Fazy zasilania
Liczba faz zasilania procesora przewidzianych na płycie głównej.
W bardzo uproszczony sposób fazy można opisać jako bloki elektroniczne o specjalnej konstrukcji, przez które zasilanie jest dostarczane do procesora. Zadaniem takich bloków jest optymalizacja tego zasilania, w szczególności minimalizacja skoków mocy przy zmianie obciążenia procesora. Generalnie im więcej faz, tym mniejsze obciążenie każdego z nich, stabilniejsze zasilanie i bardziej wytrzymała elektronika płyty głównej. Im mocniejszy jest procesor i im więcej ma rdzeni, tym więcej faz wymaga; liczba ta bardziej wrośnie również, jeśli planowane jest podkręcenie procesora. Na przykład w przypadku zwykłego czterordzeniowego chipa często wystarczają tylko cztery fazy, a już dla podkręconego możesz ich potrzebować co najmniej ośmiu. Właśnie z tego powodu u wydajnych procesorów mogą wystąpić problemy, gdy są używane niedrogie płyty główne z małą liczbą faz.
Szczegółowe zalecenia dotyczące wyboru liczby faz dla poszczególnych serii i modeli procesorów można znaleźć w specjalistycznych źródłach (w tym w dokumentacji samego procesora). Tutaj należy pamiętać, że przy dużej liczbie faz na płycie głównej (więcej niż 8) niektóre z nich mogą być wirtualne. W tym celu rzeczywiste bloki elektroniczne są uzupełniane podwójnymi lub nawet potrójnymi, co formalnie zwiększa liczbę faz: na przykład 12 zadeklarowanych faz może reprezentować 6 fizycznych bloków z podwajaczami. Jednak fazy wirtualne są znacznie gor...sze od rzeczywistych pod względem swoich możliwości - w praktyce są tylko dodatkami, które nieznacznie poprawiają charakterystykę faz realnych. Powiedzmy, że w naszym przypadku bardziej poprawne jest mówienie nie o dwunastu, ale tylko o sześciu (aczkolwiek ulepszonych) fazach. Na te detale należy zwrócić uwagę przy wyborze płyty głównej.
SATA 3 (6 Gb/s)
Liczba portów
SATA 3 na płycie głównej.
SATA jest obecnie standardowym interfejsem do podłączania wewnętrznych urządzeń pamięci masowej (głównie HDD) i napędów optycznych. Do jednego takiego złącza można podłączyć jedno urządzenie, więc liczba portów SATA odpowiada liczbie wewnętrznych dysków/napędów, które można podłączyć do płyty głównej poprzez taki interfejs. Duża liczba (
6 portów SATA i więcej) jest niezbędna w przypadku aktywnego korzystania z kilku dysków twardych i innych urządzeń peryferyjnych. Do użytku domowego wystarczy 4. SATA 3, jak sama nazwa wskazuje, to trzecia wersja tego interfejsu, pracująca z łączną prędkością około 6 Gb/s; użyteczna prędkość, biorąc pod uwagę redundancję przesyłanych danych, wynosi około 4,8 Mb/s (600 MB/s) - czyli dwa razy więcej niż w SATA 2.
Należy pamiętać, że różne standardy SATA są ze sobą w pełni kompatybilne w obu kierunkach: starsze dyski można podłączać do nowszych portów i odwrotnie. Tyle tylko, że szybkość przesyłania danych będzie ograniczona możliwościami wolniejszej wersji, a w niektórych przypadkach może być konieczna rekonfiguracja napędów za pomocą sprzętu (przełączniki, zworki) lub oprogramowania. Należy również powiedzieć, że SATA 3 jest obecnie najnowszą i najbardziej zaawansowaną odmianą SATA, jednak możliwości tego standardu nie są wystarczające, aby uwolnić pełny potencjał szybkich dysków SSD. Dlatego SATA 3 jest używany główn
...ie do dysków twardych i niedrogich dysków SSD, szybsze dyski są podłączane do specjalnie zaprojektowanych złączy, takich jak M.2 lub U.2 (patrz niżej).Układ audio
Model układu audio (moduł do przetwarzania i wyprowadzenia dźwięku) zamontowanego na płycie głównej. Dokładna nazwa układu audio będzie przydatna przy poszukiwaniu szczegółowych informacji na jego temat.
