Interfejs złącza M.2
Interfejs głównego złącza M.2 w laptopie.
W tym przypadku głównym jest złącze, w którym jest zainstalowano dysk SSD M.2 (patrz „Typ dysku”). Interfejs samego dysku jest wskazywany osobno (patrz wyżej), a interfejs złącza jest określony, jeśli złącze obsługuje bardziej zaawansowany typ połączenia niż zainstalowane w nim urządzenie. Jako przykład można przytoczyć następującą sytuację: samo urządzenie pracuje zgodnie ze standardem SATA lub PCI-E 3.0 2x (patrz „Interfejs dysku M.2” powyżej), a złącze na płycie może współpracować z interfejsem PCI-E 3.0 4x.
Informacje takie przydadzą się przede wszystkim do oceny możliwości upgrade'u laptopa (z wymianą standardowego modułu SSD na szybszy). Obecnie w tym punkcie można znaleźć głównie następujące opcje:
- PCI-E 3.0 2x. W rzeczywistości najskromniejszy standard PCI-E, który można znaleźć w portach M.2 współczesnych laptopów: połączenie za pomocą 2 linii PCI-E w wersji 3.0. Ta wersja zapewnia prędkość około 1 GB/s na linię; w związku z tym obydwie linie dają maksymalnie nieco poniżej 2 GB/s.
- PCI-E 3.0 4x. Połączenie za pomocą 4 linii PCI-E w wersji 3.0. Zapewnia maksymalną prędkość około 4 GB/s.
- PCI-E 4.0 4x. Połączenie za pomocą 4 linii PCI-E w wersji 4.0. W tej wersji przepustowość w porównaniu do PCI-E 3.0 została podwojona - więc 4 linie dają przepustowość około 8 GB/s.
- PCI-E. Połączenie PCI-E, dla którego producent nie podał szczegółów (wersji i lic...zby linii).
Warto przypomniec, że w przypadku złączy M.2 różne opcje PCI-E są ze sobą dość kompatybilne - chyba, że prędkość będzie ograniczona możliwościami wolniejszego komponentu. W praktyce oznacza to, że np. do złącza M.2 z interfejsem PCI-E 3.0 4x całkiem możliwe jest podłączenie dysku dla PCI-E 3.0 2x lub nawet PCI-E 4.0 4x; w pierwszym przypadku prędkość będzie ograniczona możliwościami dysku, w drugim - możliwościami złącza.
Dodatkowy slot 2.5"
Obecność w laptopie dodatkowego slotu na wewnętrzny dysk formatu 2.5 cala.
Z reguły aby zamontować dysk w takim slocie lub go wymontować, nie trzeba rozbierać całego laptopa - wystarczy zdjąć pokrywę lub wyjąć zaślepkę. Jeśli chodzi o 2.5", jest to tradycyjny format dla dysków twardych (HDD) do laptopów, chociaż inne typy nośników (SSD i SSHD - patrz „Typ nośnika") mogą również być produkowane w tym formacie. Do podłączenia dysków 2.5" zwykle korzystano ze złącza SATA - nie jest ono tak szybkie, jak w nowszych standardach, takich jak M.2 PCI-E (patrz „Interfejs dysku”), jednak jest tańsze, a do dysku twardego to złącze zupełnie wystarczy.
Zatem
obecność dodatkowego slotu 2.5" pozwala szybko i niedrogo zwiększyć całkowitą pojemność dysków do laptopów.
Złącza
Złącza przewidziane w konstrukcji laptopa.
Ten punkt zawiera głównie dane dotyczące wyjść wideo:
VGA,
HDMI (wersje 1.4,
2.0,
2.1 i ich odmiany),
miniHDMI,
microHDMI,
DisplayPort,
miniDisplayPort). Ponadto mogą tutaj być wskazane inne typy złączy: audio
S/P-DIF, serwisowy
port COM. Ale informacje o takich interfejsach jak pełnowymiarowe USB, USB C, Thundebolt i LAN są podane w osobnych punktach (patrz niżej).
