1. Jaka jest głębokość bieżnika nowej opony?

Nowe opony letnie do samochodów osobowych zazwyczaj mają głębokość bieżnika w granicach 7 – 8 mm (w zależności od producenta i konkretnego modelu opony). Jednak często zdarzają się wyjątki od tej reguły. Na przykład, opony sportowe mogą mieć głębokość bieżnika w zakresie 5 – 6 mm. A opony terenowe do SUV-ów — aż do 17 mm, co wynika z zastosowania mocnych klocków w ich konstrukcji.

W oponach zimowych bieżnik jest głębszy, ponieważ spełniają one bardziej skomplikowane zadania. Bieżnik w oponach osobowych typu europejskiego na łagodny klimat zimowy ma wysokość od 7 do 8 mm, podczas gdy opony typu skandynawskiego mają głębokość bieżnika 9 – 10 mm, ponieważ są one z założenia przystosowane do surowych warunków jazdy po zaśnieżonych i oblodzonych drogach. Szczegółowo o różnicach między wymienionymi kategoriami opon zimowych opowiada materiał „Jak wybrać opony zimowe”.

2. Czy można używać opon o różnym stopniu zużycia?

Zdecydowanie dozwolone jest używanie opon o różnym stopniu zużycia bieżnika na różnych osiach samochodu. Załóżmy, że przednie koła napędowe samochodu są wyposażone w opony z pozostałą głębokością bieżnika około 4 mm, a na tylne osie wolnego toczenia zamontowane są opony z bieżnikiem o wysokości 6 mm. To całkiem zwyczajna sytuacja, ponieważ bieżnik na kołach napędowych zużywa się znacznie szybciej. Opony zaleca się okresowo zamieniać miejscami między przednią a tylną osią, aby wyrównać stopień zużycia.

Taka różnica w zużyciu jest niedopuszczalna. A w zasadzie opona na pierwszym planie
dawno już prosi się o wymianę na nową.

Jeśli chodzi o opony o różnym stopniu zużycia na jednej osi, to już nie wszystko jest takie jednoznaczne. Odchylenia w głębokości bieżnika są dozwolone, ale powinny być minimalne — w granicach 1 – 2 mm, nie więcej. W przeciwnym razie nierównomierność zużycia może powodować niespójność w promieniu obrotu kół, co grozi pogorszeniem stabilności prowadzenia samochodu, wydłużeniem drogi hamowania i innymi nieprzyjemnymi konsekwencjami.

3. Jak często należy wymieniać opony?

Okres eksploatacji opon jest dość umowny, ponieważ faktycznie zależy od wielu czynników. Średnio opony można bezpiecznie używać przez 5 – 6 lat przy braku uszkodzeń i zachowaniu wymaganej pozostałej głębokości bieżnika (nie mniej niż 3 mm dla opon letnich i 4 mm dla zimowych). Po upływie tego okresu użytkowanie opon również jest dozwolone, ale z obowiązkową kontrolą na początku sezonu. W przeważającej większości opon wystarcza na około 3 – 5 lat, więc nie ma potrzeby szczególnie martwić się o ich okres użytkowania.

Jeśli samochód jeździ mało, a pozostała głębokość bieżnika nadal mieści się w zalecanych normach, opony mogą służyć do 10 lat. Prawie wszyscy producenci opon zgadzają się, że zaleca się wymieniać opony na nowe po osiągnięciu przez nie 10-letniego wieku, niezależnie od przebiegu i stanu bieżnika. Starsze opony nie powinny być używane na kołach. „Kiedy opona jest uważana za starą” — przeczytaj w odpowiednim artykule o terminie przydatności opon.

Popularne opony letnie

4. Kiedy należy wymieniać opony na zimowe?

Należy wymieniać opony na zimowe, gdy średnia dobowa temperatura powietrza spada poniżej +7 °C. Przy niższych temperaturach opony letnie stają się zbyt twarde („drewnieją”), co prowadzi do pogorszenia przyczepności do drogi. Jednak nie warto zbyt wcześnie zakładać opon zimowych — przy temperaturach powyżej +10 °C tracą one swoje właściwości z powodu nadmiernej miękkości, co pogarsza prowadzenie samochodu (szczególnie na zakrętach i przy nagłych manewrach), a także przyspiesza zużycie opon.

