Porównanie Sony RX100 V vs Sony RX1R

Wynik, który otrzymał aparat w rankingu DxOMark.

DxOMark jest jednym z najpopularniejszych i najbardziej autorytatywnych zasobów do testowania aparatów przez ekspertów. Zgodnie z wynikami testu aparat otrzymuje określoną liczbę punktów; im więcej punktów, tym wyższa ocena końcowa.

- CCD. Skrótowiec od Charge-Coupled Device. W takich czujnikach informacja jest odczytywana z elementu światłoczułego zgodnie z zasadą „line at time” - sygnał elektroniczny przesyłany jest do procesora obrazu w postaci oddzielnych wierszy (jest też opcja „frame at time”). Generalnie takie matryce mają dobre właściwości, ale są droższe niż CMOS. Poza tym słabo sprawdzają się w niektórych specyficznych warunkach - na przykład fotografowanie z punktowymi źródłami światła w kadrze - dlatego też trzeba w aparacie stosować różne dodatkowe technologie, które również wpływają na koszt.

- CMOS. Główne zalety matryc CMOS to łatwość wykonania, niski koszt i pobór mocy, bardziej kompaktowe wymiary niż w przypadku CCD, a także możliwość przeniesienia szeregu funkcji (ogniskowania, pomiaru ekspozycji itp.) bezpośrednio na czujnik, zmniejszając w ten sposób wymiary aparatu. Dodatkowo procesor aparatu może odczytać od razu cały obraz z takiej matrycy (a nie wiersz po wierszu, jak w CCD); pozwala to uniknąć zniekształceń podczas fotografowania szybko poruszających się obiektów. Główną wadą CMOS jest zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia szumów, szczególnie przy wysokich wartościach ISO.

- CMOS BSI. BSI to skrót od angielskiego „Backside Illumination”. Tak nazywają się „odwrócone” matryce CMOS, na które światło przenika nie od strony fotodiod, a od tyłu matrycy (od strony podłoża). Dzięki tej realizacji fotodiody otrzymują więcej światła, ponieważ nie jest ono blokow...ane przez inne elementy przetwornika obrazu. W rezultacie matryce z podświetleniem wstecznym charakteryzują się wysoką światłoczułością, która pozwala tworzyć obrazy lepszej jakości z mniejszym hałasem podczas fotografowania w słabych warunkach oświetleniowych. Matryce BSI CMOS wymagają mniej światła do prawidłowego naświetlenia zdjęcia. Czujniki z podświetleniem tylnym są droższe w produkcji niż tradycyjne czujniki CMOS.

- LiveMOS. Rodzaj matryc wykonanych w technologii półprzewodników tlenków metali (MOS - Metal-Oxide Semiconductor). W porównaniu z matrycami CMOS ma uproszczoną konstrukcję, co zapewnia mniejszą skłonność do przegrzania, a co za tym idzie niższy poziom szumów. Świetnie nadaje się do podglądu „na żywo” (podglądu w czasie rzeczywistym) obrazu z matrycy na ekranie lub w wizjerze aparatu, dlatego w nazwie dostała słowo „Live”. Charakteryzuje się również dużą prędkością przesyłania danych.

Fizyczny rozmiar elementu światłoczułego aparatu. Mierzony po przekątnej, często podawany w ułamkach cala - na przykład 1/2,3" lub 1/1,8" (odpowiednio, druga matryca będzie większa niż pierwsza). Warto zauważyć, że w takich oznaczeniach nie używa się „zwykłego” cala (2,54 cm), ale tzw. „vidicon”, który jest o jedną trzecią mniejszy i wynosi około 17 mm. To po części hołd dla tradycji wywodzącej się z lamp telewizyjnych - "vidiconów" (poprzedników współczesnych matryc), po części chwyt marketingowy, który daje klientom wrażenie, że matryce są większe niż w rzeczywistości.

