Lampa
— HID (High-intensity discharge). Ogólna nazwa
lamp wyładowczych, tj. lamp, w których strumień świetlny powstaje w wyniku wyładowania elektrycznego między elektrodami wewnątrz żarówki. W przypadku projektorów takie lampy mogą być
rtęciowe, metalohalogenkowe i ksenonowe (szczegóły patrz wyżej).
—
LED. Jako źródło światła wykorzystywane są diody LED. Zapewniają wysoką jasność przy bardzo umiarkowanym zużyciu energii.
—
Laser-LED. Źródło światła oparte na laserowych diodach LED. Ma jeszcze wyższą jasność niż klasyczne diody LED przy stosunkowo niskim poborze mocy.
— UHP (Ultra-high performance). Wysokociśnieniowa lampa rtęciowa opracowana przez firmę Philips. W porównaniu z innymi lampami zużywa mniej energii, a jest nie gorszej jasności. Projektory na takich lampach są mniejsze i lżejsze od zwykłych ze względu na mniejszy zasilacz, chłodnica pracuje z mniejszym hałasem. Twórcy deklarują żywotność do 10 000 h. Jeden z najpopularniejszych obecnie rodzajów lamp do projektorów.
— UHE (Ultra-high energy). Odmiana lamp UHP (patrz wyżej).
— UHB (Ultra-high brightness). Kolejna odmiana lamp UHP (patrz wyżej).
— NSH (New Super High Pressure). Dotyczy to również wysokociśnieniowych lamp rtęciowych firmy Ushio. Nieco mniej popularna niż UHP i odpowiedniki, jednak jest również szeroko rozpow
...szechniona. Szacowany czas pracy — około 2000 h.
— SHP. Wysokociśnieniowe lampy rtęciowe firmy Phoenix.
— P-VIP (Video Projector). Wysokociśnieniowa lampa rtęciowa firmy OSRAM. Lampy o wysokiej jasności, żywotność 4000 — 6000 h.
— UHM (Ultra High Performance Lamp of Matsushita). Wysokociśnieniowa lampa rtęciowa, wyprodukowana przez firmę Panasonic. Łatwa wymiana, żywotność w zależności od typu stanowi 2000 — 5000 h.
— Ksenon. Budowa i zasada działania takich lamp są podobne do wysokociśnieniowych lamp rtęciowych — światło powstaje w wyniku wyładowania w środowisku gazowym. Jednak zamiast par rtęci w tym przypadku pod wysokim ciśnieniem stosuje się gaz obojętny, ksenon. Pozwala to na tworzenie lamp o dużej mocy (od 2 kW) o odpowiednim strumieniu świetlnym. Lampy ksenonowe stosuje się przede wszystkim w profesjonalnych modelach projektorów.
— HPM. Technologia wysokociśnieniowych lamp rtęciowych opracowana przez firmę Sony i stosowana głównie w jej projektorach (chociaż można znaleźć urządzenia również innych marek). Łączy kompaktowy rozmiar i stosunkowo niski koszt z dobrą jasnością.
— DC. Skrót od „direct current”, tj. „prąd stały”. W przypadku lamp projekcyjnych to oznaczenie ogólnie odnosi się do lamp rtęciowych na prąd stały. Napięcie robocze tych lamp może się różnić w zależności od modelu projektora. W ich konstrukcji zwykle stosuje się różne „sztuczki” w celu poprawy parametrów w stosunku do zwykłych lamp tego typu — w szczególności wydłużyć żywotność i zmniejszyć zużycie energii bez poświęcania jasności.
— AC. Skrót ten pochodzi od „alternating current”, tj. „prąd przemienny”. Takie lampy są prawie we wszystkim podobne do opisanych powyżej DC, różniąc się od nich jedynie rodzajem zasilania.Model lampy
Model lampy, dla której jest zaprojektowany projektor. Większość projektorów jest dostarczana z lampami, więc ta informacja nie jest potrzebna do normalnego użytkowania. Jednak przy poszukiwaniu lampy zapasowej lub zamiennej dane modelu mogą być bardzo przydatne: znalezienie części zamiennej według jej dokładnej nazwy jest znacznie łatwiejsze niż na podstawie ogólnych danych, takich jak marka projektora.
