami oryginalnego HDR10.
- HDR10+. Ulepszona wersja HDR10. Przy tej samej głębi koloru (10 bitów) wykorzystuje tzw. dynamiczne metadane, które pozwalają na przekazywanie informacji o głębi koloru nie tylko dla grup po kilka klatek, lecz także dla pojedynczych klatek. Zapewnia to dodatkową poprawę reprodukcji kolorów.
- Dolby Vision. Zaawansowany standard używany szczególnie w kinematografii profesjonalnej. Pozwala na osiągnięcie 12-bitowej głębi kolorów (prawie 69 miliardów odcieni), wykorzystuje wspomniane wyżej dynamiczne metadane, a także umożliwia przesyłanie dwóch wersji obrazu jednocześnie w jednym strumieniu wideo - HDR i normalnym (SDR). Jednocześnie Dolby Vision bazuje na tej samej technologii co HDR10, więc we współczesnym sprzęcie format ten często łączy się z HDR10 czy HDR10+.
— Obsługa DC Dimming. Dosłownie z angielskiego, Direct Current Dimming jest tłumaczone jako ściemnianie prądem stałym. Technologia ta ma na celu zminimalizowanie migotania w ekranach OLED i AMOLED, co z kolei odciąża aparat wzrokowy użytkownika i chroni wzrok. Efekt „bez migotania” uzyskuje się poprzez bezpośrednie sterowanie jasnością podświetlanych diod LED poprzez zmianę wielkości podawanego do nich napięcia. Dzięki temu zapewnione jest zmniejszenie intensywności świecenia ekranu.
— Zakrzywiony ekran. Ekran z zagiętymi krawędziami, na które wchodzi wyświetlany obraz. Innymi słowy, w danym przypadku zakrzywione jest nie tylko szkło, lecz także część aktywnej matrycy. Wyświetlacze, w których obie krawędzie są zakrzywione, nazywane są „szkłem 2.5D”; istnieją też urządzenia, w których ekran jest zagięty tylko z jednej strony. W każdym razie ta cecha szczególna nadaje smartfonowi ciekawy wygląd i poprawia widoczność obrazu przy patrzeniu z określonych kątów, jednak znacząco wpływa to na koszt i może powodować niedogodności przy trzymaniu (zwłaszcza bez etui). Dlatego przed zakupem modelu z takim wyposażeniem najlepiej potrzymać urządzenie w dłoni i upewnić się, że jest ono wystarczająco wygodne.
— Gorilla Glass. Specjalne wytrzymałe szkło, stosowane jako pokrycie ochronne wyświetlacza. Charakteryzuje się wysoką wytrzymałością i odpornością na zarysowania, pod względem tych wskaźników wielokrotnie przewyższa zwykłe szkło. Jest szeroko stosowane w smartfonach, w których duże rozmiary ekranu stawiają zwiększone wymagania niezawodności pokrycia. Różne wersje tego szkła można spotkać we współczesnych telefonach, oto cechy różnych wariantów:
- Gorilla Glass v3. Najstarsza z aktualnych wersji - wydana w roku 2013; obecnie występuje głównie w stosunkowo niedrogich lub przestarzałych urządzeniach. Niemniej jednak pokrycie to ma niewątpliwe zalety: jest to pierwsza generacja Gorilla Glass, w której twórcy położyli zauważalny nacisk na odporność na zarysowania od kluczy, monet i innych przedmiotów, z którymi telefon może „zderzyć się” w kieszeni lub torbie. Pod tym względem wersja 3 pozostawała bezkonkurencyjna aż do wydania Gorilla Glass Victus w 2020 roku.
- Gorilla Glass v4. Wersja wydana w 2014 roku. Kluczową cechą przy opracowywaniu tego pokrycia stał się nacisk na odporność na uderzenia (podczas gdy poprzednie generacje skupiały się głównie na odporności na zarysowania). W efekcie szkło jest dwukrotnie mocniejsze niż w wersji 3, a jego grubość wynosi zaledwie 0,4 mm. Natomiast odporność na zarysowania, w porównaniu do swojego poprzednika, nieznacznie spadła.
