Porównanie Nokia 3310 2017 Dual Sim 0 B vs Nokia 3310 Old 0 B

Specyfikacja głównego (i najczęściej jedynego) wyświetlacza w urządzeniu.

Oprócz podstawowych parametrów - takich jak przekątna, rozdzielczość (ze względu na nią ekrany są umownie podzielone na HD, Full HD, href="/list/122/pr-49321/">2K i więcej), typ matrycy (najczęściej IPS, OLED, AMOLED, Super AMOLED, Dynamic AMOLED,), na tej liście mogą być podawane bardziej specyficzne cechy. Wśród nich - kształt powierzchni (płaska lub zakrzywiona), obecność i wersja Gorilla Glass (w tym najpopularniejsza v6 i Victus), obsługa HDR i częstotliwość odświeżania (częstotliwość wyższa niż 60 Hz jest uważana za wysoką, mianowicie 90 Hz, 120 Hz i 144 Hz). Oto bardziej szczegółowy opis specyfikacji, które są istotne dla współczesnych wyświetlaczy: — Przekątna. Tradycyjnie przekątna ekranu jest podawana w calach. Większy wyświetlacz jest wygodniejszy w obsłudze: pomieszczą więcej...informacji, a sam obraz jest lepiej czytelny. Minusem dużej przekątnej jest zwiększenie wymiarów urządzenia. Obecnie smartfony z ekranami 5" i mniejszymi są uważane za małe>. 5.6 – 6" i do 6.5" - to już jest średni format. Poza tym sporo modeli ma rozmiar 6.5". Klasyczne telefony bez ekranów dotykowych nie potrzebują dużej przekątnej - zwykle nie przekracza ona 3".

— Rozdzielczość. Rozdzielczość ekranu określają jego wymiary (w pionie i poziomie) w pikselach. Im większe są te wymiary (przy tej samej przekątnej), tym bardziej szczegółowy i wygładzony jest obraz, tym mniej widoczne są poszczególne piksele. Z drugiej strony zwiększenie rozdzielczości wpływa zarówno na koszt samego wyświetlacza, jak i wymagania sprzętowe telefonu. Warto też zauważyć, że ta sama rozdzielczość wygląda inaczej na ekranach o różnych rozmiarach; dlatego przy ocenie szczegółowości warto wziąć pod uwagę nie tylko parametr ten, lecz także ilość PPI (patrz poniżej).

— PPI. Zagęszczenie pikseli na ekranie urządzenia. Określa się na podstawie liczby punktów na cal (points per inch) - liczby pikseli na każdy poziomy lub pionowy odcinek o rozmiarze 1". Wskaźnik ten zależy jednocześnie od przekątnej i rozdzielczości, lecz ostatecznie jest to liczba PPI, która określa, jak wygładzony i szczegółowy jest obraz na wyświetlaczu. Dla porównania należy zaznaczyć, że w odległości około 25-30 cm od oczu zagęszczenie 300 PPI lub większe sprawia, że ​​poszczególne piksele są prawie niewidoczne dla osoby z normalnym wzrokiem, obraz jest postrzegany jako całościowy, przy większych odległościach podobny efekt jest zauważalny nawet przy mniejszym zagęszczeniu pikseli.

— Typ matrycy. Technologia, według której wykonana jest matryca ekranu. Parametr ten jest określa się tylko dla stosunkowo zaawansowanych wyświetlaczy, które przewyższają najprostsze ekrany LCD telefonów przyciskowych. Najbardziej rozpowszechnione w naszych czasach są następujące typy matryc:

