Przeznaczenie
Podstawowe przeznaczenie projektora.
Parametr ten jest dość umowny, w dużej mierze zależy od tego, jak urządzenie jest pozycjonowane przez producenta; niemniej jednak, aby zapewnić jak najwygodniejsze użytkowanie, najlepiej jest dokładnie przestrzegać deklarowanego przeznaczenia. Opcje tutaj mogą być następujące:
uniwersalny,
do prezentacji,
do kina domowego,
profesjonalny,
przenośny,
do gier. Oto bardziej szczegółowy opis każdej opcji:
— Uniwersalny. Najprostsza odmiana projektorów, z grubsza mówiąc — wszystkie modele, które nie należą do żadnej z opisanych poniżej specjalizacji. Większość z nich ma stałą optykę, odległość projekcyjną w granicach 1 — 12 m, przekątną obrazu rzędu 1 — 7 m (patrz niżej), a także stosunkowo niski koszt.
— Do prezentacji. Projektory przeznaczone głównie do zastosowań biznesowych, w szczególności do prezentacji. Z reguły mają niewielką odległość projekcyjną przy dość dużej przekątnej, co pozwala na stosowanie ich w małych pomieszczeniach; są w stanie pracować zarówno z szerokoekranowymi, jak i zwykłymi formatami obrazu (patrz poniżej), a także obsługują rozdzielczości typowe dla kart graficznych komputera — na przykład 1280x800. W takim przypadku sama rzeczywista rozdzielczość (patrz poniżej) może być raczej niska. Ponadt
...o niemal obowiązkową cechą tego typu projektorów (z nielicznymi wyjątkami) jest obecność 15-pinowego wejścia D-Sub (patrz „Złącza”).
— Do kina domowego. Projektory przeznaczone głównie do oglądania filmów. Głównym kryterium klasyfikacji konkretnego modelu w tej kategorii jest to, jak projektor jest pozycjonowany przez samego producenta (innymi słowy, czy to przeznaczenie jest wskazane w oficjalnej dokumentacji). Istnieje jednak kilka wspólnych cech: modele kinowe zazwyczaj obsługują formaty obrazu panoramicznego, mają wysoką rzeczywistą rozdzielczość (patrz poniżej), co pozwala na pracę z wideo HD, i są wyposażone w odpowiednie interfejsy (patrz „Złącza”).
— Profesjonalny. Wysokiej jakości projektory o zaawansowanej specyfikacji, z mnóstwem funkcji, co z kolei wiąże się z wysoką ceną. Charakteryzują się wysokim kontrastem obrazu, obsługują wideo o wysokiej rozdzielczości (w tym formaty obrazu kinowego), posiadają zoom optyczny umożliwiający skalowanie obrazu bez utraty jakości, umożliwiają podłączenie wielokanałowych systemów dźwiękowych i wiele więcej. Konkretny zestaw opcji na pokładzie profesjonalnych projektorów może się różnić w zależności od modelu, ale w każdym przypadku są to najbardziej wypasione urządzenia z topową specyfikacją.
— Przenośny projektor. Niezwykle kompaktowa odmiana projektorów: większość modeli można nosić w kieszeni. Takie urządzenia są przeznaczone przede wszystkim do robienia improwizowanych prezentacji. Format pracy i zasilania może być różny. Tak więc niektóre modele są tworzone jako oddzielne urządzenia z własnymi wbudowanymi napędami i akumulatorami (a czasami nawet z pełnoprawnym mobilnym systemem operacyjnym, takim jak Android). Inne są zbliżone konstrukcją do obudów zewnętrznych lub dekoderów i podczas pracy są umieszczane bezpośrednio na telefonie komórkowym, wykorzystując go jako źródło sygnału i zasilania. Jednak w każdym razie przenośne projektory, ze względu na swoje małe wymiary, mają raczej skromne parametry techniczne — nie różnią się więc ani jasnością, ani kontrastem obrazu. Czas pracy na baterii (w modelach z własnymi akumulatorami) z reguły waha się od 40 minut do półtorej godziny. Również ta odmiana charakteryzuje się oszczędnymi lampami LED (patrz poniżej).