- Gorilla Glass v5. Udoskonalenie "goryla", wprowadzone w 2016 roku w celu dalszego zwiększenia odporności na uderzenia. Według twórców, szkło wersji v5 okazało się 1,8 razy mocniejsze od poprzednika, pozostało nienaruszone w 80% upadków z wysokości 1,6 m „twarzą w dół” na chropowatą powierzchnię (i gwarantowana odporność na uderzenia 1,2 m). Odporność na zarysowania również nieco się poprawiła, lecz ten materiał w dalszym ciągu nie spełnia wymagań v3.
- Gorilla Glass v6. Wersja wprowadzona w 2018 roku. W przypadku tego pokrycia deklaruje się 2-krotny wzrost wytrzymałości w porównaniu z poprzednikami, a także odporność na wielokrotne upadki na twardą powierzchnię (w testach szkło v6 z powodzeniem wytrzymało 15 upadków z wysokości 1 m). Maksymalna wysokość upadku (pojedynczego) z gwarantowanym zachowaniem stanu jest deklarowana na poziomie 1,6 m. Nie mniej jednak odporność na zarysowania nie została ulepszona.
- Gorilla Glass 7. Oryginalna nazwa Gorilla Glass Victus - patrz poniżej.
- Gorilla Glass Victus. Następca Gorilla Glass 6, wydany latem 2020 roku. W tym wydaniu twórcy zwrócili uwagę nie tylko na zwiększenie ogólnej wytrzymałości, lecz także na poprawę odporności na zarysowania. Pod względem tego ostatniego wskaźnika Victus przewyższa nawet wersję v3, nie wspominając o bardziej wrażliwych materiałach (a w porównaniu z v6 zadeklarowano dwukrotne zwiększenie odporności na zarysowania). Jeśli chodzi o wytrzymałość, pozwala wytrzymać pojedyncze upadki z wysokości do 2 m, a także do 20 kolejnych upadków z wysokości 1 m.
DCI-P3
Procent pokrycia ekranem smartfona
gamy kolorów DCI-P3.
Przestrzeń ta charakteryzuje się szerszą gamą barw niż standardowy trójkąt sRGB. Ogólnie przestrzeń kolorów DCI-P3 odpowiada modelowi Adobe RGB, jednak z przesunięciem ku czerwieni. W praktyce wysoki współczynnik pokrycia oznacza wysoką jakość odwzorowania kolorów ekranu i pozwala na bardziej subtelną obróbkę obrazu przechwyconego z aparatu urządzenia mobilnego.
System operacyjny
Przez termin „system operacyjny” w danym przypadku rozumie się wszystkie rodzaje oprogramowania układowego - zarówno pełnowartościowe systemy operacyjne pokroju iOS i Android, używane w smartfonach, jak i nakładki programowe zwykłych telefonów (innych niż smartfony). Główna różnica między tymi dwiema kategoriami polega na tym, że pełnowartościowy system operacyjny początkowo posiada bardziej rozbudowaną funkcjonalność, a także umożliwia instalowanie i odinstalowywanie różnych aplikacji - od gier i klientów sieci społecznościowych po specjalistyczne narzędzia, takie jak edytory zdjęć i wideo.
