Seria
Każda seria łączy w sobie układy, które są podobne pod względem ogólnego poziomu, przeznaczenia, a często także indywidualnych cech szczególnych. Jednocześnie większość serii zawiera procesory kilku generacji na raz, które mogą się znacznie różnić pod względem ich rzeczywistych właściwości. Warto zauważyć, że do niedawna w laptopach instalowano wyłącznie procesory firmy
AMD lub
Intel – do czasu, gdy w 2020 roku firma
Apple wprowadziła swój własny układ
Apple M1 (z odświeżonymi wersjami
Apple M1 Pro i
Apple M1 Max),
Apple M2 (2022 rok) z wydajnymi układami
M2 Pro,
M2 Max i
Apple M3,
M3 Pro,
M3 Max (2023 rok). Następnie na arenę wkroczył Qualcomm ze swoimi procesorami
Snapdragon.
Aktualnie w laptopach występują głównie następujące serie:
—
AMD Ryzen 3. Najtańsza seria układów AMD z rodziny Ryzen (Ryzen 3,
Ryzen 5,
Ryzen 7 i
Ryzen 9) wykorzystujących mikroarchitekturę Zen. Pod względem ogó
...lnej konstrukcji Ryzen 3 są podobne do swoich "starszych braci", ale połowa rdzeni obliczeniowych jest w nich dezaktywowana. Jest jednak dość zaawansowana i można ją znaleźć nawet w ultrabookach.
— Ryzen 5. Druga seria procesorów opartych na architekturze Zen to tańsza alternatywa dla układów Ryzen 7. Układy Ryzen 5 mają nieco skromniejsze specyfikacje (w szczególności niższą częstotliwość taktowania i, w niektórych modelach, pamięć podręczną L3). Poza tym są one całkowicie podobne do „siódemki” i są również pozycjonowane jako wysokowydajne układy do gier i stacji roboczych. Szczegółowe informacje można znaleźć w „Ryzen 7” poniżej.
— Ryzen 7. Pierwsza seria procesorów firmy AMD opartych na mikroarchitekturze Zen. Została wprowadzona w marcu 2017 roku. Ogólnie rzecz biorąc, układy Ryzen (wszystkie serie) są sprzedawane jako zaawansowane rozwiązania dla graczy, programistów, grafików i edytorów wideo. Jedną z głównych różnic między Zen a poprzednimi mikroarchitekturami jest zastosowanie współbieżnej wielowątkowości, co znacznie zwiększyło liczbę operacji na sekundę przy tej samej częstotliwości taktowania. Ponadto każdy rdzeń otrzymał własną jednostkę obliczeniową zmiennoprzecinkową, wzrosła prędkość pamięci podręcznej pierwszego poziomu, a ilość pamięci podręcznej L3 w układach Ryzen 7 wynosi nominalnie 16 MB.
— Atom. Procesory specjalnie zaprojektowane przez firmę Intel dla urządzeń mobilnych (w tym do smartfonów). Stosowane są głównie w ultrakompaktowych laptopach.
— Core M. Procesory przeznaczone dla urządzeń przenośnych (w szczególności ultrakompaktowych laptopów) i charakteryzujące się wyjątkowo niskim rozpraszaniem ciepła, pozwalającym na zastosowanie układów pasywnego chłodzenia. Zostały zaprezentowane w 2014 roku jako pierwsze seryjne układy z procesem technologicznym 14 nm.
— Celeron. Najtańsza seria w aktualnej linii procesorów Intel do komputerów stacjonarnych. Jednak najnowsze generacje mają zintegrowaną grafikę.
— Pentium. Niedrogie procesory do komputerów stacjonarnych firmy Intel, nieco przewyższające Celerona pod względem specyfikacji, jednak nieco gorsze od Core i3. Posiadają również wbudowaną grafikę.
— Processor. Linia procesorów klasy podstawowej, która w obecnej hierarchii Intela poprzedza rodzinę Core i3. Takie chipsety spotyka się w laptopach klasy podstawowej przeznaczonych do codziennego użytku domowego lub biurowego, a także do niewymagających gier.
— Intel Core i3 / Core 3. Seria procesorów klasy podstawowej i średniej, najbardziej budżetowa w rodzinie Core. Jednak pod względem specyfikacji i mocy obliczeniowej procesory z tej linii są lepsze od serii Pentium i Celeron (patrz wyżej).
— Intel Core i5 / Core 5. Linia procesorów średniej klasy — zarówno ogółem, jak i jak na standardy rodziny Core w szczególności. Najczęściej procesory serii zawierają od 4 do 10 rdzeni i pod względem wydajności plasują się pomiędzy stosunkowo niedrogim i3 (Core 3) a potężnym i7 (Core 7).