— Do gier. Specjalistyczne projektory przeznaczone do użytku w grach wideo. Zewnętrznie często wyróżniają się charakterystycznym „agresywnym” wyglądem, podczas gdy design może być wykonany w stylu pewnej linii komputerów do gier lub laptopów. Jeśli chodzi o cechy praktyczne, zgodnie z nazwą mają one na celu przede wszystkim zapewnienie wysokiej jakości obrazu gry. W tym celu takie projektory zapewniają m.in. wysoką rozdzielczość rzeczywistą (nie mniejszą niż 1920×720, a częściej 1920×1080 i więcej), odwzorowanie barw na poziomie 1 miliarda kolorów, obsługę szybkości klatek (patrz poniżej) do 120 Hz włącznie, a także co najmniej jedno wejście HDMI do odbioru sygnału cyfrowego z karty graficznej komputera. Ponadto w takich modelach często zapewniana jest obsługa 3D. Maksymalna przekątna obrazu może wynosić do 7,5 m lub więcej; jednocześnie w tej kategorii znajdują się również urządzenia ultraszerokokątne, które mogą zapewnić obraz o przekątnej około 3 m z odległości około pół metra.Jasność ANSI lumen
Parametr ten w dużej mierze determinuje zdolność projektora do pracy w jasnym pomieszczeniu. W ciemnym pokoju wystarczy 1000 lumenów, aby wyświetlany obraz był jasny, nasycony, wyraźny i zrozumiały. Ale podczas pracy w oświetlonym pomieszczeniu projektor będzie potrzebował co najmniej 3500-4000 lumenów. Nie należy mylić wartości ANSI lumenów z lumenami szczytowymi (Peak lumens). To są dwa różne standardy jasności. Aby zamienić jeden rodzaj jasności na inny, musisz pomnożyć wartość lumenów szczytowych (Peak lumens) przez 10-12. To daje przybliżoną wartość ANSI lumenów.
Jednak eksperci nie zalecają gonienia za wysokimi wartościami ANSI lumenów. Istnieje wiele profesjonalnych projektorów o jasności do 3500 lumenów. Im niższa jasność, tym niższe zużycie energii, a jednocześnie dłuższa żywotność lampy. Oczywiście, jeśli projektor będzie zainstalowany w biurze lub sali na uczelni, gdzie wymagane jest dobre oświetlenie, zaleca się zakup modelu o jasności ANSI lumen wynoszącej 4000 lm i więcej.
Rozdzielczość podstawowa
Natywna rozdzielczość obrazu wyświetlanego przez matrycę projektora.
Minimum dla współczesnych projektorów jest tak naprawdę
standard VGA, który zakłada rozdzielczość 800x600 lub podobną. Najskromniejszym ze współczesnych standardów wysokiej rozdzielczości jest
HD (720); klasyczny rozmiar takiej klatki to 1280x720, ale są też inne rozdzielczości (aż po 1920x720). Bardziej zaawansowanym formatem HD jest
Full HD (1080), który również ma kilka odmian (najpopularniejszy to 1920x1080). Projektory wysokiej klasy obejmują modele
Quad HD,
Ultra HD (4K), a nawet
Ultra HD (8K).
Ogólnie rzecz biorąc, im wyższa rozdzielczość, tym wyraźniejszy i bardziej szczegółowy obraz może wyświetlić projektor. Wartość ta jednak bezpośrednio wpływa na koszt; ponadto wszystkie zalety wysokiej rozdzielczości można docenić tylko wtedy, gdy odtwarzana treść również jej odpowiada.
Należy pamiętać, że współczesne projektory mogą pracować w wyższych rozdzielczościach niż tylko natywna — więcej szczegółów na ten temat można znaleźć w rozdziale „Maksymalna rozdzielczość wideo”.
Obsługa formatów obrazu
Formaty obrazu obsługiwane przez projektor.
Format w tym przypadku oznacza współczynnik proporcji obrazu. Ogólna zasada jest taka, że projektor musi obsługiwać ten sam format, co oryginalna treść. W przeciwnym razie obraz zostanie rozciągnięty na wysokość lub szerokość lub z czarnymi paskami po bokach lub od góry do dołu. W szczególności formaty można podzielić na trzy główne kategorie:
— Tradycyjne, inaczej
prostokątne. Klasyczne formaty, w których wysokość obrazu jest niewiele mniejsza od szerokości. Najpopularniejsze opcje to 4:3, który jest szeroko stosowany w telewizji analogowej, i 5:4, który jest powszechny w sprzęcie komputerowym. Tradycyjne formaty dobrze nadają się do prezentacji, pracy z dokumentami i grafiką oraz innych podobnych zadań.
—
Panoramiczne. Formaty, w których szerokość obbrazu jest znacznie (ponad 1,5 razy) większa niż wysokość. Najpopularniejsze z tych standardów to 16:9 i 16:10. Te proporcje dobrze sprawdzają się w grach i filmach; w szczególności większość treści w wysokiej rozdzielczości (HD 720p i wyższe) jest nagrywana w formacie szerokoekranowym.
