Rodzaj
Rodzaj określa zasadę działania żarówki samochodowej i cechy szczególne jej konstrukcji.
— Żarowa. W danym przypadku chodzi o tradycyjne
żarówki, nie odnoszące się do „halogenów” (patrz niżej). Bańka takiej żarówki jest wypełniona gazem obojętnym lub próżnią, a światło zapewnia żarnik z metalu ogniotrwałego. Główną zaletą takich źródeł światła jest prostota i niski koszt. Jednocześnie zarówno pod względem wydajności, jak i parametrów roboczych, takich jak jasność i żywotność, są one gorsze od bardziej zaawansowanych odmian, dlatego na ogół są uważane za przestarzałe i są niezwykle rzadko wykorzystywane w reflektorach — głównym obszarem zastosowania lamp żarowych jest oświetlenie pomocnicze oraz deska rozdzielcza (patrz "Przeznaczenie").
—
Halogenowa. Specyficzny rodzaj lamp żarowych (patrz wyżej), który różni się składem gazu w bańce — zawiera opary halogenów, zwykle bromu lub jodu. Pozwala to na uzyskanie większej jasności, wydajności oraz żywotności przy jednoczesnym zmniejszeniu rozmiaru i zużycia energii — wszystko to bez znacznego zwiększania kosztu. Co prawda pod względem wydajności takie żarówki są nadal gorsze od modeli LED; z drugiej strony halogeny zapewniają bardziej naturalny odcień świecenia i lepiej nadają się na duże odległości. Ze względu na tę kombinację cech, ten konkretny rodzaj żarówek najlepiej się sprawdza w światłach przednich (patrz „Przeznaczenie”); i chociaż ża
...rówki ksenonowe są bardziej zróżnicowane pod względem liczby modeli, to jednak żarówki halogenowe przewyższają je pod względem ogólnej częstotliwości użytkowania.
— LED. Żarówki LED wyróżniają się przede wszystkim niezwykle wysoką wydajnością, która pozwala im osiągnąć wysoką jasność przy niskim zużyciu energii. Co prawda, takie modele wyróżniają się wysokim kosztem, a kolor ich świecenia jest chłodniejszy i mniej naturalny niż w przypadku lamp żarowych. Żarówki LED są droższe od halogenowych, lecz przewyższają je efektywnością energetyczną, co przyczynia się do oszczędności paliwa. Dlatego (patrz „Przeznaczenie”) ten rodzaj żarówek jest coraz częściej stosuje się w światłach przednich, stopniowo zastępując żarówki halogenowe. A w oświetleniu pomocniczym, żarówki LED są prawdopodobnie najpopularniejszą odmianą. Zwracamy również uwagę, że wśród takich żarówek są modele, które mogą pracować w dwóch wariantach — 12 V i 24 V; patrz "Napięcie", aby uzyskać szczegółowe informacje.
— Ksenony. Klasyczne żarówki ksenonowe, które mają jeden tryb pracy (w przeciwieństwie do biksenonów, patrz niżej) i są przeznaczone do samochodów, w których stosuje się dwie oddzielne żarówki do świateł mijania i drogowych. Żarówki ksenonowe są wypełnione gazem obojętnym (właściwie ksenonem), zawierającym opary specjalnie dobranych metali, a źródłem światła jest wyładowanie elektryczne w medium tego gazu. Takie modele są same w sobie dość drogie i złożone, ponadto do działania wymagają specjalnej jednostki zapłonowej (patrz niżej) i nie zawsze jest ona dostarczana w zestawie. Z drugiej strony, ze względu na wysoką jasność i wydajność, ksenony są uważane za najbardziej zaawansowany rodzaj żarówek przednich (patrz „Przeznaczenie”); co więcej, żarówki te są popularne wśród entuzjastów tuningu. W przypadku oświetlenia dodatkowego, ta odmiana zasadniczo nie jest stosowana.
— Biksenony. Ksenonowe żarówki (patrz wyżej), które mają dwa tryby pracy i mogą nadawać się zarówno do świateł mijania, jak i drogowych. Konkretna metoda przełączania między trybami może się różnić. Tak więc, w jednych modelach stosuje się ruchomy odbłyśnik, który zmienia charakterystykę wiązki światła; w drugich w jednej bańce zainstalowane są dwie kapsułki ksenonowe; w w trzecich stosuje się dwie osobne bańki itp. Warto zwrócić uwagę na ten wariant, jeśli zarówno światła mijania, jak i światła drogowe w reflektorze są wyposażone w jedną żarówkę. Takie modele nie są tanie — droższe niż odpowiedniki ksenonowe/halogenowe (patrz niżej) — jednak są one używane znacznie częściej ze względu na ich bardziej zaawansowaną specyfikację.
