Porównanie BRESSER Pirsch Gen II 20-60x80/45 WP vs Bushnell Trophy Xtreme 20-60x65

Pole widzenia teleskopu w odległości 1 km od rozważanych obiektów, tzw. „Liniowe pole widzenia”. W rzeczywistości jest to szerokość (średnica) przestrzeni, która wchodzi w pole widzenia patrząc z odległości 1 km.

Parametr ten jest szeroko stosowany w charakterystyce teleskopów wraz z kątowym polem widzenia (patrz poniżej): dane o liniowym polu widzenia są bardziej wizualne i bliskie praktyce, pozwalają ocenić możliwości teleskopu bez uciekania się do specjalnych obliczeń.

Dla modeli o zmiennym powiększeniu (a jest ich większość) liniowe pole widzenia jest wskazane w postaci dwóch liczb - dla powiększenia minimalnego i dla maksymalnego.

Najmniejsza odległość do rozważanego obiektu, przy której teleskop jest w stanie na nim w pełni zogniskować - czyli minimalna odległość, przy której obraz w okularze pozostanie wyraźny.

Teleskopy zostały pierwotnie zaprojektowane do patrzenia na odległe obiekty, więc jeśli odległość ogniskowania jest zbyt mała, mogą pojawić się problemy. W związku z tym producenci wskazują parametr ten w charakterystyce. Jednak nawet w najmocniejszych i „dalekich” modelach minimalna odległość ostrzenia to około 25 m – na takiej odległości często wystarczy gołe oko. Dlatego warto zwracać uwagę na parametr ten tylko w przypadkach, gdy umiejętność normalnej pracy w pobliżu ma fundamentalne znaczenie - np. gdy rura jest używana na strzelnicy, gdzie odległość do celów może być inna, m.in. całkiem małe.

Średnica obiektywu to przednia soczewka teleskopu. Dla tej cechy używa się również terminu „apertura”.

Średnica obiektywu jest jedną z najważniejszych cech systemu optycznego: ilość światła wpadającego do obiektywu zależy bezpośrednio od apertury, a tym samym od jakości obrazu (szczególnie przy słabym oświetleniu). Z punktu widzenia właściwości optycznych można jednoznacznie stwierdzić, że im większy obiektyw, tym lepiej, zwłaszcza przy dużym współczynniku powiększenia (więcej szczegółów w rozdziale „Średnica źrenicy wyjściowej”). Z drugiej strony duże soczewki znacząco wpływają na wielkość, wagę, a co najważniejsze na koszt teleskopów. Dlatego producenci zwykle wybierają wielkość obiektywu biorąc pod uwagę powiększenie, kategorię cenową oraz specyfikę użytkowania lunety – zwłaszcza, że przy małych powiększeniach i dobrym oświetleniu nawet stosunkowo mała apertura może zapewnić obraz wysokiej jakości. Aby uzyskać szczegółowe informacje na temat tych wzorów, zobacz Średnica źrenicy wyjściowej. Ponadto należy zauważyć, że na cechy „obrazu” wpływają nie tylko matematyczne właściwości optyki, ale także ogólna jakość jej elementów.

Średnica źrenicy wyjściowej teleskopu.

Źrenica wyjściowa to projekcja obrazu „widzianego” przez tubus, który pojawia się bezpośrednio za okularem. Człowiek widzi obraz w teleskopie właśnie dzięki temu, że źrenica wyjściowa jest rzutowana na oko.

Średnica źrenicy wyjściowej odpowiada wielkości obiektywu podzielonej przez współczynnik (patrz wyżej dla obu). Na przykład dla rury o otworze 50 mm, działającej przy wielokrotności 25x, rozmiar ten będzie wynosił 50/25 = 2 mm. Jednocześnie uważa się, że w celu zapewnienia jak najjaśniejszego i najwygodniejszego obrazu źrenica wyjściowa powinna być nie mniejsza niż źrenica oka obserwatora - a to 2 - 3 mm w świetle i do 8 mm (u osób starszych - do 5 - 6 mm) o zmierzchu. Jest to powód, dla którego do komfortowej pracy przy dużych powiększeniach i/lub w warunkach słabego oświetlenia luneta musi mieć dość duży obiektyw. Jednak większość z tych urządzeń optycznych jest przeznaczona do użytku w ciągu dnia i do tego wystarcza źrenica wyjściowa 1,33 mm lub większa.

