Rodzaj szlifierki określa cechy konstrukcyjne i działanie mechanizmu roboczego.
-
Kątowa. Jeden z najpopularniejszych i najbardziej wszechstronnych rodzajów szlifierek. Swoją nazwę zawdzięcza konstrukcji mechanizmu roboczego, w którym oś napędowa oraz wrzeciono wraz z osprzętem roboczym umieszczone są pod kątem 90 stopni i są połączone poprzez przekładnię. To właśnie ten rodzaj szlifierek jest nieformalnie nazywany „kątówkami”. Narzędziem roboczym jest tarcza szlifierska. Szlifierki kątowe służą do szlifowania, polerowania, zgrubnego usuwania zadziorów z metalu, betonu, cegły, cementu, marmuru i wyrobów granitowych. Cechy konstrukcyjne pozwalają również na użycie takiego narzędzia do cięcia metalu i czyszczenia spawów.
-
Prosta. W szlifierkach prostych wał napędowy silnika elektrycznego i wrzeciono z przystawką roboczą znajdują się na tej samej osi, stąd nazwa. Najczęściej wykorzystywane są one do drobnych i precyzyjnych prac, są wygodne przy obróbce trudno dostępnych powierzchni (duże znaczenie ma długość wrzeciona). Jako narzędzia robocze można stosować tarcze palcowe i stożkowe, frezy, szczotki. Nie nadaje się do użytku z dużymi tarczami szlifierskimi, takimi jak te, które można spotkać w narzędziach kątowych.
-
Taśmowa. Elementem roboczym takich szlifierek jest połączona z pierścieniem i poruszająca się wzdłuż rolek prowadzących taśma szli
...fierska. Takie urządzenia są przeznaczone do zgrubnej obróbki i wyrównywania płaskich powierzchni, a także przygotowania krawędzi i skosów. Modele taśmowe mają dość wysoką wydajność, lecz nie są przeznaczone do dokładnej i delikatnej obróbki; ponadto zaprojektowane są głównie do stosunkowo wąskich elementów, których szerokość nie przekracza długości taśmy (do dużych powierzchni lepiej sprawdzają się urządzenia szczotkowo-bębnowe - patrz niżej). Zwracamy również uwagę, że szlifierki tego typu najlepiej radzą sobie z drewnem, chociaż taśmy szlifierskie produkowane są również do innych materiałów, m.in. metalu, betonu, plastiku.
- Mimośrodowa. W szlifierkach mimośrodowych narzędzie robocze (arkusz szlifierski) wykonuje jednocześnie dwa ruchy: obrotowy i oscylacyjny. Dzięki temu uzyskuje się wysoką jakość obróbki przy dobrej wydajności. Maszyny te doskonale sprawdzają się, gdy podczas precyzyjnych prac wykończeniowych trzeba usunąć dużą ilość materiału. W przeciwieństwie do szlifierek oscylacyjnych pozwalają one na obróbkę nie tylko płaskich, lecz także wypukłych i wklęsłych powierzchni.
- Oscylacyjna. W szlifierkach oscylacyjnych do pracy używany jest oscylacyjny arkusz ścierny napędzany mimośrodem na wale silnika. Przy stosunkowo niskiej wydajności taka konstrukcja zapewnia wysoką dokładność i jakość obróbki. Szlifierki oscylacyjne są używane do wykańczania powierzchni płaskich.
- Szlifierka typu delta. W rzeczywistości jest to rodzaj szlifierek oscylacyjnych (patrz wyżej), lecz szlifierki typu delta różnią się od nich kształtem arkusza szlifierskiego: jest on trójkątny, przypominający kształtem grecką literę „delta” (stąd nazwa). Dzięki temu, jak również niewielkim rozmiarom, takie narzędzia doskonale nadają się do pracy w trudno dostępnych miejscach, takich jak narożniki, krawędzie, zakręty itp.
