Rozdzielczość
Natywna rozdzielczość monitora. W sytuacji idealniej rozdzielczość sygnału wideo powinna być taka sama, wtedy jakość obrazu na ekranie będzie maksymalna.
Ogólnie rzecz biorąc, im wyższa rozdzielczość, tym wyższa szczegółowość i bardziej zaawansowany ekran, jednak tym drożej będzie kosztować (przy pozostałych warunkach równych) i tym większa moc karty graficznej będzie wymagana do poprawnej pracy z tą rozdzielczością. Jeśli chodzi o konkretne wartości, we współczesnych monitorach są one dość zróżnicowane, jednak wszystkie rozdzielczości można podzielić na kilka ogólnych kategorii:
-
HD (720). Ekrany odpowiednie dla wideo HD 1280x720. Warto zauważyć, że w tej kategorii znajdują się również modele o rozdzielczości 1024x768 - wskaźnik ten jest nieco mniejszy niż jest to konieczne do wyświetlenia HD w oryginalnym rozmiarze, ale jakość obrazu HD na takim ekranie jest wciąż dość wysoka. Najpopularniejszą opcją wśród monitorów HD jest 1366x768, są też modele 1280x768, 1280x800 i nie panoramiczne (5:3) 1280x1024.
-
Full HD (1080). Monitory do wyświetlania obrazu w formacie Full HD. Klasyczna, najpopularniejsza wersja takiej rozdzielczości to 1920x1080 (
format 16:9), jednak wśród monitorów są inne opcje, w tym tak specyficzne, jak
ultraszeroki format (32:9) 3840x1080, a także 1600x1200 (nie mieści się w nim klatka 19
...20x1080 w szerokości, ale ta rozdzielczość jest nadal uważana za Full HD). Obecnie Full HD stanowi dobry kompromis między jakością obrazu, kosztem ekranu i wymaganiami karty graficznej. W rezultacie właśnie ten format jest najpopularniejszy wśród współczesnych monitorów.
- Quad HD. Rodzaj pośredniej opcji między popularnym Full HD a zaawansowanym, wymagającym Ultra HD 4K. Obejmuje rozdzielczości od 1920x1440 do 3200x2400, chociaż większość współczesnych monitorów Quad HD mieści się w węższym zakresie - od 2560x1440 do 3840x1600. Taki ekran może być dobrą opcją dla tych, dla których „Full HD to za mało, ale 4K to dużo”.
- Ultra HD (4K). Ten standard zakłada poziomy rozmiar klatki wynoszący około 4000 px, ale określone rozdzielczości mogą się różnić. Popularne opcje dostępne w monitorach to 3840x2160, 4096x2160 i 4096x2304. Ogólnie rzecz biorąc, UHD 4K wytwarza na ekranie 4 razy więcej px niż Full HD; takie rozdzielczości są typowe dla monitorów wysokiej klasy i najczęściej łączy się je z dużą przekątną - od 27” (choć są wyjątki).
- Ultra HD (5K). Jeszcze bardziej zaawansowany standard niż UHD 4K, przy założeniu poziomego rozmiaru klatki około 5000 px - na przykład 5120x2160. Jest używany niezwykle rzadko, głównie w profesjonalnych ekranach z najwyższej półki.
- 8K. Dalszy, po 5K, rozwój standardów HD, zapewniający klatkę o rozmiarze poziomym około 8000 - na przykład jedna z opcji rozdzielczości 8K w monitorach to 7680x4320. Pozwala uzyskać niezwykle wyraźne i szczegółowe obrazy, ale takie monitory o wysokiej rozdzielczości są bardzo drogie, a źródło sygnału w takiej rozdzielczości nie jest tak łatwe do znalezienia. Dlatego do tej pory na rynku jest tylko kilka monitorów 8K.Rozmiar piksela
Rozmiar jednego punktu (piksela) na ekranie monitora. Parametr ten związany jest z maksymalną rozdzielczością monitora i jego przekątną - im wyższa rozdzielczość, tym mniejszy rozmiar piksela (przy tej samej przekątnej) i odwrotnie, im większa przekątna, tym większy rozmiar jednego piksela (przy tej samej rozdzielczości). Im mniejszy rozmiar jednego piksela, tym wyraźniejszy obraz będzie wyświetlany na monitorze, tym mniej zauważalna będzie jego ziarnistość, co jest szczególnie ważne na dużych monitorach. Z drugiej strony, mały rozmiar piksela stwarza dyskomfort podczas pracy z drobnymi szczegółami i tekstem - dotyczy to głównie monitorów o małej przekątnej.