- VGA. Analogowe wyjście wideo, znane również jako gniazdo D-Sub 15 pin. Jest technicznie uważane za przestarzałe: ma niską odporność na zakłócenia, nie zapewnia transmisji dźwięku, a maksymalna obsługiwana rozdzielczość w praktyce nie przekracza 1280x1024. Niemniej jednak wejścia VGA są nadal dość powszechne w monitorach w dzisiejszych czasach i można je również znaleźć w innych rodzajach sprzętu wideo - w szczególności projektorach. Dlatego niektóre nowoczesne laptopy, głównie do celów multimedialnych, wyposażone są w podobne wyjścia - licząc na podłączenie do wspomnianych urządzeń wideo.
- HDMI. Najpopularniejszy współcześnie interfejs do pracy z treściami HD. Wykorzystuje cyfrową transmisję danych, umożliw
...ia jednoczesną transmisję wideo w wysokiej rozdzielczości i wielokanałowego dźwięku jednym przewodem. Większość współczesnych monitorów, telewizorów, projektorów i innych urządzeń wideo obsługujących HD ma co najmniej jedno wejście HDMI; więc ten rodzaj wyjścia obecnie jest niezwykle powszechny w laptopach.
- microHDMI i miniHDMI. Zmniejszone wersje HDMI opisane powyżej: są całkowicie podobne pod względem funkcjonalności i różnią się jedynie wielkością złącza. Są instalowane głównie w najcieńszych i najbardziej kompaktowych laptopach, dla których pełnowymiarowe HDMI jest zbyt nieporęczne.
Porty HDMI i mini/microHDMI we współczesnych laptopach mogą odpowiadać różnym wersjom:
- v 1.4. Najwcześniejszy z rozpowszechnionych standardów, wydany w 2009 roku. Umożliwia transmisję sygnału w rozdzielczości do 4096x2160 z prędkością 24 kl./s, a przy rozdzielczości Full HD liczba klatek może osiągnąć 120 kl./s; możliwa jest również transmisja wideo 3D.
- v 1.4a. Pierwszy dodatek do wersji 1.4, który obejmował w szczególności dodanie dwóch dodatkowych formatów wideo 3D.
- v 1.4b. Druga aktualizacja standardu HDMI 1.4, która wprowadziła jedynie drobne doprecyzowania i uzupełnienia specyfikacji v 1.4a.
- v 2.0. Globalna aktualizacja HDMI wprowadzona w 2013 roku. Złącze znane również jako HDMI UHD, umożliwia strumieniowe przesyłanie wideo 4K z prędkością klatek do 60 kl./s. Liczba kanałów audio może osiągnąć 32, jednocześnie może być emitowanych do 4 strumieni audio. Ponadto wprowadzono obsługę proporcji 21:9 i niektóre ulepszenia treści 3D.
- v 2.0a. Pierwsza aktualizacja HDMI 2.0. Kluczową innowacją jest kompatybilność z treścią HDR (patrz „Obsługa HDR”).
- v 2.0b. Druga aktualizacja wersji 2.0. Kluczowe innowacje dotyczą głównie pracy z HDR - w szczególności dodano obsługę HDR10 i HLG.
- v 2.1. Jedna z najnowszych wersji wydana jesienią 2017 roku. Dalszy wzrost przepustowości umożliwił obsługę wideo 4K, a nawet 8K przy częstotliwości odświeżania do 120 kl./s. Ponadto kluczowe ulepszenia obejmują rozszerzone możliwości pracy z HDR. Należy pamiętać, że do pełnego wykorzystania zalet HDMI v2.1 wymagane są kable HDMI Ultra High Speed, chociaż podstawowa funkcjonalność jest dostępna przy użyciu zwykłych kabli.