Zaleca się zakładać opony zimowe na koła, gdy średnia dobowa temperatura powietrza spada poniżej +7 °C.

5. Czy trzeba wymieniać od razu wszystkie cztery opony, czy można wymienić tylko dwie?

Wymiana opon tylko na jednej osi pojazdu — powszechna praktyka w wielu krajach europejskich. Dotyczy to zarówno zmiany opon na zimowe, jak i montażu opon w miejsce zużytych. Nowe opony zaleca się zakładać na oś napędową samochodu. Jednak jeśli różnica w zużyciu między przednimi a tylnymi oponami przekracza 3 mm, lepiej wymienić wszystkie cztery opony, aby zachować równowagę pojazdu.

W przypadku samochodów z napędem na cztery koła sytuacja wygląda nieco inaczej. Ważne jest, aby średnica wszystkich opon była taka sama, ponieważ różne wskaźniki zużycia prowadzą do różnicy w promieniu obrotu kół. A to z kolei powoduje dodatkowe obciążenie na układ napędowy, dyferencjały, system napędu na cztery koła i może prowadzić do przedwczesnego zużycia tych części. W samochodach z napędem na cztery koła lepiej wymieniać od razu wszystkie cztery opony.

6. Czy można jeździć zimą na oponach całorocznych?

Opony całoroczne nazywane są tak nie bez powodu — są przeznaczone do użytkowania na całorocznej podstawie bez konieczności sezonowej zmiany. I tak, z tego wynika, że można jeździć zimą na takich oponach. Ale z pewnymi zastrzeżeniami.

Połączenie w jednym produkcie diametralnie przeciwnych cech jest dość trudne. Dlatego idealnymi warunkami dla opon całorocznych jest zakres temperatur od około -7 °C do +20 °C. Przy niższych temperaturach bieżnik takich opon twardnieje, co wydłuża drogę hamowania i wpływa na utratę przyczepności. A w gorące letnie dni opony całoroczne „topnieją” przy pokonywaniu zakrętów i stają się bardziej podatne na przedwczesne zużycie. Dla każdego konkretnego modelu opon całorocznych zakres temperatur komfortowego użytkowania może nieznacznie różnić się w jedną lub drugą stronę.

Opony całoroczne są przeznaczone do całorocznego użytkowania i posiadają zrównoważone właściwości jezdne.

Opony całoroczne są optymalnie odpowiednie dla regionów o łagodnym klimacie bez ekstremalnych minusowych temperatur i dużych upałów. Więcej o nich opowiada materiał „Opony całoroczne — rozważamy za i przeciw”.

Popularne opony całoroczne

7. Czy można montować różne opony na jednej osi?

Nie można montować opon z różnym wzorem bieżnika na jednej osi samochodu. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest tymczasowe zamontowanie koła zapasowego, aby dojechać do najbliższego warsztatu wulkanizacyjnego. I to jest dozwolone tylko przy podróżach na minimalne odległości i z niewielką prędkością.

Opony na jednej osi powinny być identyczne: tego samego producenta, modelu, rozmiaru, z takim samym wzorem bieżnika. Maksymalnie, możliwe są minimalne różnice w pozostałej głębokości bieżnika między oponami — różnica nie powinna przekraczać 2 mm.

8. Jak prawidłowo przechowywać opony?

Prawidłowe przechowywanie opon to gwarancja, że opony będą służyć dłużej. Należy je przechowywać w suchych, wentylowanych pomieszczeniach z dala od bezpośredniego światła słonecznego. Nagłe i częste zmiany temperatury, podwyższona wilgotność — te czynniki uruchamiają proces starzenia się ogumienia. Jednocześnie opony należy chronić przed źródłami ciepła, trzymać z dala od materiałów korozyjnych i miedzianych, unikać kontaktów z olejami, smarami i substancjami łatwopalnymi. Opony należy trzymać z dala od chemikaliów, farb, otwartych źródeł ognia. A co najważniejsze, ważne jest zapobieganie zginaniu i umieszczaniu opon na nierównych powierzchniach.

