Typ
Typ opisuje podstawową zasadę działania karabinu. W dzisiejszych czasach można spotkać pneumatykę z zasadą działania
sprężynowo-tłokową (ze sprężyną konwencjonalną lub gazową), z
pompowaniem wstępnym (PCP), z pompowaniem przed każdym strzałem (
karabiny wielokompresyjne), zasilaną butlami
z dwutlenkiem węgla oraz z
napęd elektryczny. Oto bardziej szczegółowy opis każdego z tych typów:
— Sprężynowo-tłokowa. Jak sama nazwa wskazuje, podstawą mechanizmu w takich karabinach jest sprężynowy tłok poruszający się w cylindrze. Broń napina się ręcznie (najczęściej za pomocą dźwigni lub poprzez łamanie lufy), podczas gdy tłok jest cofany i blokowany, cylinder jest napełniony powietrzem, a po naciśnięciu spustu tłok zostaje zwolniony i pod działaniem sprężyny porusza się do przodu, wypychając powietrze z cylindra do lufy. Karabiny tego typu wyróżniają się prostotą i niezawodnością konstrukcji, niskimi kosztami, łatwą konserwacją, a także łatwością naprawy i tuningu; są uważane za idealną opcję dla początkujących strzelców, a także dla miłośników rozrywkowego „strzelania” na krótkich dystansach, wśród nich są także modele do airsoftu. Warto zwrócić uwagę również na doskonałą powtarzalność strzałów (przy każdym napinaniu ściśle określona porcja powietrza dostaje się do cylindr
...a) oraz niewrażliwość na ciepło i zimno. Z drugiej strony, takie karabiny wymagają napinania (i najczęściej - i przeładowywania) przed każdym strzałem, co może być dość męczące; a działanie mechanizmu tłokowego powoduje specyficzny odrzut, co negatywnie wpływa na celność i komplikuje dobór celowników optycznych (wymagana jest specjalna optyka, pierwotnie przeznaczona do takiego zastosowania). Ponadto, pneumatyki tego typu nie można długo utrzymywać w stanie naładowania – przy dłuższym ściskaniu sprężyna główna traci swoje właściwości.
— Ze sprężyną gazową. Zgodnie z ogólną zasadą działania karabiny tego typu są podobne do opisanych powyżej karabinów sprężynowo-tłokowych. Różnica polega na tym, że zamiast konwencjonalnej metalowej sprężyny zastosowano szczelny zbiornik ze specjalnym gazem, który pełni rolę sprężyny - kurczącej się przy napinaniu i rozprężającej się przy odpaleniu. Ta konstrukcja ma wiele zalet w porównaniu z konwencjonalną konstrukcją sprężynowo-tłokową. Po pierwsze cały mechanizm jest znacznie płynniejszy i cichszy, a odrzut jest bardziej miękki, co poprawia celność i upraszcza dobór optyki. Po drugie, sprężyna gazowa nie zmienia swoich właściwości w miarę zużywania się, a taką broń można przechowywać nawet w stanie napiętym. Po trzecie, sprężyny gazowe rzadziej wymagają naprawy i konserwacji i są tańsze (na podstawie liczby strzałów oddanych między wizytami w warsztacie). Wady karabinów tego typu, oprócz konieczności ładowania sprężyny przed każdym strzałem, można przypisać nieco wyższym kosztom niż klasyczny sprężynowo-tłokowy, a także wrażliwości na zimno: wraz ze spadkiem temperatury gaz zmniejsza się ciśnienie w sprężynie, co pogarsza sprawność.