- DisplayPort. Cyfrowy port o dużej prędkości umożliwia przesyłanie tak wideo, jak i dźwięku w jakości HD. Bardzo podobny do HDMI, zapewnia większą prędkość przesyłania danych i pozwala na użycie dłuższych kabli, ale mniej powszechny, używany głównie w urządzeniach komputerowych.
- miniDisplayPort. Zmniejszona wersja DisplayPort opisanego powyżej, zaprojektowana w celu uczynienia złącza bardziej kompaktowym; poza wymiarami nie różni się od oryginalnego interfejsu. Jakiś czas temu było to standardowe złącze wideo do laptopów Apple; a nawet interfejs Thunderbolt, który je zastąpił, w wersjach 1 i 2 (patrz poniżej) wykorzystuje złącze identyczne ze złączem miniDisplayPort.
Zarówno pełnowymiarowy DisplayPort, jak i jego zmniejszona odmiana mogą należeć do różnych wersji. Najpopularniejsze dziś opcje to:
- v 1.2. Najwcześniejsza z rozpowszechnionych w laptopach wersji, wydana w 2010 roku. Najważniejsze innowacje prezentowane w tej wersji to obsługa 3D, możliwość jednoczesnej pracy z kilkoma strumieniami wideo w celu szeregowego łączenia ekranów (daisy chain), a także możliwość pracy przez złącze miniDisplayPort. Przepustowość v 1.2 jest wystarczająca, aby w pełni obsługiwać wideo 5K przy 30 klatkach na sekundę i wideo 8K - z pewnymi ograniczeniami.
- v 1.2a. Aktualizacja wersji 1.2, wydana w 2013. Jedną z najbardziej godnych uwagi innowacji jest możliwość pracy z AMD FreeSync (patrz wyżej). Przepustowość i obsługiwane rozdzielczości pozostały niezmienione.
- v 1.3. Wersja DisplayPort wydana w 2014 roku. W porównaniu z poprzednią wersją przepustowość wzrosła 1,5 razy na linię i prawie 2 razy - ogólnie na złączu (odpowiednio 8,1 Gb/s i 32,4 Gb/s). Umożliwiło to między innymi zapewnienie pełnej obsługi wideo 8K przy 30 kl./s, a także zwiększenie maksymalnej liczby klatek na sekundę w standardach 4K i 5K do 120 i 60 kl./s odpowiednio. W trybie „daisy chain” standard ten pozwala na pracę z dwoma ekranami 4K UHD (3840x2160) przy częstotliwości odświeżania 60 Hz lub z czterema ekranami 2560x1600 przy tej samej częstotliwości. Ponadto w tej wersji wprowadzono obsługę trybu Dual-mode, co zapewnia kompatybilność z interfejsami HDMI i DVI poprzez najprostsze adaptery pasywne.
- v 1.4. Wersja wprowadzona w marcu 2016 r. Przepustowość pozostaje niezmieniona w stosunku do poprzedniego standardu, ale dodano kilka ważnych funkcji - w szczególności obsługę Display Stream Compression 1.2, standardu HDR10 i Rec. 2020, a maksymalna liczba obsługiwanych kanałów audio wzrosła do 32.
- v 1.4a. Aktualizacja wydana w 2018 roku „po cichu” - nawet bez oficjalnego komunikatu prasowego. Główną innowacją była aktualizacja technologii Display Stream Compression z wersji 1.2 do wersji 1.2a.
- S/P-DIF. Wyjście do transmisji dźwięku cyfrowego, w tym wielokanałowego. Ma dwa rodzaje - optyczny i elektryczny; pierwszy jest absolutnie niewrażliwy na zakłócenia, ale wykorzystuje raczej delikatne kable, drugi nie wymaga szczególnej ostrożności w obsłudze, ale może podlegać zakłóceniom (choć kable są zwykle ekranowane). Laptopy używają głównie optycznego S/P-DIF, a ze względu na kompaktowość, złącze to jest połączone z gniazdem mini-Jack do słuchawek. Jednak w każdym razie konkretne cechy tego interfejsu należy wyjaśniać osobno.
