Podstawa jest częścią lampy, która jest mocowana w uchwycie i działa jednocześnie zarówno jako mocowanie, jak i jako układ stykowy do podłączenia prądu. Do normalnej pracy konieczne jest, aby gniazdo (lub inne mocowanie) w oprawie pasowało do trzonka lampy. Obecnie używane opcje obejmują między innymi:
-
E27 (normalny). Standardowa podstawa „Edison” o średnicy 27 mm, stosowana do lamp poniżej 230 V w Europie i krajach WNP. Jeśli szukasz żarówki do zwykłego domowego żyrandola, lampy podłogowej lub gniazdka na ścianie (na przykład w łazience) – najprawdopodobniej będziesz potrzebować właśnie tego typu podstawy. Jest również używany przez wiele małych lamp - lampki stołowe, kinkiety itp.
-
E14 (mały gwint). Mniejsza wersja podstawy Edisona w porównaniu do popularnego E27, o średnicy 14 mm. Jest zauważalnie mniej powszechny, głównie w lampach typu „mignon”, które wyróżniają się niewielkimi rozmiarami i wydłużoną żarówką. Takie lampy przeznaczone są do opraw, w których zastosowanie pełnowymiarowych wersji dla E27 jest niemożliwe lub nieuzasadnione – w szczególności miniaturowe kinkiety i stosunkowo niewielkie żyrandole.
-
E40. Największy typ podstawy Edisona stosowany we współczesnych lampach, o średnicy 40 mm. Jest stosowany w modelach o dużej mocy, z analogiem LON (patrz poniżej) rzędu kilkuset watów.
-
G4. Wszystkie podstawy typu G mają dwa styki w postaci charakterystycznych kołków i różnią się średnicą styków oraz odległością między nimi. W tej wersji liczby te wynoszą odpowiednio 0,65-0,75 mm (do 1,05 mm w niektórych modyfikacjach) i 4 mm.
- GU4. Podstawa 2-pinowa o rozstawie pinów 4 mm, stosowana głównie w lampach MR11. Są to niewielkie lampy o standardowej średnicy 35 mm, najczęściej LED, przeznaczone na niskie napięcie – najczęściej 12 V. Stosowane są głównie do dekoracyjnego oświetlenia punktowego.
- G5. Standardowa podstawa do świetlówek rurowych. Odległość między kołkami wynosi 5 mm.
- G5.3. Podstawa dwupinowa o rozstawie styków około 5,3 mm i grubości styku 1,5 - 1,7 mm. Może być stosowany w lampach różnych typów i konstrukcji, ale zazwyczaj są to modele 230 V.
- GU5.3. Podstawa dwupinowa o standardowej średnicy styku 1,4-1,6 mm i odległości między nimi 5,33 mm.
-G6.35. 2-pinowa podstawa z rozstawem pinów 6,35 mm. Występuje głównie w lampach halogenowych
- GY6.35. 2-stykowa podstawa z rozstawem styków 6,35 mm i grubością styków 1,2 - 1,3 mm. Stosowany jest głównie wśród lamp halogenowych, m.in. z przełączaną mocą i napięciem, które można znaleźć w systemach oświetlenia punktowego i krajobrazowego.
- G9. 2-stykowa podstawa / cokół ze standardowym rozstawem styków 9 mm.
- GU10. 2-stykowa podstawa / cokół ze standardowym rozstawem styków 10 mm. Posiada wybrzuszenia na końcach sworzni, przeznaczone do mocowania w uchwycie przez obracanie.
- G10q. Specyficzny rodzaj podstawy stosowany w świetlówkach, które mają formę pierścienia. Niekompatybilny z oryginalnym G10.
- G13. Dwupinowa podstawa o standardowej średnicy styku 2,35 mm i rozstawie 13 mm, standard dla większości domowych lamp fluorescencyjnych.
- G22. 2-stykowa podstawa z odstępem między stykami 22 mm. Pomimo „bliskości” do G23 (patrz poniżej), różni się on znacznie od niego zarówno pod względem konstrukcji, jak i zastosowania - jest stosowany głównie w lampach halogenowych.
- G23. Podstawa / cokół dwupinowy o standardowej średnicy styku 2 mm i odległości między nimi 23 mm. Stosowany głównie w lampach fluorescencyjnych z wydłużonymi rurkami w kształcie litery U; takie modele są stosowane w lampach stołowych, a także w niektórych rodzajach kinkietów.
- G24. Mając nieco większy rozmiar niż G23 (patrz wyżej), podstawa G24 jest używana w zauważalnie większych i odpowiednio mocnych lampach: na przykład modele fluorescencyjne z takimi stykami zwykle mają parę rurek w kształcie litery U zainstalowaną równolegle. Głównym obszarem zastosowania takich lamp są lampy ścienne i sufitowe, m.in. przemysłowy.