Tak czy inaczej, przy równej rozdzielczości (patrz „Liczba megapikseli”), większa wielkość matrycy oznacza większy wielkość każdego pojedynczego piksela; w związku z tym na dużych matrycach więcej światła pada na każdy piksel, co oznacza, że takie matryce mają wyższą światłoczułość (patrz „Światłoczułość") i niższy poziom szumów, szczególnie podczas fotografowania w warunkach słabego oświetlenia.

Najczęściej w aparatach spotyka się następujące wielkości matrycy:

— 1/2,3" i 1/1,7". Małe matryce typowe dla modeli bez wymiennej optyki - kompaktów i cyfrowych ultrazoomów(patrz „Rodzaj aparatu”).

— 4/3. Swego rodzaju „opcja przejściowa” pomiędzy małymi sensorami kompaktowych aparatów a dużymi, ale jednocześnie drogimi „lustrzankami” APS-C....Wielkość takiej matrycy to 18x13,5 mm, co daje przekątną 22,5 mm (w przybliżeniu 4/3 opisanego powyżej cala „vidicon”, stąd nazwa). Jest stosowana w lustrzankach jednoobiektywowych i aparatach „bezlusterkowych” (patrz „Rodzaj aparatu”), głównie dla początkujących, z mocowaniem Four Thirds i Micro Four Thirds odpowiednio.

— APS-C. Wielkość matryc tego typu może wahać się od 20,7x13,8 mm do 25,1x16,7 mm, w zależności od producenta. Są szeroko stosowane w lustrzankach cyfrowych klasy podstawowej i średniej oraz aparatach bezlusterkowych.

— APS-H. Nieco większa od opisanej powyżej APS-C (wielkość to 28,1x18,7 mm), poza tym jest prawie całkowicie taka sama.

— Full frame (lub APS). Wielkość takiej matrycy jest równa wielkości klatki klasycznej błony fotograficznej — 36x24 mm. Zwykle jest stosowana w profesjonalnych lustrzankach jednoobiektywowych.

— Big frame. W tej kategorii znajdują się wszystkie rodzaje matryc, których wielkość przekracza 36x24 mm (full frame). Aparaty z takimi czujnikami należą do tzw. średnioformatowych i z reguły są to profesjonalne modele klasy premium. Duże matryce pozwalają na zastosowanie rozdzielczości kilkudziesięciu megapikseli, przy zachowaniu wysokiej ostrości i jakości odwzorowania barw, jednak takie urządzenia kosztują odpowiednio.

Całkowita liczba pojedynczych punktów światłoczułych (pikseli) znajdujących się w matrycy aparatu. Wskazywana w megapikselach - milionach pikseli.

Całkowita liczba Mpx jest z reguły większa niż liczba megapikseli, z których bezpośrednio zbudowana jest klatka (więcej szczegółów można znaleźć w „Efektywna liczba Mpx”). Wynika to z obecności obszarów usługowych na matrycy. Ogólnie rzecz biorąc, parametr ten jest bardziej odniesieniem niż praktycznie istotnym: większa całkowita liczba Mpx przy tym samym rozmiarze i efektywnej rozdzielczości oznacza nieco mniejszy rozmiar każdego piksela, a co za tym idzie, zwiększone prawdopodobieństwo szumu (szczególnie przy wysokich wartościach ISO).

Liczba pikseli (megapikseli) matrycy bezpośrednio zaangażowanych w konstrukcję obrazu to w rzeczywistości liczba punktów, z których zbudowany jest zrobiony obraz. Niektórzy producenci, oprócz tego parametru, wskazują również całkowitą liczbę megapikseli, biorąc pod uwagę obszary usługowe matrycy. Jednak za główny wskaźnik uważa się efektywną liczbę megapikseli - to ona bezpośrednio wpływa na maksymalną rozdzielczość wynikowego obrazu (patrz „Maksymalny rozmiar obrazu”).

