Porównanie LG Deluxe DM12RP.NSJR0 35 m² vs LG Eco Smart PC-12SQ 35 m²

Brytyjska jednostka termiczna (BTU) służy do określania mocy znamionowej klimatyzatorów w trybie chłodzenia. Parametr podawany jest głównie dla systemów split i multisplit z montażem ściennym. Moc sprzętu jest zaznaczana w BTU na godzinę, gdzie 1 BTU/h odpowiada około 0,293 W. Moc znamionowa klimatyzatora jest często wielokrotnością 1000 BTU. Wskaźnik określa, ile tysięcy BTU/h zapewnia sprzęt klimatyzacyjny. Na przykład oznaczenie „9 BTU” oznacza jednostkę na 9000 BTU/h, czyli około 2600 watów mocy efektywnej.

Praktyczne znaczenie wskaźnika mocy polega na tym, że za pomocą BTU można łatwo określić zalecaną powierzchnię standardowego pokoju w metrach kwadratowych: wystarczy pomnożyć liczbę podaną w specyfikacji przez 3. Tak więc dla 9 BTU będzie to odpowiadać 9 * 3 = 27 m². Należy zauważyć, że na tej liście nie ma ścisłego związku między BTU a watami: na przykład klimatyzatory o efektywnej mocy od 2360 do 2900 W należą do tej samej kategorii 9 BTU. W praktyce nawet taki przybliżony stosunek wystarczy, aby zrozumieć, który klimatyzator poradzi sobie z obsługą określonej powierzchni.

Komplet elementów dostarczanych wraz z klimatyzatorem.

Parametr ten jest wskazywany tylko dla systemów typu split i multisplit (patrz „Rodzaj”) - inne typy klimatyzatorów wykonywane są jako pojedyncze jednostki i po prostu nie ma potrzeby określania dla nich wyposażenia. "Splity" mogą być dostarczane jako komplet lub jako oddzielne jednostki (zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne). Wśród tradycyjnych systemów dzielonych najpopularniejszy jest pierwszy wariant: najwygodniej jest kupić takie rozwiązanie w postaci gotowego zestawu a zakup osobnej jednostki jest wymagany głównie w przypadku zepsucia jednej z oryginalnych jednostek. Natomiast, komponenty klimatyzatorów typu multi-split są najczęściej sprzedawane osobno - ułatwia to montaż takiego systemu pod konkretną sytuację, po osobnym zakupie jednostki zewnętrznej i wymaganej liczby jednostek wewnętrznych.

Rodzaje dodatkowych filtrów, w które klimatyzator jest standardowo wyposażony (oprócz najprostszych filtrów czyszczenia mechanicznego, które są dostępne we wszystkich modelach).

Podkreślamy, że chodzi konkretnie o filtry dostarczane w zestawie; niektóre modele pozwalają na osobny zakup dodatkowych elementów do oczyszczania powietrza, jednak ta możliwość nie jest w danym przypadku brana pod uwagę. Jeśli chodzi o konkretne odmiany, to w nowoczesnych klimatyzatorach największą popularnością cieszą się różnego rodzaju filtry antybakteryjne(m.in. elementy katechinowe i lampy UV), urządzenia do dokładnego czyszczenia (m.in. filtry HEPA), filtry przeciwgrzybicze, antyalergiczne, dezodoryzujące i formaldehydowe, a także elementy, które łączą w sobie kilka funkcji jednocześnie - plazmowe (elektrostatyczne) i katalityczne. Oto szczegółowy opis każdego z nich:

- Plazmowy (elektrostatyczny). Działanie tego typu filtrów opiera się na nasyceniu powietrza ujemnie naładowanymi jonami. Tak więc, taki element działa również jako jonizator (patrz „Funkcje”), nawet jeśli w konstrukcji nie ma pełnowartościowego jonizatora.... Jeśli chodzi o oczyszczanie powietrza, filtry plazmowe są w stanie dość skutecznie niszczyć szkodliwe mikroorganizmy, niszczyć niektóre szkodliwe substancje, a także zatrzymywać cząstki kurzu, dymu, sadzy itp. - cząstki te pod wpływem zjonizowanego powietrza ładują się i są przyciągane do płytek filtracyjnych.