- Port COM. Uniwersalny interfejs do podłączania różnych urządzeń zewnętrznych, w szczególności modemów telefonicznych, jak również do bezpośredniego połączenia między dwoma komputerami. Znany również jako RS-232 (zgodnie z nazwą złącza). Obecnie jest uważany za przestarzały ze względu na rozpowszechnianie się bardziej kompaktowych, szybszych i bardziej funkcjonalnych interfejsów, głównie USB. Niemniej jednak wiele typów urządzeń, w tym specjalistycznych, wykorzystuje właśnie port COM jako interfejs sterujący. Do takich urządzeń należą zasilacze awaryjne, odbiorniki satelitarne i urządzenia komunikacyjne, systemy bezpieczeństwa i alarmowe itp. W związku z tym porty COM, chociaż prawie nigdy nie są używane w laptopach konsumenckich, nadal występują w niektórych specjalistycznych modelach.Czytnik kart pamięci
Urządzenie do pracy z wymiennymi kartami pamięci. Z reguły wygląda jak charakterystyczny slot na obudowie laptopa, do którego wkłada się nośnik. Istnieją różne standardy dla kart pamięci, lista kompatybilnych standardów jest podana w uwadze do tego punktu. Należy w tym miejscu zauważyć, że w przypadku nowoczesnych laptopów niemal obowiązkowa jest obsługa formatu SD i jego modyfikacji - SD HC, często także SD XC; można przewidzieć również inne opcje, ale nie otrzymały one takiego podziału. W każdym razie funkcja ta jest wygodna, ponieważ karty pamięci są szeroko stosowane w innych rodzajach elektroniki: na przykład SD jest ogólnie przyjętym standardem w aparatach cyfrowych, a microSD (kompatybilne z gniazdami SD poprzez najprostsze adaptery) jest w smartfonach. W związku z tym
obecność czytnika kart znacznie ułatwia wymianę danych między laptopem a urządzeniami zewnętrznymi.
USB 3.2 gen1
Liczba
portów USB 3.2 Gen1 w laptopie. Ten interfejs pierwotnie nosił nazwę USB 3.0, później USB 3.1 Gen1.
Tak czy inaczej, USB jest najpopularniejszym współcześnie interfejsem do podłączania różnych urządzeń peryferyjnych do komputera - od klawiatur, myszy i dysków flash po bardzo oryginalne urządzenia. Może być również używany do ładowania smartfonów i innych gadżetów. A USB 3.2 Gen1 to następca popularnego USB 2.0. W tej wersji prędkość przesyłania danych została zwiększona 10-krotnie - do 4,8 Gb/s, zwiększono także zasilanie urządzeń zewnętrznych. Jednocześnie do portu USB 3.2 Gen1 można podłączyć urządzenia z innymi wersjami USB - najważniejsze jest to, żeby miały pełnowymiarowe wtyczki USB A, a zasilacz wystarczał do normalnej pracy.
Jeśli chodzi o liczbę złączy USB, to im więcej, tym więcej urządzeń peryferyjnych można podłączyć do laptopa bez używania rozgałęźników.
USB C 3.2 gen1
Liczba portów
USB C 3.2 Gen1 w laptopie (wcześniej takie złącza były oznaczone jako USB C 3.1 Gen1 i USB C 3.0).
USB C to stosunkowo nowe uniwersalne złącze przeznaczone do użytku tak w komputerach stacjonarnych, jak i laptopach oraz innych urządzeniach. Jest nieco większe od microUSB, ma wygodną dwustronną konstrukcję (bez względu na to, którą stroną podłączać wtyczkę), a także pozwala na realizację zwiększonego zasilania i szeregu funkcji specjalnych. Ponadto to samo złącze jest standardowo używane w interfejsie Thunderbolt w wersji v3 i v4 i technicznie może być używane z innymi interfejsami; więc w niektórych laptopach USB C ma kombinowane przeznaczenie - szczegółowe informacje można znaleźć w „Alternate Mode”. A w niektórych modelach (głównie tych najbardziej kompaktowych) własną baterię urządzenia można również ładować przez USB C.