Megapiksel to 1 milion pikseli. Duża liczba megapikseli zapewnia wysoką rozdzielczość wykonywanych zdjęć, jednak nie jest gwarancją wysokiej jakości obrazu - wiele zależy również od wielkości matrycy, jej światłoczułości (patrz odpowiednie punkty), a także sprzętowych i programowych narzędzi do przetwarzania obrazu używanych w aparacie. Należy pamiętać, że dla małych matryc wysoka rozdzielczość bywa czasem raczej wadą niż zaletą - takie sensory są bardzo podatne na pojawienie się szumów w obrazie.

Maksymalna rozdzielczość zdjęć, wykonywanych przez aparat w trybie normalnym (nie panoramicznym). W rzeczywistości w tym punkcie podaje się najwyższą rozdzielczość zdjęcia - w pikselach w pionie i poziomie, na przykład 3000x4000. Wskaźnik ten zależy bezpośrednio od rozdzielczości matrycy: liczba pikseli nie może przekroczyć efektywnej liczby megapikseli (patrz wyżej). Na przykład dla 3000x4000 matryca musi mieć efektywną rozdzielczość co najmniej 3000*4000 = 12 milionów punktów, czyli 12 Mpx.

Teoretycznie im większa rozdzielczość zdjęcia, tym bardziej szczegółowy obraz, tym więcej zawiera on drobnych szczegółów. Jednocześnie ogólna jakość zdjęcia (w tym widoczność drobnych szczegółów) zależy nie tylko od rozdzielczości, lecz także od szeregu innych czynników technicznych i programowych; aby uzyskać więcej informacji, zobacz „Efektywna liczba megapikseli”.

Zakres czułości matrycy aparatu cyfrowego. W fotografii cyfrowej czułość jest wyrażana w tych samych jednostkach ISO, co w przypadku błony fotograficznej; jednak w przeciwieństwie do błony, czułość matrycy w aparacie cyfrowym można zmieniać, co daje zaawansowane możliwości regulacji parametrów fotografowania. Wysoka maksymalna czułość jest ważna, jeśli z aparatem używasz obiektywu o niskiej wartości przysłony (patrz „Wartość przysłony”), a także przy fotografowaniu słabo oświetlonych scen i szybko poruszających się obiektów; w tym drugim przypadku wysokie ISO pozwala na uzyskanie niskich czasów otwarcia migawki, co minimalizuje rozmycie obrazu. Należy jednak mieć na uwadze, że wraz ze wzrostem wartości ISO zwiększa się również poziom szumów zdjęć.

Jasność obiektywu zainstalowanego w aparacie lub dostarczonego w zestawie z nim (dla modeli z wymienną optyką).

Upraszczając, parametr ten można opisać jako zdolność soczewki do przepuszczania światła - innymi słowy, o ile strumień świetlny słabnie przechodząc przez optykę. Uważa się, że na charakterystykę przepuszczania światła wpływają dwa główne wskaźniki: średnica otworu względnego obiektywu i jego ogniskowa. Wartość przysłony to stosunek pierwszego wskaźnika do drugiego; w tym przypadku średnica czynnego otworu jest traktowana jako jednostka i generalnie jest pomijana podczas oznaczania, w efekcie taki zapis wygląda np. tak: f/2.0. Odpowiednio, im większa liczba po znaku ułamka, tym niższa wartość przysłony, tym mniej światła przepuszcza soczewka.

Obiektywy o zmiennej ogniskowej (obiektywy zmiennoogniskowe) z reguły mają różne wartości przysłony dla różnych ogniskowych. Dla takiej optyki w specyfikacji wskazywane są dwie wartości tego parametru, dla minimalnej i maksymalnej ogniskowej, np. f/2,8-4,5. Są też obiektywy zmiennoogniskowe, które zachowują stałą przysłonę w całym zakresie ogniskowych, ale są znacznie droższe niż analogi ze zmienną przysłoną.