- Wielofunkcyjna . Urządzenia działające na zasadzie oscylacji, łączą one jednak możliwości kilku odmian jednocześnie. Taka wszechstronność jest możliwa dzięki wymiennym podeszwom, które z reguły są dostarczane w zestawie. Dzięki takim akcesoriom, wielofunkcyjna szlifierka jest w stanie co najmniej zamienić się z konwencjonalnej szlifierki oscylacyjnej (z podeszwą prostokątną) na szlifierkę typu delta (z podeszwą trójkątną) i odwrotnie; a niektóre modele są również wyposażone w okrągłą nasadkę i mogą pracować również w formacie mimośrodowym. Takie narzędzie będzie najlepszym wyborem dla tych, którzy mają do czynienia z różnorodnymi zadaniami dla maszynki oscylacyjnej: jedna uniwersalna maszynka z zestawem wymiennych akcesoriów kosztuje znacznie mniej niż kilka bardziej tradycyjnych narzędzi o podobnych właściwościach. Z drugiej strony model wielofunkcyjny radzi sobie z każdym konkretnym zadaniem gorzej niż wyspecjalizowana jednostka o podobnym koszcie. Mówiąc najprościej, w tej samej cenie maszynka uniwersalna "potrafi" więcej, natomiast specjalistyczna (oscylacyjna, szlifierka typu delta itp.) jest bardziej efektywna w swoim konkretnym obszarze zastosoawnia.
- Polerska. Rodzaj szlifierek kątowych zaprojektowanych specjalnie do wykańczania różnych powierzchni. Techniczne, takie szlifierki są zdolne do pracy w trybie szlifowania, lecz ich główną funkcją nadal pozostaje polerowanie i ostateczna obróbka materiału.
- Szczotkowa/bębnowa. Szlifierki tego typu są generalnie podobne w układzie do szlifierek kątowych (patrz wyżej), a główną różnicą jest to, że nasadka robocza nie jest płaską tarczą, lecz charakterystycznym cylindrem, którego długość jest zauważalnie większa od średnicy. Jeśli taki cylinder ma twarde włosie (zwykle metalowe), maszyna nazywa się maszyną szczotkową, w innych przypadkach nazywa się maszyną bębnową; nie ma jednak zasadniczej różnicy między tymi odmianami, dodatkowo wiele modeli pozwala na zastosowanie obu typów nasadek. Podobny format nasadki jest szczególnie wygodny do obróbki dużych płaskich powierzchni, do których maszyny taśmowe są słabo przystosowane; w szczególności szczotki są bardzo skuteczne w usuwaniu lakieru. Z drugiej strony usuwanie farby to tylko jedno z wielu zadań, które da się wykonać szlifierką; a przy innych rodzajach pracy dostępnych dla tego typu maszyny, szlifierki oscylacyjne (w tym szlifierki typu delta) i modele mimośrodowe (patrz wyżej) również dobrze się sprawdzają. Ponadto obrotowe nasadki cylindryczne nie są szczególnie precyzyjne, nie nadają się do prac delikatnych, wymagających dokładności i precyzji. Dlatego szlifierki tego typu są w naszych czasach występują stosunkowo rzadko.
- Szlifierka do ścian. Cechą charakterystyczną większości szlifierek ściennych jest wydłużona konstrukcja z charakterystycznym wysięgnikiem (patrz „Zawartość zestawu”). Pozwala to na uchwycenie dużej części ściany bez poruszania się, a także na pracę na dużych wysokościach bez użycia taboretów lub innych podobnych podpór. Jednak modele do szlifowania ścian są również dostępne bez wysięgnika. Takie urządzenia z reguły reprezentują nieco zmodyfikowaną wersję opisanych powyżej narzędzi kątowych. Jeżeli chodzi o różnice, oprócz zastosowania wysięgnika, można również nadmienić sposób mocowania nasadki roboczej - mocuje się ją na rzep lub innym podobnym przyrządzie, podobnie jak w narzędziu mimośrodowym.
- Szlifierka do betonu. Większość szlifierek do kamienia/betonu ma podobną konstrukcję do szlifierek kątowych (patrz powyżej), chociaż istnieją inne odmiany. W każdym razie takie narzędzia są dość mocne, a ich konstrukcja jest zaprojektowana do długotrwałej pracy w trudnych warunkach: na przykład często występuje zabezpieczenie przed przeciążeniem (patrz "Cechy dodatkowe"), może być zapewniony system zaopatrzenia w wodę w miejscu pracy itp.Prędkość obrotowa nasadki roboczej, którą jest w stanie zapewnić szlifierka o odpowiedniej konstrukcji (na przykład kątowa - patrz "Typ"). Jeśli narzędzie posiada regulację obrotów - ten punkt podaje zakres takiej regulacji, od minimum do maksimum.