Współczesne płyty główne mogą być wyposażone w dość zaawansowane układy audio, z wysoką jakością dźwięku i rozbudowanymi możliwościami, dzięki czemu nadają się nawet do gamingowych i multimedialnych komputerów (chociaż do profesjonalnej pracy z dźwiękiem nadal najprawdopodobniej będzie potrzebna osobna karta dźwiękowa). Oto najpopularniejsze obecnie układy audio wysokiej jakości:
Realtek ALC887,
Realtek ALC892,
Realtek ALC1150,
Realtek ALC1200,
Realtek ALC1220,
Realtek ALC4050,
Realtek ALC4080,
Supreme FX.
Optyczne S/P-DIF
Wyjście do przesyłania dźwięku, w tym wielokanałowego, w postaci cyfrowej. Takie połączenie wyróżnia się całkowitą odpornością na zakłócenia elektryczne, ponieważ sygnał jest przesyłany za pomocą kabla optycznego, a nie elektrycznego. Główną wadą
optycznego S/P-DIF w porównaniu z koncentrycznym jest pewna kruchość kabla - można go uszkodzić poprzez mocne zginanie lub nadepnięcie.
Kontroler LAN
Model kontrolera LAN zainstalowanego na płycie głównej.
Kontroler LAN zapewnia wymianę danych między płytą a portem (portami) sieciowym komputera. W związku z tym zarówno ogólna charakterystyka, jak i indywidualne cechy funkcjonalności sieciowej płyty głównej zależą od cech tego modułu: obsługa specjalnych technologii, jakość połączenia w przypadku niestabilnej komunikacji itp. Znając model kontrolera LAN, możesz znaleźć szczegółowe dane na ten temat - w tym praktyczne recenzje; informacje te rzadko są potrzebne zwykłemu użytkownikowi, jednak mogą być przydatne dla entuzjastów gier online, a także do niektórych konkretnych zadań.
W związku z tym model kontrolera LAN jest sprawdzany głównie w tych przypadkach, gdy jest to dość zaawansowane rozwiązanie, zauważalnie przewyższające standardowe modele. Takie rozwiązania w dzisiejszych czasach produkowane są głównie pod markami
Intel(średni poziom),
Realtek(stosunkowo proste modele),
Aquntia i
Killer(w większości zaawansowane rozwiązania).
USB 3.2 gen2
Liczba własnych złączy USB 3.2 gen2 na tylnym panelu płyty głównej. Dotyczy to tradycyjnych, pełnowymiarowych portów USB typu A.
Wersja
USB 3.2 gen2(wcześniej znane jako USB 3.1 gen2, i po prostu USB 3.1) jest dalszym rozwinięciem USB 3.2 po wersji 3.2 gen1 (patrz wyżej). Ten standard zapewnia prędkość połączenia do 10 Gb/s, a do zasilania urządzeń zewnętrznych w takich złączach można zapewnić technologię USB Power Delivery (patrz poniżej), która pozwala dostarczyć do 100 W na urządzenie (jednak obsługa Power Delivery jest opcjonalna, jej dostępność należy sprawdzić osobno). Tradycyjnie dla standardu USB interfejs ten jest wstecznie kompatybilny z poprzednimi wersjami - innymi słowy, do tego portu można łatwo podłączyć urządzenie obsługujące USB 2.0 lub 3.2 gen1 (chyba że prędkość będzie ograniczona możliwościami wolniejszej wersji).
Im więcej złączy przewidziano w konstrukcji, tym więcej urządzeń peryferyjnych można podłączyć do płyty głównej bez użycia dodatkowego sprzętu (koncentratory USB). W niektórych modelach płyt głównych liczba tego typu portów wynosi
5 lub nawet więcej. Przy tym należy pamiętać, że oprócz złączy na tylnym panelu, połączenia USB mogą zapewnić również złącza na samej płycie (a dokładniej porty na obudowie podłączone do takich złączy). Więcej informacji znajdziesz poniżej.
