Złącza i komunikacja
Konkretny interfejs podłączenia w słuchawkach. W niektórych modelach może być dostarczonych kilka opcji naraz - są to albo urządzenia kombinowane (patrz „Rodzaj interfejsu”), albo słuchawki przewodowe wyposażone w dodatkowe adaptery lub wymienne kable.
— micro-Jack (2,5 mm). Złącze przewodowe podobne do popularnego mini-Jack 3,5 mm (patrz poniżej), ale mniejsze. Urządzenia z takim połączeniem nie są powszechne - najczęściej są to urządzenia miniaturowe, w których po prostu nie ma miejsca na złącze 3,5 mm. W związku z tym ten interfejs również nie jest powszechny wśród słuchawek: prawie nigdy nie występuje w czystej postaci, modele z taką wtyczką są zwykle uzupełniane przejściówką lub kablem na mini-Jack.
—
mini-Jack (3,5 mm). Prawdopodobnie najpopularniejszy współcześnie rodzaj złącza audio; jeśli jakieś urządzenie ma wyjście słuchawkowe, najprawdopodobniej jest to gniazdo 3,5 mm. W związku z tym większość słuchawek z połączeniem przewodowym korzysta z tego konkretnego typu złącza. Warto zwrócić uwagę, że zaprojektowane do takiego połączenia słuchawki z mikrofonem wyposażone są w specjalną wtyczkę do kombinowanego gniazda audio „słuchawki + mikrofon” (takie złącza są popularne w przenośnych gadżetach i laptopach). Ale z gniazdem przeznaczonym tylko do słuchawek bez mikrofonu taka wtyczka może nie działać poprawnie. Alternatywą byłyby słuchawki wyposażone w dwie oddzielne wtyczki mini-jack; szczegółowe informacje na temat
...tej opcji znajdują się poniżej.
— mini-Jack (2 x 3,5 mm). Modele z dwoma wtyczkami mini-jack 3,5 mm. Ta opcja gwarantuje, że nie mówimy o klasycznych słuchawkach, ale o zestawie słuchawkowym z mikrofonem: jedna wtyczka służy do słuchawek, druga do mikrofonu. Takie modele są wygodne w połączeniu ze sprzętem, który ma osobne gniazda 3,5 mm na słuchawki i mikrofon - na przykład do komputera stacjonarnego.
— Pentaconn (4,4 mm). Jest to 5-pinowe zbalansowane wyjście. Pentaconn używa większej wtyczki niż mini-Jack, jej średnica wynosi 4,4 mm, jest mocniejsza i bardziej niezawodna niż wtyczka 3,5 mm. Zbalansowane połączenie Pentaconn umożliwia pracę z sygnałami audio o dużej mocy. Dzięki temu połączeniu sygnał może być przesyłany na wystarczająco dużą odległość. W związku z tym takie złącze jest odpowiednie dla słuchawek z najwyższej półki.
— Jack (6,35 mm). Największy rodzaj złącza audio typu Jack w nowoczesnych urządzeniach. Wyjścia tego typu znajdują się głównie w stacjonarnych sprzętach audio - jak na urządzenia przenośne są zbyt obszerne, łatwiej jest tam zastosować mini-jack 3,5 mm. Jednocześnie złącze 6,35 mm jest uważane za bardziej odpowiedni interfejs dla sprzętu profesjonalnego i audiofilskiego: zapewnia bardziej niezawodne połączenie, wyższą gęstość styków i odpowiednio mniejsze prawdopodobieństwo zakłóceń. Dlatego choć stosunkowo niewiele słuchawek (w większości rozwiązań klasy premium) wyposażonych jest we własne złącza typu Jack, to wiele modeli z wtyczką mini-Jack 3,5 mm wyposażonych jest w przejściówkę 6,35 mm.