• IPS. Najbardziej popularna technologia, stosowana w ekranach współczesnych smartfonów. Zapewnia bardzo przyzwoitą jakość obrazu, kąty widzenia oraz czas reakcji, choć pod względem tych parametrów nieco ustępuje bardziej zaawansowanym wariantom (patrz poniżej). Z drugiej strony IPS ma również swoje zalety: trwałość, równomierne zużycie, a także dość niski koszt. Dzięki temu takie ekrany można spotkać we wszystkich kategoriach smartfonów - od niedrogich po topowe.
• AMOLED. Technologia oparta na organicznych diodach elektroluminescencyjnych (OLED) opracowana przez firmę Samsung. Jedną z kluczowych różnic między takimi matrycami a bardziej tradycyjnymi wyświetlaczami jest to, że nie wymagają one zewnętrznego podświetlenia: każdy piksel sam jest źródłem światła. Z tego powodu zużycie energii takiego ekranu zależy od cech wyświetlanego obrazu, lecz generalnie okazuje się dość niskie. Ponadto matryce AMOLED wyróżniają się szerokimi kątami widzenia, doskonałymi wskaźnikami jasności i kontrastu, wysoką jakością kolorów oraz krótkim czasem reakcji. Dzięki temu takie ekrany nadal są wykorzystywane we współczesnych smartfonach, pomimo pojawienia się bardziej zaawansowanych technologii; można je spotkać nawet w topowych modelach. Główną wadą tej technologii jest stosunkowo wysoki koszt i nierównomierne zużycie pikseli: piksele, które pracują dłużej i częściej przy dużej jasności - wypalają się szybciej. Zwykle jednak efekt ten staje się zauważalny dopiero po kilku latach intensywnego użytkowania - okresie porównywalnym z żywotnością samego smartfona.
• AMOLED (LTPO). Zaawansowana wersja paneli AMOLED z możliwością dynamicznego dostosowywania częstotliwości odświeżania w zależności od wykonywanych zadań. Skrót LTPO (Low Temperature Polycrystalline Oxid) oznacza „niskotemperaturowy tlenek polikrystaliczny”. Za tym terminem kryje się połączenie tradycyjnej technologii LTPS i cienkiej warstwy tlenku TFT z dodatkiem hybrydowo-tlenkowego krzemu polikrystalicznego do sterowania obwodami przełączającymi. Panele AMOLED (LTPO) zmniejszają zużycie energii przez gadżet o rząd wielkości. Tak więc przy wykonywaniu aktywnych czynności ekran urządzenia stosuje maksymalną lub wysoką częstotliwość odświeżania, a przy przeglądaniu zdjęć lub czytaniu tekstu wyświetlacz zmniejsza częstotliwość odświeżania do minimum.
• Super AMOLED. Ulepszona wersja opisanej powyżej technologii AMOLED. Jednym z kluczowych ulepszeń jest to, że ekrany Super AMOLED nie mają szczeliny powietrznej między warstwą czujnika a znajdującym się poniżej wyświetlaczem. Umożliwiło to dalsze zwiększenie jasności i jakości obrazu, zwiększenie szybkości i niezawodności czujnika, a jednocześnie zmniejszenie zużycia energii. Wady takich matryc są takie same jak w przypadku oryginalnych AMOLED-ów. Ogólnie są one dość rozpowszechnione; większość smartfonów z podobnymi ekranami należy do średniej i najwyższej półki, lecz są też spotykane niedrogie modele.
• OLED. Różnorodne typy matryc, oparte na wykorzystaniu organicznych diod LED; w rzeczywistości - są to analogi AMOLED i Super AMOLED, produkowane nie przez Samsunga, lecz przez inne firmy. Konkretne cechy takich ekranów może się różnić, natomiast większość z nich z jednej strony jest droższa od popularnych IPS, z drugiej zapewnia wyższą jakość obrazu (m.in. jasność, kontrast, kąty widzenia i odwzorowanie kolorów), gdyż również zużywają mniej energii i mają małą grubość. Głównymi wadami ekranów OLED są wysoka cena (która jednak stale spada wraz z rozwojem i udoskonalaniem technologii), a także podatność pikseli organicznych na wypalanie się przy wyświetlaniu statycznych obrazów przez długi czas lub obrazów ze statycznymi elementami (panel powiadomień, przyciski ekranowe itp.).
• OLED (polimerowy). Ekrany oparte na organicznych diodach elektroluminescencyjnych (OLED), w których dla podstawy nie używa się szkła, tylko przezroczysty materiał polimerowy. Podkreślmy, że chodzi o podstawę matrycy; od góry pokryta jest ona tym samym szkłem, co w innych typach wyświetlaczy. Tak czy inaczej, taka konstrukcja oferuje kilka zalet w porównaniu z tradycyjnymi matrycami „szklanymi”: zapewnia dodatkową odporność na uderzenia i doskonale nadaje się do tworzenia zakrzywionych wyświetlaczy. Z drugiej strony, pod względem właściwości optycznych, tworzywo sztuczne jest gorsze od szkła; zatem ekrany tego typu często ustępują jakością obrazu swoim „rówieśnikom”, wykonanym w tradycyjnej technologii OLED, a przy podobnej jakości obrazu są znacznie droższe.
• OLED (LTPO). Matryce OLED z adaptacyjną częstotliwością odświeżania, która zmienia się w szerokim zakresie w zależności od wykonywanych zadań. W grach ekrany z technologią LTPO automatycznie podnoszą częstotliwość odświeżania do wartości maksymalnych, zaś przy oglądaniu statycznych obrazów obniżają ją do minimum (od 1 Hz). Sercem tej technologii jest tradycyjne podłoże LTPS z cienką warstwą TFT nad podstawą tranzystorów cienkowarstwowych. Możliwość kontrolowania przepływu elektronów zapewnia dynamiczną kontrolę nad częstotliwością odświeżania. Przewagą konkurencyjną OLED (LTPO) jest zmniejszone zużycie energii.

Ponadto ekrany we współczesnych smartfonach mogą być wykonywane przy użyciu następujących technologii:

• PLS. Odmiana technologii IPS stworzona przez firmę Samsung. Pod pewnymi względami - w szczególności pod względem jasności, kontrastu i kątów widzenia - przewyższa oryginał, a jednocześnie jest tańsza w produkcji i pozwala tworzyć elastyczne wyświetlacze. Jednak z wielu powodów ta technologia nie zyskała zbyt dużej popularności.
• Super AMOLED Plus. Dalszy rozwój opisanej powyżej technologii Super AMOLED. Pozwala tworzyć jeszcze jaśniejsze, bardziej kontrastowe, a jednocześnie cieńsze i energooszczędne ekrany. Jednak najczęściej te ekrany są obecnie nazywane po prostu „Super AMOLED”, bez przedrostka „Plus”.
• Dynamiczny AMOLED. Kolejne ulepszenie AMOLED wprowadzone w 2019 roku. Głównymi cechami takich matryc jest zwiększona jasność bez znaczącego wzrostu zużycia energii, a także 100% pokrycie przestrzeni barwnej DCI-P3 oraz kompatybilność z HDR10+; szczególnie dwa ostatnie szczegóły pozwalają na najwyższą jakość odtwarzania współczesnych filmów wysokobudżetowych na takich ekranach. Główną wadą Dynamic AMOLED jest wysoka cena; więc takie matryce spotyka się głównie w topowych modelach.
• Super Clear TFT. Wspólne opracowanie Samsunga i Sony, które pojawiło się jako wymuszona alternatywa dla matryc Super AMOLED (zapotrzebowanie na nie kiedyś znacznie przekraczało możliwości produkcyjne). Co prawda jakość obrazu Super Clear TFT jest nieco niższa - lecz w produkcji takie matryce są znacznie prostsze i tańsze, a pod względem właściwości wciąż przewyższają większość ekranów IPS. Jednak w naszych czasach technologia ta jest rzadko używana, ustępując AMOLED-owi w różnych wersjach.
• Super LCD. Kolejna alternatywa dla różnych typów technologii AMOLED; stosowana głównie w smartfonach HTC. Podobnie jak Super AMOLED, takie ekrany nie mają dodatkowej szczeliny powietrznej, co wpływa pozytywnie zarówno na jakość obrazu, jak i na dokładność sensora. Istotną zaletą Super LCD jest jego dobra energooszczędność, zwłaszcza przy wyświetlaniu jasnej bieli; lecz pod względem ogólnego nasycenia kolorów (w tym czerni) ta technologia jest zauważalnie gorsza od AMOLED.
• LTPS. Zaawansowany typ matryc TFT, stworzony w oparciu o tzw. niskotemperaturowy krzem polikrystaliczny. Umożliwia on łatwe tworzenie ekranów o bardzo dużym zagęszczeniu pikseli (ponad 500 PPI - patrz wyżej), osiągając wysokie rozdzielczości nawet przy niewielkiej przekątnej. Ponadto część elektroniki sterującej można osadzić bezpośrednio w matrycę, zmniejszając całkowitą grubość wyświetlacza. Główną wadą LTPS jest stosunkowo wysoki koszt, lecz w dzisiejszych czasach takie ekrany można spotkać nawet w niedrogich smartfonach.
• S-PureLED. Technologia stworzona przez firmę Sharp i używana głównie w jej smartfonach. Właściwie technologia samych matryc w tym przypadku nazywa się S-CG Silicon TFT, natomiast S-PureLED to nazwa specjalnej warstwy, używanej w celu zwiększenia przezroczystości. S-CG Silicon TFT jest pozycjonowane przez twórców jako modyfikacja opisanej powyżej technologii LTPS, która pozwala na dalsze zwiększenie rozdzielczości wyświetlacza i jednocześnie zgromadzenie w nim większej ilości elektroniki sterującej (aż do „procesora na szkle” ) bez zwiększania grubości. Oczywiście takie ekrany nie są tanie.
• E-Ink. Matryce oparte na tzw. „elektronicznym tuszu” - technologii upowszechnionej przede wszystkim w e-bookach. Główną cechą takiego ekranu jest to, że przy jego działaniu energia jest zużywana tylko na zmianę obrazu; nieruchomy obraz nie wymaga zasilania i może pozostać na wyświetlaczu nawet wtedy, gdy zasilania brak. Dodatkowo matryce E-Ink domyślnie nie świecą się same, a odbijają światło zewnętrzne - tak że podświetlenie własne nie jest obowiązkowe (choć można je stosować do pracy w półmroku i ciemności). Wszystko to zapewnia znaczne oszczędności energii; a dla niektórych użytkowników takie ekrany są czysto subiektywnie wygodniejsze i mniej męczące niż tradycyjne matryce. Z drugiej strony technologia E-Ink ma również poważne wady - przede wszystkim długi czas reakcji, a także złożoność i wysoki koszt kolorowych wyświetlaczy w połączeniu z niską jakością kolorów na nich. W świetle tego, takie matryce stały się bardzo rzadkim i egzotycznym wariantem, prawie nie spotykanym w dzisiejszych smartfonach.