Wśród współczesnych smartfonów najbardziej rozpowszechnione są dwa systemy operacyjne -
Android i
iOS. Oto bardziej szczegółowy opis każdego z nich:
— Android. Bezpłatny system operacyjny typu open source od Google. Używany przez prawie wszystkich współczesnych producentów z wyjątkiem Apple; jest prezentowany na rynku w wielu wersjach - w szczególności
10 Q,
10 Go Edition,
11 R,
11 Go Edition a>, Android 12,
Android 12 Go Edition,
Android 13,
Android 13 Go Edition,
Android 14,
Android 14 Go Edition..., Android 15. Warto wziąć pod uwagę, że w momencie premiery na urządzeniu może być zainstalowana jedna wersja systemu operacyjnego, natomiast w momencie sprzedaży może ona być już zaktualizowana do nowszej wersji. Funkcjonalnie ten system operacyjny wyróżnia się przede wszystkim pełnowartościową wielozadaniowością i obszernym zestawem dostępnych aplikacji - pod tym względem przewyższa iOS; z drugiej strony, ogólnie rzecz biorąc, jakość aplikacji na Androidzie jest nieco niższa ze względu na ich niskie wymagania. System Android jest ściśle zintegrowany z usługami Google - sklepem aplikacji i treści Google Play, pocztą Gmail, przechowywaniem w chmurze Dysk Google itp.; jednakże istnieją wyjątki od tej reguły. Zwróć uwagę, że najnowsze wersje tego systemu operacyjnego można spotkać na rynku zarówno w oryginalnej postaci, jak i w jednej z dwóch specyficznych edycji:
- - Go Edition. Modyfikacja Androida przeznaczona do niedrogich smartfonów ze „słabym” wypełnieniem. Zarówno sam system operacyjny, jak i standardowe aplikacje (Assistant, Gmail itp.) w tej edycji zostały przeprojektowane w taki sposób, aby zapewnić niezawodne działanie nawet przy niewielkiej mocy obliczeniowej. Ponadto programiści starali się w jak największym stopniu zachować funkcjonalność pełnowartościowego Androida - niemniej jednak niektóre specyficzne funkcje w Go Edition okazały się być niedostępne (na przykład standardowe mapy nie obsługują nawigacji zakręt po zakręcie).
- - HMS. Edycja Androida, używana w smartfonach Huawei. Ze względu na sankcje USA wobec Chin firma ta nie może w pełni współpracować z Google - w szczególności korzystać z usług Google (Google Mobile Services - GMS) w swoich smartfonach z systemem Android. Jako zamianę Google wprowadzono HMS - Huawei Mobile Services. Usługi te obejmują identyfikator użytkownika Huawei, AppGallery, markowe odpowiedniki podstawowych usług Google (asystent, przeglądarka, magazyn danych w chmurze, muzyka/wideo itp.) oraz narzędzia programistyczne dla deweloperów.
Jeśli chodzi o poszczególne wersje Androida, oto główne cechy które są istotne w naszych czasach:
- - Android 10. Wersja wydana we wrześniu 2019 roku. W tej wersji wprowadzono rozbudowany zestaw gestów pełnoekranowych (z możliwością optymalizacji w poszczególnych aplikacjach - w szczególności wyłączanie gestów na niektórych obszarach ekranu w celu uniknięcia konfliktów), tryb „ciemnego” ekranu na poziomie systemu, szereg ważnych aktualizacji bezpieczeństwa (w tym odrębny standard szyfrowania dla słabych urządzeń, które nie obsługują formatu AES na poziomie sprzętowym), pełne wsparcie łączności 5G oraz ulepszone możliwości pracy z rozszerzoną rzeczywistością. Ponadto wdrożono szereg rozwiązań optymalizujących wydajność składanych smartfonów z elastycznymi ekranami.
- - Android 11. Kolejna duża aktualizacja, wydana jesienią 2020 roku. Główne zmiany dotyczyły wiadomości i powiadomień. Tak więc, w powiadomieniach utworzono osobną sekcję „Rozmowy” dla wiadomości, a także pojawiła się możliwość wyświetlania różnych konserwacji w postaci „bąbelka” nad dowolną uruchomioną aplikacją (funkcja Bubbles). Rozszerzono funkcjonalność trybu „Nie przeszkadzać” - teraz można do niego dodać wyjątki dla poszczególnych konserwacji. Inne ważne nowości obejmują systemowe narzędzie do nagrywania wideo z ekranu, ujednolicone centrum sterowania komponentami inteligentnego domu, szybkie przełączanie między urządzeniami odtwarzającymi (głośnik telefonu, słuchawki bezprzewodowe, Smart TV itp.), wbudowana obsługa Android Auto, a także rozszerzone możliwości kontrolowania dostępu poszczególnych aplikacji do określonych danych.