Jasność
Jasność obrazu wyświetlanego przez projektor przy maksymalnej jasności podświetlenia. Zazwyczaj podawana jest średnia jasność ekranu, wyliczana za pomocą specjalnego wzoru. Im jest wyższa, tym mniej obraz zależy od światła otoczenia: jasny projektor może zapewnić wyraźny obraz nawet w świetle dziennym, ale przyciemniony projektor będzie wymagał przyciemnienia. Z drugiej strony zwiększenie jasności zmniejsza kontrast i wierność odwzorowania barw.
W związku z tym, wybierając według tego parametru, musisz wziąć pod uwagę warunki, w których planujesz korzystać z projektora. Tak więc w przypadku zastosowań biurowych lub szkolnych/uniwersyteckich pożądana jest jasność co najmniej 3000 lumenów — pozwala to uzyskać normalną widoczność bez zacieniania pomieszczenia. Z kolei wśród topowych modeli jest też bardzo niska jasność, bo takie projektory są zwykle instalowane w specjalnie zaprojektowanych pomieszczeniach o dobrej ciemności. Natomiast w ultrakompaktowych urządzeniach nie da się osiągnąć wysokiej jasności ze względów technicznych.
Szczegółowe zalecenia dotyczące optymalnej jasności w określonych warunkach można znaleźć w dedykowanych źródłach. Tutaj zauważamy, że w każdym razie warto wybierać według tego wskaźnika z pewnym marginesem. Jak wspomniano powyżej, zwiększenie jasności powoduje zmniejszenie kontrastu i jakości odwzorowania barw i może być konieczne użycie projektora o niższej jasności, aby uzyskać żądaną jakość obrazu.
Kontrast dynamiczny
Kontrast dynamiczny obrazu zapewniany przez projektor.
Kontrast dynamiczny to stosunek między najjaśniejszą bielą a najciemniejszą czernią, jaką może zapewnić projektor. Przypomnijmy, że od kontrastu zależy jakość odwzorowania barw i szczegółowość, im wyższy wskaźnik ten, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że szczegóły będą nie do odróżnienia w jasnych lub ciemnych obszarach. Kontrast dynamiczny to jednak dość specyficzny parametr. Chodzi o to, że przy jego obliczaniu bierze się pod uwagę najjaśniejszą biel przy maksymalnych ustawieniach jasności i najciemniejszą czerń przy minimalnych. W rezultacie uzyskane liczby mogą być imponujące, ale nie da się osiągnąć takiego kontrastu w ramach jednej klatki.
Wprowadzając parametr ten, producenci użyli pewnej chytrości. Nie oznacza to jednak, że kontrast dynamiczny nie ma w ogóle nic wspólnego z jakością obrazu. W projektorach może się stosować automatyczna kontrola jasności, która potrafi zwiększać lub zmniejszać ogólną jasność w zależności od obrazu na ekranie. Ten format pracy opiera się na tym, że oko ludzkie nie potrzebuje zbyt jasnych obszarów na ogólnie ciemnym tle i bardzo ciemnych obszarów na jasnym, obraz jest normalnie odbierany bez tego. Maksymalna różnica jasności osiągalna w tym trybie pracy właściwie jest dokładnie opisywana przez kontrast dynamiczny.
Częstotliwość skanowania w poziomie
Częstotliwość skanowania w poziomie obsługiwana przez projektor.
Parametr ten ma znaczenie podczas pracy z analogowym sygnałem wideo. W takim wideo obraz jest tworzony linia po linii: każdy piksel w linii jest kolejno podświetlany, następnie podświetlana jest kolejna linia itd. Częstotliwość skanowania w poziomie opisuje, ile razy na sekundę wiązka podświetlenia biegnie od krawędzi do krawędzi ekranu. W celu normalnego wyświetlania projektor musi utrzymywać tę samą częstotliwość, z jaką nagrany jest sygnał wejściowy. Jednak większość modeli obsługuje dość szeroki zakres częstotliwości i nie ma problemów z obsługą. Pamiętaj również, że jeśli nie jesteś profesjonalistą, to przy wyborze projektora całkiem możliwe jest kierowanie się częstotliwością skanowania w pionie (częstotliwością odświeżania) (patrz poniżej) — parametr ten jest prostszy i bardziej intuicyjny, a obsługa określonej liczby klatek automatycznie oznacza wsparcie dla odpowiedniej częstotliwości skanowania w poziomie.