— Częstotliwość odświeżania. Maksymalna częstotliwość odświeżania wyświetlacza, innymi słowy, najwyższa częstotliwość odświeżania, którą może on efektywnie odtworzyć. Im wyższy wskaźnik ten - tym wygładzony i płynny jest obraz, tym mniej zauważalny jest „efekt pokazu slajdów” i rozmycie obiektów przy poruszaniu się na ekranie. Jednocześnie należy pamiętać, że częstotliwość odświeżania 60 Hz, obsługiwana przez prawie każdy współczesny smartfon, jest w zupełności wystarczająca do większości zadań; nawet filmiki w wysokiej rozdzielczości obecnie prawie nie używają dużej liczby klatek na sekundę. Dlatego częstotliwość odświeżania w naszym katalogu jest specjalnie określana głównie dla ekranów zdolnych zapewnić więcej niż 60 Hz (w niektórych modelach - do 240 Hz). Tak wysoka częstotliwość może być przydatna w grach i niektórych innych zadaniach, poprawia też ogólne wrażenia z systemu operacyjnego i interfejsu aplikacji - ruchome elementy w takich interfejsach poruszają się płynnie i bez rozmycia.

— HDR. Technologia, która rozszerza dynamiczny zakres ekranu. W danym przypadku chodzi o zakres jasności - innymi słowy obecność HDR pozwala na wyświetlenie na ekranie jaśniejszej bieli i ciemniejszej czerni niż na wyświetlaczach bez tej technologii. W praktyce daje to zauważalną poprawę jakości obrazu: poprawia się nasycenie i niezawodność odwzorowania kolorów, a detale w bardzo jasnych lub bardzo ciemnych częściach kadru nie „toną” w bieli lub czerni. Jednak wszystkie te korzyści stają się zauważalne tylko wtedy, gdy odtwarzana treść była oryginalnie nagrana w HDR. Obecnie stosuje się kilka odmian tej technologii, oto ich cechy:

• HDR10. Historycznie pierwszy z konsumenckich formatów HDR, jest dziś niezwykle popularny: w szczególności jest obsługiwany przez prawie wszystkie serwisy przesyłania strumieniowego z treścią HDR i jest używany jako standard dla takich treści na dyskach Blu-ray. Zapewnia 10-bitową głębię kolorów (ponad miliard odcieni). Jednocześnie urządzenia z tą technologią mogą również odtwarzać treści HDR10 + (patrz poniżej) - chyba że ich jakość będzie ograniczona możliwościami oryginalnego HDR10.
• HDR10+. Ulepszona wersja HDR10. Przy tej samej głębi koloru (10 bitów) wykorzystuje tzw. dynamiczne metadane, które pozwalają na przekazywanie informacji o głębi koloru nie tylko dla grup po kilka klatek, lecz także dla pojedynczych klatek. Zapewnia to dodatkową poprawę reprodukcji kolorów.
• Dolby Vision. Zaawansowany standard używany szczególnie w kinematografii profesjonalnej. Pozwala na osiągnięcie 12-bitowej głębi kolorów (prawie 69 miliardów odcieni), wykorzystuje wspomniane wyżej dynamiczne metadane, a także umożliwia przesyłanie dwóch wersji obrazu jednocześnie w jednym strumieniu wideo - HDR i normalnym (SDR). Jednocześnie Dolby Vision bazuje na tej samej technologii co HDR10, więc we współczesnym sprzęcie format ten często łączy się z HDR10 czy HDR10+.

— Obsługa DC Dimming. Dosłownie z angielskiego, Direct Current Dimming jest tłumaczone jako ściemnianie prądem stałym. Technologia ta ma na celu zminimalizowanie migotania w ekranach OLED i AMOLED, co z kolei odciąża aparat wzrokowy użytkownika i chroni wzrok. Efekt „bez migotania” uzyskuje się poprzez bezpośrednie sterowanie jasnością podświetlanych diod LED poprzez zmianę wielkości podawanego do nich napięcia. Dzięki temu zapewnione jest zmniejszenie intensywności świecenia ekranu. — Zakrzywiony ekran. Ekran z zagiętymi krawędziami, na które wchodzi wyświetlany obraz. Innymi słowy, w danym przypadku zakrzywione jest nie tylko szkło, lecz także część aktywnej matrycy. Wyświetlacze, w których obie krawędzie są zakrzywione, nazywane są „szkłem 2.5D”; istnieją też urządzenia, w których ekran jest zagięty tylko z jednej strony. W każdym razie ta cecha szczególna nadaje smartfonowi ciekawy wygląd i poprawia widoczność obrazu przy patrzeniu z określonych kątów, jednak znacząco wpływa to na koszt i może powodować niedogodności przy trzymaniu (zwłaszcza bez etui). Dlatego przed zakupem modelu z takim wyposażeniem najlepiej potrzymać urządzenie w dłoni i upewnić się, że jest ono wystarczająco wygodne.

