—
Mineralny. Nazwa tego typu wzięła się z faktu, że olej ma całkowicie „kopalne” pochodzenie – jego składnikami są węglowodory otrzymywane z destylacji ropy. Ten rodzaj oleju pojawił się jako pierwszy i jest używany do dziś, lecz stopniowo ustępuje miejsca syntetykom i półsyntetykom. Wynika to z faktu, że czyste oleje mineralne mają znacznie gorsze właściwości w stosunku do tych dwóch rodzajów. W szczególności źle znoszą zarówno wysokie, jak i niskie temperatury – potrafią gęstnieć, a nawet zamarzać w temperaturze -15…- 20°C, a gdy się zagotują, mocno zapychają silnik. Utlenianie takiego oleju następuje szybciej, co wymaga częstszej wymiany. Ponadto wiele nowoczesnych silników stawia dość rygorystyczne wymagania dotyczące jakości paliw i smarów, do których oleje mineralne po prostu nie pasują. Z drugiej strony marki tego typu są niedrogie łatwe w produkcji.
—
Syntetyczny. Takie oleje są produkowane w sposób sztuczny, przy użyciu syntezy chemicznej (stąd nazwa). Pojawiły się jako sposób na przezwyciężenie wad odmian olejów mineralnych i doskonale sprawdziły się w tej roli, ponieważ technologia produkcji olejów syntetycznych pozwala na tworzenie płynów o niemal dowolnych właściwościach - odpornych na zimno, nie podatnych na utlenianie, o określonej lepkości itp. Z drugiej strony technologia ta jest dość złożona i droga, co ma odpowiedni wpływ na cenę produktu.
—
Półsyntetyczny. Takie gatunki oleju są mieszaninami składników mineralnych i syntetycznych, a zatem stanowią skrzyżowanie dwóch opisanych powyżej typów. Są znacznie tańsze niż oleje czysto syntetyczne i chociaż są od nich gorsze pod względem właściwości, pod wieloma względami przewyższają produkty czysto mineralne. Oleje półsyntetyczne są uważane za najlepszy wariant w przypadkach, gdy zużycie oleju jest wysokie, lecz nie można stosować odmian mineralnych — na przykład, jeśli często musisz jeździć na długich dystansach w chłodne dni, lub jeśli silnik jest przeznaczony na długie trasy i ma wysokie wymagania dotyczące jakości smaru.
—
Do czyszczenia. Oleje silnikowe o niskiej lepkości ze specjalnym pakietem dodatków detergentowych na bazie silnych chemikaliów, stosowane do utrzymania w czystości wewnętrznych elementów jednostki napędowej, usuwania osadów lakierniczych, nagromadzonego brudu i szlamu oraz neutralizacji kwasów powstających w silniku. Oleje do czyszczenia zalecane są przy zmianie oleju na inny (według bazy, lepkości lub producenta), przy zakupie używanego samochodu o nieznanej historii serwisowej, w przypadku obecności widocznych nagarów pod pokrywą zaworów, w przypadku trudnych warunków eksploatacji silnika.
Międzynarodowe normy, zgodność z którymi jest określona w specyfikacji tej marki oleju. W nowoczesnych markach oleju można spotkać następujące odmiany:
— API to norma opracowana w USA przez Amerykański Instytut Paliw. Przewiduje dwie oddzielne klasyfikacje - dla benzynowych (
API SG,
SH,
SJ,
SL,
SM,
SN,
SN Plus) oraz dla silników typu diesel (
API CI-4,
CH-4,
CG-4,
CF,
CE,
CD); w pierwszym przypadku litera S jest pierwszą w oznaczeniu normy (na przykład API SL), w drugim - litera C (na przykład API CI-4). Jeśli olej nadaje się do obu rodzajów silników, stosuje się podwójne oznaczenie - na przykład API SL/CI-4; w tym przypadku na początku wpisywany jest indeks typu, do którego najlepiej nadaje się olej (w naszym przykładzie jest to benzyna). Norma obejmuje również klasyfikację silników dwusuwowych - TA, TB,
NW, NW+,
TD.
— ACEA to norma stosowana przez stowarzyszenie europejskich producentów samochodów o tej samej nazwie, alternatywa dla amerykańskiego API. Obejmuje trzy klasy:
A/B - wszystkie oleje opracowane przed 2004 rokiem do różnych typów silników. Właściwie do 2004 roku istniały tu dwie klasy - A dla silników benzynowych i B dla silników Diesel; następnie połączono ich w (A1/B1..., A3/B3, A3/B4 i A5/B5). Nie mniej jednak, nadal używa się oddzielnych oznaczeń.
C - oleje do wszystkich typów silników, które spełniają normę środowiskową Euro-4 i są kompatybilne z dodatkowym wyposażeniem takim jak katalizatory i filtry cząstek stałych. Istnieją APEA C1, C2, C3, C4 oraz C5.
E - osobna klasa obejmująca silniki Diesel do ciężkiego sprzętu, w tym sprzęt specjalny. Oznaczone jako APEA E4, E6, E7 i E9.
— JASO — została opracowane przez Japan Auto Standards Association. Jest to jedna z głównych współczesnych norm olejów do silników motocyklowych benzynowych, obejmująca dwie klasy - F dla silników dwusuwowych, czyli FA, FB, FC, FD i M dla czterosuwowych (podklasa MA dla mokrego sprzęgła MA-1 i MA-2, MB dla suchego).
A także nowa aprobata GLV-1 dla ultrawydajnych silników benzynowych i hybrydowych.
— ILSAC to norma stworzona wspólnie przez Amerykańskie i Japońskie Stowarzyszenie Producentów Samochodów. Jest stosowana do olejów przeznaczonych do samochodów osobowych z silnikami benzynowymi. W sumie istnieje pięć kategorii ILSAC (GF-2, GF- 3, GF-4, GF-5< /a> , GF-6A), ogólnie są one podobne do niektórych kategorii API (patrz wyżej), lecz mają zwiększone wymagania dotyczące oszczędzania energii i ograniczania szkodliwych emisji.
Lista konkretnych norm oleju zalecanych przez producenta dla konkretnego silnika jest zwykle podana w oficjalnych specyfikacjach pojazdu. Zauważ, że wiele norm jest wymiennych; dane dotyczące kompatybilności (jak również opis poszczególnych kategorii) można znaleźć w specjalistycznych źródłach.