Sensowne jest porównywanie pod kątem tego parametru jednostek należących do tego samego typu i mających tę samą maksymalną średnicę tarczy (lub innej nasadki roboczej). To ostatnie wynika z faktu, że im większa tarcza, tym szybciej porusza się jej krawędź (z tą samą prędkością); oznacza to, że przy większej średnicy wymagane są niższe obroty dla tej samej wydajności/sprawności. Ogólnie rzecz biorąc, porównując różne modele, należy wziąć pod uwagę następujące zagadnienia. Wyższa prędkość obrotowa dobrze nadaje się do większych obciążeń (ponieważ zwiększa wydajność) oraz do dokładnego polerowania „delikatnymi” nasadkami. Niższa prędkość z kolei sprzyja dokładności (zmniejsza prawdopodobieństwo usunięcia nadmiaru materiału), a także zapewnia wyższy moment obrotowy i pozwala na wydajniejszą obsługę twardych, uporczywych materiałów. Bardziej szczegółowe zalecenia dotyczące różnych rodzajów pracy i różnych średnic nasadki można znaleźć w specjalnych źródłach; tutaj zauważamy, że wzrost prędkości obrotowej z reguły wpływa na koszt jednostki w porównaniu z analogami (ponieważ do tego potrzeba mocniejszego silnika). Ponadto tarcze i inny akcesoria mogą mieć ograniczenia dotyczące maksymalnej liczby obrotów na minutę.
-
Płynny rozruch. Funkcja zapewniająca płynne obracanie silnika szlifierki przy stosunkowo niewielkim przyspieszeniu. Osiąga się to poprzez ograniczenie prądu rozruchowego. Łagodny rozruch spełnia dwie funkcje: zapobiega szarpaniu narzędzia, zmniejsza ryzyko upuszczenia narzędzia, a także zmniejsza obciążenie sieci energetycznej, unikając znacznych skoków napięcia.
-
Regulator obrotów. Możliwość ograniczenia maksymalnej prędkości obrotowej silnika. W rzeczywistości funkcja ta zapewnia płynną kontrolę prędkości; przydaje się, gdy nie jest wymagana pełna prędkość - na przykład przy delikatnych pracach, w których dokładność jest ważniejsza niż wydajność. Należy pamiętać, że funkcja ta jest dostępna we wszystkich typach szlifierek - także tych, które działają na zasadzie oscylacyjnej lub taśmowej (patrz "Rodzaj"): nawet w takich urządzeniach częstotliwość oscylacji lub prędkość pasa jest dokładnie określana przez prędkość silnika.
-
Utrzymanie prędkości. Możliwość utrzymania ustawionej liczby obrotów niezależnie od obciążenia nasadki roboczej. Funkcja ta jest realizowana dzięki automatyzacji, która odpowiednio dostosowuje moc silnika - zwiększa ją wraz ze wzrostem obciążenia i zmniejsza wraz ze spadkiem. Stała prędkość obrotowa wpływa pozytywnie zarówno na jakość obróbki, jak i żywotność nasadek roboczych i całego narzędzia.
-
Ochrona przed przypadkowym uruchomieniem. Możliwość zablokowania przycisku zasilania, co zapobiega jego przypadkowemu naciśnięciu. Pozwala to na bezpieczne przenoszenie wyłączonego narzędzia z miejsca na miejsce podczas przerw w pracy, bez obawy o przypadkowe jego włączenie. Funkcja ta będzie również przydatna, jeśli w pobliżu są małe dzieci. A w niektórych modelach zabezpieczenie można również włączyć przy wyłączonym zasilaniu (np. awarie sieci) - dzięki temu po przywróceniu zasilania (co może nastąpić w najbardziej nieoczekiwanym momencie) narzędzie się nie uruchomi bez polecenia użytkownika.
-
Elektroniczna ochrona silnika. System bezpieczeństwa, który wyłącza narzędzie w przypadku krytycznego wzrostu obciążenia. Konkretny sposób działania takiej ochrony może się różnić. Na przykład w niektórych modelach silnik się wyłącza, gdy następuje gwałtowny wzrost obciążenia nasadki roboczej - dla przykładu gdy zakleszczona jest tarcza w materiale; pozwala to uniknąć nagłych szarpnięć narzędzia, jego pęknięcia, zniszczenia tarczy i innych przykrych konsekwencji. W innych modelach zabezpieczenie reaguje na przegrzanie lub krytyczne przetężenie. Istnieją również narzędzia, które łączą obie te opcje.