- Dokładnego czyszczenia. Termin ten zwykle odnosi się do zaawansowanych filtrów mechanicznych, które filtrują powietrze na poziomie mikroskopowym. Konkretna skuteczność takich urządzeń może się różnić; należy to określić osobno. Należy również zauważyć, że opisane poniżej filtry HEPA są w rzeczywistości filtrami dokładnego czyszczenia; jednak wykorzystują specyficzną zasadę działania i początkowo są bardzo wydajne. Dlatego obecność filtrów HEPA wskazuje się osobno.

- Filtr HEPA. Specjalny rodzaj mechanicznych filtrów dokładnego czyszczenia. Dzięki specjalnej konstrukcji mikrokanalików, przez które przechodzi powietrze w takim filtrze, takie urządzenia mogą zatrzymywać cząstki znacznie mniejsze niż średnica mikrokanalików. Dla porównania: skuteczność filtra HEPA ocenia się na podstawie jego zdolności do wychwytywania zanieczyszczeń o wielkości 0,1 - 0,3 mikrona (przy takich cząsteczkach taki filtr jest najmniej skuteczny), podczas gdy wielkość większości bakterii zaczyna się od 0,5 mikrona. Takie filtry są podzielone na klasy według wydajności; obecnie aktualne są klasy HEPA od 10 (zachowuje co najmniej 85% wspomnianych cząstek) do 14 (skuteczność filtracji sięga 99,995%).

- Katechin. W rzeczywistości - rodzaj opisanych poniżej filtrów antybakteryjnych, stworzonych na bazie katechin - naturalnych substancji organicznych o silnym działaniu antyoksydacyjnym. Takie filtry są bardzo skuteczne przeciwko bakteriom i wirusom, jednak nie są tanie; w świetle tych cech wyodrębnia się je do odrębnej kategorii.

- Katalityczny. Najczęściej pod tym pojęciem rozumie się filtry fotokatalityczne, czyli „zeolitowe” - urządzenia, które działają dzięki specjalnej substancji (fotokatalizatorowi) i promieniowaniu UV. Pod wpływem takiego promieniowania katalizator rozkłada trafiającą na niego materię organiczną na prostsze substancje - najczęściej wodę i dwutlenek węgla. Technologia ta pozwala nie tylko usunąć szkodliwe zanieczyszczenia z powietrza (również na poziomie pojedynczych cząsteczek), jednak również zapewnia dobre działanie bakteriobójcze i przeciwwirusowe. Jednocześnie taki filtr prawie nie wymaga konserwacji: fotokatalizator nie jest zużywany podczas pracy, a produkty reakcji swobodnie ulatniają się na zewnątrz. Z drugiej strony cena takich elementów jest dość wysoka.

- Antybakteryjny. Różne filtry przeznaczone do niszczenia bakterii i innych szkodliwych organizmów - wirusów, grzybów itp. Konkretna zasada działania, poziom wydajności i zasady konserwacji takich filtrów mogą być różne, szczegóły te należy określić w dokumentacji klimatyzatora. Jeśli jednak dezynfekcja powietrza ma dla Ciebie fundamentalne znaczenie, taki filtr na pewno nie będzie zbędny. W związku z tym, należy wyróżnić tylko dwa niuanse. Po pierwsze, elementy katecholowe zwykle nie są zaliczane do tej kategorii, chociaż mają takie same przeznaczenie (patrz wyżej); po drugie, nie każdy filtr antybakteryjny jest w stanie skutecznie zwalczać wirusy - ten kwestię nie zaszkodzi doprecyzować osobno.
Należy również pamiętać, że bez względu na to, jak skuteczne są filtry klimatyzatora, dokładna dezynfekcja powietrza nie jest jego głównym zadaniem, do tych celów warto zastosować specjalistyczne urządzenia.

- Przeciwgrzybicze. Specjalistyczny filtr do usuwania z powietrza szkodliwych grzybów - np. pleśni. Opisane powyżej urządzenia antybakteryjne również pełnią tę funkcję w takim czy innym stopniu; jednak ten rodzaj filtra jest pod tym względem znacznie bardziej skuteczny. Z drugiej strony potrzeba intensywnej walki z grzybami nie występuje się tak często, a w innych przypadkach te same filtry antybakteryjne zwykle w zupełności wystarczą. Dlatego elementy przeciwgrzybicze są rzadko stosowane w nowoczesnych klimatyzatorach.