- - Android 12. Popularny system operacyjny, wydany w 2021 roku. W 12. wersji drastycznym zmianom uległo wzornictwo. Nowo powstała koncepcja Material You opiera się na powściągliwych paletach kolorystycznych i minimalistycznych obiektach 2D z zaawansowaną animacją. Motyw systemowy dostosowuje się teraz do palety kolorystycznej tapety na pulpicie (funkcja Monet), a zamiast okrągłych ikon ustawień w panelu powiadomień zastosowano prostokątne płytki z zaokrąglonymi krawędziami. Projektanci przeprojektowali również system animacji przy przeglądaniu pulpitów, podłączaniu ładowarki itp. W smartfonach z systemem Android 12 zamiast dokładnej geolokalizacji można wybierać przybliżone informacje o lokalizacji, a na panelu powiadomień pojawiały się ikony, sygnalizujące włączenie aparatu lub mikrofonu przy korzystaniu z niektórych aplikacji. Opcja Privacy Dashboard pokazuje informacje o tym, które aplikacje mają dostęp do aparatu i mikrofonu. Chip NFC na wyposażeniu urządzeń mobilnych może odtąd pełnić funkcję wirtualnego kluczyka do samochodu (Car Key). Kolejną ulepszeniem w systemie jest opcja wywołania Asystenta Google przez długie naciśnięcie przycisku zasilania smartfona.
- - Android 13. Popularny system operacyjny dla urządzeń mobilnych, 13. wersja którego została wydana w 2022 roku. Android 13 nie zaznał poważnych zmian, jednakże w systemie zaimplementowano szereg przydatnych funkcji i usprawnień. W szczególności interfejs Material You może wybierać podstawowe kolory z zainstalowanych tapet i stosować je do wyświetlania ikonek w całym systemie. Prywatność danych użytkowników weszła na nowy poziom — w Androidzie 13 możesz konfigurować poszczególne uprawnienia i wybierać obrazy z Galerii, do których aplikacja ma dostęp. Dla każdej aplikacji użytkownik może wybrać standardowy język interfejsu. System stał się także bardziej energooszczędny, udoskonalono schowek danych i skaner kodów kreskowych.
- - Android 13 Go. "Odchudzona" wersja systemu operacyjnego Android 13, dedykowana do instalacji na smartfonach o małej mocy. Charakterystyczną cechą systemu operacyjnego jest obecność specjalnego algorytmu, który optymalizuje moc obliczeniową smartfona. Ponadto w systemie brakuje niektórych funkcji wymagających wydajnych podzespołów. W Android 13 Go zaprezentowano koncepcję interfejsu Material You, która pozwala dostosować kolorystykę menu do zainstalowanej tapety. Z pełnowartościowego systemu Android 13 wersja Go zapożyczyła funkcję nadawania aplikacjom uprawnień do wysyłania powiadomień oraz możliwość zmiany języka dla określonych aplikacji.
- - Android 14. System operacyjny dla urządzeń mobilnych, wydany w 2023 roku. W 14. wersji systemu operacyjnego Android wprowadzono niewiele zmian, a główny nacisk położono na elastyczną personalizację interfejsu. Wśród nowości należy wymienić funkcję wyświetlania powiadomień za pomocą lampy błyskowej lub wyświetlacza: dla każdej aplikacji można teraz ustawić schemat mrugania latarką, a w przypadku ekranu wybrać paletę kolorów powiadomień. Również w systemie operacyjnym zaimplementowano przydatną możliwość regulacji przechwytywania zrzutów ekranu, dodano widget wyświetlający stan naładowania baterii i wykaz aktywnych połączeń oraz wprowadzono opcję klonowania aplikacji. Czcionki systemowe w systemie operacyjnym można powiększyć aż do 200% standardowego rozmiaru, natomiast skalowanie realizowane jest nieliniowo – przede wszystkim wykorzystywane jest do małych tekstów. Poprawiono między innymi efektywność energetyczną systemu oraz wprowadzono kosmetyczne zmiany w interfejsie typu bardziej zaokrąglonych elementów.