— XLR. Charakterystyczne okrągłe złącze z blokadą i 3 stykami (istnieją inne opcje pod względem liczby). Zazwyczaj służy do przesyłania sygnału analogowego przez połączenie symetryczne. Połączenie to zapewnia wysoką odporność na zakłócenia typowe dla zastosowań profesjonalnych; jednocześnie samo złącze jest dość duże. W związku z tym obecność XLR dotyczy głównie słuchawek przeznaczonych do użytku z zaawansowanym sprzętem stacjonarnym.
— Bluetooth. Najpopularniejsze połączenie bezprzewodowe we współczesnych słuchawkach. Wynika to z faktu, że wbudowane moduły Bluetooth są dostępne w prawie każdym współczesnym smartfonie, tablecie czy laptopie, a dla urządzeń bez tego modułu (na przykład PC) można wyprodukować odpowiednie adaptery. Co prawda jakość dźwięku przy tradycyjnym połączeniu Bluetooth jest stosunkowo niska, ale aby poprawić sytuację, coraz częściej stosuje się specjalne technologie, takie jak aptX i aptxHD (patrz „Obsługa kodeków”).
Warto też zaznaczyć, że moduły Bluetooth mogą odpowiadać różnym wersjom (ostatnie na rok 2021 to Bluetooth 5.0, Bluetooth 5.1, Bluetooth 5.2, Bluetooth 5.3, Bluetooth 5.4) ten szczegół nie wpływa na jakość dźwięku, determinuje jednak szereg dodatkowych niuansów - zasięg i niezawodność komunikacji, zdolność do pracy przez ściany i inne przeszkody, odporność na zakłócenia itp. We współczesnych słuchawkach można znaleźć następujące wersje Bluetooth:
- Bluetooth v 4.0. Aktualizacja, w której możliwości wersji 3.0 (klasyczny+szybki Bluetooth) uzupełniono o trzeci format - Bluetooth LE (Low Energy). Ten standard komunikacji jest przeznaczony głównie do przesyłania niewielkich ilości informacji - w szczególności pakietów danych usług w celu utrzymania połączenia. Jednocześnie twórcom udało się połączyć ekonomiczne zużycie energii i duży zasięg komunikacji - może sięgać 100 m. Wpływa to pozytywnie na stabilność połączenia.
- Bluetooth v 4.1. Rozwinięcie i usprawnienie Bluetooth 4.0. Mówiąc konkretnie o słuchawkach, kluczową dla nich innowacją w tej wersji była poprawa odporności na zakłócenia podczas pracy w pobliżu urządzeń mobilnych 4G (LTE) (we wcześniejszych standardach sygnały Bluetooth i LTE mogły się nakładać, co prowadziło do awarii). Dlatego do użytku ze smartfonem 4G zdecydowanie zalecane są słuchawki z Bluetooth v 4.1 lub nowszym.
- Bluetooth v 4.2. Dalsze, po 4.1, rozwinięcie standardu Bluetooth, w którym przedstawiono głównie szereg ogólnych usprawnień w niezawodności i odporności na zakłócenia.
- Bluetooth v 5.0. Duża aktualizacja Bluetooth wydana w 2016 roku. Jedną z najbardziej znaczących innowacji było wprowadzenie dwóch dodatkowych trybów pracy dla Bluetooth LE: tryb wysokiej prędkości (poprzez zmniejszenie zasięgu) i zwiększony zasięg (przez zmniejszenie prędkości). W przypadku słuchawek główną wartością tych innowacji jest poprawa ogólnej niezawodności połączenia, zwiększenie jego zasięgu oraz zmniejszenie ilości rozłączeń.
- Bluetooth v 5.1. Aktualizacja wersji v 5.0, w której oprócz ogólnych usprawnień w jakości i niezawodności komunikacji pojawiła się tak ciekawa opcja jak określenie kierunku, z którego dochodzi sygnał Bluetooth. Dzięki temu smartfon lub inny gadżet obsługujący ten standard jest w stanie określić lokalizację podłączonych urządzeń z dokładnością do centymetra; może to być przydatne, na przykład, aby znaleźć zagubione słuchawki, które nadal działają.