— Gorilla Glass. Specjalne wytrzymałe szkło, stosowane jako pokrycie ochronne wyświetlacza. Charakteryzuje się wysoką wytrzymałością i odpornością na zarysowania, pod względem tych wskaźników wielokrotnie przewyższa zwykłe szkło. Jest szeroko stosowane w smartfonach, w których duże rozmiary ekranu stawiają zwiększone wymagania niezawodności pokrycia. Różne wersje tego szkła można spotkać we współczesnych telefonach, oto cechy różnych wariantów:

• Gorilla Glass v3. Najstarsza z aktualnych wersji - wydana w roku 2013; obecnie występuje głównie w stosunkowo niedrogich lub przestarzałych urządzeniach. Niemniej jednak pokrycie to ma niewątpliwe zalety: jest to pierwsza generacja Gorilla Glass, w której twórcy położyli zauważalny nacisk na odporność na zarysowania od kluczy, monet i innych przedmiotów, z którymi telefon może „zderzyć się” w kieszeni lub torbie. Pod tym względem wersja 3 pozostawała bezkonkurencyjna aż do wydania Gorilla Glass Victus w 2020 roku.
• Gorilla Glass v4. Wersja wydana w 2014 roku. Kluczową cechą przy opracowywaniu tego pokrycia stał się nacisk na odporność na uderzenia (podczas gdy poprzednie generacje skupiały się głównie na odporności na zarysowania). W efekcie szkło jest dwukrotnie mocniejsze niż w wersji 3, a jego grubość wynosi zaledwie 0,4 mm. Natomiast odporność na zarysowania, w porównaniu do swojego poprzednika, nieznacznie spadła.
• Gorilla Glass v5. Udoskonalenie "goryla", wprowadzone w 2016 roku w celu dalszego zwiększenia odporności na uderzenia. Według twórców, szkło wersji v5 okazało się 1,8 razy mocniejsze od poprzednika, pozostało nienaruszone w 80% upadków z wysokości 1,6 m „twarzą w dół” na chropowatą powierzchnię (i gwarantowana odporność na uderzenia 1,2 m). Odporność na zarysowania również nieco się poprawiła, lecz ten materiał w dalszym ciągu nie spełnia wymagań v3.
• Gorilla Glass v6. Wersja wprowadzona w 2018 roku. W przypadku tego pokrycia deklaruje się 2-krotny wzrost wytrzymałości w porównaniu z poprzednikami, a także odporność na wielokrotne upadki na twardą powierzchnię (w testach szkło v6 z powodzeniem wytrzymało 15 upadków z wysokości 1 m). Maksymalna wysokość upadku (pojedynczego) z gwarantowanym zachowaniem stanu jest deklarowana na poziomie 1,6 m. Nie mniej jednak odporność na zarysowania nie została ulepszona.
• Gorilla Glass 7. Oryginalna nazwa Gorilla Glass Victus - patrz poniżej.
• Gorilla Glass Victus. Następca Gorilla Glass 6, wydany latem 2020 roku. W tym wydaniu twórcy zwrócili uwagę nie tylko na zwiększenie ogólnej wytrzymałości, lecz także na poprawę odporności na zarysowania. Pod względem tego ostatniego wskaźnika Victus przewyższa nawet wersję v3, nie wspominając o bardziej wrażliwych materiałach (a w porównaniu z v6 zadeklarowano dwukrotne zwiększenie odporności na zarysowania). Jeśli chodzi o wytrzymałość, pozwala wytrzymać pojedyncze upadki z wysokości do 2 m, a także do 20 kolejnych upadków z wysokości 1 m.

Największa pojemność karty pamięci, z którą telefon może poprawnie współpracować. Aby uzyskać więcej informacji na temat samych kart, zobacz „Gniazdo kart pamięci”; należy podkreślić, że pojemne nośniki często korzystają z zaawansowanych technologii, które nie są obsługiwane przez wszystkie urządzenia, a czasami telefony po prostu nie mają wystarczającej mocy do przetwarzania dużych ilości danych. Dlatego dla wygody wyboru maksymalna obsługiwana pojemność jest podawana w naszym katalogu.

W praktyce zdarzają się sytuacje, w których niektóre urządzenia mogą przekraczać podaną specyfikację. Warto jednak skupić się na oficjalnych danych, ponieważ jeśli zostaną one przekroczone, normalna praca karty nie jest gwarantowana.

Specyfikacja głównego obiektywu aparatu tylnego, zainstalowanego w telefonie. W modelach z kilkoma obiektywami (patrz „Liczba obiektywów”) „oczko” jest uważane za główne, które odpowiada za podstawowe możliwości nagrywania i nie ma wyraźnej specjalizacji (szerokokątna, teleobiektyw itp.). Mogą tutaj wskazywać się cztery główne parametry: rozdzielczość, przysłona (dość powszechna jest optyka o wysokim współczynniku przysłony), ogniskowa, dodatkowe dane dotyczące matrycy.

Rozdzielczość (w megapikselach, MP)
Rozdzielczość matrycy zastosowanej w głównym obiektywie. Warianty budżetowe są wyposażone w moduł 8 MP i poniżej wiele modeli ma aparat 12 MP / 13 MP, także ostatnio popularna jest tendencja do zwiększania liczby megapikseli. Często w smartfonach można spotkać główny fotomoduł na 48 MP, 50 MP< /a>, 64 MP, a nawet 108 MP a> .

Maksymalna rozdzielczość uzyskanego obrazu zależy bezpośrednio od rozdzielczości czujnika; a wysoka rozdzielczość „obrazu” pozwala z kolei na lepsze wyświetlenie drobnych szczegółów. Z drugiej strony samo zwiększenie liczby megapikseli może prowadzić do pogorszenia ogólnej jakości obrazu - ze względu na mniejszy rozmiar każdego...pojedynczego piksela poziom szumów wzrasta. W rezultacie bezpośrednia rozdzielczość aparatu ma niewielki wpływ na jakość fotografowania - więcej zależy od fizycznych rozmiarów matrycy, cech optyki i różnych trików konstrukcyjnych zastosowanych przez producenta.