W większości nowoczesnych lunet średnica źrenicy wyjściowej jest oznaczona dwiema liczbami - dla minimalnego i maksymalnego powiększenia.

Usunięcie źrenicy wyjściowej teleskopu.

Szczegółowe informacje na temat samego źrenicy wyjściowej znajdują się powyżej. Zauważmy tutaj, że przesunięcie jest odległością od soczewki okularu do oka obserwatora, przy której rozmiar widzialnego obrazu z obiektywu odpowiada widocznemu rozmiarowi soczewki okularu. Innymi słowy, obserwowany obraz zajmuje w tym przypadku całą przestrzeń okularu, bez winietowania (ciemnienia na brzegach) i bez „rozlewania się” poza krawędzie okularu. W takim przypadku ogólna jakość obrazu będzie najlepsza.

Jeśli spojrzysz w rurę gołym okiem, obserwator zwykle nie ma problemów z ustawieniem się w odległości przesunięcia, a parametr ten można zignorować. Problemy mogą pojawić się, gdy użytkownik nosi okulary, a korekcja dioptrii (patrz wyżej) nie wystarcza do wygodnej obserwacji bez okularów. W takich przypadkach wskazane jest stosowanie modeli z wysunięciem źrenicy co najmniej 15 mm: chociaż taka odległość nie zapewni najwyższej jakości obrazu w okularach, pozwoli na bezproblemowe korzystanie z urządzenia. Jednak we współczesnych teleskopach parametr ten może sięgać 18 mm, a nawet więcej.

Należy również pamiętać, że odstęp źrenicy może się nieznacznie zmniejszyć wraz ze wzrostem powiększenia; w takich przypadkach w charakterystyce wskazane są dwie liczby, odpowiadające przesunięciu przy minimalnym i maksymalnym powiększeniu.

Położenie okularu względem korpusu (a dokładniej względem osi optycznej) tubusu.

- Bezpośredni. W tym przypadku okular skierowany jest równolegle do osi optycznej tubusu - czyli „patrzy” w tym samym kierunku co obiektyw. W takim przypadku okular można umieścić bezpośrednio na osi optycznej lub nad nią. Pozycja pionowa jest szczególnie wygodna, gdy tubus jest używany bez statywu i jest trzymany w ręku. Świetnie nadaje się do obserwacji ze schronu (na przykład podczas polowań lub badań dzikich zwierząt) - obserwator nie musi wznosić się ponad korpus tubusu, aby spojrzeć przez okular. Ta opcja jest również łatwiejsza dla początkujących użytkowników, którzy wcześniej nie mieli do czynienia z urządzeniami optycznymi - wygodniej jest skierować rurę na cel. Dodatkowo, gdy okular znajduje się w tej samej osi z obiektywem, można zrezygnować z pryzmatów, co upraszcza konstrukcję (chociaż taki układ sam w sobie nie oznacza, że pryzmatów nie ma).

- przy 45°. Okular wygięty jest w górę o 45° w stosunku do osi optycznej tubusu. W wielu sytuacjach taki układ jest wygodniejszy dla obserwatora. Na przykład pozwala wygodnie korzystać ze stosunkowo niskiego statywu (podczas gdy tubus z prostym okularem musi być ustawiony na wysokości oczu, czyli albo poszukać wysokiego statywu, albo przykucnąć do poziomu okularu). Ponadto z podobnych powodów zakrzywione okulary są wygodniejsze podczas obserwacji obiektów nad...horyzontem i ciał niebieskich. Wadą tej konstrukcji jest jednoznaczna konieczność zastosowania pryzmatów Porro (patrz „Typ pryzmatów”), co może mieć wpływ na koszt. Ponadto dla osoby bez doświadczenia skierowanie zakrzywionej rury na pożądany obiekt może z przyzwyczajenia być dość trudne.

Obecność statywu w zestawie z lunetą.

Takie wyposażenie jest wygodne przede wszystkim dlatego, że eliminuje konieczność zakupu statywu osobno - a to może być dość kłopotliwe, ponieważ w lunecie może być wykorzystywane autorskie mocowanie, które nie nadaje się do standardowych statywów i wymaga co najmniej użycia adaptera. Zwracamy również uwagę, że statyw może przydać się nie tylko w przypadku masywnej lunety, którą trudno trzymać w dłoni, lecz także w przypadku kompaktowej, którą można obsługiwać ręcznie – nawet stosunkowo lekki przyrząd optyczny nie jest łatwy do trzymania w powietrzu przez długi czas.