— PCP (pompowanie wstępne). Źródłem energii w tego typu karabinach jest wbudowany zbiornik, zawierający powietrze (lub inny gaz) pod bardzo wysokim ciśnieniem - około 200, a nawet 300 atmosfer. Taka kolba jest wystarczająca na co najmniej kilkadziesiąt strzałów, a do napełnienia zbiornika można użyć kompresora, butli nurkowej lub specjalnej pompy wysokociśnieniowej (czasem takie pompy nawet są w zestawie). Ogólnie rzecz biorąc, PCP są uważane za najbardziej zaawansowany rodzaj pneumatyki i są to karabiny używane przez profesjonalnych myśliwych i sportowców. Wynika to przede wszystkim z faktu, że taka konstrukcja pozwala na osiągnięcie bardzo dużej prędkości pocisku, a odrzut jest prawie niezauważalny – wszystko to pozwala na celne strzelanie nawet z dużych odległości. Świeżo napełniony karabin daje doskonałą powtarzalność strzałów; jednak, gdy gaz się zużywa, prędkość początkowa pocisku spada, jednak w zaawansowanych modelach można zastosować reduktor, który kompensuje to zjawisko (więcej szczegółów w rozdziale „Doprowadzanie powietrza przez reduktor”). Pneumatyka PCP może być bezproblemowo ładowana wiele razy i zapewnia bardzo proste i wygodne sposoby podawania kolejnego pocisku do lufy. Główną wadą tych karabinów jest wysoka cena.
— Variable Pump. Inny typ karabinu z wbudowanym zbiornikiem; jednak w przeciwieństwie do PCP opisanych powyżej, zbiornik musi być napompowany przed każdym strzałem. W tym celu przewidziano wbudowaną pompę, sterowaną za pomocą dźwigni lub innego podobnego urządzenia; aby przepompować wystarczającą ilość powietrza, zwykle wymagane jest kilka uderzeń. W takich karabinach prawie nie ma odrzutu, podczas gdy są one znacznie prostsze i tańsze, niż pneumatyka PCP, ale mają gorszą moc. Również pompowanie zbiornika przed każdym strzałem jest żmudnym zadaniem; a objętość powietrza, dostarczanego do zbiornika przy każdym tankowaniu (i odpowiednio ciśnienie robocze w zbiorniku) będzie zależeć od liczby i amplitudy ruchów wykonywanych przez dźwignię pompy. Z jednej strony, pozwala to regulować moc bezpośrednio „w biegu”: na przykład, na krótkim dystansie, gdzie nie jest wymagana maksymalna prędkość pocisku, można nie w pełni napompować karabinu w celu zaoszczędzenia energii. Z drugiej strony, rzeczywista objętość powietrza i ciśnienie w zbiorniku będą nieco inne dla każdego doładowania, nawet przy tej samej liczbie ruchów dźwigni. Wpływa to niekorzystnie na powtarzalność strzałów. Ze względu na takie połączenie cech modele wielokompresyjne nie są obecnie zbyt popularne, a ich przeznaczeniem jest głównie strzelanie rozrywkowe.
— Gazowy. Rodzaj pneumatyki zasilanej wymiennymi wkładami gazowymi, najczęściej skroplonym dwutlenkiem węgla. Podobnie jak w PCP, taka pojemność pozwala na oddanie dużej ilości strzałów – nawet tradycyjne 12-gramowe butle są wystarczające zwykle na kilkadziesiąt; a niektóre modele używają pojemników z 88 g dwutlenku węgla. Jednocześnie same karabiny są tańsze niż PCP, ale mają mniejszą moc. Warto również zwrócić uwagę na dość specyficzne właściwości dwutlenku węgla, jako źródła energii. Z jednej strony, dość długo utrzymuje ciśnienie robocze – nie spada, dopóki dwutlenek węgla pozostaje w butli w postaci płynnej. Z drugiej strony, rzeczywiste ciśnienie gazu zależy od temperatury otoczenia, a początkowa prędkość pocisku takiej pneumatyki może się znacznie zmieniać nawet przy dziennych wahaniach temperatury. A z jednoznacznych wad takich karabinów warto zauważyć, że do nich trzeba kupić nie tylko kule, ale także gaz.