Wartość przysłony
Wartość przysłony opisuje zdolność obiektywu do przepuszczania światła. Jest zapisywany jako liczba ułamkowa, na przykład f/1,9. Co więcej, im większa liczba w mianowniku, tym niższy wartość przysłony, tym mniej światła przechodzi przez optykę, pod warunkiem że pozostałe parametry są podobne. Oznacza to, że na przykład obiektyw f/2.6 będzie ciemniejszy niż f/1.9.

Wysoki wartość przysłony zapewnia aparatowi szereg zalet. Po pierwsze, poprawia wydajność przy słabym oświetleniu. Po drugie, możliwe staje się nagrywanie przy niskich czasach otwarcia migawki, minimalizując efekt „drgania” i rozmycia poruszających się obiektów w kadrze. Po trzecie, z optyką o dużym współczynniku przysłony łatwiej jest uzyskać piękne rozmycie tła („bokeh”) - na przykład przy nagrywaniu w trybie portretowym.

Ogniskowa(w milimetrach)
Ogniskowa to odległość między czujnikiem a środkiem obiektywu (ogniskowana na nieskończoność), przy której na matrycy uzyskuje się najostrzejszy obraz. Jednakże w przypadku smartfonów, w specyfikacji wskazuje się nie rzeczywista, lecz tzw. ekwiwalentna ogniskowa (EO) - wskaźnik umowny przeliczany za pomocą specjalnych formuł. Wskaźnik ten można wykorzystać do oceny i porównania aparatów z różnymi rozmiarami matryc (nie można do tego wykorzystać faktycznej ogniskowej, ponieważ przy innym rozmiarze czujnika ta sama faktyczna ogniskowa będzie odpowiadać różnym kątom widzenia).

Tak czy inaczej, kąt widzenia i stopień powiększenia zależą bezpośrednio od EO: większa ogniskowa daje mniejszy kąt widzenia i większy rozmiar pojedynczych obiektów, które wpadają w kadr, a także zmniejszenie tej odległości z kolei pozwala na objęcie większej przestrzeni. W większości nowoczesnych smartfonów ogniskowa głównego aparatu wynosi od 13 do 35 mm; w porównaniu z optyką tradycyjnych aparatów obiektywy z EO do 25 mm można zaklasyfikować jako szerokokątne, powyżej 25 mm - jako modele uniwersalne „z nastawieniem na nagrywanie szerokokątne”. Takie wartości dobierane są z uwzględnieniem faktu, że smartfony często wykorzystywane są do nagrywania w ciasnych warunkach, gdy na niewielkiej odległości w kadrze trzeba zmieścić dość dużą przestrzeń. Powiększanie obrazu w razie potrzeby najczęściej odbywa się cyfrowo - ze względu na dostarczenie megapikseli na matrycę; lecz są też modele z zoomem optycznym (patrz poniżej) - dla nich nie podaje się jednej wartości, natomiast cały zakres roboczy EO (przypomnijmy, że zoom optyczny jest realizowany się poprzez zmianę ogniskowej).

Kąt widzenia(w stopniach) Kąt widzenia charakteryzuje wielkość przestrzeni zajmowanej przez obiektyw, a także wielkość poszczególnych obiektów „widzianych” przez kamerę. Im większy ten kąt, tym większa część sceny wpada w kadr, jednak tym mniejsze są poszczególne obiekty na obrazie. Kąt widzenia jest bezpośrednio związany z ogniskową (patrz wyżej): zwiększenie tej odległości zawęża pole widzenia obiektywu i odwrotnie.

Należy pamiętać, że parametr ten jest powszechnie uważany za ważny dla profesjonalnego używania aparatu, lecz nie dla fotografii amatorskiej. Dlatego dane o kącie widzenia podawane są głównie dla smartfonów wyposażonych w zaawansowane aparaty - m.in. w celu podkreślenia w ten sposób wysokiej klasy tych aparatów. Jeśli chodzi o konkretne wartości, to dla głównego obiektywu mieszą się one zwykle w zakresie od 70° do 82° - odpowiada to ogólnej specyfice takiej optyki (nagrywanie uniwersalne z naciskiem na sceny ogólne i szerokie objęcie na krótkich dystansach).

Dodatkowe dane dotyczące matrycy
Dodatkowe informacje dotyczące matrycy zainstalowanej na głównym obiektywie. Ta pozycja może obejmować zarówno rozmiar przekątnej (w calach), jak i model czujnika, a czasami oba parametry jednocześnie. W każdym razie takie dane są podawane, jeśli urządzenie jest wyposażone w wysokiej jakości matrycę, która wyraźnie wyróżnia się na ogólnym tle. W przypadku modelu wszystko jest dość proste: znając nazwę czujnika, można znaleźć szczegółowe dane na jego temat. Rozmiar należy rozważyć bardziej szczegółowo.

Przekątna matrycy jest tradycyjnie podawana w ułamkowych częściach cala - na przykład czujnik na 1/2,3 "będzie większy niż 1/2,6". Większe czujniki są uważane za bardziej zaawansowane, ponieważ zapewniają lepszą jakość obrazu przy tej samej rozdzielczości. Logika tutaj jest prosta - ze względu na dużą powierzchnię czujnika, każdy pojedynczy piksel jest również większy i dostaje więcej światła, co poprawia czułość i redukuje szumy. Rzeczywista jakość obrazu będzie oczywiście zależała również od szeregu innych parametrów, lecz generalnie większy rozmiar matrycy oznacza zazwyczaj bardziej zaawansowany aparat. W zaawansowanych flagowcach fotograficznych mogą występować matryce o fizycznym rozmiarze 1”, co jest porównywalne z czujnikami obrazu stosowanymi w topowych aparatach kompaktowych z obiektywami stałoogniskowymi.

Obecność lampy błyskowej w głównym aparacie telefonu.

Lampa błyskowa - lampa do oświetlania fotografowanej sceny - znacznie rozszerza możliwości fotografowania i nagrywania. W szczególności umożliwia fotografowanie i nagrywanie w słabym świetle i pod ostrym światłem. Ponadto lampa błyskowa może być również używana jako latarka(patrz "Cechy dodatkowe"), co eliminuje konieczność instalowania dwóch źródeł światła w telefonie.