— Intel Core i7 / Core 7. Seria wysokowydajnych procesorów od Intel. Przed pojawieniem się serii i9 była najbardziej zaawansowaną w rodzinie Core, ale potem straciła palmę pierwszeństwa na rzecz „dziewiątki”. Chipy Core 7 mają co najmniej 4 rdzenie i zintegrowaną grafikę.
— Core i9. Najwyższej klasy procesory wypuszczone w 2017 roku; najmocniejsza linia procesorów do laptopów klasy konsumenckiej na moment jej wprowadzenia, przewyższająca chipy Core i7 pod tym względem. Mają od 6 rdzeni i dużą pamięć podręczną trzeciego poziomu.
— Core Ultra 5. Transformacja popularnej serii procesorów mobilnych ze średniej półki Intel Core i5, która otrzymała dopisek Ultra od końca 2023 roku – kiedy zadebiutowała generacja chipsetów Meteor Lake. Główną cechą procesorów Core Ultra 5 jest osobny NPU, który daje przewagę podczas pracy z AI.
— Core Ultra 7. Pre-topowa seria wysokowydajnych procesorów mobilnych firmy Intel, która pod koniec 2023 roku zastąpiła rodzinę Core i7 (wraz z pojawieniem się nowej generacji chipsetów Meteor Lake). Koprocesor neuronowy odpowiedzialny za przyspieszanie działania algorytmów sztucznej inteligencji stał się obowiązkowym atrybutem modeli Ultra.
— Core Ultra 9. Linia najpotężniejszych procesorów do laptopów firmy Intel, wypuszczona na rynek pod koniec 2023 roku w celu zastąpienia rodziny Core i9. Premiera modeli Ultra miała miejsce w generacji chipsetów Meteor Lake. Charakterystyczną cechą Intel Core Ultra 9 jest obecność oddzielnej jednostki NPU poprawiającej efektywność wykorzystania modeli sztucznej inteligencji.
— Apple. Seria procesorów firmy Apple, wprowadzona w listopadzie 2020 roku wraz z następną generacją MacBooka, MacBooka Air i MacBooka Pro. W bazowych konfiguracjach procesory wyposażone są w 8 rdzeni - 4 wydajne i 4 oszczędne; te drugie, zdaniem ich twórców, zużywają 10 razy mniej energii niż te pierwsze. To, w połączeniu z pięcionanometrowym procesem technologicznym, zaowocowało bardzo wysoką energooszczędnością i jednocześnie wydajnością. Warto też zaznaczyć, że procesory z tej serii wykonane są według schematu system-on-chip: pojedynczy moduł łączy w sobie procesor, kartę graficzną, pamięć RAM (w pierwszych modelach - 8 lub 16 GB), półprzewodnikowy dysk NVMe i niektóre inne komponenty (w szczególności kontrolery Thunderbolt 4).
— Snapdragon. Procesory Snapdragon w swej istocie to mobilne rozwiązania – tradycyjnie montowane są w smartfonach i tabletach. Specjalnie dla laptopów wypuszczono oddzielne linie chipów Snapdragon (na przykład X Elite na architekturze ARM). Wiele laptopów opartych na takich procesorach ma wbudowane moduły LTE, a nawet 5G. Ich zaletą jest także wysoka energooszczędność.Model
Konkretny model procesora zainstalowanego w laptopie, a raczej oznaczenie procesora w ramach jego serii (patrz wyżej). Znając pełną nazwę procesora (serię i model), możesz znaleźć szczegółowe dane na jego temat (aż do praktycznych recenzji) i wyjaśnić jego możliwości.
Liczba wątków
Liczba wątków obsługiwanych przez procesor laptopa.
Wątek to sekwencja instrukcji wykonywanych przez procesor. Początkowo każdy rdzeń procesora był przeznaczony dla jednej takiej sekwencji, a liczba wątków była równa liczbie rdzeni. Jednak nowoczesne procesory coraz częściej wykorzystują technologie wielowątkowości, które pozwalają na wykonanie dwóch sekwencji poleceń przez każdy rdzeń jednocześnie. Takie technologie mają różne nazwy u różnych producentów, ale zasada ich działania jest taka sama: podczas nieuniknionych przerw w wykonaniu jednego z wątków rdzenia nie stoi bezczynnie, ale pracuje z inną sekwencją. W związku z tym całkowita liczba wątków w takich procesorach jest dwukrotnie większa niż liczba rdzeni; taki schemat pracy znacznie zwiększa wydajność (choć oczywiście wpływa również na koszty).