— Ksenony/halogeny. Kombinowane żarówki, mające dwie oddzielne bańki: ksenonową dla świateł mijania i halogenową dla świateł drogowych. Więcej informacji na temat każdego z tych typów można znaleźć wyżej; a ten wariant jest alternatywą dla biksenonów (patrz też wyżej) w samochodach, gdzie jedna żarówka odpowiada za światła mijania i drogowe. Żarówki ksenonowo-halogenowe są znacznie tańsze od biksenonowych, a pod względem sprawności ustępują im, głównie przy stosowaniu w światłach drogowych. Z drugiej strony, część z ksenonem ma zwykle krótszą żywotność niż ta z halogenem, a jeśli ulegnie ona awarii, przyjdzie wymienić całą żarówkę. Ponadto, bańki mogą znajdować się na różnych osiach, co w niektórych przypadkach powoduje problemy z konfiguracją lamp; a wydzielanie ciepła przy działaniu obu baniek jest dość wysokie i w niektórych przypadkach może nawet doprowadzić do uszkodzenia lampy. W związku z powyższym, kombinowanych żarówek na rynku jest znacznie mniej niż biksenonowych.Pobór mocy
Moc standardowo pobierana przez lampę podczas pracy. Parametr ten jest często używany do oceny ogólnej jasności świecenia, szczególnie w przypadku lamp światła przedniego (patrz „Przeznaczenie”): tak specyficzny parametr, jak strumień świetlny, po pierwsze jest mniej znany zwykłym posiadaczom samochodów, a po drugie, nie jest on zazwyczaj podawany w charakterystyce. Należy jednak pamiętać, że tylko lampy tego samego typu można porównywać ze sobą pod względem zużycia energii (patrz wyżej), ponieważ różne typy mogą znacznie różnić się wydajnością i jasnością. Lecz to, na co wskaźnik ten wpływa bezpośrednio, to zużycie energii przez lampę i odpowiednio obciążenie generatora lub akumulatora. Współczesne lampy samochodowe mają moc do 100 W, takie zużycie energii jest zwykle wytrzymywane przez sieć pokładową podczas normalnej pracy. Jednak niższa moc przyczynia się do pewnych oszczędności paliwa.
Napięcie
Napięcie robocze żarówki samochodowej.
W różnych typach sprzętu napięcie sieci pokładowych jest również odmienne. Dlatego
żarówki do samochodów osobowych są obliczone na napięcie 12 V, a
żarówki samochodowe do ciężarówek(i innych podobnych pojazdów, np. autobusów) — na 24 V. Istnieją jednak bardziej specyficzne warianty:
—
12/24 V. Żarówki dopuszczające stosowanie w obu rodzajach sieci pokładowych – zarówno osobowych, jak i ciężarowych. Taka wszechstronność występuje głównie wśród modeli LED, a także w niektórych typach ksenonów (patrz „Rodzaj”): ten rodzaj żarówek jest wyposażony w obwody sterowania, w których może być zapewniona automatyczna regulacja napięcia sieci pokładowej.
— 85 V. Wartość występująca w modelach z ksenonową zasadą działania (patrz "Rodzaj"). W danym przypadku chodzi o napięcie dostarczane do żarówki z jednostki zapłonowej (patrz poniżej); sama jednostka zapłonowa jest podłączona do sieci pokładowej i zwykle jest zaprojektowana na 12 V. Dane dotyczące napięcia roboczego samej żarówki mogą być potrzebne, jeśli potrzebujesz wybrać dla niej jednostkę zapłonową.
— 40 V. Jeszcze jeden wariant zwiększonego napięcia w żarówkach ksenonowych; oznacza to, że jest całkowicie podobny do opisanego powyżej 85 V, lecz jest znacznie mniej powszechny.
Kąt świecenia (LED)
Kąt świecenia zapewniany przez żarówkę samochodową LED (patrz „Rodzaj”). Parametr ten z reguły jest wybierany przez producenta z uwzględnieniem przeznaczenia (patrz wyżej) oraz innych cech zastosowania żarówki.
Modele do reflektorów (patrz „Przeznaczenie”) zwykle cechują się dość dużym kątem pokrycia - od
270° do
360° (te ostatnie obejmują prawie całą sferę, z wyjątkiem przestrzeni za trzonkiem). Jest to niezbędne do efektywnej pracy z odbłyśnikami reflektorów. Teoretycznie im większy kąt świecenia, tym efektywniej wykorzystywana jest powierzchnia odbłyśnika i tym wyższa jest rzeczywista jasność; jednak w praktyce różnica ta nie jest aż tak zauważalna, co więcej, wiele zależy od konkretnej konfiguracji odbłyśników. Specyficznym rodzajem żarówek LED do świateł przednich są modele o kącie świecenia około 60°, w których koncentrację wiązki światła zapewniają wbudowane odbłyśniki samej żarówki.
Z kolei w oświetleniu pomocniczym kąty dobierane są pod konkretną specjalizację żarówki i wynoszą zwykle co najmniej
120°(maksymalnie – 360°).
Strumień świetlny (lm)
Strumień świetlny emitowany przez żarówkę samochodową; w przypadku modeli dwutrybowych, takich jak biksenonowe (patrz „Rodzaj”), podawana jest wartość przy maksymalnej jasności.