- Bluetooth v 5.2. Kolejna, po 5.1, aktualizacja Bluetooth 5 generacji. Główne innowacje w tej wersji to szereg ulepszeń bezpieczeństwa, dodatkowa optymalizacja zużycia energii w trybie LE oraz nowy format sygnału audio do synchronizacji odtwarzania równoległego na wielu urządzeniach.
- Bluetooth v5.3 został wprowadzony na początku 2022 roku. Wśród innowacji przyspieszył proces negocjowania kanału komunikacji między sterownikiem a urządzeniem, zaimplementował funkcję szybkiego przełączania między stanem pracy w małym cyklu pracy a trybem szybkim, poprawił przepustowość i stabilność połączenia poprzez zmniejszenie podatności na zakłócenia. W przypadku nieoczekiwanych zakłóceń w trybie pracy Low Energy przyspieszono procedurę wyboru kanału komunikacji dla przełączenia.
- Bluetooth v5.4. wprowadzono na początku 2023 roku, zwiększono zasięg i prędkość wymiany danych. Również w wersji Bluetooth v 5.4 poprawiono energooszczędny tryb BLE. Ta wersja protokołu wykorzystuje nowe funkcje bezpieczeństwa w celu ochrony danych przed nieuprawnionym dostępem, posiada podwyższoną niezawodność połączenia poprzez wybór najlepszego kanału komunikacji oraz zapobiega utracie połączenia na skutek zakłóceń.
— Kanał radiowy. Bezprzewodowe połączenie radiowe, które nie wykorzystuje technologii Bluetooth (patrz wyżej). Takie słuchawki są zwykle wyposażone w adapter, który jest podłączany do źródła sygnału metodą przewodową - na przykład przez USB lub mini-Jack 3.5. Ta metoda połączenia jest bardziej powszechna niż Bluetooth; można jej używać nawet z urządzeniami, które nie mają modułów bezprzewodowych. Ponadto kanał radiowy zapewnia szerszy zasięg (często do kilkudziesięciu metrów), a jakość dźwięku jest dość wysoka nawet bez użycia specjalnych technologii. Wadą tej opcji jest faktyczna obecność adaptera, co nie zawsze jest odpowiednie: na przykład z tabletem lub smartfonem łatwiej jest korzystać ze słuchawek Bluetooth.
— Podczerwień (IR). Inna metoda połączenia bezprzewodowego, której osobliwością jest to, że nie wykorzystuje fal radiowych, ale promieniowanie podczerwone. Teoretycznie zaletą takiego połączenia jest jego odporność na zakłócenia elektromagnetyczne, wadą jest to, że działa tylko w polu widzenia. W praktyce sytuacja jest taka, że w większości przypadków do połączenia bezprzewodowego łatwiej jest wykorzystać Bluetooth lub kanał radiowy. Tak więc ta opcja występuje wyłącznie w specjalistycznych urządzeniach do sprzętu wyposażonego we własne wyjścia IR - w szczególności wśród słuchawek do monitorów samochodowych.
— USB A. Połączenie przewodowe do standardowego (pełnowymiarowego) złącza USB. Ta opcja występuje wyłącznie wśród słuchawek przeznaczonych do komputerów/laptopów lub konsoli do gier. Jedną z jego zalet jest to, że dźwięk przez USB jest przesyłany w postaci cyfrowej i jest przetwarzany nie przez kartę dźwiękową komputera, ale przez wbudowany konwerter słuchawek; taki konwerter często zapewnia lepszą jakość dźwięku niż wspomniana karta dźwiękowa. Ponadto przez złącze USB można przesyłać strumieniowo wielokanałowy dźwięk, co szczególnie docenią gracze. Kolejną zaletą jest to, że przy korzystaniu ze słuchawek USB specjalistyczne wyjścia audio pozostają wolne i można do nich podłączyć inny sprzęt, na przykład głośniki komputerowe lub matę masującą na fotel.