— iOS. Własny system operacyjny firmy Apple, stosowany tylko w gadżetach tego producenta. Główne zalety iOS nad Androidem to przede wszystkim staranna optymalizacja pod kątem konkretnych urządzeń (co pozwala na uzyskanie dobrej wydajności przy stosunkowo niewielkiej ilości pamięci RAM), ogólna wygoda i bezpieczeństwo użytkowania oraz wysoka jakość aplikacji. Ponadto aktualizacje iOS są wydawane regularnie i dostępne dla wszystkich urządzeń (z wyjątkiem przestarzałych, które już nie radzą sobie z nowszymi wersjami systemu). Z drugiej strony system ten nie obsługuje wielozadaniowości i jest maksymalnie zamknięty dla użytkownika: w szczególności aplikacje można instalować tylko ze sklepu firmowego, nie ma dostępu do systemu plików, karty pamięci w zasadzie nie są obsługiwane.
— Harmony OS. Uniwersalny system operacyjny firmy Huawei, znany również jako Hongmeng. Zapewnia pracę szerokiej gamy urządzeń: sprzętu z ekosystemu „inteligentnego” domu, inteligentnych zegarków, smartfonów oraz tabletów. Harmony OS to swego rodzaju dodatek na Androida bez usług Google. Sklep z aplikacjami dla urządzeń Harmony OS nazywa się AppGallery.
— Flyme OS. Zmodyfikowana wersja systemu operacyjnego Android używana w smartfonach Meizu. Za stabilność systemu operacyjnego odpowiada silnik OneMind. W Flyme OS nie ma menu aplikacji — wszystkie ikony są rozrzucone po pulpitach. Cechy wyróżniające powłokę to zaawansowane narzędzia do pracy z plikami, asystent głosowy Aicy, elastyczna regulacja sygnału wibracyjnego mEngine, opcje kontroli rodzicielskiej Family Guardian, ustrukturyzowana galeria z wygodnym edytorem wizualnym.
— Prawnie zastrzeżony. Termin ten najczęściej oznacza bazowe oprogramowanie układowe, instalowane w zwykłym telefonie (nie smartfonie), z reguły - przyciskowym. Takie oprogramowanie ma skromniejszy zestaw wstępnie zainstalowanych aplikacji niż pełnowartościowy system operacyjny; w najlepszym przypadku zestaw ten można rozszerzyć o uniwersalne aplikacje mobilne oparte na Javie, a często dodatkowe aplikacje nie są w ogóle obsługiwane. Nie można tego jednak nazwać wadą, biorąc pod uwagę specyfikę stosowania tradycyjnych telefonów.
Należy nadmienić, że w sprzedaży można spotkać urządzenia z innymi systemami operacyjnymi, oprócz tych opisanych powyżej. W większości są to przestarzałe modele lub urządzenia z rzadkimi i nietypowymi rodzajami oprogramowania układowego.Model procesora
Obecnie największą popularnością cieszą się układy
Qualcomm i
MediaTek, procesory z
Unisoc są nieco mniej popularne. W przypadku Qualcomm można wyróżnić kilka procesorów z każdej serii, a mianowicie
Snapdragon 778G,
Snapdragon 7 Gen 1,
Snapdragon 7+ Gen 2,
Snapdragon 7s Gen 2,
Snapdragon 7 Gen 3,
Snapdragon 7+ Gen 3,
Snapdragon 865,
Snapdragon 870,
Snapdragon 888,
Snapdragon 8 Gen 1,
Snapdragon 8+ Gen 1,
Snapdragon 8 Gen 2,
Snapdragon 8 Gen 3,
Snapdragon 8s Gen 3. U Mediatek zaś jest to budżetowa seria
MediaTek Helio P i linię zaawansowanych chipsetów
MediaTek Dimensity (
Dimensity 1000,
Dimensity 8000,
Dimensity 9000) .
Znając nazwę modelu procesora (CPU) zainstalowanego w smartfonie, możesz znaleźć szczegółowe dane dotyczące konkretn
...ego procesora i ocenić jego poziom oraz ogólne możliwości. Jest to szczególnie aktualne w świetle faktu, że możliwości te zależą nie tylko od liczby rdzeni i szybkości zegara, lecz także od specyfiki konstrukcji.Częstotliwość procesora
Częstotliwość taktowania procesora, w który wyposażone jest urządzenie. W przypadku procesorów wielordzeniowych, które są powszechnie stosowane w nowoczesnych smartfonach, przyjmuje się częstotliwość każdego pojedynczego rdzenia; a jeśli procesor ma rdzenia o różnych częstotliwościach (patrz „Liczba rdzeni”) - z reguły podawana jest wartość maksymalna.