— AEG (elektryczny). Pneumatyka wykorzystująca napęd elektryczny, jako źródło energii. Konstrukcja mechanizmu roboczego jest podobna do sprężynowo-tłokowego - podstawą tego mechanizmu jest cylinder i tłok sprężynowy. Jednak tłok w tym przypadku nie jest cofany ręcznie, ale za pomocą wspomnianego powyżej silnika elektrycznego. Dla strzelca oznacza to przede wszystkim, że karabin nie musi być napinany za pomocą siły mięśni - do strzału wystarczy nacisnąć spust, resztę zrobi silnik elektryczny. Ponadto, w takiej pneumatyce można bez problemu zapewnić automatyczny tryb strzelania (patrz poniżej). Zauważ, że z wielu powodów ta zasada działania prawie nie występuje w pneumatyce przeznaczonej do tradycyjnych celów, ale jest bardzo popularna w modelach do airsoftu; takie karabiny ("napędu") często kopiują prawdziwą broń wojskową.Prędkość początkowa pocisku
Prędkość wylotowa, zapewniana przez karabin - to prędkość pocisku opuszczającego lufę.
Przy wszystkich pozostałych parametrach wyższa prędkość pocisku zapewnia większą odległość i celność strzału, a także ułatwia celowanie na duże odległości: pocisk leci po gładszej trajektorii i wymaga mniej regulacji wysokości, a efekt bocznego wiatru zmniejsza się wraz ze wzrostem prędkości. Z drugiej strony, wskaźnik ten bezpośrednio wpływa na cenę karabinu; a w niektórych krajach ograniczenia prawne dotyczące posiadania pneumatyki związane są m.in. z prędkością wylotową.
Jeśli chodzi o konkretne wartości, to w najsłabszych nowoczesnych karabinach prędkość początkowa nie przekracza
150 m/s, a w najmocniejszych może wynosić
300 - 350 m/s, a nawet
więcej(przypomnijmy, prędkość dźwięku wynosi 330 m/s ). Ogólnie rzecz biorąc, przy strzelaniu rozrywkowym na krótkich dystansach parametr ten nie ma większego znaczenia, a szczegółowe zalecenia dotyczące doboru pneumatyki do bardziej konkretnych sytuacji można znaleźć w specjalnych źródłach. Zauważamy tylko, że w napędach elektrycznych AEG (patrz „Rodzaj”) prędkość początkowa rzadko przekracza 150 m/s, ale odbywa się to wyłącznie ze względów bezpieczeństwa: taka „broń” jest przeznaczona do wojskowych gier taktycznych i początkowo polega na strzelaniu do ludzi, a duża prędkość byłaby niebezpieczna dla graczy, nawet z wyposażen
...iem ochronnym.
Należy również pamiętać, że wskaźnik ten nie jest ściśle określony. W każdym typie pneumatyki zależy to od wagi pocisku (im lżejszy, tym szybszy); dlatego w charakterystykach zwykle wskazuje się pewną średnią prędkość dla standardowej amunicji (zwykle ważącej 0,5 g, w AEG - 0,2 g). Ponadto w karabinach wielokompresyjnych o rzeczywistej prędkości pocisku decyduje stopień napompowania, w modelach z butlą gazową - temperatura otoczenia, a w modelach PCP wyższą prędkość niż zadeklarowaną można uzyskać zastępując powietrze specjalnym gazem (na przykład, hel). Niemniej jednak, cecha ta pozwala ocenić możliwości karabinu i porównać go z innymi modelami, w tym różniącymi się typem.Rodzaj amunicji
Rodzaj amunicji, do której przewidziano karabin.