— USB C Stosunkowo nowy rodzaj złącza USB, stosowane zarówno w komputerach stacjonarnych, jak i urządzeniach przenośnych, jako następca microUSB. Nie różni się zbytnio rozmiarem, ale ma doskonalszą konstrukcję - w szczególności jest wykonane dwustronnie, co ułatwia łączenie. Najczęściej uzupełniają je inne opcje połączeń (mogą być zarówno przewodowe, jak i bezprzewodowe).
— Lightning. Uniwersalne złącze stosowane w przenośnych urządzeniach Apple - smartfonach iPhone i tabletach iPad - od 2012 roku. Nie używane przez innych producentów. W związku z tym modele z takim interfejsem są zaprojektowane specjalnie dla urządzeń Apple (głównie iPhone i odtwarzacze iPod touch). Ten rodzaj połączenia jest szczególnie istotny, biorąc pod uwagę fakt, że w najnowszych iPhone'ach producent zrezygnował z osobnego wyjścia audio, a jedynym sposobem podłączenia słuchawek jest port Lightning.
— Złącze markowe. Złącze, które nie należy do ogólnie przyjętych standardów i jest używane w ograniczonym zakresie w urządzeniu jednego lub kilku producentów. Takie złącza spotyka się głównie wśród słuchawek do telefonów komórkowych. Jednak ze względu na ogólną standaryzację opcja ta praktycznie zniknęła ze sceny. Teoretycznie opisane powyżej Lightning jest również złączem markowym, ale jest przydzielone do osobnej kategorii ze względu na popularność gadżetów Apple.
Dźwięk
Format audio obsługiwany przez słuchawki.
— Stereo. Dźwięk dwukanałowy, pozwalający w pewnym stopniu stworzyć efekt dźwięku przestrzennego (ze względu na różnicę w prawym i lewym kanale). Konstrukcja słuchawek (dwa głośniki, po jednym na każde ucho) została początkowo zaprojektowana specjalnie pod stereo, więc zdecydowana większość modeli obsługuje ten konkretny format dźwięku.
— Mono. Dźwięk jednokanałowy, który nie tworzy efektu dźwięku przestrzennego. To oznaczenie oznacza, że ten model jest wyposażony w
jedną słuchawkę; na rynku istnieją jednak dwa rodzaje takich urządzeń. Pierwszy to słuchawki, które początkowo mają tylko jedną muszlę i są przeznaczone do sytuacji, w których drugie ucho musi być otwarte (na przykład, aby pracować przez telefon w biurze). Drugi to urządzenia true wireless (patrz „Typ kabla”), sprzedawane pojedynczo, aby zastąpić zgubioną słuchawkę z oryginalnej pary.
— 5.1. Format 5.1 został pierwotnie zaprojektowany do tworzenia dźwięku przestrzennego, który może nadchodzić z dowolnej strony ("surround"). Zakłada obecność 5 głównych kanałów (centralny, przedni lewy/prawy, tylny lewy/prawy) i jednego do basu. W słuchawkach ten efekt dźwiękowy uzyskuje się dzięki zastosowaniu wielu głośników w każdej muszli. Takie modele są uważane za optymalne do oglądania filmów z dźwiękiem wielokanałowym oraz do gier - zapewniają one potężny efekt zanurzenia. Z drugiej zaś strony, takie słuchawki ni
...e są tanie, ponadto potrzebują specjalnego sposobu podłączenia (np. przez USB).
— 5.1 (wirtualny). Modele z obsługą dźwięku przestrzennego 5.1 (patrz wyżej), w których efekt przestrzenny uzyskuje się nie dzięki liczbie głośników, ale dzięki specjalnym technologiom przetwarzania dźwięku. Zmniejsza to nieco dokładność w porównaniu do „niewirtualnego” układu wielokanałowego, ale pozwala znacznie obniżyć koszt i wagę słuchawek. Zresztą w takich modelach może być również kilka głośników - na przykład do separacji częstotliwości.