Ogólnie rzecz biorąc,
wydajne smartfony charakteryzują się wysokimi częstotliwościami procesora. Należy jednak pamiętać, że parametr ten sam w sobie nie jest bezpośrednio związany z możliwościami procesora: na rzeczywistą moc chipa wpływa wiele innych jego funkcji, a często rozwiązanie budżetowe z dużą częstotliwością taktowania okazuje się mniej produktywne niż droższy i jednocześnie wydawałoby się wolniejszy procesor. Ponadto ogólna wydajność systemu zależy bezpośrednio od całego zestawu innych czynników - przede wszystkim od ilości pamięci RAM. Dlatego przy ocenie smartfona należy kierować się nie tyle częstotliwością procesora, ile ogólną charakterystyką systemu i wskaźnikami wizualnymi, takimi jak wyniki testów (patrz poniżej).
GPU
Model GPU zastosowany w telefonie komórkowym.
Ten moduł jest odpowiedzialny za wszystkie zadania związane z grafiką; w związku z tym jego cechy bezpośrednio wpływają na wydajność przetwarzania określonego obrazu. Jest to szczególnie widoczne na przykładzie „ciężkich” treści, takich jak nowoczesne gry 3D. Dlatego posiadanie wydajnej karty wideo jest szczególnie ważne w przypadku
smartfonów gamingowych. Znając model GPU, możesz znaleźć szczegółowe dane na jego temat i ocenić jego możliwości.
Typ RAM
Typ pamięci operacyjnej (RAM), zainstalowanej w smartfonie.
Wszystkie współczesne urządzenia wykorzystują pamięć RAM formatu LPDDR (
LPDDR4,
LPDDR4x,
LPDDR5,
LPDDR5x,
LPDDR5T). Oprócz swoich miniaturowych rozmiarów, różni się ona od zwykłej komputerowej pamięci RAM obsługą specjalnych formatów transmisji danych (16- i 32-bitowych magistrali pamięci). Natomiast wersje takiej pamięci mogą być różne:
— LPDDR3. Najwcześniejsza generacja LPDDR — została wprowadzona w 2012 roku i jest wdrażana w urządzeniach od 2013 roku. Standardowo pracuje z prędkością do 1600 MT/s (megatransakcji na sekundę) i częstotliwością do 933 MHz; wersja „ulepszona” obsługuje prędkości do 2133 MT/s. Obecnie ten standard nie cieszy się dużą popularnością, jest spotykany głównie wśród przestarzałych urządzeń mobilnych.
— LPDDR4. Następca LPDDR3, oficjalnie zaprezentowany w sierpniu 2014 roku (choć pierwsze produkty ukazały się pod koniec 2013 roku). Prędkość pracy w porównaniu z poprzednikiem podwoiła się – do 3200 MT/s; częstotliwość wzrosła do 1600 MHz; podczas gdy zużycie energii zostało zmniejszone o 40%. Ponadto zmienił się sposób transmisji danych – w szczególności zastosowano dwie magistrale 16-bitowe zamiast jednej 32-bitowej, a także wprowadzono do standardu pewne ulepszenia bezpieczeństwa. Ten typ p
...amięć można spotkać w niektórych smartfonach ze średniej półki cenowej.
— LPDDR4x. Ulepszona wersja LPDDR4 o obniżonym poborze prądu — w standardzie zastosowano napięcie 0,6 V zamiast 1,1 V. Ponadto w tego typu pamięci RAM zaimplementowano pewne ulepszenia mające na celu zwiększenie prędkości (osiąga 4266 MT/s) oraz ogólnej optymalizacji pracy – np. tryb jednokanałowy dla niewymagających aplikacji. Dzięki tym cechom ta wersja pamięci stała się znacznie bardziej rozpowszechniona niż oryginalna LPDDR4. Można ją spotkać w urządzeniach średniego i najwyższego poziomu.