— Kule. Kulami w tym przypadku nazywany jest pocisk kierunkowy, z wyraźnie określonym przodem i tyłem. Specyficzny kształt takich pocisków może się różnić, ale wszystkie mają szereg cech wspólnych. Tak więc każdy pocisk o tej samej początkowej prędkości leci dalej i trafia dokładniej, niż śrut. Ołów lub inny miękki metal jest stosowany jako materiał, co ma wiele zalet. Po pierwsze, pociski działają dobrze z lufami gwintowanymi (patrz „Lufa”): krawędzie pocisku wyraźnie wchodzą w rowki na wewnętrznej powierzchni (wiele pocisków jest mogą nawet lekko rozszerzać się w momencie strzału, dla najbardziej ciasnego umiejscowienia w lufie), pocisk skutecznie się rozkręca i stabilizuje, a zużycie rowków jest minimalne. Po drugie, pociski spłaszczają się przy trafieniu w mniej lub bardziej twardą powierzchnię - minimalizuje to ryzyko rykoszetów i pozwala na używanie takiej amunicji nawet podczas polowania na dość dużą zwierzynę. Wadą kul może być wyższy koszt, niż śrutu.
— Kulki. Większość modeli, wykorzystujących ten rodzaj amunicji przeznaczona jest do airsoftu i należy do karabinów AEG (patrz "Typ") lub sprężynowo-tłokowych. Kulki w tym przypadku są plastikowe, mają duży rozmiar, co zmniejsza penetrację i minimalizuje prawdopodobieństwo kontuzji. Tradycyjne wiatrówki do tego typu amunicji są bardzo rzadkie, używają metalowych kulek - najczęściej stalowych z miedzią lub cynkiem lub bez, rzadziej ołowiu. Takie pocis...ki wyróżniają się bardzo niskim kosztem i dobrym efektem penetracyjnym, jednak pod względem wygody i skuteczności są zauważalnie gorsze od pocisków. Po pierwsze, same kulki są mniej celne, mają większy rozrzut i szybciej tracą prędkość. Po drugie, twardy metal utrudnia stosowanie z lufami gwintowanymi, co ponownie zmniejsza celność. Po trzecie, ze względu na twardość, stalowe kulki często się odbijają. Ostatnie dwa punkty nie dotyczą wspomnianych kulek ołowianych, ale są one znacznie mniej powszechne niż kulki stalowe. Ogólnie rzecz biorąc, ten rodzaj amunicji można polecić do strzelania rekreacyjnego na krótkich dystansach - do 10, rzadziej do 20 m.
— Ołowiane kule/kulki. Karabiny, które mogą używać zarówno kule, jak i kulki. Więcej informacji na temat każdego typu amunicji można znaleźć powyżej, ale tutaj zauważamy, że główną opcją w tym przypadku nadal są kule; kulki należy traktować jako rezerwę. Z reguły, w zestawie z takimi „wszystkożernymi” karabinami dostarczane są osobne magazynki dla różnych rodzajów pocisków.
Pojemność magazynka
A w modelach typu AEG (patrz „Rodzaj”) i innej broni airsoftowej pojemność jest podana dla standardowego magazynka, dostarczonego w zestawie; jednocześnie magazynek, z reguły, jest zdejmowany, a w razie potrzeby można go zastąpić innym o innej pojemności. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że magazynki ASG zazwyczaj dzieli się na „hi-cup” (duża pojemność) i „low-cup” (mała pojemność). Low-cup zwykle mieści do 150 kulek, a niektóre z tych magazynków mają taką samą pojemność, jak w prawdziwej broni. Ta różnorodność jest doceniana przez miłośników realizmu i doświadczonych graczy. Z kolei w „hi-cup” pojemność liczona jest już w setkach, a czasem nawet tysiącach pocisków. Są wygodne dla początkujących i niewymagających airsoftowców, jednak poważnym mankamentem takich magazynków jest hałas – kulki, znajdujące się w głównej komorze „bunkra”, zamieniają ją w grzechotkę, utrudniając ciche przemieszczanie się.
Strzałów z jednego kartusza
Liczba strzałów, które karabin typu PCP (patrz „Typ”) może wykonać przy jednym pełnym napełnieniu zbiornika, a model butli gazowej - z jednego standardowego naboju.