Liczba i typy kart wymiennych (SIM, kart pamięci), które można zainstalować w telefonie. W naszym katalogu dany parametr sprecyzowano tylko dla urządzeń, które pozwalają na instalację więcej niż jednej karty SIM - najczęściej chodzi o 2 karty SIM, lecz można spotkać urządzenia z trzema, a nawet czterema odpowiednimi slotami.

Początkowo sens tej funkcjonalności polegał na tym, że na jednym urządzeniu można było używać kilku numerów telefonów. W ten sposób można np. połączyć w jednym urządzeniu numer osobisty i służbowy, osobne pakiety na rozmowy i Internet itp. Należy jednak pamiętać, że we współczesnych urządzeniach (zwłaszcza smartfonach) często przewiduje się kombinowana konstrukcja „SIM + SIM/karta pamięci”: jeden ze slotów jest przeznaczony tylko dla karty SIM, drugi może być używany zarówno dla karty SIM, jak i karty microSD lub Nano Memory (patrz „Slot dla kart pamięci”). Przy tym w urządzeniu nie ma osobnego gniazda na kartę pamięci, więc użytkownik musi wybrać - drugi numer czy dodatkowy magazyn danych. Dlatego, jeśli chcesz używać 2 karty SIM i kartę pamięci jednocześnie, warto zwrócić uwagę na modele w których taka możliwość jest bezpośrednio zadeklarowana.

Należy również pamiętać, że poszczególne sloty mogą różnić się typem kompatybilnych kart SIM; szczegóły poniżej.

Złącza przewodowe, przewidziane w konstrukcji telefonu.

W tym rozdziale zwykle precyzuje się rodzaj uniwersalnego złącza (najczęściej USB C), a także obecność mini-jack (3,5 mm)(są urządzenia bez takiego gniazda). Może tu również wskazywać się interfejs portu USB C aż do wysokoprędkościowej trzeciej wersji ( USB C v 3 ), umiejscowienie gniazda 3,5 mm (wyjście na słuchawki) oraz obecność dodatkowych portów o bardziej specyficznym przeznaczeniu.

Uniwersalne złącza służą przede wszystkim do ładowania baterii, do podłączania różnych akcesoriów do telefonu oraz do podłączenia samego urządzenia do komputera za pomocą kabla; z kolei port 3,5 mm przeznaczony jest przede wszystkim na słuchawki i inne akcesoria audio, choć możliwe są inne warianty korzystania. Oto bardziej szczegółowy opis różnych rodzajów złączy:

- USB C. Swego rodzaju następca microUSB, który jest coraz częściej stosowany w urządzeniach mobilnych. USB C różni się od swojego poprzednika przede wszystkim nieznacznie zwiększonymi wymiarami oraz wygodną dwustronną konstrukcją: dzięki niej nie ma znaczenia, po której stronie wkłada się wtyczkę. Ponadto interfejs ten pozwala na implementację bardziej zaawansowanych funkcji niż microUSB - w szczególności niektóre technologie szybkiego ładowania były pierwotnie stworzone specjalnie dla USB C. Zwracamy również...uwagę, że standard USB obsługiwany przez tego typu złącze może precyzować się w specyfikacji. Dziś spotyka się następujące odmiany:

• USB C 3.2 gen1. Standard wcześniej znany jako USB 3.0 i USB 3.1 gen1. Zapewnia prędkość przesyłania danych do 4,8 Gb/s.
• USB C 3.2 gen2. Współczesna nazwa standardu, dawniej USB 3.1, a następnie USB 3.1 gen2. Prędkość podłączenia przez ten interfejs może sięgać 10 Gb/s.
• USB C 3.2 gen2x2. Standard (wcześniej znany jako USB 3.2), który zapewnia dwukrotnie większą prędkość niż „zwykły” USB 3.2 gen2 - czyli do 20 Gb/s. W przeciwieństwie do poprzednich wersji, był stworzony specjalnie pod złączę USB C.

- Micro USB. Uniwersalne złącze, które kiedyś było niezwykle szeroko stosowane w urządzeniach przenośnych (z wyjątkiem być może technologii Apple). Jest mniej wygodne i bardziej zaawansowane technicznie niż USB C, przez co stopniowo traci na popularności; niemniej jednak w sprzedaży jest jeszcze sporo urządzeń z microUSB.

- Lightning. Autorskie złącze Apple, używane wyłącznie w iPhonie wśród smartfonów. Posiada dwustronną konstrukcję, która umożliwia podłączenie wtyczki z dowolnej strony. We współczesnych iPhone'ach służy zarówno jako urządzenie uniwersalne, jak i do podłączania słuchawek (w 2016 roku Apple zrezygnowało z wyjścia audio 3,5 mm w tych urządzeniach).

- Autorskie złącze. To czy inne uniwersalne złącze, niezwiązane z typami opisanymi powyżej. W dzisiejszych czasach takie wyposażenie jest niezwykle rzadkie - standardowe interfejsy są wygodniejsze i bardziej uniwersalne, ponieważ pozwalają na zastosowanie nie tylko „rodzimych” akcesoriów, lecz także rozwiązań innych producentów.

- Złącze magnetyczne. Złącze, w którym do utrzymania kabla wykorzystuje się magnes trwały zamiast standardowego systemu wtyczki i gniazda. Takie przyrządy stosowane są głównie w urządzeniach z ochroną przed wodą (patrz „Ochrona przed wilgocią”), a najczęściej - do ładowania baterii oraz jako uzupełnienie standardowych złączy uniwersalnych (najczęściej microUSB lub USB C). Główną zaletą złącza magnetycznego jest to, że nie potrzebuje zaślepki, by chronić się przed wodą. Dzięki temu, po pierwsze, upraszcza się podłączanie i odłączanie ładowarki, a po drugie zminimalizowane jest zużycie zaślepek na standardowych portach - nie trzeba je otwierać i zamykać za każdym razem żeby podłączyć do ładowarki. Co prawda do złącza magnetycznego pasuje tylko specjalny „rodzimy” kabel; jednakże w przypadku zgubienia lub zepsucia tego kabla może być przewidziana opcja ładowania w zwykły sposób za pomocą tradycyjnego uniwersalnego złącza.