-
Silnik bezszczotkowy. Obecność bezszczotkowego silnika w szlifierce elektrycznej (patrz „Źródło zasilania”). Takie silniki są uważane za bardziej zaawansowane niż tradycyjne silniki szczotkowe: są bardziej ekonomiczne pod względem zużycia energii, są mniej hałaśliwe i nie iskrzą, co jest ważne w warunkach zwiększonego zagrożenia pożarowego. Główną wadą silników bezszczotkowych jest ich wysoki koszt.
-
Hamulec silnikowy. Specjalny hamulec, który zatrzymuje obrót wału silnika po awarii zasilania. Dzięki takiemu urządzeniu po skończonej pracy nie ma potrzeby czekania, aż nasadka szlifierki zakończy obracać się przez bezwładność - obrót zatrzymuje się w ciągu kilku sekund (natomiast bez hamulca może to zająć kilkadziesiąt sekund). Zwiększa to nie tylko bezpieczeństwo pracy, lecz także pozytywnie wpływa na żywotność narzędzia.
-
Sprzęgło bezpieczeństwa. Sprzęgło ochronne, które zapobiega uszkodzeniu silnika, gdy obciążenie na nie znacznie wzrośnie - na przykład w przypadku zakleszczenia tarczy. Takie sprzęgło łączy narzędzie robocze i wał silnika. Może być zarówno jednorazowego użytku jak i wielokrotnego: w pierwszym przypadku, przy przeciążeniu sprzęgło zużywa się i wymaga wymiany, w drugim jest odłączane - i aby kontynuować pracę, wystarczy je ponownie podłączyć.
-
Podświetlenie. Funkcja ta jest zdecydowanie pożądana podczas pracy w warunkach słabego oświetlenia. Może się jednak przydać również w jasnym oświetleniu otoczenia: miejsce pracy często znajduje się w cieniu (np. od samego narzędzia), a praca w takich warunkach bez specjalnego oświetlenia może być trudna.
-
Wyświetlacz. Własny wyświetlacz, który może ukazywać różne informacje o pracy i stanie urządzenia. Taki ekran zapewnia dodatkową wygodę i przejrzystość, lecz generalnie jest to dość specyficzna funkcja, która jest niezwykle powszechna w nowoczesnych elektronarzędziach.
- Synchronizacja ze smartfonem. Możliwość podłączenia narzędzia do smartfona lub innego gadżetu (np. tabletu) przez Wi-Fi lub Bluetooth. Takie połączenie jest zwykle używane do regulacji parametrów pracy; robienie tego za pomocą aplikacji mobilnej jest często wygodniejsze niż za pomocą elementów sterujących na samym narzędziu.
-
System antywibracyjny. System amortyzacji zmniejszający poziom drgań występujących podczas pracy. Obecność takiego systemu pozytywnie wpływa zarówno na jakość pracy, jak i na wygodę: silne wibracje narzędzia prowadzą do szybkiego zmęczenia, system antywibracyjny pomaga temu zapobiec.
-
Obrotowy uchwyt główny. Możliwość obracania rękojeści szlifierki wokół osi podłużnej. Funkcja ta występuje głównie w modelach kątowych (patrz „Rodzaj”) - zapewnia to dodatkową wygodę, pozwalając dopasować położenie rękojeści do sytuacji. Ma to znaczenie głównie przy pracy w niestandardowych pozycjach i w trudno dostępnych miejscach.
-
3-pozycyjna rękojeść dodatkowa. Dodatkowa rękojeść montowana na zdejmowanym mocowaniu oraz mająca trzy warianty montażu: lewy (wersja tradycyjna do praworęcznego trzymania narzędzia), prawy (dla leworęcznych) oraz górny (dla szczególnych przypadków - np. sytuacje, gdy powinno się okresowo zmieniać chwyt, pracując w trudno dostępnych miejscach itp. Funkcja ta zapewnia zaawansowane opcje dostosowywania narzędzia do własnych preferencji. Występuje głównie w modelach kątowych (patrz „Rodzaj”).