Im większa jest ta ilość, tym rzadziej będziesz musiał rozpraszać się poprzez ponowne napełnienie karabinu lub wymianę sprayu. Z drugiej strony wzrost liczby strzałów na jeden ładunek ma swoje wady. Tak więc w przypadku PCP, aby uzyskać więcej strzałów na jeden ładunek, potrzebny jest albo większy zbiornik (co wpływa na wagę, rozmiar i koszt), albo wyższe ciśnienie w zbiorniku (co może utrudnić tankowanie i ponownie wpływać na koszt). W modelach LPG wykorzystujących standardowe kanistry większa liczba strzałów oznacza zwykle mniejsze zużycie gazu na strzał, a co za tym idzie mniejszą energię wylotową i prędkość wylotową.
Warto również zauważyć, że przy ostatnich strzałach jednego tankowania ciśnienie gazu i skuteczność broni zauważalnie spadają efekt ten jest najbardziej widoczny w karabinach z butlami gazowymi, najmniej w modelach PCP z reduktorem dopływu powietrza (patrz poniżej). Tak więc liczba skutecznych strzałów z jednego tankowania nieuchronnie będzie mniejsza niż całkowita liczba strzałów.
Maksymalne ciśnienie
Najwyższe ciśnienie gazu wewnątrz, jakie karabin typu PCP może wytrzymać bez konsekwencji (patrz "Typ"). Maksymalne ciśnienie w cylindrze nie wpływa zasadniczo na charakterystykę karabinu - modele o tej samej wartości mogą znacznie różnić się energią wylotową, prędkością wylotową, liczbą strzałów na ładowaniu itp. Parametr ten wskazany jest wyłącznie ze względów bezpieczeństwa – w szczególności po to, by użytkownik nie „przesadził” podczas ładowania: np. w wykorzystywanych do tego butlach ciśnienie może wahać się od 180 do 300 bar, natomiast w większości nowoczesnych pneumatyków zbiorniki są zaprojektowane na 200 bar, a podłączenie większego ciśnienia jest obarczone nieprzyjemnymi konsekwencjami.
Dla porównania: ciśnienie robocze w oponie rowerowej wynosi średnio około 3-4 barów.
Bezpiecznik
Rodzaj bezpiecznika przewidziany w konstrukcji karabinu.
Przypominamy, że bezpiecznik jest urządzeniem, które zapobiega niechcianemu strzałowi. W wiatrówkach takie urządzenie może być
automatyczne lub ręczne, a w niektórych modelach w ogóle go nie ma. Oto cechy każdej opcji:
— Ręczny. Bezpiecznik, włączany i wyłączany wyłącznie ręcznie, według preferncji strzelca. Najczęstszy typ - takie mechanizmy są tak proste i niedrogie, jak to tylko możliwe. Są one nieco mniej bezpieczne niż automatyczne (patrz poniżej) i wymagają większej uwagi; jednakże nie jest trudno rozwinąć umiejętność prawidłowego posługiwania się ręcznym bezpiecznikiem. A w modelach wielostrzałowych przewaga bezpieczników ręcznych nad automatycznymi polega na tym, że nie trzeba wykonywać niepotrzebnych czynności między strzałami.
— Automatyczne. Bezpiecznik, który w pewnym momencie wyzwala się automatycznie, bez dodatkowego działania ze strony strzelca. Najczęściej takie systemy działają w ten sposób: broń automatycznie jest na bezpieczniku po napięciu spustu, a żeby oddać strzał, trzeba najpierw ręcznie wyłączyć bezpiecznik. Zapewnia to większe bezpieczeństwo, niż opisane powyżej systemy ręczne: jeśli strzelec zapomni o bezpieczniku, strzał w żadnym wypadku nie zostanie oddany. Szczególnie popularne są automatyczne bezpieczniki w karabinach z łamaną lufą (patrz „System napinania”): taki mechanizm nie pozwala na naciśnięcie spustu, dopóki strzelec
...nie zakończy przeładowania. Ale w innych rodzajach pneumatyki opcja ta jest rzadka.