—
Ultrapanoramiczne. Formaty są jeszcze szersze niż panoramiczne opisane powyżej – na przykład 21:9. Stosowane głównie w kinematografii.
Należy zauważyć, że wiele współczesnych projektorów jest w stanie pracować jednocześnie z kilkoma rodzajami form
...atów — na przykład z klasycznym 4:3 i panoramicznym 16:9.Tylna projekcja
Możliwość pracy projektora w trybie
tylnej projekcji(odwrócenie obrazu).
Istnieją dwie główne odmiany tylnej projekcji. Najczęściej w projektorach spotyka się poziome odwrócenie obrazu — stosuje się je przy instalacji urządzenia za ekranem projekcyjnym. Pionowe odwrócenie stosuje się z kolei w projektorach ze stałą korekcją trapezu — ze względu na cechy konstrukcyjne, przy montażu na suficie, takie uradzenia muszą być odwrócone do góry nogami, co wymaga odpowiedniej korekcji wyświetlanego obrazu.
Odległość projekcyjna, min.
Najkrótsza odległość od ekranu, przy której można używać projektora. Zazwyczaj jest to minimalna odległość, przy której obraz projektora pozostaje ostry.
Parametr ten jest szczególnie istotny, jeśli urządzenie ma być umieszczone w niewielkiej odległości od ekranu (np. w ograniczonej przestrzeni). Niektóre współczesne projektory są w stanie normalnie pracować już w odległości 10-20 cm. Należy również pamiętać, że odległości projekcyjne są określane przede wszystkim przez obiektyw, a jeśli początkowy zakres tych odległości nie odpowiada, być może sytuację można rozwiązać poprzez wymianę optyki.
Odległość projekcyjna, maks.
Najdłuższa odległość od ekranu, przy której można używać projektora. Jest to maksymalna odległość, przy której obraz pozostaje ostry i zachowuje akceptowalną jasność – przynajmniej wystarczającą do oglądania w zaciemnionym pomieszczeniu na wysokiej jakości ekranie.
Wybierać według tego parametru należy z uwzględnieniem przewidywanych warunków pracy i odległości. Jednocześnie nie zaszkodzi mieć pewien margines na maksymalną odległość — skoro, jak już wspomniano, zwykle jest to wskazane dla idealnego ekranu i zaciemnionego pomieszczenia, a takie warunki nie zawsze są dostępne. Zwracamy również uwagę, że chociaż odległości projekcyjne zależą od obiektywu, nie każdy projektor z wymiennym obiektywem pozwala na instalację bardziej „dalekosiężnej” optyki niż standardowa – urządzenie może po prostu nie mieć wystarczającej jasności na większą odległość.
Przekątna obrazu
Przekątna obrazu wyświetlanego przez projektor. Z reguły jest wskazywana jako zakres — od najmniejszej, przy minimalnej odległości projekcyjnej, do największej, przy maksymalnej. Więcej informacji na temat odległości projekcyjnych można znaleźć powyżej; tutaj należy powiedzieć, że wybór według przekątnej zależy zarówno od odległości między ekranem a widzami, jak i od formatu projektora. Na przykład do oglądania wideo najlepszą opcją jest sytuacja, gdy odległość od widza do obrazu odpowiada 3 – 4 przekątnym, a do pracy z prezentacjami może przydać się również stosunkowo duży obraz. Bardziej szczegółowe zalecenia dotyczące różnych sytuacji można znaleźć w dedykowanych źródłach; tutaj tylko przypominamy, że obraz musi pasować do ekranu używanego z projektorem.
Korekcja Keystone (w pionie), ±
Korekcja Keystone, zwana również korekcją zniekształceń trapezowych lub korekcją trapezową, w pionie umożliwia wyrównanie obrazu, gdy wiązka projekcyjna jest przesunięta od środka ekranu w płaszczyźnie pionowej. Oznacza to, że jeśli projektor jest zawieszony pod sufitem i świeci od góry do dołu, pojawia się pionowy trapez. Funkcja korekcji Keystone w pionie pozwala po prostu wyrównać obraz.
W większości przypadków projektory mogą korygować tylko pionowy trapez. Ale trapez może być również poziomy, jeśli wiązka projekcyjna jest przesunięta od środka ekranu w płaszczyźnie poziomej. Zaawansowane modele są często wyposażone w funkcję automatycznej korekcji Keystone (patrz odpowiedni punkt). W tym przypadku trapez jest ustawiany w trybie w pełni automatycznym, bez interwencji użytkownika.