— 7.1. Format 7.1 to opisany powyżej wielokanałowy 5.1, uzupełniony o dwa dodatkowe kanały główne. Lokalizacja tych kanałów zależy od konkretnej wersji 7.1, ale w każdym razie wzmacniają one efekt przestrzennosći. Z drugiej strony pełne wsparcie dla tego formatu wyraźnie wpływa na wymiary, wagę i cenę słuchawek, a modeli z dźwiękiem 7.1 produkuje się zauważalnie mniej niż 5.1.
— 7.1 (wirtualny). „Wirtualna” wersja opisanego powyżej formatu 7.1, w której efekt dźwięku przestrzennego jest zapewniany głównie poprzez specjalne przetwarzanie sygnału, a nie przez obecność oddzielnych przetworników dla każdego kanału. Podobnie jak w wirtualnym 5.1, ten format działania nieco obniża dokładność dźwięku, ale ta różnica jest często niezauważalna, a same słuchawki są prostsze i tańsze. Dlatego większość współczesnych modeli 7.1 obsługuje właśnie wirtualny format tego dźwięku.
— 9.1 (wirtualny). Dalszy rozwój pomysłu dźwięku wielokanałowego: 5 kanałów, jak w 5.1 (patrz wyżej), uzupełnionych o 4 dodatkowe kanały dla dokładniejszej lokalizacji słyszalnego dźwięku. Podobnie jak w innych formatach wirtualnych, przestrzenność w tym przypadku jest zapewniana przez specjalne algorytmy przetwarzania.
Warto pamiętać, że rzeczywisty dźwięk będzie zależał nie tylko od słuchawek, ale także od źródła sygnału: na przykład nagranie monofoniczne nawet w słuchawkach 9.1 nie stanie się przestrzenne.
— Dźwięk 3D. Dźwięk przestrzenny z lokalizacją źródeł dźwięku w przestrzeni trójwymiarowej pozwala głęboko zanurzyć się w atmosferę filmów lub w wirtualnym świecie gier. Mechanika przestrzennego dźwięku 3D zapewnia lokalizację źródeł dźwięku wokół słuchacza oraz w pionowej płaszczyźnie zasięgu wobulacji. Algorytmy implementacji dźwięku 3D w słuchawkach różnią się pod względem wsparcia programowego i sprzętowego, lecz wszystkie mają na celu uzyskanie efektu realizmu tego, co się dzieje. Dźwięk przestrzenny od dawna jest standardem w filmach, a w ostatnich latach funkcja brzmienia 3D staje się coraz bardziej powszechna w grach i utworach muzycznych.Zewnętrzna karta dźwiękowa
Obecność
zewnętrznej karty dźwiękowej w zestawie słuchawkowym.
Zewnętrzna karta dźwiękowa jest zwykle rodzajem adaptera, który łączy się z portem USB komputera lub laptopa i jest wyposażony w standardowe wyjścia audio (zwykle 3,5 mm mini-Jack). W rzeczywistości jest to zewnętrzny przetwornik cyfrowo-analogowy (DAC), stworzony specjalnie dla konkretnego modelu słuchawek. Funkcja ta występuje głównie w dwóch typach słuchawek - gamingowych i biurowych (patrz „Przeznaczenie”). W pierwszym przypadku znaczenie zewnętrznego przetwornika cyfrowo-analogowego polega przede wszystkim na zapewnieniu wysokiej jakości dźwięku z maksymalnym efektem zanurzenia (nie zawsze własna karta dźwiękowa do komputera/laptopa jest w stanie sprostać temu zadaniu). Ponadto oddzielna karta dźwiękowa może się przydać, jeśli wyjścia audio komputera są zajęte lub nie istnieją. Jeśli chodzi o modele biurowe, to w nich używa się zewnętrznych przetworników głównie w celu ułatwienia pracy ze specjalnym oprogramowaniem lub sprzętem do telefonii. Warto zauważyć, że w obu przypadkach zewnętrzne karty dźwiękowe często pełnią funkcje pilotów - w tym celu są one wyposażone w przyciski lub inne elementy sterujące (czujniki, kółka itp.).