-
Beznarzędziowa wymiana tarczy . Możliwość wymiany tarcz w szlifierce (zwykle kątowej, patrz „Rodzaj”) bez użycia kluczy i innych dodatkowych narzędzi. Wygoda tej funkcji jest oczywista: nie musisz ciągle nosić klucza przy sobie, pilnować, aby go nie zgubić itp. Co prawda, montaż beznarzędziowy jest uważany za nieco mniej niezawodny niż kluczowy, dlatego rzadko można go spotkać w mocnych profesjonalnych modelach.
-
System mocowania X-LOCK . Zaawansowany system mocowania nasadki roboczej, stosowany w niektórych maszynach kątowych (patrz "Rodzaj") - głównie firmy Bosch i Makita. Ten system jest nieco droższy od tradycyjnego mocowania 22 mm przy pomocy nakrętki lub podkładki, lecz ma kilka zalet. Po pierwsze, X-LOCK zapewnia najprostszą i najszybszą możliwą instalację: nie trzeba bawić się dodatkowymi częściami lub narzędziami, wystarczy umieścić tarczę na wrzecionie i docisnąć, aż pstryknie; z kolei aby zdjąć działającą nasadkę roboczą - wystarczy wcisnąć przycisk zwalniający zatrzask. Po drugie, mocowanie można zamontować tylko jedną, prawą stroną do narzędzia - w przeciwnym razie konstrukcja mocowania nie pozwoli zrobić tego w inny sposób. Główną wadą maszyn z tym systemem jest niekompatybilność z tańszymi i bardziej popularnymi tarczami do standardowego mocowania 22 mm; i osprzęt do X-LOCK nie jest jeszcze dostępny w każdym sklepie budowlanym.
-
Uchwyt zaciskowy. Specjalnie zaprojektowany uchwyt do szlifierek prostych (patrz Rodzaj). Zacisk takiego uchwytu składa się z kilku elastycznych płatków (zwykle 2-3), które po zaciśnięciu są ściskane, mocując nasadkę roboczą. Główne zalety uchwytów zaciskowych to szybkość i wygoda wymiany nasadek, prostota konstrukcji i niski koszt.
-
Dopływ chłodziwa. Możliwość doprowadzenia chłodziwa do miejsca pracy. Funkcja ta występuje głównie w narzędziach do kamienia i betonu (patrz „Rodzaj”), ponieważ dla tych materiałów chłodzenie wodą jest najważniejsze: nie tylko zapobiega ono przegrzaniu, lecz także tworzeniu się pyłu. Aby dostarczyć wodę do narzędzia, przewidziana jest dysza, wyprowadzona do nasadki roboczej oraz króciec do podłączenia do węża wodnego.
-
Podłączenie pojemnika na kurz. Możliwość podłączenia pojemnika do narzędzia w celu zbierania kurzu i innych zanieczyszczeń powstających podczas pracy. Taki pojemnik może być dostarczony wraz z narzędziem, lecz nie jest to konieczne, kwestię tę należy wyjaśnić osobno. W każdym razie, choć pojemnik na kurz nie zapewnia stuprocentowej ochrony przed zabrudzeniami, niemniej jednak znacznie zmniejsza on ich ilość i ułatwia sprzątanie po pracy. Odpylacze mogą być zarówno wielokrotnego, jak i jednorazowego użytku.
Całkowita waga szlifierki; w przypadku modeli akumulatorowych (patrz „Źródło zasilania”) z reguły jest wskazywana bez uwzględnienia baterii.
Wskaźnik ten ma dwojakie znaczenie. Z jednej strony
niska waga ma pozytywny wpływ na zwrotność i zmniejsza zmęczenie podczas pracy - zwłaszcza przy pracy na pionowych powierzchniach i sufitach, a także w innych sytuacjach, w których narzędzie musi być trzymane w powietrzu. Z drugiej strony, w przypadku szlifierek z wibracyjną zasadą działania (patrz „Rodzaj”) używanych do obróbki powierzchni poziomych, znaczna waga jest uważana za optymalną: umożliwia mocniejsze przyleganie narzędzia do obrabianego materiału, a także przyczynia się do stabilności i niezawodności trzymania. Wybierając więc taki model według wagi, warto wziąć pod uwagę cechy jego zamierzonego zastosowania.