Czas reakcji (GtG)
Czas, jaki potrzebuje każdy pojedynczy punkt na monitorze, aby przełączyć się z jednego stanu do drugiego. Im
krótszy czas reakcji, tym szybciej matryca reaguje na sygnał sterujący, tym mniejsze opóźnienie i lepsza jakość obrazu w scenach dynamicznych.
Zwróć uwagę, że w danym przypadku stosowana jest metoda gray-to-gray (czas uruchomienia od 10% szarego do 90%). Warto zwrócić uwagę na parametr ten, jeśli monitor kupuje się do dynamicznych gier, oglądania filmów i innych zastosowań związanych z szybkim ruchem na ekranie. I nawet w takich przypadkach wystarczy szybkość reakcji 8 ms; dalsze skrócenie czasu odpowiedzi nie wpływa na jakość postrzeganego obrazu.
Częstotliwość odświeżania
Maksymalna częstotliwość odświeżania obsługiwana przez monitor przy zalecanej (maksymalnej) rozdzielczości.
Im wyższa liczba klatek na sekundę, tym płynniejszy ruch będzie się pojawiał na ekranie, tym mniej zauważalne będzie szarpanie i rozmycie. Oczywiście rzeczywista jakość obrazu zależy również bezpośrednio od sygnału wideo, ale do normalnego oglądania wideo o dużej częstotliwości odświeżania monitor musi ją również obsługiwać.
Dokonując wyboru według tego parametru należy mieć na uwadze, że przy rozdzielczościach niższych niż maksymalna obsługiwana częstotliwość odświeżania może być wyższa. Na przykład model z matrycą 1920x1080 i deklarowaną częstotliwością odświeżania
60 Hz przy zmniejszonej rozdzielczości może dać 75 Hz; ale częstotliwość odświeżania
75 Hz jest podawana w specyfikacji tylko wtedy, gdy jest obsługiwana przez monitor o własnej (maksymalnej) rozdzielczości.
Zwróć również uwagę, że wysoka częstotliwość odświeżania jest szczególnie ważna w przypadku modeli do gier (patrz „Typ”). W większości z nich wskaźnik ten wynosi
120 Hz i więcej; wielu uważa
monitory o częstotliwości 144 Hz za najlepszą opcję pod względem stosunku ceny do jakości, ale są też wyższe wartości -
165 Hz i
240 Hz. A
monitory o częstotliwości 100 Hz...mogą być zarówno niedrogimi modelami do gier, jak i zaawansowanymi modelami domowymi.
Można oszacować wszystkie częstotliwości odświeżania, z którymi ten monitor może pracować, na podstawie częstotliwości skanowania pionowego zadeklarowanej w specyfikacji (patrz poniżej).Jasność
Maksymalna jasność zapewniana przez ekran monitora.
Monitor o dużej jasności warto wybierać przede wszystkim wtedy, gdy urządzenie ma być używane w jasnym otoczeniu - na przykład gdy światło słoneczne wpada do miejsca pracy. Takie oświetlenie może „zagłuszyć” przyciemniony obraz, przez co praca jest niewygodna. W innych warunkach wysoka jasność ekranu bardzo męczy oczy.
Większość współczesnych monitorów jest w stanie zapewnić około 200 - 400 cd/m2 - to zwykle wystarcza nawet w słońcu. Jednak są też wyższe wartości: na przykład w panelach LCD (patrz „Rodzaj”) jasność może osiągać kilka tysięcy cd/m2. Jest to konieczne biorąc pod uwagę specyfikę takich urządzeń - obraz musi być wyraźnie rozpoznawalny z dużej odległości.
Przestrzeń barw (NTSC)
Przestrzeń barw monitora według modelu kolorów NTSC.
Dowolna przestrzeń barw jest wskazywana w procentach, ale nie w odniesieniu do całej gamy widocznych kolorów, ale w odniesieniu do warunkowej przestrzeni barw (modelu kolorów). Wynika to z faktu, że żaden współczesny ekran nie jest w stanie wyświetlić wszystkich kolorów widocznych dla ludzi. Niemniej jednak im większa przestrzeń barw, tym szersze możliwości monitora, tym lepsze odwzorowanie barw.
W szczególności NTSC jest jednym z pierwszych modeli kolorów stworzonych w 1953 r. wraz z pojawieniem się telewizji kolorowej. Nie jest używany do produkcji nowoczesnych monitorów, ale często jest używany do ich opisu i porównania. NTSC obejmuje szerszą przestrzeń barw niż standard sRGB w sprzęcie komputerowym: na przykład pokrycie tylko 85% w NTSC daje około 110% w sRGB. A więc przestrzeń barw dla tego modelu podawana jest najczęściej w celach reklamowych - jako potwierdzenie wysokiej klasy monitora; bardzo dobry wskaźnik w takich przypadkach to
75% lub więcej.