Opony bez felg należy przechowywać w pozycji stojącej, z felgami — w pozycji leżącej lub w zawieszeniu. Jest to zilustrowane na zdjęciu:

Opony założone na felgi i opony bez felg należy przechowywać w różny sposób.

9. Jak przedłużyć żywotność opon?

Podstawowym czynnikiem przedłużającym żywotność opon jest ich prawidłowe przechowywanie w okresie międzysezonowym. Należy również przestrzegać innych zaleceń:

  • terminowo zmieniaj opony na sezonowe;
  • regularnie wykonuj wyważanie kół;
  • kontroluj zbieżność i geometrię samochodu;
  • regularnie sprawdzaj ciśnienie w oponach;
  • okresowo zamieniaj opony między osiami, aby zapewnić równomierne zużycie bieżnika;
  • prawidłowo montuj opony z kierunkowym wzorem bieżnika (zgodnie z założonym kierunkiem obrotu koła);
  • przestrzegaj spokojnego i ostrożnego stylu jazdy;
  • nie przeciążaj samochodu;
  • używaj specjalistycznej chemii do pielęgnacji opon.

10. Jakie powinno być ciśnienie w oponach?

Wymagany poziom ciśnienia w oponach jest podany na naklejce z dopuszczalnymi rozmiarami opon, które pasują do konkretnego samochodu. Odpowiednia naklejka może znajdować się na słupku w drzwiach, na krawędzi otwartych drzwi kierowcy, w klapce wlewu paliwa lub na wewnętrznej stronie pokrywy schowka. Wartość ciśnienia zależy bezpośrednio od rozmiaru opony, poziomu obciążenia samochodu, trybu prędkości jazdy. Zazwyczaj wszystkie te opcje są wyraźnie oznaczone na naklejce.

Jeden z wariantów umieszczenia technologicznej naklejki z podaniem wymaganego ciśnienia w oponach.
W tym przypadku znajduje się ona na słupku w drzwiach samochodu.

Przepompowane opony stają się zauważalnie twardsze, wydłużają drogę hamowania, pogarszają właściwości przyczepne, stają się podatne na uszkodzenia przy najechaniu na dziury w drodze. Przy niskim ciśnieniu mogą występować trudności w prowadzeniu samochodu, zwiększa się kołysanie opon przy wchodzeniu w zakręty, szybciej zużywa się bieżnik, rośnie poziom zużycia paliwa.

Popularne kompresory samochodowe

11. Co oznaczają kolorowe kropki i linie na nowych oponach?

Dla przeciętnego właściciela samochodu kolorowe kropki i linie na nowych oponach nie mają szczególnego znaczenia. Jednak takie oznaczenia są przydatne dla wulkanizatorów i pracowników magazynów. Na bok opony nanoszone są oznaczenia w formie kółka, kropki lub trójkąta. Marker w kolorze żółtym określa położenie najlżejszego miejsca opony (należy je połączyć z najcięższym miejscem na felgach, aby poprawić wyważenie). Czerwona kropka to maksymalny punkt odchylenia siły promieniowej (najsztywniejsze miejsce boku), białe kółko to minimalny punkt siły promieniowej.

Kolorowe linie mają znaczenie dla pracowników magazynów,
oznaczenia na boku — dla wulkanizatorów.

Kolorowe linie wzdłuż wzoru bieżnika są stosowane w celu ułatwienia identyfikacji produktów oponiarskich na etapie magazynowania.

12. Czy potrzebne jest wyważanie kół przy wymianie opon?

Nawet jeśli wydaje się, że z kołami wszystko jest w porządku, przyjmij za zasadę wykonywanie wyważania przy każdej wymianie opon. W optymalnym stanie koło powinno być ustawione tak, aby jego masa była równomiernie rozłożona względem osi obrotu. Niewyważenie prowadzi do pojawienia się wibracji kierownicy, co grozi przyspieszonym zużyciem elementów zawieszenia, pogorszeniem prowadzenia samochodu z powodu powstawania sił odśrodkowych w każdym kole, nierównomiernym zużyciem bieżnika.