- Antyalergiczny. Filtry przeznaczone przede wszystkim do usuwania z powietrza zanieczyszczeń powodujących alergie: pyłków (w tym z roślin domowych), roztoczy, cząstek sierści zwierząt itp. Konkretna zasada działania takich filtrów może być inna, należy to doprecyzować osobno. Tak więc w stosunkowo niedrogich klimatyzatorach zwykle stosuje się najprostsze czyszczenie mechaniczne, a określenie „antyalergiczny” jest bardziej chwytem marketingowym niż rzeczywistym opisem specjalizacji filtra. W bardziej zaawansowanych modelach często dostarczane są bardziej zaawansowane technologie - na przykład filtr enzymatyczny, który rozkłada alergeny na najprostsze nieszkodliwe substancje, takie jak woda i dwutlenek węgla.

- Lampa ultrafioletowa. Lampa, która naświetla powietrze przechodzące przez klimatyzator promieniowaniem UV. Zapewnia to działanie bakteriobójcze: światło ultrafioletowe neutralizuje większość bakterii, wirusów i grzybów. Co prawda ogólna sprawność takich lamp nie jest szczególnie wysoka; są one jednak doskonałym dodatkiem do filtra antybakteryjnego. I nawet bez takiego filtra jakość oczyszczania powietrza klimatyzatora z lampą UV będzie wyższa niż w podobnego modelu bez takiej lampy.
Należy podkreślić, że tej funkcji nie należy mylić z opisanym powyżej filtrem katalitycznym (fotokatalitycznym) – lampy UV mają znacznie prostszą konstrukcję i zasadę działania.

- Dezodoryzujący (węglowy). Specjalistyczny filtr przeznaczony m.in. do zwalczania nieprzyjemnych zapachów. Działa na poziomie molekularnym, przepuszczając zwykłe powietrze i pochłaniając cząsteczki substancji, które wytwarzają nieprzyjemne zapachy; oczywiście jest również w stanie zatrzymywać większe cząstki, takie jak dym. Jako element filtrujący najczęściej stosowany jest węgiel aktywny – stąd jeden z wariantów nazwy; istnieją filtry na bazie innych substancji, jednak mają one podobne właściwości. Należy pamiętać, że w każdym filtrze dezodoryzującym element roboczy musi być okresowo wymieniany – gdy zasób się wyczerpie, staje się bezużyteczny, a nawet sam może emitować szkodliwe substancje.

- Formaldehyd. Specjalistyczny filtr do usuwania z powietrza formaldehydu i niektórych innych szkodliwych związków organicznych (np. amoniaku, benzenu i/lub siarkowodoru). Źródłem takich substancji mogą być zarówno zanieczyszczenia zewnętrzne (na przykład emisje przemysłowe), jak i niektóre przedmioty znajdujące się w samym pomieszczeniu: nowe meble lub zasłony, niektóre rodzaje wykładzin podłogowych i ściennych (bezpośrednio po nałożeniu), zepsute jedzenie, dym papierosowy, itp. Konkretna zasada działania tego typu filtrów może być inna. Najczęściej stosuje się tzw. element kriokatalityczny, w którym katalizator rozkłada materię organiczną na prostsze, nieszkodliwe składniki, a następnie przywraca swoje właściwości pod wpływem zimna, gdy klimatyzator pracuje w trybie chłodzenia. Ponadto wiele filtrów katalitycznych (fotokatalitycznych) (patrz wyżej) ma podobne możliwości, więc jeden taki element może być deklarowany w charakterystyce jako dwa rodzaje filtrów jednocześnie – zarówno katalityczny, jak i formaldehydowy.

Oprócz odmian opisanych powyżej, w nowoczesnych klimatyzatorach mogą występować inne rodzaje filtrów, a w szczególności:

- Oczyszczający powietrze. Ogólna nazwa używana dla różnych typów filtrów. Termin ten często oznacza najprostsze elementy zgrubnego czyszczenia (w celach reklamowych - tak, aby lista filtrów w charakterystyce była większa). Jest jednak inny wariant - urządzenia stworzone w oparciu o konkretne autorskie technologie i nie pasujące do żadnej z opisanych powyżej odmian; takie urządzenia mogą łączyć kilka funkcji jednocześnie (na przykład dokładna filtracja i działanie antybakteryjne).