USB C 3.2 gen2x2
Liczba złączy
USB C 3.2 gen2х2, przewidziana na tylnym panelu płyty głównej.
USB-C to stosunkowo nowy typ gniazda używany zarówno w komputerach przenośnych, jak i stacjonarnych. Ma niewielkie rozmiary i wygodną dwustronną konstrukcję, dzięki czemu wtyczkę można włożyć w złącze z dowolnej strony. Wersja połączenia 3.2 gen2 (wcześniej znana jako „po prostu USB 3.2”) zapewnia prędkość transferu danych do 20 Gb/s i obsługuje technologię USB Power Delivery, która umożliwia zasilanie urządzeń zewnętrznych z mocą do 100 w. Jednak dostępność Power Delivery należy wyjaśnić osobno, funkcja ta jest opcjonalna.
Jeśli chodzi o liczbę, to najczęściej we współczesnych płytach głównych jest tylko jeden taki port. Wynika to przede wszystkim z faktu, że niewiele urządzeń peryferyjnych z wtyczką USB-C jest produkowanych do komputerów stacjonarnych - wciąż bardziej popularne są pełnowymiarowe USB A. Dodatkowo sama wersja USB 3.2 gen 2x2 pojawiła się stosunkowo niedawno i dopiero zyskuje na popularności.
BIOS FlashBack
Płyty główne obsługujące
BIOS FlashBack umożliwiają flashowanie lub przywracanie BIOS-u bez procesora, karty graficznej lub pamięci. Głównym celem funkcji jest zapewnienie użytkownikom możliwości aktualizacji BIOS-u w przypadkach, gdy bieżąca wersja jest niekompatybilna z zainstalowanym procesorem lub innymi elementami komputera, co może spowodować brak możliwości uruchomienia systemu. Z reguły płyta główna zapewnia do tego złącze USB dla dysku flash i specjalny przycisk (zwykle oznaczony jako BIOS Flashback) - naciśnięcie go inicjuje proces aktualizacji.
W osobnym wierszu zauważamy, że funkcję BIOS FlashBack można wywołać inaczej w zależności od producenta: na płytach głównych ASRock i Asus - BIOS FlashBack, od Gigabyte - Q-Flash Plus, od MSI - Flash BIOS itp.
Zasilanie procesora
Rodzaj gniazda do zasilania procesora znajdujący się na płycie głównej.
Większość nowoczesnych płyt głównych wykorzystuje
4-pinowe złącze , i znaczna część zasilaczy w obudowach ATX jest do tego przystosowana. Ponadto istnieją inne typy złączy zasilających, wszystkie mają parzystą liczbę pinów - 2, 6 lub 8.
Dwupinowe zasilanie zasadniczo jest wykorzystywane w płytach głównych o miniaturowych kształtach, takich jak cienkie mini-ITX, przeznaczone do procesorów o niskim poborze mocy.
8-pinowe złącza, odwrotnie, są przeznaczone do zasilania bardzo potężnych nowoczesnych procesorów. Uważa się, że takie złącze zapewnia bardziej stabilne zasilanie i dokładniejszą regulację jego parametrów. Złącza 6 pin nie występują osobno, zwykle uzupełniają one złącza 8-pinowe w wysokowydajnych płytach głównych, w szczególności w tych gamingowych.
Należy też zwrócić uwagę, iż niektóre płyty mają 2 lub nawet 3 gniazda zasilania — najczęściej spotykany schemat
8+4,
8+8 i
8+8+6 pin. Ta funkcjonalność jest przeznaczona dla zaawansowanych procesorów o dużej mocy i sporym zużyciu energii, dla których jedno złącze już nie wystarcza. Można też spotkać inną charakterystyczną kategorię płyt głównych
bez osobnego zasilacza procesora: są to modele wyp
...osażone w zintegrowany procesor, który pobiera energię z własnych obwodów płyty głównej bez specjalnego złącza zasilania.