Obsługa formatów obrazu
Formaty obrazu obsługiwane przez projektor.
Format w tym przypadku oznacza współczynnik proporcji obrazu. Ogólna zasada jest taka, że projektor musi obsługiwać ten sam format, co oryginalna treść. W przeciwnym razie obraz zostanie rozciągnięty na wysokość lub szerokość lub z czarnymi paskami po bokach lub od góry do dołu. W szczególności formaty można podzielić na trzy główne kategorie:
— Tradycyjne, inaczej
prostokątne. Klasyczne formaty, w których wysokość obrazu jest niewiele mniejsza od szerokości. Najpopularniejsze opcje to 4:3, który jest szeroko stosowany w telewizji analogowej, i 5:4, który jest powszechny w sprzęcie komputerowym. Tradycyjne formaty dobrze nadają się do prezentacji, pracy z dokumentami i grafiką oraz innych podobnych zadań.
—
Panoramiczne. Formaty, w których szerokość obbrazu jest znacznie (ponad 1,5 razy) większa niż wysokość. Najpopularniejsze z tych standardów to 16:9 i 16:10. Te proporcje dobrze sprawdzają się w grach i filmach; w szczególności większość treści w wysokiej rozdzielczości (HD 720p i wyższe) jest nagrywana w formacie szerokoekranowym.
—
Ultrapanoramiczne. Formaty są jeszcze szersze niż panoramiczne opisane powyżej – na przykład 21:9. Stosowane głównie w kinematografii.
Należy zauważyć, że wiele współczesnych projektorów jest w stanie pracować jednocześnie z kilkoma rodzajami form
...atów — na przykład z klasycznym 4:3 i panoramicznym 16:9.Przekątna obrazu
Przekątna obrazu wyświetlanego przez projektor. Z reguły jest wskazywana jako zakres — od najmniejszej, przy minimalnej odległości projekcyjnej, do największej, przy maksymalnej. Więcej informacji na temat odległości projekcyjnych można znaleźć powyżej; tutaj należy powiedzieć, że wybór według przekątnej zależy zarówno od odległości między ekranem a widzami, jak i od formatu projektora. Na przykład do oglądania wideo najlepszą opcją jest sytuacja, gdy odległość od widza do obrazu odpowiada 3 – 4 przekątnym, a do pracy z prezentacjami może przydać się również stosunkowo duży obraz. Bardziej szczegółowe zalecenia dotyczące różnych sytuacji można znaleźć w dedykowanych źródłach; tutaj tylko przypominamy, że obraz musi pasować do ekranu używanego z projektorem.
Zoom cyfrowy
Współczynnik powiększenia cyfrowego, jaki jest w stanie zapewnić projektor.
Nie ma możliwości cyfrowego powiększenia przekątnej, więc w tym przypadku zwykle chodzi o powiększenie obrazu w obrębie istniejącej przekątnej. Można więc np. „rozciągnąć” zdjęcie lub schemat tak, aby wypełniło cały ekran, usunąć ramki przy krawędziach, powiększyć osobny fragment obrazu w celu dokładniejszego oglądania itp. W niektórych modelach zoom cyfrowy oznacza w rzeczywistości zmniejszenie, gdy zamiast całej matrycy wykorzystuje się tylko jej część. Może to być przydatne, jeśli oryginalny rozmiar obrazu nie mieści się na ekranie.
Należy zauważyć, że w obu przypadkach działanie „zoomu” wiąże się ze spadkiem rozdzielczości i pewnym pogorszeniem ogólnej jakości obrazu.
Przesunięcie obiektywu
Projektor posiada ruchomy obiektyw, który może poruszać się przynajmniej w pionie, a w najbardziej zaawansowanych modelach także w poziomie. Funkcja ta pozwala na korektę położenia „obrazu” względem ekranu – najczęściej chodzi o umieszczenie obrazu dokładnie na środku. Używanie do tego ruchomego obiektywu jest znacznie łatwiejsze niż przesuwanie samego projektora lub ekranu. Dlatego takie
modele z przesunięciem obiektywu mogą być bardzo przydatne dla tych, którzy nie są pewni, że miejsce instalacji będzie optymalnie odpowiadać pozycji ekranu.