Wyważanie opon odbywa się na specjalistycznych stanowiskach w warsztatach wulkanizacyjnych.

Wyważone opony zmniejszają poziom zużycia paliwa, zapewniają odpowiednie prowadzenie i równomierne zużycie bieżnika. Zaleca się wykonywanie wyważania nie tylko przy zmianie opon, ale także po uderzeniach koła o krawężniki, najechaniu w głębokie dziury, przeprowadzeniu naprawy opony. W ten sposób znacznie przedłuża się żywotność opon.

13. Jakie są zagrożenia związane z niewłaściwym rozmiarem opon dla samochodu?

Jak już wspomniano, odpowiednie rozmiary opon dla samochodu są podane na naklejce, która znajduje się po wewnętrznej stronie pokrywy schowka, na słupku w drzwiach, na krawędzi otwartych drzwi kierowcy lub w klapce wlewu paliwa. Odstępowanie od tych wartości jest wysoce niewskazane. Montaż opon niezgodnych z rozmiarem może skutkować przyspieszonym zużyciem elementów zawieszenia, zwiększeniem zużycia paliwa, pogorszeniem prowadzenia, pojawieniem się nadmiernych hałasów, nieprawidłowym działaniem prędkościomierza i licznika kilometrów, a także systemów ABS i ESP.

Najbliższe sąsiednie rozmiary odpowiednich dla samochodu opon mogą być podane w rubryce „Alternatywne rozmiary”.

Opony większego rozmiaru mogą ocierać o nadkola i elementy układu kierowniczego na zakrętach, ponadto zwiększają ogólną masę koła. Opony mniejszego rozmiaru zmniejszają przyczepność do drogi i wydłużają drogę hamowania.

Popularne opony zimowe

14. Czy wybór opon wpływa na zużycie paliwa?

Oczywiście, wybór opon ma wpływ na poziom zużycia paliwa. Podstawowym czynnikiem jest tutaj opór toczenia — im swobodniej opona toczy się po nawierzchni drogi, tym mniej paliwa zużywa samochód. Modele o niskim oporze toczenia należą do kategorii opon ekonomicznych.

Na podstawie tego parametru określana jest efektywność paliwowa opon. Odpowiednie oznaczenia są oznaczane literami alfabetu łacińskiego od A do E (zgodnie z nowymi zasadami oznaczania etykiet euro, które weszły w życie w 2021 roku). Symbolem A oznacza się minimalny opór toczenia, literą E — „żarłoczne” opony.

Efektywność paliwowa opon oznaczana jest literami alfabetu łacińskiego od A do E (po lewej na naklejce).
Do 2021 roku przyjęto oznaczać ją literami od A do G.

Przy pozostałych warunkach równych więcej paliwa będą zużywać opony ze specjalistycznymi technologiami typu RunFlat. Są one z założenia cięższe od standardowych opon, a zwiększona masa prowadzi do wzrostu zużycia paliwa, ponieważ silnik musi włożyć więcej wysiłku w obracanie kół.

15. Czy można jeździć na oponie bez powietrza?

Na "kapciu" jechać nie można — ogumienie w takim przypadku dość szybko się psuje i staje się nieprzydatne do dalszej eksploatacji. Przy tym samochód cierpi na uszkodzenia elementów zawieszenia, a felga może doznać znacznych uszkodzeń.

Jeśli chodzi o jazdę na lekko spuszczonych oponach, to również grozi wystąpieniem szeregu problemów. Po pierwsze, pogarsza się prowadzenie samochodu z powodu zmiany powierzchni kontaktu. Po drugie, wydłuża się droga hamowania. Po trzecie i czwarte, znacznie zwiększa się zużycie bieżnika i rośnie poziom zużycia paliwa. W oponach należy utrzymywać deklarowane ciśnienie i regularnie je sprawdzać za pomocą np. pompy z manometrem.