W szczególności wersja USB C 3.2 Gen1 umożliwia połączenie z prędkością do 5 Gb/s. Jeśli chodzi o liczbę takich portów, to przeważnie jest ona niewielka - zwykle 1 - 2. Wynika to z faktu, że peryferia na USB C są produkowane zauważalnie mniej niż w przypadku pełnowymiarowego USB. Jednak w niektórych konfiguracjach liczba złączy tego typu może sięgać 4.
USB C 3.2 gen2
Liczba portów
USB C 3.2 gen2 w laptopie (wcześniej takie złącza były oznaczane jako USB C 3.1 Gen2 i USB C 3.1).
USB C to stosunkowo nowe uniwersalne złącze przeznaczone do użytku tak w komputerach stacjonarnych, jak i laptopach. Jest nieco większe od microUSB, ma wygodną dwustronną konstrukcję (bez względu na to, którą stroną podłączać wtyczkę), a także pozwala na realizację zwiększonego zasilania i szeregu funkcji specjalnych. Ponadto to samo złącze jest standardowo używane w interfejsie Thunderbolt w wersji v3 i technicznie może być używane z innymi interfejsami; więc w niektórych laptopach USB C ma kombinowane przeznaczenie - szczegółowe informacje można znaleźć w „Alternate Mode”. A w niektórych laptopach (głównie tych najbardziej kompaktowych) własną baterię urządzenia można również ładować przez USB C.
W szczególności wersja USB C 3.2 Gen2 umożliwia połączenie z prędkością do 10 Gb/s. Jeśli chodzi o liczbę takich portów, to przeważnie jest ona niewielka - zwykle 1 - 2. Wynika to z faktu, że peryferia na USB C są produkowane zauważalnie mniej niż w przypadku pełnowymiarowego USB. Jednak w niektórych konfiguracjach liczba złączy tego typu może sięgać 4.
Obsługa Alternate Mode
Obecność w laptopie co najmniej jednego złącza
USB C z obsługą Alternate Mode.
Jak sama nazwa wskazuje, Alternate Mode jest alternatywnym trybem działania złącza Type C, gdy za jego pośrednictwem są implementowane inne interfejsy połączenia, a nie USB. Konkretny zestaw takich interfejsów może być różny; należy go wyjaśniać osobno dla każdego modelu. Najbardziej typowym przykładem jest Thunderbolt v3 (patrz wyżej), takie połączenie z definicji działa przez sprzętowe złącze USB C. Specyfikacja Thunderbolt obejmuje również obsługę DisplayPort, ale to wyjście wideo można implementować przez USB C i samodzielnie, bez Thunderbolt. Na liście najpopularniejszych opcji Alternate Mode znajduje się również HDMI - zarówno w klasycznej formie, jak i w „mobilnej” wersji MHL (ta ostatnia jest jednak bardziej typowa dla smartfonów i innego sprzętu kieszonkowego niż dla laptopów).
Liczba obsługiwanych monitorów
Maksymalna liczba monitorów, które można jednocześnie podłączyć do laptopa i udostępnić.
Jednoczesne podłączenie kilku ekranów pozwala na poszerzenie przestrzeni wizualnej dostępnej dla użytkownika. Na przykład może być przydatne dla projektantów i metrampaży podczas pracy z materiałami wielkoformatowymi, dla programistów - do rozdzielania zadań (jeden monitor do pisania kodu, drugi do wyszukiwania potrzebnych informacji i innych celów pomocniczych) oraz dla graczy-entuzjastów - do zapewnienia maksymalnego efektu zanurzenia. Największa liczba podłączanych monitorów to
4 sztuki. Jednak najczęściej występujące rozwiązania to
laptopy z podłączeniem jednego,
dwóch a> i trzech monitorów.