— LPDDR5. Dalsze rozwinięcie „mobilnej” pamięci RAM, oficjalnie zapowiedziane na początku 2019 roku. Prędkość pracy w tej wersji została zwiększona do 6400 MT/s, wprowadzono różnicowy format sygnału poprawiający odporność na zakłócenia i błędy oraz zaimplementowano dynamiczną kontrolę częstotliwości i napięcia w celu zmniejszenia życia energii. Zastosowanie takich modułów pamięci jest typowe głównie dla smartfonów z wyższej półki.
— LPDDR5x. Bardziej energooszczędna i szybsza wersja pamięci RAM LPDDR5. Prędkość przesyłania danych została zwiększona do 8533 MT/s, a wskaźnik szczytowej przepustowości — do 8.5 Gb/s. Liczba banków pamięci na kanał w LPDDR5x wynosi zawsze 16. Pamięć RAM tego standardu jest typowa dla zaawansowanych smartfonów najwyższej klasy.
— LPDDR5T. T jak turbo. Szybkość pracy pamięci RAM typu LPDDR5T została zwiększona do 9600 MT/s, a urządzenia z takimi modułami pamięci są o około 13% szybsze w porównaniu do LPDDR5X. Pamięć pracuje w niskim zakresie napięć od 1,01 do 1,12 V. Odpowiednie moduły przeznaczone są do stosowania w urządzeniach mobilnych z najwyższej półki.Specyfikacja pamięci
Specyfikacja, z którą jest zgodna wbudowana pamięć telefonu.
Prędkość pamięci przede wszystkim zależy od specyfikacji, a zatem od prędkości całego urządzenia (zwłaszcza podczas pracy z dużymi ilościami danych lub aplikacjami wymagającymi dużej ilości zasobów). Obecnie istnieją dwie podstawowe specyfikacje - eMMC i UFS; każda z nich ma kilka wersji. Ogólnie rzecz biorąc, najszybsze i najbardziej zaawansowane obecnie dyski to dyski z
UFS 3.1 i
UFS 4.0, lecz kosztują one dużo więcej i dlatego są używane głównie w smartfonach klasy premium. Bardziej szczegółowy opis tych standardów wygląda następująco:
- eMMC. Jeden z najprostszych i najtańszych standardów pamięci półprzewodnikowej - na przykład jest to specyfikacja której używa większość dysków flash. W smartfonach i innych gadżetach przenośnych standard ten był ogólnie akceptowany do 2016 roku, kiedy rozpoczęło się wprowadzenie UFS; jednak nadal jest on bardzo popularny, głównie ze względu na niski koszt i niskie zużycie energii. Lecz prędkości eMMC są zauważalnie niższe niż prędkości UFS. Czyli w najnowszej wersji eMMC 5.1A (2019) prędkość odczytu wynosi do 400 MB/s, a wcześniejsza i bardziej rozpowszechniona wersja eMMC 5.1 zapewnia do 250 MB/s w trybie odczytu, do 125 MB/s w trybie zapisu sekwencyjnego i to wszystko tylko do 7,16 MB/s przy zapisie losowym (czyli w trybie pracy z aplikacjami).
- UFS. Standard dysków półprzew
...odnikowych zaprojektowany jako szybszy i bardziej zaawansowany następca eMMC. Oprócz zwiększonych prędkości wymiany danych, zmieniono również format pracy w UFS - jest on w pełni dupleksowy, czyli odczyt i zapis może odbywać się jednocześnie (podczas gdy w eMMC procesy te odbywały się kolejno). Znacząco poprawiono również wydajność w trybie losowego odczytu i zapisu, co pozytywnie wpłynęło na jakość pracy z aplikacjami. Zaś konkretne prędkości wymiany danych i funkcje operacyjne zależą od wersji UFS, w naszych czasach na rynku można znaleźć następujące odmiany:
- 2.0. Najwcześniejsza wersja, spotykana we współczesnych smartfonach; została wydana w roku 2013 . Zapewnia szybkość przesyłania danych do 600 MB/s na linię i do 1,2 GB/s na dwóch liniach, maksymalne dostępne w tej wersji. Nowsza wersja 2.1 ma te same wskaźniki, lecz jest uzupełniona szeregiem ważnych innowacji. Dlatego pamięć UFS 2.0 jest rzadko używana w telefonach komórkowych.