- G53. Charakterystyczną cechą podstawy G53 jest zastosowanie płaskich płytek zamiast kołków, a także obecność dwóch śrub (po jednej na płytkę), które pełnią rolę zacisków do podłączenia przewodów. Takie lampy są używane w szczególności jako oprawy wpuszczane; większość z nich to diody LED.
- GX24. Cokół z charakterystyczną prostokątną listwą i dwoma stykami umieszczonymi po przekątnej od tej listwy w odległości 24 mm. Jest stosowany w świetlówkach kompaktowych (zwykle z żarówką w kształcie litery U), które nie mają statecznika (urządzenia wyzwalającego).
- GX53. Cokół z okrągłą półką i dwoma stykami po bokach. Styki posiadają pogrubienia do mocowania w wyprofilowanych wycięciach wkładu dzięki obrotowi obrotu (podobnie jak G10). Lampy z podstawą tego typu mają płaski kształt i przeznaczone są przede wszystkim do wbudowania w sufity napinane i podwieszane.
- GX70. Podstawa podobna do opisanej powyżej GX53, ale o zwiększonym rozstawie styków.
- R7s. Cokół z tzw. kontakt wpuszczany: konstrukcja zapewnia wgłębienie, do którego podczas instalowania lampy wchodzi specjalny kołek zainstalowany w gnieździe. Często spotykany w lampach halogenowych dużej mocy, które mają charakterystyczne wydłużone żarówki, ale można go stosować w innych typach, w szczególności świetlówkach.
- 2G7. Czteropinowa podstawa, podobna do powyższej G23, do świetlówek kompaktowych w kształcie litery U. Różnica między takimi lampami od modeli z G23, oprócz liczby i kształtu styków, polega również na niektórych cechach operacyjnych (w szczególności mogą być używane ze statecznikami elektronicznymi, a w konstrukcji nie ma rozrusznika).
- 2G11. Czteropinowa podstawa, składająca się z dwóch par styków, których odległość w każdej parze wynosi 11 mm; w rzeczywistości - połączenie dwóch baz G (sparowanych). Jest rzadko stosowany, głównie w kompaktowych lampach energooszczędnych.
- 2GX13. Specjalistyczna podstawa do lamp fluorescencyjnych w kształcie pierścienia. Różni się od G10q, który ma podobne przeznaczenie, nie tylko kształtem i wielkością styków, ale także ich rozmieszczeniem – dwa piny znajdują się na zewnątrz pierścienia, dwa wewnątrz.
- B15d. Kolejna wersja podstawy bagnetowej, podobna do opisanej powyżej B22, ale o zmniejszonych rozmiarach. Znany również jako SBC - „Small Bayonet Cap”, co oznacza „mała czapka bagnetowa” (w przeciwieństwie do „dużego” B22 i jego opcji).
- B22. Okrągła podstawa o średnicy 22 mm, podobna do mocowań typu E (patrz wyżej), ale bez gwintów - zamiast tego zastosowano dwa kołki, które po zamontowaniu lampy mocowane są w wycięciach tzw. gniazda . metoda bagnetowa. Oprócz tego, że taki łącznik łączy się i rozłącza szybciej niż gwintowany, ma jeszcze jedną ważną zaletę - zdolność wytrzymywania ciągłych wibracji bez osłabienia. Dzięki temu B22 znalazła zastosowanie w szczególności wśród opraw do zastosowań transportowych.
Moc pobierana przez żarówkę podczas normalnej pracy. Im niższy wskaźnik ten, tym bardziej ekonomiczny model i tym tańszy będzie koszt eksploatacji. W tradycyjnych żarówkach jasność świecenia również zależała od mocy, jednak na współczesnym rynku istnieją różne typy lamp o różnej wydajności. Dlatego możliwe jest jednoznaczne powiązanie zużycia energii i jasności tylko w lampach tego samego typu (patrz wyżej), a do porównania różnych typów modeli należy użyć analogu LON (patrz poniżej).
Parametr opisujący jasność lampy w porównaniu z lampą ogólnego przeznaczenia (LON - żarówka konwencjonalna). Mówiąc najprościej, analogiem LON jest moc lampy żarowej, której jasność odpowiada modelowi, o którym mowa. Na przykład analogowy LON do
75 w oznacza, że lampa świeci tak jasno, jak żarówka 75 w.
Parametr ten pojawił się dla wygody oceny i porównania różnych typów lamp pod względem jasności. Dane dotyczące strumienia świetlnego niewiele mówią przeciętnemu użytkownikowi i nie ma sensu oceniać jasności według mocy - różne typy, a nawet różne modele lamp tego samego typu mogą znacznie różnić się wydajnością. Z drugiej strony wielu użytkowników jest przyzwyczajonych do obcowania z żarówkami, a porównanie z taką lampą jest dla nich znajome i zrozumiałe. Ponadto analogowy LON umożliwia porównywanie lamp różnych typów, a także jest bardzo wygodny przy wymianie żarówek na bardziej ekonomiczne: na przykład, jeśli w żyrandolu zastosowano lampy 100-watowe, nowe lampy muszą mieć analog LONs o mocy
co najmniej 100 W - w przeciwnym razie mogą być zbyt słabe.