Przestrzeń barw (Adobe RGB)
Przestrzeń barw monitora według modelu kolorów Adobe RGB.
Dowolna przestrzeń barw jest wskazywana w procentach, ale nie w odniesieniu do całej gamy widocznych kolorów, ale w odniesieniu do warunkowej przestrzeni barw (modelu kolorów). Wynika to z faktu, że żaden współczesny ekran nie jest w stanie wyświetlić wszystkich kolorów widocznych dla ludzi. Niemniej jednak im większa przestrzeń barw, tym szersze możliwości monitora, tym lepsze odwzorowanie barw.
W szczególności model kolorów Adobe RGB został pierwotnie opracowany do użytku w druku; zakres kolorów, które obejmuje, odpowiada możliwościom profesjonalnego sprzętu poligraficznego. W związku z tym wsparcie dla tego modelu i szeroka przestrzeń barw zgodnie z nim są ważne przede wszystkim, jeśli monitor jest używany do projektowania i układu wysokiej jakości produktów drukowanych. W najbardziej zaawansowanych ekranach wskaźnik ten może wynosić
99% lub więcej. Jednocześnie zauważamy, że Adobe RGB jest szerszy niż popularny sRGB, a wartości procentowe dla tego modelu są mniejsze: na przykład 99% dla RGB często daje tylko około 87% dla Adobe RGB.
Przestrzeń barw (DCI P3)
Przestrzeń barw monitora zgodnie z modelem kolorów DCI P3.
Dowolna przestrzeń barw jest wskazywana w procentach, ale nie w odniesieniu do całej gamy widocznych kolorów, ale w odniesieniu do warunkowej przestrzeni barw (modelu kolorów). Wynika to z faktu, że żaden współczesny ekran nie jest w stanie wyświetlić wszystkich kolorów widocznych dla ludzi. Niemniej jednak im większa przestrzeń barw, tym szersze możliwości monitora, tym lepsze odwzorowanie barw.
DCI P3 to profesjonalny model kolorystyczny używany głównie w kinach cyfrowych. Jest zauważalnie bardziej rozbudowany niż standardowe sRGB, co daje wyższą jakość i dokładniejsze kolory. W związku z tym wartości procentowe są mniejsze - na przykład 115% pokrycia w sRGB odpowiada około 90% pokrycia w DCI P3; w najbardziej zaawansowanych współczesnych monitorach pokrycie według tego standardu wynosi
98 - 100%. Jednocześnie obsługa DCI-P3 nie jest tania, dlatego znajduje się głównie w wysokiej klasy monitorach profesjonalnych i gamingowych.
Obsługa HDR
Monitor obsługuje technologię High Dynamic Range - HDR.
Ta technologia ma na celu rozszerzenie zakresu jasności odtwarzanej przez monitor; mówiąc prościej, model HDR będzie wyświetlać jaśniejszą biel i ciemniejszą czerń niż „zwykły” wyświetlacz. W praktyce oznacza to znaczną poprawę jakości odwzorowania barw. Z jednej strony, HDR zapewnia bardzo „żywy” obraz, zbliżony do tego, co widzi ludzkie oko, z dużą ilością odcieni i tonów, których konwencjonalny ekran nie jest w stanie przekazać; z drugiej strony, technologia ta pozwala uzyskać bardzo jasne i bogate kolory.
We współczesnych monitorach HDR mogą się używać oznaczenia według standardu DisplayHDR. Ten standard bierze pod uwagę szereg parametrów, które określają ogólną jakość wydajności HDR: jasność, przestrzeń barw, głębię kolorów itp. Zgodnie z wynikami pomiarów, monitorowi przypisano jedno z oznaczeń:
DisplayHDR 400 to stosunkowo skromne możliwości HDR,
DisplayHDR 600 - poziom średni,
DisplayHDR 1000 - powyżej średniego,
DisplayHDR 1400 - zaawansowany. Jednocześnie sam brak oznaczenia DisplayHDR nic nie znaczy: po prostu nie każdy monitor HDR jest testowany zgodnie z tym standardem.
Należy pamiętać, że do pełnego wykorzystania HDR potrzebny jest nie tylko
odpowiedni monitor, ale także treści (filmy, programy telewizyjn
...e itp.), pierwotnie stworzone w HDR. Ponadto istnieje kilka różnych technologii HDR, które nie są ze sobą kompatybilne. Dlatego kupując monitor z tą funkcją, bardzo pożądane jest wyjaśnienie, którą wersję obsługuje.