- 2.1. Pierwsza z wersji, która aktywnie jest stosowane w smartfonach; została wydana w roku 2016. Pod względem prędkości nie różni się ona od opisanej powyżej wersji 2.0, a główne różnice dotyczą kilku modyfikacji. W szczególności UFS 2.1 wprowadził wskaźnik stanu („kondycji”) dysku, możliwość zdalnej aktualizacji firmware, a także szereg rozwiązań mających na celu poprawę ogólnej niezawodności.
- 2.2. Ewolucja standardu UFS 2.x zaprezentowana latem 2020 roku. Kluczowym ulepszeniem jest wprowadzenie funkcji WriteBooster (pierwotnie wprowadzonej w UFS 3.1); funkcja ta może znacznie zwiększyć prędkość zapisu, a tym samym ogólną wydajność w zadaniach, takich jak uruchamianie aplikacji.
- 3.0. Wersja wydana w 2018 roku i realizowana sprzętowo rok później. Zwiększono przepustowość do 2,9 GB/s dla dwóch linii (1,45 GB/s dla jednej), wprowadzono nowe wersje protokołu elektronicznego M-PHY (warstwa fizyczna) i opartego na nim UniPro, zwiększono niezawodność pracy z danymi oraz rozszerzono tryb temperaturowy pracy regulatorów (teoretycznie może wynosić od -40 °C do 105 °C). UFS 3.0 jest używany głównie w dość zaawansowanych smartfonach, choć w przyszłości możemy spodziewać się rozpowszechnienia tej specyfikacji na skromniejsze modele.
- 3.1. Następca standardu UFS 3.0, oficjalnie wprowadzonego na początku 2020 roku. Jest pozycjonowany jako specyfikacja stworzona specjalnie dla urządzeń mobilnych o wysokiej wydajności i mająca na celu zwiększenie prędkości działania przy jednoczesnej minimalizacji zużycia energii. W tym celu w UFS 3.1 zaimplementowano szereg innowacji: Nieulotna pamięć podręczna Write Booster przyspieszająca zapis; specjalny tryb oszczędzania energii DeepSleep dla stosunkowo prostych i niedrogich systemów; oraz Powiadomienie o ograniczeniu wydajności, które umożliwia dysku ostrzeganie systemu sterowania o przegrzaniu. Ponadto ten standard może dodatkowo przewidywać obsługę rozszerzenia HPB w celu zwiększenia prędkości odczytu.
- 4.0. UFS 4.0 podwojono przepustowość (23,2 GB/s na linię) oraz poprawiono efektywność energetyczną o około 46% (w porównaniu z poprzednim standardem 3.1). Standardowe moduły pamięci UFS 4.0 zapewniają maksymalną prędkość odczytu do 4200 MB/s, prędkość zapisu do 2800 MB/s. Wysoka przepustowość sprawia, że standard pamięci jest idealny dla smartfonów 5G.
Chłodzenie cieczą
System
chłodzenia wodnego smartfona ma za zadanie poprawić efektywność odprowadzania ciepła. Dobre chłodzenie pozwala smartfonowi na pewną pracę przy szczytowym obciążeniu, bez spowolnień i opóźnień. Wykorzystanie radiatora cieczowego pozwala poprawić chłodzenie średnio o 4-6 °C w porównaniu do chłodnic pasywnych. Chłodzenie wodne jest stosowane w wysokowydajnych smartfonach, wyposażonych w wydajny procesor, dobry podsystem wideo i wiele koprocesorów sztucznej inteligencji.
Chłodzenie wodne smartfona może mieć różne implementacje konstrukcyjne. Najczęściej stosowaną koncepcją jest radiator wypełniony czynnikiem chłodniczym. W takiej chłodnicy ciecz paruje, nagrzewając się i skraplając w oddzielnym wymienniku ciepła, po czym ciecz ponownie trafia do chłodnicy. Oczywiście zwiększenie wydajności chłodzenia odbywa się kosztem zwiększenia wymiarów smartfona.