Dany parametr charakteryzuje rzeczywistą jasność i sprawność żarówki, może być wykorzystany do bezpośredniej oceny i porównania różnych modeli, niezależnie od ich typu i zużycia energii (lecz przy tej samej temperaturze barwowej - więcej szczegółów poniżej). Najjaśniejsze są przednie żarówki (patrz „Przeznaczenie”), w nich wskaźnik ten może
przekraczać 4000 lm i znacznie różnić się w zależności od modelu. Dlatego przy wyborze takiej żarówki należy zwrócić szczególną uwagę na charakterystykę strumienia świetlnego. Należy pamiętać, że zbyt jasne reflektory są tak samo niepożądane, jak zbyt słabe: wysoka jasność stwarza nie tylko ryzyko olśnienia nadjeżdżających samochodów, lecz także dyskomfort dla samego kierowcy. Optymalne wartości strumienia świetlnego są podane w dokumentacji samochodu lub samego reflektora, jeśli takie dane nie są dostępne, należy zasięgnąć pomocy innych specjalnych źródeł.
Podobnie jak w przypadku innych typów żarówek, w modelach do oświetlenia dodatkowego strumień świetlny wynosi do 800 lm, a w żarówkach na deski rozdzielcze - do 55 lm. Co więcej, w obu przypadkach jasność dobiera producent, biorąc pod uwagę specyfikę i miejsce instalacji żarówki, więc parametr ten nie jest istotny w takich modelach.
Temperatura barwowa
Temperatura barwowa światła emitowanego przez lampę. Ogólne ubarwienie poświaty zależy od tego wskaźnika; przy czym należy pamiętać, że im wyższa temperatura barwowa - im bardziej "zimne" jest światło, tym bliżej jest ono do koloru granatowego i niebieskiego. Tradycyjne żarówki wytwarzają ciepłe światło o temperaturze 2500 - 3000 K, wartości 3000 - 3500 K można określić jako "nieco cieplejsze niż neutralne", biel neutralna odpowiada temperaturze
3700 - 4500 K, wyższe wartości odpowiadają odcieniom chłodniejszym , oraz temperatury
powyżej 5000 K są typowe dla lamp z niebieską (granatową) barwą poświaty.
Należy pamiętać, że w danym przypadku wskazana jest temperatura barwowa samej lampy (a dokładniej jej żarnika lub elementu LED), a nie rzeczywisty odcień poświaty, który ona będzie emitowała; Aby zapoznać się z różnicą między tymi wskaźnikami, zobacz „Kolor poświaty”. Ponadto, można ocenić odcień światła na podstawie temperatury barwowej w lampach światła przedniego (patrz „Przeznaczenie”), dla których deklarowany jest biały kolor poświaty. Jednocześnie wskaźnik ten ma dość praktyczne znaczenie: ciepła temperatura barwowa jest uważana za optymalną w deszczową pogodę, neutralna daje największą widzialną jasność, przy pozostałych warunkach równych, a zimna „dalekosiężna" jest subiektywnie przyjemna dla oka niektórych kierowców, a także może służyć jako element tuningu zewnętrznego.
Trwałość B3
Trwałość żarówki zgodnie ze standardem B3. W rzeczywistości jest to maksymalny czas, w którym żarówka może przepracować nieprzerwanie z gwarancją 97% (w zasadzie nie da się zapewnić 100% gwarancji). Parametr ten jest mierzony w następujący sposób: próbna partia żarówek jest używana do momentu awarii 3% z nich, uzyskany czas jest podawany w specyfikacji.
Przy ceteris paribus, trwalsze żarówki są oczywiście droższe, lecz długa żywotność rekompensuje tę wadę. Warto zaznaczyć, że nie należy mylić trwałości B3 z gwarancją producenta - warunki i okres gwarancji mogą się różnić nawet dla żarówek o identycznym B3.
Trwałość Tc
Maksymalny czas nieprzerwanej pracy żarówki. Wskaźnik ten jest raczej przybliżony, a prawdopodobieństwo, że żarówka przepracuje przez ten okres, wynosi około 1 do 3. Jest to uwarunkowane techniką pomiarową: kontrolna partia lamp jest używana do momentu aż 63,2% z nich ulegnie awarii, uzyskany czas jest podawany jako „trwałość Tc”. Nie mniej jednak, dane Tc w porównaniu z trwałością B3 (patrz powyżej) pozwalają na precyzyjne ocenę całkowitej żywotności żarówki i jej zdolności do pracy po upływie żywotności gwarantowanej.
Podwyższona jasność
Poziom podwyższonej jasności zapewnianej przez lampę. Wskaźnik ten jest używany przez niektórych producentów w celach marketingowych: opisuje, o ile dany model jest jaśniejszy od niejakich „standardowych lamp”. Przy tym, wzorce odniesienia do porównania mogą być różne, a imponujące liczby (w niektórych modelach osiągające 140%, czyli prawie 2,5 razy) nie zawsze są wiarygodne - czyli lampa o zwiększonej jasności niekoniecznie będzie dokładnie o tyle jaśniejsza niż „zwykły” model tego samego typu i mocy.