Wysoka przepuszczalność światła obiektywu jest ważna, jeśli aparat ma być używany do nagrywania i fotografowania w warunkach słabego oświetlenia lub do nagrywania szybko poruszających się obiektów: optyka o wysokiej liczbie przesłony umożliwia fotografowanie przy niskiej czułości matrycy (c...o zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia szumów) i przy niskich czasach otwarcia migawki (przy których poruszające się obiekty są mniej rozmyte). Również parametr ten określa głębię ostrości obrazowanej przestrzeni: im wyższa wartość przysłony, tym płytsza głębia ostrości. Dlatego do nagrywania z artystycznym rozmyciem tła („bokeh”) zaleca się używanie obiektywów o dużej przysłonie.

Ogniskowa obiektywu aparatu.

Ogniskowa to odległość między matrycą aparatu a optycznym środkiem obiektywu, ogniskowanym do nieskończoności, przy którym na matrycy uzyskuje się wyraźny i ostry obraz. W przypadku modeli z wymiennymi obiektywami (aparatów bezlusterkowych i MILC, patrz „Rodzaj aparatu”), parametr ten jest wskazywany, jeśli aparat jest wyposażony w obiektyw (wyposazenie "kit"); przypomnijmy sobie, że na własne życzenie w takim aparacie można zainstalować optykę o innych cechach.

Im dłuższa ogniskowa, tym mniejszy kąt widzenia obiektywu, tym większy stopień przybliżenia i większe obiekty widoczne w kadrze. Dlatego parametr ten jest jednym z kluczowych dla każdego obiektywu i w dużej mierze determinuje jego zastosowanie (konkretne przykłady podano poniżej).

We współczesnych aparatach cyfrowych najczęściej używane są obiektywy o zmiennej ogniskowej: takie obiektywy są w stanie zwiększać i zmniejszać obraz (więcej szczegółów w „Zoom optyczny”). W przypadku lustrzanek cyfrowych i MILC produkowane są specjalistyczne optyki o stałej ogniskowej (obiektywy stałoogniskowe). Ale w cyfrowych kompaktach te obiektywy są stosowane niezwykle rzadko, zwykle taki obiektyw jest oznaką high-endowego modelu o specyficznych właściwościach.

Należy pamiętać, że w specyfikacji aparatu zwykle podaje się rzeczywistą ogniskową obiektywu. A o kątach widzenia i ogólnym przeznaczeniu optyki decyduje nie tylko parametr...ten, ale także rozmiar matrycy, z którą używana jest optyka. Zależność wygląda następująco: przy tych samych kątach widzenia soczewka dla większego czujnika będzie miała większą ogniskową niż soczewka dla małego czujnika. W związku z tym tylko aparaty z tym samym rozmiarem matrycy można bezpośrednio porównywać ze sobą pod względem ogniskowej obiektywów. Jednak dla ułatwienia porównań w specyfikacji może być wskazywany tzw. ekwiwalent ogniskowej - ogniskowa w przeliczeniu na 35 mm: jest to ogniskowa, jaką miałby obiektyw dla matrycy pełnoklatkowej, przy tych samych kątach widzenia. Porównywać za pomocą tej wartości można obiektywy o dowolnej wielkości matrycy. Istnieją formuły, które pozwalają samodzielnie obliczyć ekwiwalent 35 mm, można je znaleźć w dedykowanych źródłach.

Jeśli chodzi o konkretną specjalizację, to ekwiwalent ogniskowej do 18 mm odpowiada ultraszerokokątnym obiektywom typu rybie oko. Za optykę szerokokątną uważa się „stałą” optykę z ekwiwalentem ogniskowej do 28 mm, a także obiektywy zmiennoogniskowe z minimalnym ekwiwalentem ogniskowej do 35 mm. Wskaźnik do 60 mm jest uważany za odpowiedni dla optyki „ogólnego przeznaczenia”, 50–135 mm jest uważany za optymalny do portretów, a większe ogniskowe można znaleźć w teleobiektywach. Bardziej szczegółowe informacje na temat specyfiki różnych ogniskowych można znaleźć w dedykowanych źródłach.