- Mini-jack (3,5 mm). Złącze, używane głównie do podłączania słuchawek przewodowych i innych urządzeń audio (takich jak przenośne głośniki). Takie podłączenie jest niezwykle popularne wśród akcesoriów audio (i to nie tylko do przeznaczenia „mobilnego”); tak że wyszukanie słuchawek, zestawów słuchawkowych czy głośników pod ten rodzaj gniazda zwykle nie stanowi problemu. Ponadto gniazdo 3,5 mm może być używane do bardziej szczegółowych zadań - na przykład do podłączenia czytnika kart lub wymiany danych z czujnikami fitness i innymi specyficznymi sprzętami. Jednakże takie funkcje są rzadko używane i wymagają instalacji specjalnych aplikacji, lecz podłączenie słuchawek to podstawowa funkcja takiego złącza, dostępna domyślnie. Dlatego gniazdo mini-jack jest często nazywane „wyjściem na słuchawki”.

- Umiejscowienie wyjścia słuchawkowego. Opisane powyżej gniazdo 3,5 mm we współczesnych telefonach może znajdować się na górze, na dole lub z boku urządzenia. Ten drugi wariant jest generalnie mniej wygodny niż dwa pierwsze i dlatego jest rzadki. A wybór według tego wskaźnika zależy przede wszystkim od tego, jak dokładnie będziesz nosić telefon i z której strony będziesz podłączał do niego słuchawki; optymalne warianty będą się różniły w zależności od sytuacji.

Dodatkowe funkcje i możliwości urządzenia.

We współczesnych telefonach komórkowych (zwłaszcza smartfonach) może być przewidziana bardzo rozbudowana dodatkowa funkcjonalność. Mogą to być zarówno zwyczajne funkcje, z których wiele jest bezpośrednio związanych z pierwotnym przeznaczeniem urządzenia, jak i raczej nowe i/lub nietypowe funkcje. Do pierwszej kategorii można odnieść przycisk wezwania pomocy (często występujący w telefonach dla seniorów), redukcję szumów, odbiornik FM, diodę powiadomień i czujnik światła. Druga kategoria obejmuje skaner twarzy i skaner linii papilarnych(ten ostatni może być umiejscowiony na tylnej pokrywie, panelu bocznym, przednim, a nawet bezpośrednio na ekranie), żyroskop, zaawansowaną pełnowartościową latarkę, dźwięk stereo, dźwięk przestrzenny 3D, Hi-Res Audio, a nawet tak egzotyczne rzeczy jak barometr. Oto bardziej szczegółowy opis każdego...wariantu:

— Skaner twarzy (FaceID). Specjalna technologia rozpoznawania twarzy użytkownika nie tyko za sprawą fotografowania, lecz także dzięki budowie trójwymiarowego modelu twarzy na podstawie danych ze specjalnego modułu na panelu przednim. Technologia ta jest stale udoskonalana, obecnie jest w stanie uwzględnić zmianę fryzury i zarostu, obecność okularów, makijażu itp. Jednocześnie rozpoznawanie bliźniaków i twarzy dzieci pozostają słabymi punktami (mają mniej cech indywidualnych niż u osób dorosłych). Głównym zastosowaniem skanera twarzy jest uwierzytelnianie przy odblokowywaniu smartfona, logowaniu do aplikacji, dokonywaniu płatności itp. Jednocześnie możliwe są inne, bardziej oryginalne scenariusze użycia. Na przykład, w niektórych aplikacjach skaner twarzy odczytuje wyraz twarzy użytkownika, a następnie ten wyraz jest powtarzany przez twarz na ekranie telefonu.

— Skaner odcisków palców. Czytnik linii papilarnych. Służy głównie do autoryzacji użytkownika - np. przy odblokowywaniu urządzenia, przy logowaniu do określonych aplikacji lub kont, przy potwierdzaniu płatności itp. Jeśli chodzi o różne warianty umiejscowienia, to najbardziej popularne są obecnie skanery umiejscowione w tylnej obudowie urządzenia - taki czujnik można dotknąć palcem wskazującym, nie puszczając smartfona i praktycznie bez zmiany chwytu. Skaner na bocznej ściance działa w podobny sposób, lecz aby go uruchomić, nie wystarczy go po prostu dotknąć, należałoby przesunąć po nim palcem. Taki format pracy ma na celu uniknięcie wystąpienia fałszywych detekcji przy normalnym trzymaniu (zwykle skaner znajduje się tuż pod kciukiem prawej ręki), co więcej, niewielka powierzchnia czujnika nie pozwala na odczytanie wystarczająco dużego fragmentu odcisku palca bez poruszania palcem. Z kolei, czujniki na przednim panelu były jakiś czas temu dość popularne - w szczególności dzięki Apple, które jako pierwsze zaimplementowało rozpoznawanie odcisków palców w swoich gadżetach; jabłkowe smartfony nadal używają właśnie tradycyjnego wariantu skanera, zlokalizowanego z przodu. Jednakże taka lokalizacja nieuchronnie zwiększa rozmiar dolnej ramki, więc w dzisiejszych czasach coraz większą popularność zyskuje inny wariant - skanery umieszczane bezpośrednio w ekranie (a dokładniej pod matrycą ekranu) nie zajmujące dodatkowego miejsca na panelu przednim.

— Dźwięk stereo. Możliwość odtwarzania pełnowartościowego dźwięku stereo przez własne głośniki telefonu, bez zewnętrznych urządzeń audio. Do tego zadania potrzeba co najmniej dwa głośniki. Komplikuje to konstrukcję i zwiększa jej koszt, lecz ma pozytywny wpływ na jakość dźwięku: jest bardziej wyrazisty i szczegółowy niż przy użyciu jednego głośnika, ma efekt trójwymiarowości, a także wyższy poziom głośności.

— Dźwięk przestrzenny 3D. Mechanika przestrzennego dźwięku z lokalizacją źródeł dźwięku w trójwymiarowej przestrzeni pozwala głęboko zanurzyć się w atmosferze filmów, delektować się słuchaniem muzyki lub całkowicie zagłębić się w mobilnej rozgrywce. Algorytmy implementacji dźwięku 3D w smartfonach różnią się pod względem obsługi programowej i sprzętowej, ale wszystkie mają na celu uzyskanie efektu realistycznej sceny dźwiękowej. Należy pamiętać, że przez obsługę dźwięku przestrzennego rozumie się zarówno powszechnie stosowane technologie, takie jak Dolby Atmos czy DTS:X Ultra, jak i autorskie rozwiązania od poszczególnych marek audio, które dołożyli swoją rękę do podsystemu dźwiękowego urządzenia mobilnego (AKG, JBL, Harman, Huawei / Honor Histen itp.).