Częstotliwość taktowania
Częstotliwość taktowania procesora zainstalowanego w laptopie (dla procesorów wielordzeniowych częstotliwość poszczególnych rdzeni).
Teoretycznie wyższa częstotliwość taktowania ma pozytywny wpływ na wydajność, ponieważ pozwala procesorowi wykonać więcej operacji w ciągu jednostki czasu. Jednak w praktyce możliwości procesora zależą od wielu innych specyfikacji - przede wszystkim od serii, do której należy (patrz wyżej). Zdarza się nawet, że z dwóch chipów ten „wolniejszy” okazuje się wydajniejszy. Mając to na uwadze, sensowne jest porównywanie według częstotliwości taktowania tylko procesorów z tej samej serii, a najlepiej również z tej samej generacji; a laptop w całości należy oceniać na podstawie ogólnych specyfikacji systemu i testów porównawczych (patrz poniżej).
Częstotliwość TurboBoost / TurboCore
Częstotliwość taktowania procesora osiągana w trybie podkręcania TurboBoost lub TurboCore.
Technologie Turbo Boost i Turbo Core są używane przez różnych producentów (odpowiednio Intel i AMD), ale mają tę samą zasadę działania: rozkładają obciążenie z bardziej obciążonych rdzeni procesorów na mniej obciążone, aby poprawić wydajność. Tryb podkręcania charakteryzuje się zwiększoną częstotliwością taktowania, co w tym przypadku jest wskazane.
Aby uzyskać więcej informacji na temat częstotliwości taktowania w ogólnych zarysach, zobacz odpowiedni punkt powyżej.
Test 3DMark06
Wynik pokazany przez procesor laptopa w teście 3DMark06.
Ten test ma na celu przede wszystkim przetestowanie wydajności w grach - w szczególności zdolności procesora do obsługi zaawansowanej grafiki i elementów sztucznej inteligencji. Wyniki testu są przedstawiane w postaci punktów; im wyższa ich liczba, tym wyższa wydajność testowanego układu. Wysokie wyniki w teście 3DMark06 są szczególnie ważne w przypadku
laptopów gamingowych.
Test Passmark CPU Mark
Wynik pokazany przez procesor laptopa w teście Passmark CPU Mark.
Passmark CPU Mark to kompleksowy test, bardziej szczegółowy i niezawodny niż popularny 3DMark06 (patrz wyżej). Sprawdza nie tylko możliwości gier procesora, ale także jego wydajność w innych trybach, na podstawie czego wyświetla ogólny wynik; zgodnie z tym wynikiem można dość rzetelnie ocenić procesor jako całość (im więcej punktów, tym wyższa wydajność).
Test SuperPI 1M
Wynik pokazany przez procesor laptopa w teście SuperPI 1M.
Istotą tego testu jest obliczenie liczby „pi” do milionowego miejsca po przecinku. Czas potrzebny do takiego obliczenia jest ostatecznym wynikiem. Odpowiednio, im mocniejszy procesor, tym niższa liczba będzie w rezultacie (w ten sposób SuperPI 1M różni się zasadniczo od wielu innych testów).
Pojemność pamięci
Ilość pamięci o dostępie swobodnym (pamięć główna lub RAM) faktycznie zainstalowanej w laptopie.
Ilość pamięci RAM jest jednym z najważniejszych wskaźników charakteryzujących ogólną wydajność systemu. Im więcej pamięci RAM zainstalowano w laptopie, tym lepiej on sobie radzi z „ciężkimi” programami wymagającymi dużej ilości zasobów i tym więcej zadań można na nim wykonywać jednocześnie bez przerw i awarii. Ponadto parametr ten określa możliwość zainstalowania systemu operacyjnego na laptopie: na przykład 32-bitowej wersji systemu Windows 10 wystarczy 1 GB, wersja 64-bitowa potrzebuje co najmniej 2 GB, a do wygodnej pracy z tym systemem operacyjnym pożądane jest, aby mieć co najmniej
4 GB.
8 GB to obecnie wystarczająco duża pamięć do użytku domowego i większości gier, ale w zaawansowanych laptopach gamingowych i profesjonalnych spotyka się też większe wielkości -
64 GB i nawet więcej.
Należy pamiętać, że wiele modeli laptopów umożliwia zwiększenie dostępnej wielkości pamięci RAM; aby uzyskać więcej informacji, patrz „Maksymalna instalowana ilość”.