- Łapiący kurz. Najczęściej chodzi o najprostszy filtr mechaniczny, który zatrzymuje kurz i inne stosunkowo duże cząstki. Prawie wszystkie nowoczesne klimatyzatory są wyposażone w takie przyrządy, jednak w niektórych modelach obecność filtrów „kurzu” jest określana osobno - głównie w celach reklamowych.

- Z witaminą C. Filtr nasycający powietrze witaminą C. Uważa się, że ten suplement korzystnie wpływa na układ odpornościowy i stan skóry; Nie ma na to jednoznacznych dowodów, jednak w warunkach niedoboru witamin taki przyrząd na pewno nie będzie zbyteczny.

- Wstępny. Mechaniczny filtr zgrubny, montowany przed głównym zestawem filtrów. Zatrzymuje stosunkowo duże zanieczyszczenia, uniemożliwiając im dotarcie do innych elementów filtrujących i usuwając z nich część „obciążenia”. Jednocześnie konstrukcja filtra wstępnego z reguły jest możliwie najprostsza, a jego konserwacja ogranicza się do okresowego wytrząsania lub mycia.

- „Jonowy” (na przykład Smart Ion itp.). Z reguły jest to wspomniany filtr elektrostatyczny (patrz wyżej), przedstawiony pod taką lub inną marką.

Pobór mocy przez klimatyzator w trybie chłodzenia i ogrzewania; dla modeli bez funkcji ogrzewania, jest podawany tylko jeden numer. Tego parametru nie należy mylić z efektywną wydajnością klimatyzatora. Efektywna moc to ilość ciepła, jaką urządzenie jest w stanie „przepompować” do otoczenia lub do pomieszczenia (więcej informacji można znaleźć w rozdziale „Moc w trybie chłodzenia”, „Moc w trybie ogrzewania”). W tym rozdziale wskazywana jest ilość energii elektrycznej zużywanej przez urządzenie z sieci.

We wszystkich klimatyzatorach pobór mocy jest kilkakrotnie niższy niż mocy efektywny - wynika to ze specyfiki działania takich jednostek. Przy tym urządzenia o tej samej wydajności mogą różnić się zużyciem energii. W takich przypadkach bardziej ekonomiczne modele zwykle kosztują więcej, lecz przy ciągłym użytkowaniu różnica może szybko się zwrócić ze względu na mniejsze pobór mocy elektrycznej.

Również od tego niuansu zależą dwa punkty związane z elektrotechniką. Po pierwsze, pobór mocy wpływa na zapotrzebowanie na moc: modele do 3 - 3,5 kW można podłączać do zwykłego gniazdka, a przy wyższym zużyciu energii wymagane jest albo zasilanie bezpośrednio z panelu, albo połączenie trójfazowe (patrz poniżej). Po drugie, pobór mocy jest potrzebny do obliczenia obciążenia sieci i niezbędnych parametrów wyposażenia dodatkowego: stabilizatorów, generatorów awaryjnych, zasilaczy awaryjnych itp.

Ilość powietrza, które klimatyzator może przejść przez siebie w ciągu godziny.

Wskaźnik ten zależy od mocy i ogólnego poziomu urządzenia, lecz nie ma tutaj ścisłej zależności: modele o tej samej mocy skutecznej mogą różnić się prędkością cyrkulacji powietrza. W takich przypadkach należy przyjąć, że większa prędkość przyczynia się do równomiernego chłodzenia/ogrzewania powietrza i skraca czas potrzebny do wytworzenia danego mikroklimatu; z drugiej strony bardziej wydajne klimatyzatory zużywają więcej energii, są większe i/lub droższe.

Szybkość usuwania wilgoci z powietrza, gdy klimatyzator pracuje w trybie osuszania.

Ilość nadmiaru wilgoci gromadzącej się w powietrzu zależy od wielu parametrów; istnieją specjalne formuły, a nawet programy obliczeniowe, które pozwalają obliczyć tę ilość dla danej sytuacji. Te metody obliczeń można znaleźć w specjalnych źródłach. Należy powiedzieć, że klimatyzatory nie są pełnowartościowymi osuszaczami , więc ich wydajność w tym trybie jest generalnie niska.