– Dźwięk Hi-Res. Obsługa przez urządzenie mobilne dźwięku o wysokiej rozdzielczości Hi-Res Audio — sygnału cyfrowego o parametrach od 96 kHz / 24 bity. Ścieżki audio w tym formacie brzmią jak najbliżej oryginalnych pomysłów autorów kompozycji. Rezultatem jest dźwięk możliwie najbliższy temu, co zostało nagrane w studiu.

— Odbiornik FM. Wbudowany moduł do odbioru stacji radiowych, nadających w zakresie FM. Niektóre urządzenia obsługują też inne zakresy, jednak to właśnie FM cieszy się obecnie największą popularnością (ze względu na możliwość przekazywania dźwięku stereo), zatem właśnie w nim najczęściej nadają stacje muzyczne. Należy pamiętać, że niektóre urządzenia mogą wymagać podłączenia słuchawek przewodowych, aby móc zapewnić niezawodny odbiór - ich kabel pełni rolę anteny zewnętrznej.

— Dioda powiadomień. Fizycznie odseparowany sygnalizator świetlny, pulsujący lub stale świecący w odpowiedzi na przychodzące powiadomienia o nieodebranych połączeniach i odebranych wiadomościach (w tym od komunikatorów internetowych i klientów sieci społecznościowych). Ponadto lampka ta zwykle sygnalizuje niski poziom naładowania baterii smartfona i zapala się w trakcie procedury uzupełniania baterii. Sposób realizacji wskaźnika powiadomień może się różnić: dla niektórych telefonów jest jednokolorowy, dla innych posiada kolorowe kodowanie sygnałów, które można elastycznie regulować dla określonych wydarzeń poprzez menu ustawień. Wskaźnik umożliwia wizualną ocenę obecności przychodzących powiadomień bez konieczności włączania ekranu smartfona.

— Przycisk połączenia alarmowego. Osobny przycisk, przeznaczony do użycia w nagłych wypadkach. Konkretna funkcjonalność takiego przycisku może się różnić w zależności od modelu: wysyłanie „alarmujących” SMS-ów na wybrane numery, automatyczne odbieranie połączeń z tych numerów lub dzwonienie po kolei, włączanie syreny itp. W każdym przypadku przycisk alarmowy jest zwykle dobrze widoczny, a jego obecność jest szczególnie przydatna, gdy telefon jest używany przez osobę starszą (w rzeczywistości w specjalistycznych urządzeniach przeznaczonych dla osób w podeszłym wieku funkcja ta jest wręcz obowiązkowa).

— Redukcja szumów. Filtr elektroniczny, który oczyszcza głos użytkownika z zewnętrznego hałasu (odgłosy ulicy, szum wiatru w kratce mikrofonu itp.). Tym samym rozmówca na drugim końcu linii słyszy tylko głos, praktycznie bez zbędnych dźwięków. Oczywiście żaden system redukcji szumów nie jest doskonały; jednak w większości przypadków funkcja ta znacznie poprawia jakość głosu przekazywanego przez telefon do rozmówcy.

— Żyroskop. Urządzenie, które śledzi obroty telefonu komórkowego w przestrzeni. Współczesne żyroskopy z reguły pracują na wszystkich trzech osiach i są w stanie rozpoznać zarówno kąt, jak i prędkość obrotu; dodatkowo funkcja ta niemalże zawsze zakłada obecność akcelerometru, który pozwala (między innymi) określić wstrząsy i nagłe przesunięcia obudowy.

— Pełnowartościowa latarka. Obecność w telefonie zaawansowanej latarki - mocniejszej i bardziej funkcjonalnej niż zwykła. Konkretna konstrukcja i możliwości takiej latarki mogą się różnić. Tak więc, w niektórych urządzeniach w górnym rogu znajduje się osobna dioda LED (lub zestaw diod LED), to źródło światła służy wyłącznie jako latarka. W tych innych (głównie smartfonach) chodzi o specjalną konstrukcję lampy błyskowej: która składa się z kilku diod LED, z których tylko niektóre są zwykle używane do oświetlenia przy nagrywaniu, a wszystkie na raz włączają się przy uruchomieniu latarki. Dodatkowa funkcjonalność takiego źródła światła może obejmować wskaźnik laserowy, ogniskowanie wiązki, sterowanie jasnością itp. W każdym razie większość modeli z tą funkcją należy do wytrzymałych urządzeń o podwyższonej odporności na kurz, wilgoć i uderzenia (są jednak wyjątki).

— Czujnik światła. Czujnik, monitorujący poziom światła w otoczeniu. Służy głównie do automatycznej regulacji jasności ekranu: w jasnym otoczeniu jasność podnosi się, aby obraz pozostawał widoczny, a o zmierzchu i ciemności maleje, co oszczędza energię baterii i zmniejsza zmęczenie oczu.

— Barometr. Czujnik do pomiaru ciśnienia atmosferycznego. Sam barometr określa tylko ciśnienie w czasie rzeczywistym, lecz sposoby wykorzystania tych danych mogą się różnić w zależności od oprogramowania zainstalowanego w telefonie. Na przykład niektóre aplikacje nawigacyjne mogą określać różnicę wysokości między poszczególnymi punktami na ziemi na podstawie różnicy ciśnienia atmosferycznego w tych punktach; a w programach meteorologicznych dane barometryczne mogą poprawić dokładność prognoz pogody. Funkcja ta przyda się również osobom wrażliwym na pogodę: sygnalizuje zmianę pogody, pozwalając dokładniej określić przyczynę dolegliwości i podjąć działania w celu ich wyeliminowania.

Pojemność baterii, w którą wyposażono telefon komórkowy.

Teoretycznie większa pojemność baterii pozwala na dłuższe ładowanie urządzenia. Należy jednak mieć na uwadze, że rzeczywisty czas pracy baterii będzie również zależał od poboru mocy przez gadżet - a determinuje go specyfikacja sprzętowa, system operacyjny, specjalne rozwiązania przewidziane w konstrukcji itp. Tak więc w praktyce telefony z pojemnymi bateriami są generalnie „długo działające”, lecz rzeczywista autonomia może się znacznie różnić nawet w dwóch modelach o podobnej specyfikacji. Dlatego dla dokładnej oceny lepiej skupić się nie na pojemności baterii, lecz na zadeklarowanym bezpośrednio przez producenta czasie pracy w różnych trybach (patrz poniżej).