Warunkowa „ilość światła” wytwarzanego przez lampę w trybie normalnym. Im wyższy strumień świetlny, tym jaśniejsze światło i wyraźniej widoczna scena. Zwróć uwagę, że wartości lm są używane głównie do celów specjalnych; w życiu codziennym bardziej popularna jest ocena jasności za pomocą analogu LON (patrz wyżej), a tutaj stosunek jest następujący:
- 40 W analogowy LON odpowiada jasności 370 lm;
- 60 W - 550 lm;
- 75 W - 800 lm;
- 100 W - 1200 lm;
- 150 W - 1900 lm;
- 200 W - 2700 lm.
Należy pamiętać, że zasada „im więcej tym lepiej” w przypadku jasności żarówek nie zawsze ma zastosowanie. I nie chodzi tylko o zużycie energii: zbyt jasne światło jest szkodliwe dla oczu, prowadzi do szybkiego zmęczenia i dyskomfortu psychicznego.
Parametr ten opisuje ogólne zabarwienie światła lampy w tonach „ciepłych” lub „chłodnych”.
Początkowo temperatura barwowa to temperatura (w kelwinach) obiektu, przy której zaczyna świecić określonym kolorem. Co ciekawe, im wyższa jego wartość, tym zimniejszy kolor: np. 800-1000 K odpowiada matowoczerwonej poświacie rozgrzanego metalu, a około 6000 K niebieskawo-białemu odcieniowi świetlówki.
Temperatury panujące we współczesnych żarówkach można w przybliżeniu opisać w następujący sposób:
2700 - 3000 K - "ciepłe" białe światło, podobne do tradycyjnych żarówek;
3000 - 3500 K - „nieco cieplej niż przeciętnie”;
3500 - 6000 K - neutralna biel, zbliżona do światła dziennego;
Ponad 6000 K - zimne odcienie bieli.
Należy pamiętać, że temperatura barwowa nie jest bezpośrednio związana z jakością oddawania barw zapewnianego przez światło danej lampy - wiele zależy od cech jej konstrukcji i odpowiednio spektralnego balansu kolorów.
Funkcja ta jest wskazana dla lamp, w których kąt rozproszenia jest mniejszy niż 180 ° - innymi słowy
strumień świetlny jest kierowany w określonym kierunku, zwykle przeciwnym do podstawy. Jedną z odmian takich lamp są modele wyposażone w reflektory; jednak obecność reflektora nie jest wymagana, mogą istnieć inne opcje (na przykład zestaw diod LED na płaskim podłożu).
Główne zastosowanie lamp kierunkowych jest oczywiste - sytuacje, w których nie ma potrzeby świecenia „na boki”, jeśli nie generalnie niepożądane. W szczególności dobrze nadają się do opraw wpuszczanych w sufity lub ściany. Przy wyborze należy pamiętać, że kąt rozproszenia może być inny.
Wszystkie lampy z możliwością
ściemniania są klasyfikowane w tej kategorii.
Najprostszym i najczęstszym typem jest tzw. ściemnialne lampy. Są kompatybilne z zewnętrznymi regulatorami (ściemniaczami), ale nie posiadają własnych systemów sterowania, a po zamontowaniu w oprawie bez ściemniacza nie ma możliwości sterowania jasnością takiej lampy. Jednocześnie takie modele są tylko nieznacznie droższe niż ich odpowiedniki bez ściemniania.
Bardziej zaawansowaną opcją są żarówki LED RGB (patrz Typ) z pilotami (patrz poniżej). W takich modelach kontrola jasności odbywa się za pomocą wbudowanego konwertera, a zewnętrzny ściemniacz nie jest wymagany; jednak taki sprzęt kosztuje dużo.
Odnosi się to do deklarowanej przez producenta żywotności źródła światła, podczas której oświetlacz jest w stanie wygenerować deklarowane spektrum jasności i temperatury barw. Uważa się, że żarówki diodowe (LED) mają najdłuższą żywotność - ich żywotność może wynosić 10 000 - 50 000 godzin (
50 lat eksploatacji), w zależności od modyfikacji żarówki. Ale tego parametru nie można traktować jako gwarancji, ponieważ
lampa o czasie pracy 25 lat może pracować krócej, a może nawet dłużej, niż
lampa o „żywotności” 30, a nawet
35 lat. Na drugim miejscu są świetlówki energooszczędne, które są w stanie generować światło dzienne - ich żywotność waha się w granicach 2000 - 20 000 godzin. Przeciętna żywotność żarówek halogenowych to około 2000 - 4000 godzin, ale jeśli zasilacz jest wyposażony w układ łagodnego rozruchu, można go prawie podwoić. Na ostatnim miejscu znajdują się klasyczne żarówki, które mają żywotność do 1000 godzin.