Maksymalny i minimalny poziom hałasu wytwarzanego przez klimatyzator podczas pracy; w przypadku systemów typu split i multisplit (patrz „Rodzaj”), domyślnie jest wskazywany dla jednostki wewnętrznej, a dane dotyczące jednostki zewnętrznej mogą być wskazywane w uwagach.

Poziom hałasu podawany jest w decybelach; jest to jednostka nieliniowa, więc najłatwiejszym sposobem oceny tego parametru są tabele porównawcze – można je znaleźć w specjalnych źródłach. Należy zauważyć, że zgodnie z normami sanitarnymi maksymalny stały poziom hałasu w pomieszczeniach mieszkalnych wynosi 40 dB w dzień i 30 dB w nocy; w przypadku biur wartość ta wynosi 50 dB, a w pomieszczeniach przemysłowych wyższe poziomy hałasu mogą być akceptowalne. Warto więc wybrać klimatyzator, biorąc pod uwagę to, gdzie i jak planujesz z niego korzystać.

Jeśli chodzi o konkretne wskaźniki, wśród najcichszych nowoczesnych klimatyzatorów spotykane są modele o minimalnych wskaźnikach 23 – 24 dB , 22 - 21 dB , a czasem nawet 20 dB lub mniej . Jednakże, również nie są rzadkie jednostki 31-31 dB i 33-34 dB ; taka głośność z reguły nie powoduje dyskomfortu w ciągu dnia, lecz w nocy nie jest już pożądana. Niemniej jednak w niektórych przypadkach „głośniejszy” klimatyzator może być najlepszym wyborem: redukcja hałasu wpływa na cenę, czas...ami jest to dość zauważalne, a jeśli urządzenie nie planuje się włączać w nocy, można nie przepłacać za dodatkową redukcję szumów.

Maksymalny poziom hałasu w decybelach (dB) wytwarzany przez klimatyzator zewnętrzny podczas normalnej pracy.

W domowych systemach typu split poziom hałasu emitowanego przez jednostkę zewnętrzną zwykle mieści się w przedziale od 40 do 55 dB. Im niższy jest ten wskaźnik, tym ciszej działa urządzenie i tym wygodniej jest z niego korzystać. Normy sanitarne wymagają, aby poziom hałasu w budynkach mieszkalnych ze źródeł stałych nie był wyższy niż 40 dB w dzień i 30 dB w nocy, a w biurach hałas tła do 60 dB jest całkowicie dopuszczalny. Najłatwiejszym sposobem oszacowania konkretnych poziomów hałasu jest skorzystanie z tabel porównawczych. Zatem 40 dB to poziom cichej rozmowy lub telewizora przy średniej głośności, 50 dB to w przybliżeniu normalny ton ludzkiej mowy, a 60 dB to poziom głośnego głosu. Bardziej szczegółowe dane można znaleźć w dedykowanych źródłach.

Należy pamiętać, że w pomieszczeniach zamkniętych poziom hałasu emitowanego przez jednostkę zewnętrzną będzie znacznie niższy niż na zewnątrz. Jeśli jednak hałas nie przeszkadza Ci podczas pracy klimatyzatora, nie oznacza to, że nie przeszkadza Twoim sąsiadom. Przy otwartych oknach jednostka zewnętrzna może stać się dość silnym źródłem hałasu. Dlatego w przypadku zasobów mieszkaniowych zaleca się preferowanie cichych modeli urządzeń klimatyzacyjnych.

Rodzaj czynnika chłodniczego zastosowanego w klimatyzatorze.

Czynnik chłodniczy jest wysoce lotną cieczą, która przenosi ciepło między jednostką(ami) zewnętrzną i wewnętrzną(ami). W mowie potocznej takie związki są również nazywane freonami, chociaż nie jest to do końca poprawne technicznie. W praktyce rodzaj czynnika chłodniczego jest ważny przede wszystkim przy zakupie jednostek klimatyzacyjnych oddzielnie - na przykład przy montażu systemu multi-split (patrz „Rodzaj”): wszystkie jednostki muszą używać freonu tej samej marki, w przeciwnym razie będą one ze sobą niekompatybilne. Jednak między różnymi składami występują dość zauważalne różnice fizyczne, czasem dość istotne.