Ponadto, kategoria ta może obejmować systemy, które nie są bezpiecznikami w pierwotnym znaczeniu tego słowa – na przykład, mechanizm uniemożliwiający włożenie pocisku do komory karabinu PCP (patrz „Rodzaj”), jeśli on tam już jest.
— Brak. Brak jakiegokolwiek oddzielnego bezpiecznika. Taką konstrukcję można znaleźć w dwóch typach wiatrówek. Pierwszy - to model budżetowy ze sprężynową zasadą działania (w tym ze sprężyną gazową; patrz „Rodzaj”). W takich modelach bezpiecznik nie jest instalowany wyłącznie w celu uproszczenia i obniżenia kosztów konstrukcji; warto kupić taki karabin tylko wtedy, gdy przyszły właściciel dobrze zna zasady bezpieczeństwa dotyczące obchodzenia się z bronią.
Drugi rodzaj pneumatyki bez bezpieczników - to wysokiej klasy karabiny PCP przeznaczone dla profesjonalnych strzelców. Podobnie, rolę „bezpiecznika” podczas korzystania z takiej broni odgrywają wyłącznie umiejętności i doświadczenie użytkownika.Regulacja stopki / kolby
Możliwość
regulacji tylnej części kolby, umiejscowionej w karabinie.
Najczęściej mówimy o regulacji długości, która pozwala dopasować długość stopki do wzrostu i, odpowiednio, do długości ręki konkretnego użytkownika. W niektórych modelach regulacja ta odbywa się dzięki teleskopowej konstrukcji samej kolby, w innych zapewnione są wymienne lub chowane stopki. W każdym razie funkcja ta zapewnia dodatkowy komfort podczas strzelania. A przyda się to szczególnie w dwóch przypadkach: jeśli z tego samego karabinu korzysta kilka osób o różnej budowie i jeśli trzeba strzelać o różnych porach roku (w tym drugim przypadku możliwość regulacji kolby przyda się w zależności od grubości warstwy odzieży).
Ponadto w nowoczesnej pneumatyce można zapewnić bardziej szczegółowe regulacje - na przykład, przesunięcie stopki w górę lub w dół, używane podczas strzelania z niestandardowych pozycji lub jako alternatywa podpórki pod policzek (patrz wyżej).
Długość lufy
Długość robocza lufy karabinu - od komory, do której ładowany jest pocisk, do końca. Najkrótsze lufy spotykane w naszych czasach mają długość
nieco ponad 200 mm(a w niektórych AEG - nawet
mniej niż ta wartość); najdłuższe osiągają
500-600 mm.
Istnieje stereotyp, że prędkość początkowa pocisku zależy bezpośrednio od długości lufy. Dotyczy to broni palnej – ale nie pneumatyki. Po pierwsze, w takich karabinach prędkość wylotowa zależy od wielu innych wskaźników - ciśnienia, jakości obróbki lufy, wydajności zaworów itp. Po drugie, w większości odmian takiej broni (patrz "Typ") przyspieszenie pocisku występuje tylko na pierwszych 20 - 25 cm lufy, potem ciśnienie gazu zauważalnie spada. Wyjątkiem są karabiny PCP, w których dłuższa lufa naprawdę ułatwia osiąganie większych prędkości. Jednak, na ostateczny wynik wpływa tak wiele dodatkowych czynników, że modele o tej samej długości lufy mogą znacznie się różnić prędkością początkową.
Drugim powszechnym stereotypem jest to, że dłuższa lufa poprawia celność. Dzieje się tak, jeśli dłuższa lufa pozwala na dalsze rozłożenie muszki i szczerbinki, co ułatwia celowanie. Dokładność techniczna zależy nie od długości, a od jakości obróbki lufy.
Podsumowując powyższe, można powiedzieć, że długość lufy wiatrówki jest bardziej punktem odniesienia, niż naprawdę istotnym parametrem, a przy wyborze lepiej skupić się n
...a bardziej „zbliżonych do życia” cechach – przede wszystkim na bezpośrednio deklarowanej prędkości wylotowej.