Najbardziej rozpowszechnione w naszych czasach czynniki chłodnicze to R22 , R32 , R407C , R410A , R134A i R290, oto bardziej szczegółowy ich opis:

- R22. Obecnie najstarszy z rodzajów czynników chłodniczych. Wyróżnia się niskim kosztem, niskim ciśnieniem roboczym (co pozytywnie wpływa na niezawodność i cenę samych obiegów chłodzących) oraz jednorodnością kompozycji, co sprawia, że ​​w przypadku wycieku czynnika chłodniczego nie trzeba wymieniać go całkowicie, lecz po prostu do uzupełnić system wymaganą ilością płynu. R22 jest jednak niebezpieczny dla środowiska (głównie dla warstwy ozonowej), dlatego obecnie jest stopniowo zastępowany przez...bardziej zaawansowane odpowiedniki.

- R32. Dość zaawansowany czynnik chłodniczy, który łączy w sobie trzy kluczowe zalety: wydajność, bezpieczeństwo środowiskowe i jednorodność. Tak więc klimatyzatory dla R32 mogą być dość kompaktowe, a jednocześnie wydajne; substancja ta nie zuboża warstwy ozonowej i nie wpływa znacząco na globalne ocieplenie; a jednorodna kompozycja pozwala na bezproblemowe napełnienie klimatyzatora w przypadku wycieku. Główną wadą modeli z tym rodzajem czynnika chłodniczego jest wysoka cena związana nie tyle z kosztem samego R32, ile ze specyficznymi wymaganiami dotyczącymi konstrukcji obwodu chłodniczego.

- R407C. Czynnik chłodniczy zaprojektowany jako bezpieczna alternatywa dla R22; nie ma wpływu na warstwę ozonową. Jednocześnie taka kompozycja jest znacznie droższy; jego ciśnienie robocze jest nieco wyższe, dlatego wymagana jest większa wytrzymałość układu chłodzenia (choć nie tak wysoka jak dla R410A); a olej poliestrowy stosowany z R407C ma tendencję do wchłaniania wilgoci i utraty swoich właściwości. Ponadto wypełniacz ten jest zeotropowy (niejednorodny w składzie): jego składniki mają różne temperatury wrzenia i szybkości parowania. W rezultacie nawet przy niewielkim wycieku czynnik chłodniczy traci swoje właściwości, a sytuację można naprawić jedynie poprzez całkowite napełnienie klimatyzatora.

- R410A. Kolejna „zielona” alternatywa dla R22. W przeciwieństwie do R407C jest azeotropowy - składa się ze składników o tych samych właściwościach parowania; aby w przypadku wycieku stosunek tych składników nie uległ zmianie, w takim przypadku można napełnić obwód zamiast całkowicie wymienić zawartość. Z drugiej strony, R410A ma wysokie ciśnienie robocze, co stawia poważne wymagania co do wytrzymałości i niezawodności obwodu chłodzącego i zwiększa jego koszt; a sam czynnik chłodniczy jest dość drogi.

- R134A. Jeden z nowoczesnych czynników chłodniczych o zaawansowanych właściwościach. Jest całkowicie jednorodny, podobnie jak R22, lecz jednocześnie jest całkowicie bezpieczny dla warstwy ozonowej i charakteryzuje się niskim współczynnikiem wpływu na globalne ocieplenie. Wadą tej kompozycji jest tradycyjna - wysoki koszt; dodatkowo wykorzystywany jest olej poliestrowy, który ma tendencję do pochłaniania wilgoci.

- R290. Propan skroplony stosowany jako czynnik chłodniczy. Ma szereg zalet: nietoksyczny, przyjazny dla środowiska (zerowy wpływ na warstwę ozonową, minimalny wpływ na globalne ocieplenie), jednorodny (czyli nie wymaga całkowitej wymiany w przypadku wycieku, wystarczy uzupełnić brakującą ilość), stosuje się go z olejem mineralnym, który jest niewrażliwy na wilgoć. Ponadto propan charakteryzuje się niskim ciśnieniem roboczym, co upraszcza konstrukcję obwodu i obniża koszt, a także niskimi temperaturami na wylocie sprężarki w celu zwiększenia wydajności. Ten czynnik chłodniczy ma dwie wady: łatwopalność i wysokie wymagania dotyczące mocy sprężarki, dlatego takie jednostki są dość ciężkie i nieporęczne. Dlatego pomimo wszystkich zalet R290 jest rzadko używany.